Радиодан Фоат абый Галимуллинның тавышы ишетелсә, каз тәннәре чыга. Юрий Левитан мәктәбен узган профессиональ диктор булуыннан тыш, ул әле галим, әдәби тәнкыйтьче һәм язучы да. (далее…)
«Мәдәни җомга» газетасында Рузилә Мөхәммәтова дигән авторның «Уза бәйгеләр, ага акчалар» дип аталган, йомшак кына әйткәндә, бик сәер мәкаләсен укыдым (N43-2020). Мәкаләнең Татарстан Язучылар берлеге рәисе Данил Салиховка кагылышлы урыннарында чамадан тыш усаллыгы, (далее…)
Әдәбият галиме, филология фәннәре докторы Әлфәт Закирҗанов, бүген татар мәктәпләре саны кимеп, балалар рус мәктәпләрендә белем ала икән, сәләте булган бала да рус телендә язарга мәҗбүр дип саный. (далее…)
Һәрберебезнең язучы тормышы үзенчәлекләре, татарның иң әһәмиятле әсәрләренә бәйле яшерен фактларны беләсе килә. Әлеге серләрне әдип, аның гаиләсе, геройларның прототиплары гына ача ала. (далее…)
Моңарчы тиңе булмаган бәйге. Татарстан Президенты каршындагы Татар телен саклау һәм үстерү мәсьәләләре комиссиясе ярдәмендә тормышка ашырылачак әдәби бәйге турында язучы Рөстәм Галиуллин әнә шундый фикердә. (далее…)
Данил Салихов әдәби иҗатка сәхнә аренасы аша килде. Хәер, татар драматургиясенә көчле авторларның байтагы сәхнә аша килгәннәр, ягъни артистлык тәҗрибәсе аларга күренекле язучылар дәрәҗәсенә күтәрелергә ярдәм иткән. (далее…)
Әгәр исән булса, танылган драматург, режиссер, актер Әмир Камалиев (Аманулла) быел үзенең 60 яшьлек юбилеен билгеләп үтәр иде. Ни үкенеч, узган елның язында, чәчәкле май аенда (далее…)
Татар язучысы, шагыйрь һәм тәрҗемәче Кави Нәҗминең оныгы Фәридә Нәҗметдинова бабасы фатирында мемориаль бүлмә оештырды. «Зур Кызыл урамының 57б йортында 1952-1956 елларда (далее…)
Вафат булган кешене я мактарга, я аның турында берни дә әйтмәскә кирәк, диләр. Ә без бүген мактарга булдык. Сүзебез – Татарстанда билгеле шәхес, ярты гасырга якын «Искра» колхозын җитәкләгән Әтнә егете Фәйзи Галиев турында. (далее…)
«Идел» журналының әдәби суды яшь иҗатчыларның әсәрләрен тикшерүен дәвам итә. Арча районында Татарстан Язучылар берлеге белән бергә оештырылган процесстан репортаж тәкъдим итәбез. (далее…)
Казанның Juna төркеме «Amanat» альбомын чыгара. Ул хәзерге татар шагыйрьләренең шигырьләренә язылган җырлардан торачак.
Альбомның исеме символик, чөнки «әманәт» (далее…)
Россиядә яшәүче халыкларның XXI гасыр башы әдәбиятын ничек тасвирлап була? Милли әдәбиятларның нинди уртак тенденциясе бар? Нинди темалар якын киләчәктә отышлы булачак? (далее…)
Татарстан Язучылар берлегенең Әлмәт бүлеге җитәкчесе Рәфкать Шаһиев бүген укучыны берни белән дә шаккатырып булмый дип саный. Ул Тукай һәм Сөләйманова премияләре, татар теле укытучыларының эшсезлеге турында сөйләде һәм бестселлер язып, дөньяга таныла алган татар авторларын атады. (далее…)
Халык күңеленә чын мәгънәсендә халык шагыйре булып кереп калган тагын бер кадерле шәхесебез – Әхмәт Рәшит бакыйлыкка күчте. Халык шагыйре, чөнки аның сүзләренә язылган җырлар күптән инде халык җырына әйләнде. (далее…)
Әхмәт абый китеп барды. Шагыйрьне Казанның Яңа Савин районындагы бер-берсенә гаять охшаш йортлар арасындагы ишегалдыннан соңгы юлга озаттылар. Ишегалдына татар язучылары шактый җыелган иде. (далее…)
Татарстан Дәүләт Советы депутаты Ркаил Зәйдулла Татарстан Президенты Рөстәм Миңнехановның республиканың эчке һәм тышкы хәле турында Дәүләт Советына еллык Юлламасына карата фикере белән уртаклашты. «Татар теленең яшәеше өметле булыр дип ышанасы килә», — диде депутат (далее…)
Татар әдәбиятының үткәне һәм бүгенге халәте, ул күтәргән проблемалар, аның дөнья әдәбияты күләмендә тоткан урыны һ.б. турында дискуссияләр матбугат битләрендә дә, зыялылар мәҗлесләрендә дә әледән-әле туып тора. Әдәбияты булган халыке өчен бу – табигый һәм кирәкле күренеш. (далее…)
Татар язучысы, шагыйрь Ленар Шәех Россиянең Язучылар берлегенә кабул ителгән. Бу хакта ул «Татар-информ» агентлыгы хәбәрчесенә сөйләде. Ленар Шәех сүзләренчә, ул август аенда документларын тапшырган (далее…)
Рүзәл Мөхәммәтшин дигәндә, җитди шигырьләр язучы, җитди кыяфәтле абый күз алдына килә. Әйе, талантлы, саллы сүзле, җитди шагыйрь ул. Тирән фикерле язучы, җәмәгать эшлеклесе. Әмма ни җитди абый-апалар да кайчандыр нәкъ синең кебек шук бала булган бит. (далее…)
Бүген татар зыялылары Туфан Миңнуллинның тууына 85 ел уңаеннан Казанның Яңа Татар зиратында әдипне искә алдылар, аның рухына дога кылдылар һәм каберенә чәчәкләр салдылар. Аның яшәү һәм үлем турындагы сүзләрен искә төшерделәр. (далее…)
25 август татар халкына Туфан Миңнуллинны бүләк иткән көн. Аны белмәгән, ишетмәгән татар юктыр да. Бүген әлеге легендар шәхесне каләмдәшләре, хезмәттәшләре, дуслары, якыннары искә алып, каберенә чәчәкләр салды. (далее…)
Татарстан Мәдәният көннәре кысаларында Мәскәүдә Габдулла Тукай һәйкәленә чәчәкләр салу тантанасы булды. Тантанада Мәдәният көннәре кысаларында Мәскәүгә килгән Татарстан шагыйрьләре, (далее…)
Иң күп күп куелган драматург, кискен чыгышлары белән истә калган депутат, «Кызыл тышлы дәфтәр»е белән халыкның сөйкемле сөягенә әйләнгән язучы. Мондый сыйфатларны тагын да санап булыр иде. Ләкин бу кадәресеннән дә сүзебезнең Туфан Миңнуллин турында икәне аңлашыладыр. Исән булса, 25 августта аңа 85 яшь тулган булыр иде. (далее…)
30 августта ТАССРның 100 еллыгына тагын бер бүләк әзерләнә. “Казан” милли-мәдәни үзәге бөтенләй дә матур, бәйрәм “күлмәге” киеп, Милли китапханә буларак эшли башлаячак. (далее…)
2020 елда «Глаголица» VII бәйсез әдәби премиясенең приз фонды 1,5 млн сум тәшкил итәчәк, алар конкурста катнашучы 100 яшь язучы һәм шагыйрь арасында бүленәчәк. Бу хакта «Бәхетле тарихлар» хәйрия фондының матбугат конференциясендә хәбәр иттеләр. (далее…)
Татарстанның халык шагыйре Равил Фәйзуллинның туган көне алдыннан, телефон саннарын җыйдым. «Минем турында бик күп яздылар инде, нәрсә генә язарсың икән», – диде ул. Үзе елмая. Күзләрендә, булдырырсыңмы, дигән сынаулы караш та сизәм. Тырышабыз аны, Равил абый! (далее…)
Рәниф Шәрипов шактый аянычлы язмыш кичереп тә, депрессиянең ни икәнен белмәгән, күзендә шуклыгын югалтмаган кеше икән. Аның белән танышкач, Дамирә апаның көйләнгән тормышын калдырып бирегә кайтуы аңлашыла да. (далее…)
Соңгы вакытта туктаусыз рәвештә кабатлана торган бер сүз бар. «Кеше хәзер китап укымый», – диләр. Кемдер аны тирән борчылу белән әйтә. Кемдер астыртын тантана белән: (далее…)
Үлем һәрвакыт үкенечле була инде ул. Якыннан белгән, гомер буе аралашкан кешеләр мәңгелеккә китеп барганда исә күңел озак вакыт үз урынына утыра алмый. Синең дөньяңның бер чите кителеп төшкән кебек була. (далее…)
19 июльдә галим Фәрит Хатипов арабыздан китте. Быел аңа 90 яшь тулган иде. Өлкән галим “Әдәбият теориясе” хезмәте, татар әдәбияты дәреслекләре, тәнкыйди әсәрләре белән истә калды. (далее…)
Татарстан Язучылар берлегенең идарә утырышыннан соң, рәис вәкаләтләренең бер елга озайтылуы турында хәбәр таралды. Күпләр моны җитәкче кәнәфиен бушатырга теләми дип кабул итте. (далее…)
Татарстан Язучылары берлеге, балаларны халыкара яклау көненә багышлап, социаль челтәрләрдә шигырьләр укыган видеоязмаларын кертеп, яңа флешмобка старт бирде. (далее…)
Татарстаныбызның йөз еллыгын билгеләп үткән көннәрдә, шушы вакыт аралыгында булган вакыйгаларны, ил тормышындагы хәлләрне, аларның нәтиҗәләрен барларга омтылу -табигый ихтыяҗ. Без моны татар халкы мисалында гына карасак та,
Адәм баласына гомер юлында кайда гына булырга, кемнәр белән генә аралашып яшәргә туры килми. Мин үземне бу уңайдан бәхетлегә саныйм, тормыш җилләре кайда гына илтмәсен янәшәмдә (далее…)
«Бүләк ит син миңа», «Яшьлегем эзләре», «Әйләнеп кайтыгыз» кебек йөзләгән популяр җырларның авторы, шагыйрь, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе Мансур Шиһаповның бер зур хыялы бар. Аның 80 яшен туган җирендә җыр бәйрәме ясап каршылыйсы килә. (далее…)
Әхәт Гаффарның әсәрләрен ял итү өчен укыйм димә: алар табышмак кебек эзләндерә, йокыны качыра, күңел тынычлыгын ала. (далее…)
Өйдә утыру татар язучыларына эшләү өчен уңайлы вакытмы, алар ябулы шартларда эшли алалармы? Язучыларыбызга шалтыратып, хәлләрен белештек. Төрлесе төрле уйда.
Озын гомер юлы үткән Лирон Хәмидуллинның әдәби эшчәнлегенә бәя бирү түгел, эшләгән эшләрен санап чыгу да күп вакыт сорый, (далее…)
Ил Конституциясенә тәкъдим ителгән төзәтмәләр турында фикер әйтү, кем булуыңа карамастан, зур җаваплылык таләп итә. Әлбәттә, Конституция Коръән-Кәрим дә, Библия дә түгел,
Шагыйрь, драматург, публицист, үткен телле тәнкыйтьче, тәрҗемәче, текстолог һәм фольклорчы галим Нәкый Исәнбәтнең тууына 120 ел тулды. 92 ел гомеренең 80 елы дәвамында халкына хезмәт иткән тирән фикерле әдип һәм галимнең иҗаты, шәхси тормышы гаятъ үзенчәлекле.
Моннан берничә ел элек, тәгаен мисаллары да белән, графоманлык хакында мәкалә язып бастырган идем. Шактый шау-шу кубарды. Бу хакта һаман да уйлаудан туктамадым, (далее…)
21 февральдә Пирамида күңел ачу комплексында «Әдәби марафон» проектының ун еллык юбилее узды.
«Әдәби марафонда катнашучыларның 1082се финалга чыкты.
Гадәттә, татар әдәбияты бармы дип әдәбият белән якыннан таныш булмаган кеше сорый. Татарстан Фәннәр академиясенең Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият (далее…)
Фатих Кәримгә һәйкәл эскизы карала. Бүген фронтовик шагыйрьнең һәлак булуына 75 ел уңаеннан, Миславский урамындагы 8нче йорт фасадына урнаштырылган мемориаль такта
Чулпан Әфраим кызы Зарипова-Четин (Чулпан Зариф) 1969 елда Арча районының Субаш Аты авылында дөньяга килә. Казан дәүләт педагогика институтын тәмамлый. (далее…)
Бүген Казан шәһәрендә татар язучысы Әмирхан Еники истәлегенә истәлек тактасы ачтылар. Бу тантанада Татарстан Дәүләт киңәшчесе Минтимер Шәймиев, Татарстанның мәдәният министры Ирада Әюпова, язучылар, артистлар катнашты.
Казан кооператив институтының Татар мәдәнияты үзәгендә ТАССРның 100 еллыгы, Бөек Җиңүнең 75 еллыгы уңаеннан, герой-шагыйрь Муса Җәлилгә багышланган кичә узды. (далее…)
Бүген, Россия фәне көне алдыннан, ТР Президенты Рөстәм Миңнеханов Казан Кремлендә дәүләт бүләкләре тапшырды. Бүләкләнүчеләр арасында филология фәннәре докторы, Г.Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты хезмәткәре Фәрит Яхин һәм ТР Фәннәр академиясе вице-президенты Дания Заһидуллина да бар иде.
Габдулла Тукай әдәби музеенда Г.Тукай исемендәге Дәүләт бүләге лауреаты, халык язучысы Нәкый Исәнбәтнең тууына 120 ел тулуга багышланган «Мин Тукайның замандашы» дигән фәнни-әдәби кичә узды.
КФУ доценты, галимә Миләүшә Хәбетдинова Габдулла Тукай әдәби музеенда Г.Тукай исемендәге Дәүләт бүләге лауреаты, халык язучысы Нәкый Исәнбәтнең тууына 120 ел тулуга багышланган «Мин Тукайның замандашы» дип аталган фәнни-әдәби кичәдә татар халкы исеменнән Нәкый Исәнбәттән гафу үтенде.
Татарстан Язучылар берлеге рәисе Данил Салихов Г.Тукай исемендәге Дәүләт бүләге лауреаты, халык язучысы Нәкый Исәнбәткә Казанда һәйкәл куярга тәкъдим итте. Бу хакта ул Габдулла Тукай музеенда
Русиядә киңкүләм танылу алган һәм татарлар арасында бәхәсләр кузгаткан “Зөләйха күзләрен ача” романы авторы Гүзәл Яхина әсәрнең чит илдә кызыксыну уяту сәбәпләрен аңлаткан.
Әдәбият галиме Дания Заһидуллина фикеренчә, галим Яхъя Абдуллин үзен милли фәнне булдыруга багышлаган шәхес. Бу хакта ТР Фәннәр Академиясендә Яхъя Абдуллинның 100 еллыгына
«Төрки лингвокультурология: проблемалар һәм перспективалар» Халыкара фәнни-гамәли конференциясе быел татар язучысы Әмирхан Еникинең тууына 110 ел тулуга багышланачак.
Туган якның тарихын, атаклы якташларның язмышын һәм төбәкне өйрәнү мәсьәләләрен яктырту өчен Бөтендөнья татар конгрессы «Туган җир»(«Родной край») журналы ачкан иде. Елга дүрт тапкыр 270 бит күләмендә 1000 экз. тираж белән басылучы бу журнал төбәк тарихын өйрәнүчеләр хәрәкәтенә сизелерлек тәэсир ясый. (далее…)
Рәшит Ваһапов иҗтимагый фонды «Яңа татар җыры» конкурсын тәкъдим итте. Оештыручылар, милли моңнарыбызны барлап, татар җыр сәнгатендә яңалык ачарга тели. Бәйге татар эстрадасына яңа сулыш кертерме? Әлегә сораулар бихисап.
Проблема бар икән, аны чишү өчен гадәттә башкаларның бу мәсьәләне ничек хәл иткәннәрен өйрәнәләр, дөньяда булган тәҗрибә белән танышалар. Халык саны буенча беренче
Әдәби ел йомгаклары утырышында Берлек рәисе Данил Салихов әйтүенчә, әдипләр татар телен саклау буенча актив эш алып бара. Бу җәһәттән ул мисалга, биштәренә китап тутырып, Татарстанны гына түгел, татарлар яшәгән һәр тарафны йөреп чыккан Фәүзия Бәйрәмованы китерде. (далее…)
Бүген Татарстан Язучылар берлеге рәисенең еллык хисабын, жанрлар буенча махсус докладларны һәм фикер алышуда ясалган чыгышларны тыңланылды. Әдәби ел йомгакларына багышланган җыелышта
Филология фәннәре докторы, профессор Васил Гарифуллин күренекле татар галиме, профессор Хатыйп Миңнегуловны журналистларга мөһаҗирлектәге татар матбугатын кайтаруын әйтте. (далее…)
Күренекле татар язучысы Әхәт Гаффар үзенең иҗат кичәсен талантлы якташлар очрашуы буларак күзаллаган. Татарстан язучылар берлегенең Тукай клубында язучының 70 яшьлегенә багышланган юбилей кичәсе узды.
Татар әдәбиятын һәм мәдәниятен армый-талмый таныта, татар әдәбиятын борынгы чордан алып бүгенгесенә кадәр өйрәнә, журналистларга мөһаҗирлектәге татар матбугатын кайтара һәм дәреслекләр төзи.
Татарстанның Язучылар берлеге рәисе Данил Салихов филология фәннәре докторы, профессор Хатыйп Миңнегуловны татар милләтен саклаганда каршы як белән бәхәсләшеп, дөреслекне исбат итүче шәхес дип белдерде. (далее…)
Рус драматургы Юлия Тупикина социаль челтәрдәге фикер алышулар вакытында “Заманча татар телле татар әдәбияты бик зәгыйфь үсенте хәлендә” дип белдерде. Ул бу сүзләрне Сөмбел Гаффарованың “яңа татар сәхнә телендә” язылган пьесасы
Татарстан язучылар берлеге үз сафларына яшьләрне чакыра. Яшь язучыларның республика семинары да шушы максатларны күздә тотып оештырылган. Семинар Татарстан Язучылар берлегенең Тукай клубында бара.
Дәүләт Советы сессиясендәге чыгышында депутат Ркаил Зәйдулла парламентның бер сессия утырышын милли мәгариф һәм татар теленең язмышы мәсьәләләренә багышларга тәкъдим итте.
Быел Дәрдмәнднең тууына 160 ел тулды. Беләбезме без бу шагыйрьне? Аның шәхесен, иҗатын аңлыйбызмы? “Аһ, туган каумем газиз!” әдәби кичәсендә әнә шул сорауга да җавап табылды.
Дәрдемәнд иҗатына багышланган әдәби-музыкаль кичә татар зыялыларын Тинчурин театры залына җыйды. «Аһ, туган каумем газиз!» дип аталган кичә шагыйрьнең 160 еллыгы уңаеннан әзерләнгән иде.
Закир Рәмиев (Дәрдемәнд/Дәрдмәнд) дигән күренекле шәхесебез булганлыгын мин 1950 еллар урталарында Орск шәһәренә килеп эшли башлагач белдем. Шул шәһәрдә гомер итүче зыялырак катлам кешеләре (далее…)
Балалар сәнгать мәктәбенең актлар залы узган атнаның җомгасында язучылар һәм журналистларның китапханәчеләр, аккалфаклылар, мөгаллимнәр белән очрашу урынына әйләнде. Шәһәребездә “Татмедиа” акционерлык җәмгыяте газета-журналлары редакцияләре һәм Татарстан китап нәшрияты “Уку бәйрәме” үткәрделәр. (далее…)
Булат Ибраһимов – яшь шагыйрь, Бөтендөнья татар конгрессының матбугат бүлеге хезмәткәре. Аның «Дәрдмәнд» спектаклен караганнан соң кагылдыргысыз шәхесләр исемлеге булдырырга кирәк дигән фикере җәмгатьчелекне аптырашта калдырып, сагайтып куйган иде.
Татарстан Язучылар берлеге рәисе Данил Салихов белән Державин укулары алдыннан очраштык. Максатыбыз – татар әдәбиятының хәле, аны борчыган мәсьәләләр турында сөйләшү. (далее…)
1938 елда Казанның “Пеләтән” төрмәсендә Г.Ибраһимовтан сорау алучы берәү, берничә мәртәбә аны камераның туң идәненә бастырып, өстенә бозлы су койдыртып җәфалый. Шуннан соң әдип төрмә хастаханәсенә эләгә һәм озакламый вафат та була. Тик аның җәсәде ничек җиргә тапшырылган? Кабере бүген кайда урнашкан? (далее…)
Зиннур Мансуровның шигырьләре кычкырып тормый. Ул мәйданга чыгып: “Яшәсен милләт! Безгә азатлык кирәк”, – диюгә тәңгәл шигырьләр түгел. Ул андыйларны бик теләсә дә, яза алмас иде. Әмма Зиннур сабыр гына итеп, фикерне үткәреп әйтә белә”, – дигән шагыйрь Зөлфәт Зиннур Мансуров турында. (далее…)
Әлбәттә, бәйрәм көнне проблемаларны барлап, аларны хәл итү юлларын эзлисе килми. Ләкин язучы бәйрәмдә мөнбәрдән телне югалтсак, Мумуга әйләнәбез дип әйтә икән, димәк, хәлләр мактанырлык түгел.
Мондый шартларда нишләргә соң? Төрле җирләрдә яшәгән каләмдәшләр белән дуслык элемтәләрен, әдәби багланышларны ныгытырга кирәк. (далее…)
Бу көннәрдә Татарстан Язучылар берлеге үзенең 85 еллык юбилеен билгеләп үтә. Бәйрәм чарасына һәрбер язучы чакыру алган. Республика җитәкчелеге, шулай ук күп кенә кунакларның килүе дә көтелә. (далее…)
ТР Дәүләт Советы депутаты Ркаил Зәйдулла Татарстан Президенты Рөстәм Миңнехановның VI чакырылыш Дәүләт Советына беренче Юлламасына карата фикере белән уртаклашты. “Ана теле турында әйткән сүзләре ошады”, – диде ул
Татарстан Республикасының халык шагыйре Ркаил Зәйдулла Дәүләт Советы депутаты мандаты алгач, татар телен укыту, мәдәният проблемаларын хәл итү юнәлешендә эшләячәген әйтте.
КФУ профессоры, филология фәннәре докторы Фоат Галимуллин Ает авылында Фатих Кәрим музее ватанпәрвәрлек тәрбияләүдә зур учак булачак дип саный. (далее…)
Яшь татар шагыйре Булат Ибраһимов күптән түгел Казанда күрсәтелгән «Дәрдемәнд» импровизацион спектакленә карата үз карашын белдерә һәм тәҗрибәләр ясарга ярамый торган шәхесләр исемлеген дә булдыру кирәклеге тәкъдимен кертә.
Язучы һәм тәрҗемәче Борис Вайнер татар әкиятләрен рус теленә тәрҗемә итеп китап чыгарды. Китапның сәнгати редакторы – Наилә Ахунова. (далее…)
Биектау районы Кече Битаман авылына Туфан Миңнуллин исемендәге II Бөтенроссия драматурглар семинарына килеп җиттек. Авыл табигате гаҗәеп киң һәм матур. Без тукталган йорт – Татарстан Язучылар берлеге рәисе Данил Салиховныкы. (далее…)
Хәтерләсәгез, заманында Туфан ага Миңнуллин каләмдәшләрен көн саен бер җөмлә булса да язарга, бер-берсе белән аралашырга өндәгән иде. Аның бу фикерен хуплаучылар да, мыек астыннан елмаеп үткәрүчеләр дә булды. (далее…)
Язучылар берлеге рәисе Данил Салихов туган телләрне укытуга кагылышлы мәсьәләдә язучылар читтә калды дигән гаепләү белән риза түгел. (далее…)
Татарстан Язучылар берлегенең актлар залында шагыйрь, алтынчы Закир Рәмиев-Дәрдемәнднең тууына 160 ел тулу (далее…)
