Онлайн-хәбәрләр

Бүген, 26нчы апрель көнне, татар җәмәгатьчелеге Габдулла Тукайның туган көнен һәм Туган тел көнен билгеләп үтә. Шул уңайдан, Габдулла Тукай скверындагы Тукай һәйкәленә чәчәкләр салынды.

Чара Татарстан Республикасы Рәисе Рөстәм Миңнеханов катнашында узды.

Шулай ук, чәчәк салу тантанасында Татарстан Республикасының беренче президенты, сәясәтче, дәүләт эшлеклесе Минтимер Шәймиев, Татарстан Республикасы Дәүләт Советы Рәисе Фәрит Мөхәммәтшин, Татарстан Республикасы Дәүләт Советы депутаты, Бөтендөнья татар конгрессы Милли Шура рәисенең беренче урынбасары — Бөтендөнья татар конгрессы Башкарма комитеты җитәкчесе Данис Шакиров, Казан шәһәре мэры Илсур Метшин, Татарстан Республикасы мәдәният министры Ирада Әюпова, Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла, Филология һәм мәдәниятара багланышлар институты директоры Рәдиф Җамалетдинов һәм башка дәүләт эшлеклеләре, артистлар, язучылар, Габдулла Тукай премиясе ияләре, фән, мәгариф һәм мәдәният учреждениеләре вәкилләре катнашты.

Язучылар Опера һәм балет театры янында урнашкан Тукай һәйкәленә чәчәкләр салды. Быел биредә Шигырь бәйрәме булмаячак. Шулай да һәйкәл янына алтмышлап кеше жыелган иде.

«Быел шигырь бәйрәме яңа урында булса да, без бу урынны ташламыйбыз», – диде Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла һәм Тукай шигырен укыды.

Бөтендөнья татар конгрессы Башкарма комитеты җитәкчесе Данис Шакиров регионнарда да Тукай һәйкәле янында шигъри чалалар булуын әйтте.

Шагыйрьләр Мөхәммәт Мирза, Рүзәл Мөхәммәтшин, Фәнил Гыйләҗев, Наил Касыймов шигырьләрен укыды.

tatar-inform.tatar/news/Рузилә Мөхәммәтова

Республикабызда Шигьрият көннәре төрле яссылыкта билгеләп үтелә.

Балаларга туган телебезнең, китапның кадерен, аларның кеше тормышындагы әһәмиятен тагын да ныграк төшендерү өчен, Арча районы Шушмабаш авылы мәдәният һәм мәгариф хезмәткәрләре дә шул уңайдан якташ шагыйрә Сания Әхмәтҗанова белән очрашу уздырдылар.

“Тезим әле Шигырь-гәрәбәмне” дип исемләнгән Шигырь кичәсен китапханәче Чулпан Зарипова, мәдәният йорты директоры Динар Бариев, сәнгать җитәкчесе Эльвира Бариева бергәләп оештырды.

Кичәгә шигърият сөюче һәм үзләре дә шигырьләр иҗат итүче мөхтәрәм кунаклар: Казанда яшәүче Шушмабаш егете Зөфәр Бохаров, авылдашлар Кәүсәрия, Гөлсинә, Әлфия апалар да чакырылган иде.

Кичәдә балалар укуында Сания Әхмәтҗанованың шигырьләре, өлкәннәр башкаруында популяр җырлары яңгырады, укучылар шагыйрә апалары белән якыннан да аралашты. Очрашу һәркемдә бик җылы тәэсир калдырды.

Апрель — бөек шагыйрь Габдулла Тукайны искә алу, аның иҗатын барлау ае. Ул 27 ел гына яшәп калса да, үзеннән соң бәяләп бетергесез иҗади мирас калдырган: 400дән артык шигырь, 9 поэма, 350 хикәя, очерк һәм истәлекләр иҗат иткән. Тукай хезмәтләре дөньяның 50дән артык теленә тәрҗемә ителгән. Бүген дә аның әсәрләре укыла, ятлана, җырлана.

Әлмәттә бөек татар шагыйре Габдулла Тукайның тууына 139 ел тулу һәм Туган тел көне уңаеннан тантаналы чаралар узды. Бәйрәм Ленин урамында урнашкан велосипедлы Тукай скульптурасы янында башланды. Анда балалар бакчаларында тәрбияләнүчеләр һәм укучылар шигырьләр укыдылар. Яшь буынның чыгышларын тыңларга Әлмәт язучылары да килгән иде.

Соңнан Туган тел көне Тукай проспектында дәвам итте. Яңгырлы көн булуга карамастан, шәһәрнең иҗат интеллигенциясе, шигърият сөючеләр шагыйрьне искә алырга аның һәйкәле янында җыелды. Рәсми өлеш алдыннан мәктәп укучылары Тукай шигырьләрен яттан сөйләп сөендерделәр. Тантананы Әлмәт районы башлыгы урынбасары Роза Әфләтунова ачты. Ул үзенең чыгышында мондый чараларның зур әһәмиятен билгеләп үтте.

«Үзенең телен хөрмәт иткән, яраткан һәм аның белән горурланган һәрбер татар кешесе өчен бүген бик зур бәйрәм», — диде үз чыгышын Бөтендөнья татар когрессының Әлмәт бүлеге җитәкчесе Ландыш Зарипова. Ул туган телгә мәхәббәт тәрбияләгән өчен мәгариф идарәсендә, мәдәният йортларында һәм балалар бакчаларында эшләүчеләргә рәхмәтен белдерде.

«Тукай — ул татарның улы, Тукай — ул татарның язмышы, Тукай – ул татарның үткәне, бүгенгесе һәм киләчәге. Дөньяда татарны беренче чиратта, Тукайлы халык булган өчен беләләр», — дип билгеләп үтте ТР Язучылар берлегенең Әлмәт бүлеге җитәкчесе Равил Сабыр.

Бәйрәм Рафаил Төхфәтуллин исемендәге премия ияләрен бүләкләү белән дәвам итте. «Әдәбият» номинациясендә премия Рәмзия Габделхаковага тапшырылды.

Әлмәт татар дәүләт драма театры артистларының чыгышы һәм Риза Фәхреддин исемендәге 1 нче гимназия укучыларының «Шәкертләр биюе» берсен дә битараф калдырмады. Бәйрәм бөек Тукайның «Туган тел» җырын күмәк башкару белән тәмамланды. Рәсми өлеш төгәлләнгәннән соң ачык микрофон эшләде, теләгән кешеләр үз шигырьләрен укыдылар.

Резедә Шәмсуллина. Автор фотолары

25 апрельдә, Әлмәттә Габдулла Тукайның тууына 139 ел тулу уңаеннан уздырылган Шигырь бәйрәмендә күренекле язучы Рафаил Төхфәтуллин исемендәге премияләр тапшырылды.
⠀
«Әдәбият» номинациясендә җиңүче дип каләмдәшебез, ТР Язучылар берлегенең Әлмәт бүлеге әгъзасы Рәмзия Габделхакова танылды! Чын күңелдән котлыйбыз! Бу аның беренче бүләге генә түгел. Р. Габделхакова — Ш. Бикчурин (1998), Утыз Имәни (2015), С. Сөләймәнова (2019), Фатих Хөсни (2025) исемендәге премияләр лауреаты. Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре (2015).
⠀
«Сәнгать» номинациясендә Әлмәт татар дәүләт драма театры артисты Фаил Сафиуллин һәм «Мириданс» халык бию ансамбленең сәнгать җитәкчесе Илнур Әһлиуллин лауреатлар дип игълан ителде.

«Журналистика» номинациясендә Әлмәт районы башлыгы урынбасары Роза Әфләтунова кулыннан бүләкне Рәмилә Хәмидуллина алды.
⠀
Иң күп бүләкләнүчеләр — «Иҗтимагый һәм мәгърифәтчелек эшчәнлеге өчен» номинациясендә. Премияләр Р. Нәгыймов исм. балалар сәнгать мәктәбе һәм Р. Фәхретдин исм. 1нче гимназия коллективларына, «ТаграС-ТрансСервис»ның әйдәп баручы инженеры Наил Вилдановка, шулай ук ветераннар хәрәкәте активисты Валентина Сабуровга тапшырылды.

КФУның Филология һәм мәдәниятара багланышлар институтында Бөтенроссия “Илһам” яшь язучылар бәйгесе җиңүчеләрен бүләкләү тантанасы булып үтте.

Җир яшәрмәс, гөл ачылмас – төшми яңгыр тамчысы;

Кайдан алсын шигъре шагыйрь, булмаса илһамчысы, – дип язган бөек Габдулла Тукай.

24 апрель көнне, Казан федераль университетының Филология һәм мәдәниятара багланышлар институтында “Илһам” – яшь язучылар бәйгесенең тантаналы йомгаклау чарасына нәкъ менә тормыштан “илһам” алып яшәүче укучылар  җыелган иде.

Быелгы конкурс та бик югары активлык белән үтте – беренче турда барлыгы 680 әдәби әсәр кабул ителде, алар арасыннан икенче этапка 300  укучының эше сайланды. Йомгаклау тантанасына исә, поэзия, проза, драматургия һәм журналистика номинацияләрендә (5-7, 8-9, 10-11 нче сыйныфларга бүлеп) иң уңышлы 44 эш сайлап алынды.

Конкурста республикабызның төрле почмакларыннан – Яңа Чишмә, Балык Бистәсе, Арча, Саба, Азнакай, Әгерҗе, Буа, Яр Чаллы, Балтач, Актаныш кебек районнардан, шулай ук, Башкортстан, Чувашия, Оренбург, Ульяновск, Пермь, Саратов, Киров өлкәләреннән килгән яшь каләм ияләре үзләренең шигырьләре, проза һәм публицистик әсәрләре белән катнашты.

Бүләкләү тантанасын Филология һәм мәдәниятара багланышлар институты директоры  Рәдиф Рифкать улы Җамалетдинов  ачып җибәрде. Ул бәйгенең әһәмиятен һәм татар әдәбиятында бу бәйгенең яңа талантлар ачудагы әһәмиятен ассызыклады.

Җиңүчеләрне шулай ук, Габдулла Тукай исемендәге Милли мәдәният һәм мәгариф югары мәктәбе деканы Рамил Хәмитович Мирзаһитов, Мәгариф һәм фән министрлыгының милли мәгариф идарәсе җитәкчесе Алсу Самигулла кызы Шарипова, Татарстанның Дәүләт советы депутаты, Татарстан язучылар берлеге рәисе, шагыйрь Ркаил Зәйдулла, “Илһам” бәйгесенең жюри рәисе, филология фәннәре докторы, татар әдәбияты кафедрасы профессоры Ләйлә Ихсан кызы Минһаҗева, филология фәннәре докторы, татар әдәбияты кафедрасы мөдире, профессор Флера Сәгыйть кызы Сәйфуллина, Бөтендөнья татар конгрессы Башкарма комитеты җитәкчесе урынбасары Ирек Илдус улы Шәрипов һ.б. котлады.

680 укучыларның иҗат эшләрен бәяләп, мастер-класслар аша да аларга әдәбият дөньясына юл ачучылар исә, татар әдәбияты кафедрасы укытучылары һәм татар әдәбияты тарихында ул урыннарын булдырган – Данил Салихов, Галимҗан Гыйльманов, Рәдиф Сәгъди, Рәмис Әймәт, Марат Закир, Рифат Сәлах, Халисә Ширмән кебер танылган язучылар, шагыйрьләр, драматурглардан торган мәртәбәле жюри иде. Алар яшь авторларның һәрберсенә киңәшләр биреп, чыннан да, “яңа” әдәби дөньяга юл ачтылар.

Чара ахырында бөтен катнашучылар бертавыштан “Туган тел”   җырын җырлап, бөек шагыйребезнең рухын кадерләде. Әлеге чарада катнашучылар, әйтерсең лә, “Тыныч йокла бөек Тукаебыз, синең эшеңне дәвам итүчеләр бар әле!”, – дип әйтәләр сыман иде…

“Илһам” бәйгесе, чыннан да, татар телендә иҗат итүче яшьләр өчен мөһим бәйге! Алга таба аларның каләмнәрен нәкъ менә безнең институт кысаларында чарларга насыйп булсын!

Татарстан Язучылар берлегенең Тукай клубында «Язучы» нәшриятында дөнья күргән «Татар халык әкиятләре» китабы тәкъдим ителде.

23 апрельдә ТР Язучылар берлегенең Әлмәт бүлеге, «Кызыл каурыйлар» әдәби иҗат берләшмәсе вәкилләре бакыйлыкка күчкән каләмдәшләр каберләренә зиярәт кылдылар. Саҗидә Сөләймәнова, Әдип Маликов, Гамил Афзал, Нәфисә Афзалова, Үзбәк Саттаров, Юныс Әминов, Альберт Хәсәнов — барысының да каберләре чистартылган, чүп-чардан арындырылган булуын, туган-тумачаларының, балаларының язучыларыбызны онытмавын күреп шатландылар, каләмдәшләребез рухына дога кылдылар.

20 нче апрель көнне “Авылым гүзәллеге”  проекты авторы  Раил Мәүлет улы Гатауллин җитәкчелегендә, Лаеш һәм Әлки районнары авылларында,  әлеге проектның җиңүче финалистларын тәбрикләү булды. Әлеге тәрбияви чарада Татарстан язучылар берлегеннән Галия Гайнетдинова, Рәхимә Арсланова, Илмира Гыймаева, журналист Динара Әхмәт тә катнашты.  Кунаклар авылларның тарихи урыннарында, китапханә, мәчет, мәктәпләр, музей, чишмәләрдә, мәдәният йортларында булдылар. Ачык күңелле, тырыш, кунакчыл авыл халкына үзләренең теләкләрен һәм рәхмәтләрен җиткереп, шигырьләрен укыдылар, китапларын бүләк иттеләр. Авыл халкы белән аралашу, аларның ихласлыгын, кунакчыллыгын, тырышлыкларын, талантларын, уңганлыкларын күрү, авыллары өчен җан атып яшәүләренә соклану,  горурлану хисләре белән, иҗатлары өчен илһам алып кайттылар шагыйрәләребез.

Бөек Җиңүнең 80 еллыгын каршылаган бу көннәрдә Әлмәттә студентларга фронтовик язучыларның тормыш юлы, каһарманлыгы һәм иҗаты турында сөйли торган кызыклы чара узды. 22 апрельдә, Рафаил Төхфәтуллин исм. 8нче балалар китапханәсенә Казан инновацион университеты көллиятенең Әлмәт филиалының беренче курс студентлары кунакка килде. Алар арасында булачак финансистлар, балалар бакчалары тәрбиячеләре, башлангыч сыйныфлар укытучылары бар иде.

Очрашуны ачып җибәреп ТР Язучылар берлегенең Әлмәт бүлеге җитәкчесе Равил Сабыр чыгыш ясады. Ул китап укуның ни өчен кызыклы һәм файдалы шөгыль булуы, туган ягыңның күренекле кешеләренең тормыш юлын, иҗатын, каһарманлыкларын белүнең әһәмияте турында сөйләде. Шулай ук 25 апрельдә узачак Г.Тукайның 139 еллыгына багышланган Шигырь бәйрәмендә Рафаил Төхфәтуллин исм. премия лауреатларын (дүрт номинациядә) бүләкләү каралганын хәбәр итте.

Рөстәм Төхфәтуллин студентларга әтисе Рафаил һәм аның дуслары, фронтовик язучылар Әдип Маликов, Хисам Камал, Мәхмүт Хөсәен һәм Нәфик Яһудиннарның тормыш юлы һәм иҗаты турында кызыклы формада сөйләп бирде, китапханәдә урнашкан әтисенең музей бүлмәсендә Г. Тукай күргән Коръән китабын, әтисенең язу машинкасын, патефонын күрсәтте, биредә саклана торган иске фотоаппарат һәм кино төшерү аппаратының эшләү принципларын аңлатты. Ул сүзен тәмамлагач, студентлар таралышырга ашыкмады, Рөстәм Төхфәтуллинга күпсанлы сораулар яудырдылар. Хушлашканда яшьләр: «Тарихны саклаган өчен рәхмәт сезгә!» — дип киттеләр.

Шунысын да искәртик, биредә мондый очрашулар Рөстәм Төхфәтуллин инициативасы белән, шулай ук китапханә хезмәткәрләре, көллиятнең туган тел укытучысы Риана Саидова тырышлыгы белән 2019 елдан бирле, ягъни алты ел инде оештырылып килә.

Тукай муниципаль районы Күзкәй авылы мәдәният йортында шагыйрь, журналист Фәннүр Сафин исемендәге шигырь бәйрәме узды. Бәйрәмдә Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары – Чаллы язучылар бүлеге җитәкчесе, язучы Факил Сафин, язучылар – Әлфия Ситдыйкова, Лилия Гыйбадуллина, Зимфира Исламова катнаштылар. Алда узган шигырь бәйгесенә йомгак ясалды, җиңүчеләр бүләкләнде.

21 апрельдә ТР Язучылар берлегенең Әлмәт бүлеге җитәкчесе Равил Сабыр Әлмәт районы Яңа Нәдер авылында Клара Булатованың өендә булып өлкән язучының хәлләрен белешеп кайтты. Авырса да, әллә ни хәле булмаса да, Клара апа, аңа алып килгән букетны күргәч: «Рәхмәт! Матур чәчәкләрне яратам», — диде.

Әлмәт бүлеге җаваплы сәркатибе бер ай элек 89 яшен тутырган шагыйрәгә ТР Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулладан кайнар сәлам җиткерде һәм иҗади оешма исеменнән акчалата матди ярдәм тапшырды.

Клара Булатова — 1970 елдан СССР Язучылар берлеге әгъзасы, Габдулла Тукай исм. дәүләт премиясе лауреаты, Татарстанның халык шагыйре, ТАССРның атказанган мәдәният хезмәткәре, Р. Төхфәтуллин һәм С. Сөләйманова исм. әдәби бүләкләр иясе. Әлмәт һәм Сарман районының Почетлы гражданины.

Буа районы Яңа Чәчкап төп гомуми белем бирү мәктәбендә шагыйрь Әхмәт Рәшит исемендәге «Кояшлы ил»  IX республикакүләм фәнни-гамәли конференция булып үтте. Әлеге чарада жюри сыйфатында  язучылар һәм шагыйрьләр  Рәдиф Гаташ, Галимҗан Гыйльманов, Ленар Шәех, Хәбир Ибраһим, Дания Нәгыйм, Рифат Сәлах катнашты.

17 апрельдә ТР Язучылар берлегенең Әлмәт бүлеге җитәкчесе Равил Сабыр Азнакайда «Гөлстан» әдәби берләшмәсе эшчәнлеге белән танышты. Алты дистә елдан артык тарихы булган бу иҗат оешмасы 30га якын каләм тибрәтүчене туплап тота. 2024 елда берләшмә әгъзалары 12 китап чыгарган. Менә бу атнакичтә дә районның үзәк китапханәсендә Халидә Галимованың «Гомер юлы — су юлы» исемле җыентыгын укучыларга тәкъдим итүгә багышланган кичә узды.

Авторны бу шатлыклы вакыйга белән район мәдәният идарәсе җитәкчесе Гөлсинә Хафизова, Равил Сабыр, «Маяк» гәҗите редакторы Фәрхәд Шәйхулов, китапханәнең методик үзәк җитәкчесе Зөлфия Саттарова, Мәнәвез авылы җирлеге башлыгы Назиф Хасанов, «Гөлстан» берләшмәсе әһелләре, туганнары, балалары, дуслары котлады. Мәдәният йорты һәм мәдәни үзәк хезмәткәрләре «Террористлар көткәндә» исемле юмореска нигезендә куелган театраль этюд уйнап күрсәттеләр.

«Гомер юлы — су юлы» җыентыгы өч бүлектән тора: юморескалар, гыйбрәтле дә, мавыктыргыч та проза әсәрләре һәм шигырьләр. Басманы нәшер итүдә Халидә Галимованың иҗатына гашыйк укучысы, эшмәкәр Әлфинур Дәүләтшина зур ярдәм күрсәткән. Ә китапны сатудан кергән акчаны автор туган ягында, Мөслим районы Иске Чакмак авылында, төзелә торган мәчеткә тапшырып бара.

«Соңгы елларда язу — ул минем яшәү рәвешенә әйләнде, дисәң дә була инде. Язмыйча тора алмыйм, түзә алмыйм. Халыкка әйтәсе сүзләрем фикерләрем бар, ничек аларны үзеңнең күңелеңдә генә саклап ятмак кирәк?!» — диде Халидә Галимова.

Презентация тәмамланганнан соң чәй өстәле янында Равил Сабыр «Гөлстан» әдәби берләшмәсе әгъзалары белән аралашты. Ул Язучылар берлеге алдында торган максат-мәсьәләләр, яшь иҗатчыларны берлеккә җәлеп итү һ.б. кайбер темаларга ачыклык кертте. Азнакайлылар үз эшчәнлекләре турында сөйләделәр, уй-фикерләре белән уртаклаштылар, Язучылар берлегенә яңа әгъзалар кабул итү тәкъдимнәре белән чыктылар.

Шунысын да искәртеп узыйк, төрле елларда «Гөлстан»ның эшчәнлегендә Нур Әхмәдиев, Мөсәгыйт Хәбибуллин, Мәхмүт Хәсәнов, Марсель Галиев, Илдус Гыйләҗев, Әнәс Исхаков, Рөстәм Зәкуанов һ.б. күренекле әдипләр катнашкан. Бүген иҗат оешмасын Гөлчәчәк Садретдинова-Хаҗиева җитәкли.

Әлмәт язучылары, «Кызыл каурый» әдәби иҗат берләшмәсе әгъзалары 17 апрельдә нефть башкаласының үзәк мәчетендә узган Ризаэддин Фәхреддиннең «Асар» («Эзләр») китабы буенча укучылар конференциясендә катнашты. Аны галим исемендәге музей директоры, филология фәннәре кандидаты Диләрә Гыймранова алып барды.

Бу форум — «Татнефть» Хәйрия фондының «Риза казый мирасы» мәдәни-мәгърифәт проектын тормышка ашыру программасы нигезендә үткәрелгән чираттагы мероприятиесе. Моңа кадәр «Р.Фәхреддин: кәгазь өстендә калган исем — бетмәс гомер», «Мәшһүр хатыннар», «Нәсыйхәт», «Җәвамигуль кәлим шәрехе» китапларына багышланган чаралар узган иде.

Р. Фәхреддин укуларында Татарстан язучылар берлеге әгъзасы, филология фәннәре докторы, ТР атказанган укытучысы Әнвәр Шәрипов, ТР Көнчыгыш төбәге казые, Әлмәт имам-мөхтәсибе, Р.Фәхреддин исм. мәдрәсә директоры Исмәгыйль Сингатуллин, Казан Ислам институты гарәб теле һәм гуманитар фәннәр кафедрасы мөдире Айдар Карибуллин, филология фәннәре кандидаты Сирина Трофимова, тарихчы, журналист, Рафаэль Төхфәтуллин премиясе лауреаты Дамир Таҗиевлар чыгыш ясады.

Мәшһүр татар галиме, тарихчы, дин белгече, педагог, журналист, «Шура» журналы мөхәррире, Эчке Россия һәм Себер мөселманнарының Диния нәзарәте мөфтие Ризаэддин Фәхреддиннең саллы хезмәте дүрт томнан торган. 15 җөзъәдән (кисәк) торган беренче ике том революция шаукымына кадәр Оренбург каласында гарәп графикасында басылып чыккан, калган ике том басылырга өлгермичә калган. Чөнки 1911 елда Р. Фәхреддиннең йортына жандармерия тарафыннан тентү ясалып, шул вакытта басмага әзерләнгән кулъязмалар төяп Сарапулга озатыла.

Соңыннан галим фактографик материалларны кабат туплый, әмма революциядән соң аларны бастырырга насыйп булмый. «Беренче мәртәбәдә «Асар»ны зур теләк вә зәвык белән язган булсам, бу юлы инде үземнең сынган күңелемә вә янган йөрәгемә юаныч табу, хәсрәт ялкынына су бөркү өчен язам. Әвәлге мәртәбә тәртип каләмемне карага манчып язган булсам, бу дәфгасында инде күземнән аккан яшь тамчыларына манчып язам», — дип язып калдырган Р.Фәхреддин. Шулай да ул хезмәтнең тулысынча басылып чыгасына чын күңелдән ышана, бәлки киләчәктә әлеге хезмәтне дәвам иттерүчеләр дә табылыр, дигән өмет белән яши.

“Татнетны үстерү фонды”ның башкаручы директоры Раил Гатауллин, Татарстан Республикасының атказанган мәдәният хезмәткәре, шагыйрә Рәсимә Гарифуллина белән берлектә “Авылым гүзәллеге” кысаларында узган марафонда җиңүчеләр һәм финалистлар белән очрашу, аларны бүләкләү өчен 3 көнлек сәфәргә чыктылар.

Беренче көнне Алексеевск районының Коры Көрнәле, Урта Тигәнәле, Чирмешән районының Әмир, Леногорск районының Сарабиккол һәм Яңа Иштирәк авылларында халык белән очраштылар, тарихи урыннарда булдылар. Дипломнар һәм истәлекле бүләкләр тапшырдылар. Икенче көнне сәфәр Баулы районы Исергәп авылында дәвам итте.

26 апрельдә Туган тел көнендә үткәреләсе бәйрәм чаралары программасы билгеле булды.

«Быел 26 апрельдә бөек татар шагыйре Г.Тукайның 139 еллыгына багышланган Туган тел көнен бәйрәм итү тагын да киңрәк дәрәҗәдә узачак», – дип хәбәр итә Татарстан Мәдәният министрлыгының матбугат үзәге.

Чаралар 9:30 да Муса Җәлил исемендәге опера һәм балет театры янәшәсендәге Г.Тукай һәйкәленә Татарстан Республикасы Язучылар берлеге вәкилләре, киң җәмәгатьчелек тарафыннан чәчәкләр салудан башлана. Аннары Татарстан Республикасы җитәкчелеге, Дәүләт һәм муниципаль хакимият органнары, иҗат берлекләре, Бөтендөнья татар конгрессы вәкилләре, әйдәп баручы мәдәният учреждениеләре, массакүләм мәгълүмат чаралары, балалар коллективлары, язучылар җәмгыяте катнашында Тукай скверында (Пушкин-Островский урамнары киселешендә) традицион шигъри чәчәк салу тантанасы узачак.

Исегезгә төшерәбез, мондый чара нәкъ менә шушы урында узган гасырның 50 нче еллары ахырыннан үткәрелә башлаган иде.

Туган тел көнен киң колачлы бәйрәм итү яңа Галиәсгар Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры территориясендә (Х.Такташ ур., 74) планлаштырылган, анда төп чаралар 10 мәйданчыкта узачак. Бәйрәмнәр буыннар бәйләнешен, милли сәнгатьнең төрле юнәлешләрен гәүдәләндерә һәм төрле максатчан аудиторияләргә исәпләнгән.

Төп сәхнәдә Татарстан Республикасы Рәисе тарафыннан традицион рәвештә Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясен тапшыру, ТНВ телеканалында туры эфирда трансляцияләнгән бөек шагыйрьгә багышланган театральләштерелгән чара узачак.

Шәрык залында «Апуш» балалар татар театр студиясенең «Авыл эте Акбай» спектакле күрсәтеләчәк – ул «Театральное Приволжье» округ фестивале җиңүчесе булды. Спектакль тәмамлангач, Шәрык залы сәхнәсендә дә музыкаль программа күрсәтеләчәк.

Театрның яңа бинасының универсаль залында шагыйрьләр, артистлар, иҗат җәмәгатьчелеге тарафыннан туры эфирда Г.Тукай шигырьләре укылачак, шуннан соң Г.Тукай премиясе номинанты «Казанга Тукай кайткан» спектакле күрсәтеләчәк.

Театр холлында киң җәмәгатьчелеккә Татарстан Республикасы Рәисе каршындагы татар телен һәм Татарстан Республикасында яшәүче халыкларның туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре буенча комиссия ярдәмендә гамәлгә ашырылган тел проектлары күргәзмәсе тәкъдим ителәчәк.

Шулай ук бинада беренче тапкыр «Язгы Печән базары», конференц-залда «Ачык университеты» лекорие эшләячәк.

Урам территориясендә, Кабан күле яр буенда 14:00 сәгатьтән зур урам сәхнәсендә Татарстан Республикасы Язучылар берлеге оештырган шигъри митинг башланачак, ул ТНВ туры эфирында тәкъдим ителәчәк.

16:00 сәгатьтә урам сәхнәсендә социаль челтәрләрдә трансляцияләнәчәк «Мин татарча сөйләшәм» ХХ юбилей яшьләр акциясенең Гала-концерты башлана.

Мәйданчыкларның эш вакыты, режимы өстәмә рәвештә аерым матбугат конференциясе кысаларында тәкъдим ителәчәк.

Моннан тыш, бәйрәмнәр муниципаль районнарда, Россия Федерациясе төбәкләрендә һәм чит илләрдә татарлар тупланып яши торган урыннарда, мәдәният һәм мәгариф учреждениеләрендә узачак.

«Туган тел көненең статусы һәм масштабы даими үсә бара. 2014 елга кадәр лауреатлар Г.Тукай һәйкәле янында игълан ителсә, ә бүләкләү 30 августта булса, соңгы 10 елда премия рәсми рәвештә 26 апрельдә Муса Җәлил исемендәге опера һәм балет театры сәхнәсендә тапшырылса, театрда рәсми бәйрәм итү дә, шигъри митинг та бербөтен булып торды. Хәзерге вакытта Камал театрының берничә мәйданчыгы булган яңа бинасы тулы көченә эшли башлагач, яңа дәрәҗәдә төп бәйрәмнәр нәкъ менә шунда узачак. Яшь буын, гаиләләр, төрле мәйданчыкларда катнашучылар өлкән буын һәм язучылар җәмгыяте чараларын да күрә алачак, алар, үз чиратында, профессиональ сәхнә мөмкинлекләрен сынап караячак һәм гамәлгә ашырыла торган проектларны күрә алачак» диелгән хәбәрдә.

«Әлеге мәйданчыклар барлык буын кунакларын һәм бәйрәмдә катнашучыларны берләштерер, милли сәнгатебез өчен яңа мөмкинлекләр күрсәтер дип өметләнәбез. Туган тел көне бик бай булырга вәгъдә итә» – дип Мәдәният министрлыгы республика башкаласында яшәүчеләрне һәм кунакларны онытылмас вакыйгага чакыра.

https://tatar-inform.tatar/news/ Рузилә Мөхәммәтова

22 апрель көнне 18:00 сәгатьтә Г. Камал исемендәге Татар дәүләт академия театрының Кече залында үзенчәлекле шигъри кичә – «Шагыйрьләр vs Ясалма фәһем» узачак. Тамаша Татарстан Республикасы Язучылар берлеге, Бөтендөнья татар яшьләре форумы һәм Камал театры тарафыннан оештырыла.

Ясалма фәһем шагыйрьләр тарафыннан язылган шигырьләргә җавап итеп үз текстын тәкъдим итәчәк. Тамашачы ясалма интеллект һәм шагыйрьләр арасындагы иҗади көрәшне турыдан-туры күзәтеп бара алачак.

Катнашалар: Булат Ибраһим, Рүзәл Мөхәммәтшин, Фәнил Гыйләҗев, Рифат Сәлах, Йолдыз Миңнуллина, Эльвира Һадиева, Лилия Гыйбадуллина, Гөлүсә Батталова, Дания Нәгыйм һәм Алинә Хәбибуллина.

Керү – бушлай, теркәлү сорала.

https://tatar-inform.tatar

15 нче апрель көнне Чаллы “Энергетик”  мәдәният сараенда Бөтендөнья мәдәният хезмәткәрләре көне уңаеннан тантаналы чара үтте.  Бәйрәмдә шәһәрнең иң яхшы мәдәният хезмәткәрләре бүләкләнде.  Язучы Зимфира Исламова “Ел язучысы” исеменә лаек булды. Каләмдәшебезне котлыйбыз! Яңа уңышлар, яңа иҗади ачышлар, шатлык-казанышлар теләп калабыз!

15 апрельдә ТР Язучылар берлегенең Әлмәт бүлеге җаваплы сәркатибе Равил Сабыр нефть башкаласының 2нче Идел буе халыклары китапханәсендә «Кызыл каурыйлар» әдәби-иҗади берләшмәсе әгъзалары белән очрашу үткәрде.

Сүз күптән түгел узган съезд нәтиҗәләре, яңа идарә алдында торган бурычлар, Әлмәт бүлегенең максатлары, яшь иҗатчыларны берлеккә җәлеп итү, китап чыгару проблемалары, каләм хакы һ.б. мәсьәләләр турында барды. Сөйләшү бик җанлы узды: Равил Сабыр күпсанлы сорауларга җавап бирде, берләшмә әгъзалары үз фикерләре белән уртаклашты, тәкъдимнәр белән чыктылар һәм яңа иҗат җимешләре белән таныштырдылар. Моннан тыш ТР Язучылар берлегенә яңа әгъзалар да тәкъдим ителде.

«Иҗади берләшмәләр – безнең иң якын дуслар. Бер-беребезне ишетеп, мәсьәләләрне хәл итеп торырбыз дип уйлыйм. Без сезнең өчен эшлибез», – дип мөрәҗәгать итте язучыларга Равил Сабыр. ⠀

Саҗидә Сөләйманова оештырган, үзе вафатыннан соң аның истәлегенә «Кызыл каурыйлар» дип исемләнгән әдәби-иҗат берләшмәсе 1963 елда эшли башлый. Аны төрле елларда Әдип Маликов, Әхтәм Фәтхетдинов, Ләйсән Кәшфиева һ.б. җитәкләгән. 2009 елдан алып «Кызыл каурыйлар»ның әйдәманы — Әлмәт язучылар бүлеге әгъзасы Минзифа Әхмәтшина. Бу еллар дәверендә 34 китап чыккан. Бүген берләшмәдә 30га якын актив әгъза исәпләнә, алар арасында нефтьчеләр, укытучылар, студентлар, тәрбиячеләр, табиблар, мәдәният хезмәткәрләре, җитештерүчеләр бар.

Бүген язучылар  һәм әдәбият сөючеләр Яңа Татар бистәсе зиратында халкыбызның бөек шагыйре Г.Тукайның каберен зиярәт кылды, чәчәкләр салды. Шагыйрьнең рухына багышлап Коръән укылды.

Искә алу мәрасимен​ Татарстанның халык язучысы ​Зиннур Мансуров ачып җибәрде һәм алып барды. Чарада шулай ук Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла, Татарстан Мәдәният министры урынбасары Ленар Хәкимҗанов, Г. Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты директоры Илгиз Халиков һ.б.  чыгыш ясады.

14 нче апрель көнне Буа районы Адав-Толымбай гомуми урта белем бирү мәктәбендә күренекле язучы, фольклорчы, әдәбият галиме һәм тәнкыйтьче Гомәр Толымбайның 125 еллыгына багышлап “Талантлы син, Толымбаем!” исеме астында очрашу кичәсе үткәрелде.

Әлеге кичәгә Казаннан танылган әдәбият белгече, шагыйрь, Г.Толымбайның туганы Равил Рахмани, балалар шагыйре һәм драматург, язучы Рафис Корбан, тарихчы, җәмәгать эшлеклесе, журналист, берничә китап авторы Рифат Каюмов та кайтты.

11 апрель көнне Арча үзәк китапханәсендә язучы Лилия Гыйбадуллина белән очрашу узды. Әдәби мәҗлестә китапханәчеләр, мәдәният хезмәткәрләре, китап укучылар катнашты.

Күренекле язучы, җәмәгать эшлеклесе, Россия Федерациясенең мәдәният өлкәсендәге дәүләт премиясе лауреаты Сергей Шаргуновның «1993» романында шушы елда Мәскәү үзәгендә барган гражданнар сугышы тасвирлана. Бер гаилә – ир белән хатын баррикаданың ике ягында. Өметләр һәм тетрәнүләр чорында автор гаилә язмышын ил тарихы белән бәйләп сурәтли.

Казан шәһәренең Галимҗан Баруди исемендәге 4 нче санлы гимназиясендә “Мәгърифәт йолдызлыгы” дип исемләнгән халыкара фәнни-гамәли конференция булып узды.  Биредә Казан шәһәреннән, Татарстан Республикасы районнарының мәктәп-гимназияләреннән сәләтле укучылар һәм укытучылар докладлар белән катнашты. Пленар утырышта Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулланың котлауларын һәм сәламнәрен идарә әгъзасы Рәҗәп Бәдретдин тапшырды.

Биредә 11 секциядә һәм  2 түгәрәк өстәлдә 130 га якын укучы һәм укытучы чыгыш ясады. Ә чит төбәкләрдән 12 дән артык илдән интернет элемтәсе аша аралашу булды. Төрле уку йортлары галимнәре, аспирантлары татар дөньясына кагылышлы, бүген бик әһәмиятле булган чыгышлар ясады. Әлеге мәртәбәле чарада Татарстан Язучылар берлеге әгъзалары, галимнәре Хатыйп МИҢНЕГУЛОВ, Рәҗәп БӘДРЕТДИН һәм шагыйрь, М.Җәлил исемендәге премия лауреаты Рифат СӘЛӘХ  укучыларның һәм укытучыларның эшчәнлеген бәяләүдә, секция җитәкчеләре буларак катнаштылар һәм үз фикерләрен белдерделәр. Һәм алар, ахырдан йомгаклап, татар язучысының тормыштагы һәм яшәештәге роле, китаплары һәм укучылары, матур әдәбияның урыны һәм укучыга тәэсире, Туган телебезнең кадере, мәктәпләр белән иҗатташлык хакында да сөйләделәр. Бу ике як өчен дә бик кирәкле һәм әһәмиятле чара булды. Мондый конференцияләрдә язучыларның  катнашуы, аларның төпле чыгышлары, Берлек белән Мәгарифнең тыгыз хезмәттәшлектә корылуында, уртак эшендә алда тагын да ныгыр, тирәнәер  дип өметләнәбез.

«Бер очрашу үзе бер гомер». Бүген, 11 апрельдә, мондый исем астында Әлмәт шәһәренең 4 нче гомуми белем бирү мәктәбендә татар драма театрының каләмле артисты, Р. Төхвәтуллин исемендәге премияләр лауреаты Резеда Хәертдинова белән очрашу булды. Бу җылы чара мәктәптә милли мәдәни мохит тудыру аша балаларга туган тел өйрәнүгә кызыксыну формалаштыру семинары  кысаларынды оештырылды. Катнашучылар – күпкырлы кунакның иҗатын яратучылар, районның татар телчеләре һәм мәктәп укучылары.

Кичә җыр-моң, шигърият белән үрелеп барды. Резеда Хәертдинова үзе турында сөйләде, иҗаты белән якыннан таныштырды, кызыксындырган сорауларга җавап бирде.

Очрашу азагында шагыйрә татар телендә җанлы җырлар башкаручыларга үзенең яңа китабын һәм театрга чакыру билетлары бүләк итте.

Моннан тыш семинарда «Яраткан шөгыльләрем», «Ел фасыллары», «Җиләк-җимешләр һәм яшелчәләр» дигән темаларга татар һәм инглиз телләреннән интеграль дәрес фрагментлары күрсәтелде, «Милли бизәкле брошь» ясарга өйрәткән мастер-класс үткәрелде, башлангыч сыйныф укучылары «Су анасы» әкиятен уйнап күрсәттеләр, татар мәдәниятен арт-терапия алымнары аша өйрәнүгә багышланган мастер-класс узды.

10 апрель көнне Яр Чаллы шәһәренең 16 нчы мәктәбендә Илдар Юзеев премияcен тапшыру тантанасы үтте.

Татарстан Язучылар берлеге һәм «ТАТМЕДИА» акционерлык җәмгыяте филиалы «Мәйдан» журналы премиясе лауреатлары:

— «Мәйдан» әдәби-нәфис, иҗтимагый журналының 2024 ел, № 7 санында басылып чыккан «Халык үтмәс үткел юк…» шигырьләр циклы һәм актив әдәби-иҗтимагый эшчәнлеге өчен шагыйрь, язучы, Татарстан Республикасы Язучылар берлеге әгъзасы Фирүзә Ислам кызы Җамалетдинова-Фәтхетдинова;

— Илдар Юзеев иҗатын пропагандалауга керткән өлеше өчен язучы, драматург, режиссер Салават Илдар улы Юзеев;

— “Мәйдан” әдәби-иҗтимагый журналы белән актив хезмәттәшлек иткәне өчен танылган фотожурналист, Татарстан Республикасының атказанган мәдәният хезмәткәре, Россия фоторәссамнар берлеге әгъзасы Николай Петр улы Туганов;

— татар матбугатына, шул исәптән «Мәйдан» әдәби-нәфис, иҗтимагый журналына озак еллар ярдәм иткәне өчен Чаллы шәһәре хакиме ярдәмчесе Рамил Мәрван улы Хәлимов.

— татар матбугатына, шул исәптән «Мәйдан» әдәби-нәфис, иҗтимагый журналына озак еллар ярдәм иткәне өчен Чаллы шәһәре хакиме ярдәмчесе Рамил Мәрван улы Хәлимов.

Премияне тапшыру тантанасында Татарстанның халык шагыйре, ТР Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла, халык язучысы Рабит Батулла, халык шагыйрьләре Газинур Морат, Марсель Галиев, күренекле язучы Ринат Мөхәммәдиев, “Казан утлары” журналының баш мөхәррире Рөстәм Галиуллин,  Чаллы иҗатчылары, шәһәр хакимияте вәкилләре катнашты.

Быел 26 апрельдәге традицион Шигырь бәйрәме яңа урында булачак. «Быел Шигырь бәйрәме Камал театрының яңа бинасы янында – Кабан күле буендагы мәйданында оештырыла», диде Татарстан Язучылар берлегенең идарә утырышында Берлек рәисе Ркаил Зәйдулла.

Шигырь бәйрәменең сценаристы – Рифат Сәлах, режиссеры – Булат Гатауллин. Алып баручылар – Булат Ибраһим һәм Эльвира Һадиева. Башлана – 14.00 сәгатьтә.

«Тукай премиясе лауреатларын шушы яңа бинада котлаячаклар. Шуннан тамашачы турыдан-туры Шигырь бәйрәменә чыга алачак», дип аңлатты Берлек рәисе урынбасары Дания Нәгыйм.

«Белгечләр әйтүе буенча ул мәйданга 900 кешегә кадәр сыя ала», дип искәртте Ркаил Зәйдулла. Шул ук мәйданда 16.00 сәгатьтә «Мин татарча сөйләшәм» фестивале башланачак.

Шигырь бәйрәме урыны вакытлыча күченәме, бөтенләйгәме – анысы билгесез.

Язучылар Шигырь бәйрәменең традицион урынына – Муса Җәлил исемендәге Татар дәүләт опера һәм балет театры янәшәсендәге Тукай һәйкәленә иртәнге якта чәчәкләр куярга җыеналар.

Тулырак: https://tatar-inform.tatar/Рузилә Мөхәммәтова

Татарстан Язучылар берлегенең «Язучы» нәшриятында «Хәзерге заман чечен шигърияте антологиясе»  басылып чыкты. Бу китапта бүгенге көндә Чечня Республикасында киң танылу алган төрле буын чечен шагыйрьләренең шигырьләре урын алды.

Татарстан Язучылар берлегенең Тукай клубында «Мең дә бер мәзәк» дип исемләнгән юмор кичәсе узды. Кичәдә Ркаил Зәйдулла, Хәбир Ибраһим, Алмаз Хәмзин, Нәсүр Йөрешбаев, Марсель Шәрәпов, Булат Закиров, Альберт Гаделшин һәм Олег Фазылҗанов катнашты.

7 апрель көнне Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла Казакъстанның Е.А.Букетов исемендәге Караганда дәүләт университеты укытучылары, аспирантлары белән очрашты. Очрашуда Жумагелдин Жанайдар, Несипбекова Арай, Амангельдина Мереке, Қайырбекова Аида, Баербекова Алия һәм аларның чит илдәге фәнни җитәкчесе, Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы Ләйлә Минһаҗева, танылган язучы Рифә Рахман катнашты. Алар татар-казах бәйләнешләре, тәрҗемәләр турында фикер алышты.

Биектау үзәк китапханәсендә һәрдаим мәшһүр язучылар, шагыйрьләр белән очрашу кичәләре оештырыла. Татарстан Республикасының атказанган сәнгать эшлеклесе, хезмәт ветераны, шагыйрә, язучы Шәмсия Гатуф кызы Җиһангирова белән очрашу да тамашачы тарафыннан җылы кабул ителде. Чара барышында шагыйрә тарафыннан, үзе иҗат иткән Аллаһ вә Ана хакы, яшәү мәгънәсе, милләт язмышы турында уйланырга мәҗбүр итә торган шигырьләрен укыганда ирексездән тамашачыларның күзләре яшьләнде. Шигырь сөючеләр тарафыннан бирелгән сорауларга бер дә тарсынмыйча, икеләнмичә җавап бирүе исә, Шәмсия ханымның халык өчен ачык булуын тагын бер кат дәлилләде. Китап сөючеләр, шигърияткә гашыйк тамашачылар яраткан шагыйрәләре белән кабат очрашулар насыйп булуын теләп саубуллаштылар.

Түбән Кама шәһәрендә яшәп иҗат итүче, 64 нче санлы “Сөембикә” балалар бакчасы мөдире, Татарстан Республикасының атказанган укытучысы, каләмдәшебез, дистәләгән китап авторы Нурзия Мирхазова, башкалабыз – Казанда татар теле укытучылары һәм тәрбиячеләре өчен республика күләмендә уздырыла торган “Туган тел” фестиваленең даими спикеры булып тора.

Алдагы елны “Туган тел” фестивалендә катнашучылар өчен яшь буынны тәрбияләүдә әби-бабаларыбызның роле алыштыргысыз булуын дәлилләп “Кабатланмас шәхесләр тәрбияләүдә гаилә йогынтысы” турында чыгыш ясап, осталык дәресе (мастер-класс) күрсәткән булса, бу юлы балаларга адресланган китапларын, әти-әниләр, педагоглар, студентлар өчен язган методик әсбапларын һәм тәрбияви мәкаләләрен үз эченә алган, “Иҗатымда – сабыйларга тәрбия, туган телгә мәдхия” дип исемләнгән саллы күргәзмә оештырды. Күргәзмәдә урын алган китаплар буенча кызыклы вә әһәмиятле әңгәмә куертты һәм фестиваль кунакларына “Бәхет орлыгы” дип исемләнгән китабын бүләк итте.

Гомумән фестивальдә спикер буларак катнашу республикабыз буенча бары тик биш балалар бакчасына бәхет елмайган: Казан, Түбән Кама шәһәре, Мөслим, Бөгелмә, Питрәч муниципаль районнарында хезмәт куючы алдынгы педагоглар тәҗрибә уртаклашканнар. Бәйрәм төсмерен чагылдырган, мөһим эчтәлекле чарада Мәгариф һәм фән министры урынбасары Минзәлия Закирова һәм педагогика фәннәре докторы, профессор Фираз Харисов кебек күренекле шәхесләр дә катнашты. Татар мохитен булдыру, укыту һәм тәрбия бирүнең нәтиҗәлелеген күтәрү, балаларның туган телгә булган кызыксынуларын арттыру мәсьәләләре яктыртылды.

“Туган тел фестивале”н оештыруда күрсәткән ярдәме һәм алдынгы тәҗрибә белән уртаклашканы өчен каләмдәшебез – Нурзия Мирхазова рәхмәт хаты белән бүләкләнде.

4 март көнне Казанның Абдулла Алиш исемендәге 20 нче гимназиясендә республикакүләм катнашу хокукы алган “Шигърият бакчасында” II шәһәр әдәби иҗат бәйгесен йомгаклау тантанасы узды. Быел ул А. Алиш премияләре лауреатлары: Ләбиб Лерон, Эльмира Шәрифуллина, Ленар Шәех, Нәкыйп Каштанов һәм Рәхимә Арсланова иҗатларына багышланган иде. Бәйгегә 761 эш кабул ителде. Шуларның 100 дән артыгы җиңүче булып танылды һәм бүләкләү тантанасына чакырылыш. Чара җыр- биюләр белән үрелеп барды.

Рәхимә Арсланова премиясенә быел Хәбибрахманова Сәфинә( Кукмара), Шагиев Әмир( Казан, 281 нче балалар бакчасы), Фәсхетдинова Ләйсән ( Казан, 155 нче гимназия), Кәлимуллина Әминә( Казан, 37 гимназия) лаек булдылар.

Бертуган сеңлесе – Гыйбадуллина Луиза Фаис кызының вакытсыз вафат булуы сәбәпле, каләмдәшебез, күренекле шагыйрә Лилия Гыйбадуллинаның һәм аның якыннарының тирән кайгысын уртаклашабыз.

Ижау шәһәренең Муса Җәлил исемендәге китапханәсендә шагыйрә, журналист, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе, Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Илсөяр Иксанова белән очрашу узды. Очрашуда җирле шагыйрьләр, язучылар, китап укучылар, Удмуртия Республикасы “Ак калфак” оешмасы, мәктәп укучылары, Әгерҗе шәһәре китапханә хезмәткәрләре, язучылары катнашты. Чара шигырьләр, җырлар белән үрелеп барды. Шагыйрә тамашачыларның сорауларына җавап бирде, тел һәм әдәбият темасына борчыган сораулар күтәрелде.

Төркиядә нәшер ителә торган “Кардәш каләмнәр” журналының апрель санында күренекле татар шагыйрьләре  Илсөяр Иксанова һәм Чулпан Зарифның шигырьләре басылды.

https://www.kardeskalemler.com/…/kardes…/67ddbff4e6e93

VIII Бөтенроссия «Ак калфак» укучы кызлар һәм егетләр бәйгесе лауреатлары татар конгрессы бинасында  татар язучысы, Муса Җәлил исемендәге Республика премиясе, Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты, Татарстанның халык язучысы Нәбирә Гыйматдинова белән очрашты. Нәбирә ханым язучылыкка килү юллары белән уртаклашты, һөнәр сайлау һәм башка темаларга фикерләре белән бүлеште. Очрашу әңгәмә белән дәвам итте. Катнашучылар кызыксындырган сорауларын бирделәр. Егет-кызлар очрашудан илһам алды.

Сылтама: https://tatar-inform.tatar/photo/tatarstan-yazucylar-berlege-koryltaennan-fotoreportaz-5854166

“Казан утлары” журналы мөхәррирләре Балтач районы үзәк китапханәсендә “Шигъри тәлгәшләр” әдәби берләшмәсе әгъзалары һәм районның әдәбият сөючеләре белән очрашты.

Балтач үзәк китапханәсе уку залында узган әлеге чараны китапханә директоры Зарипова Резеда Мөдәррис кызы алып барды.

“Казан утлары” журналының баш мөхәррир урынбасары Вакыйф Нуриев журналның тарихы вә бүгенгесе белән таныштырды, “Әбиемә әфлисун” бәяныннан өзек укыды.

Журналының проза бүлеге мөхәррире, “Әдәби берләшмәләрдә” проектын җитәкләүче әдибебез Рафис Корбан, җирле әдәби берләшмә әгъзаларының иҗатына югары бәясен бирде, кайбер авторларның хәтта Татарстан язучылар берлегенә кабул ителергә дә мөмкинлекләре барлыгын әйтте. Аларны киләсе елда Г. Тукайга багышланган әдәби бәйгедә катнашырга өндәде. Үзенең соңгы елларда дөнья күргән романнарын телгә алып узды, балалар һәм зурлар өчен язган шигырьләрен сөйләде.

Поэзия бүлеге мөхәррире, шагыйрь Фәнил Гыйләҗев Балтачның соңгы дәвердә татар шигъриятенә иң күп яшь авторлар биргән район булуын ассызыклап, аларның исемнәрен атады. Җыелучыларны Нәүрүз вә поэзия көне белән котлап, шигырьләрен вә шаржларын сөйләде. Кыскача “Казан утлары” журналы каршында оештырылучы “Яңа исем” проекты, журналның сайты һәм социаль челтәрләрдәге сәхифәләр белән таныштырды. Моңарчы Рамазанова буларак укучыларга мәгълум булган Балтач шагыйрәсе Зөһрәнең шигырьләр шәлкеме журналның киләсе санында дөнья күрәчәген, шулай ук күптән түгел шәхси китабы басылган Алмаз Әхмәтгалиевның да шигырьләрен алдагы саннарда бастырылырга әзерләве хакында әйтте.

Зөһрә үзе исә, очрашуда катнашучыларны яңа шәлкемгә керәчәк “Яз” шигыре һәм Такташка ияреп язылган әсәре белән таныштырды.

Очрашуга моңа кадәр журнал битләрендә әсәрләре урын алган Гөлназ Әхмәдиеваның әнисе Гөлнур ханым һәм Гөлинә Шәйхиның әнисе Лилия ханым да килгән булып чыкты. Үз авылларында китапханәче булып эшләүче әлеге ханымнар белән безне Резеда Мөдәррис кызы таныштырып узды.

Аксакал әдибебез Гарифҗан Мөхәммәтшин белән дә күрештек. Ул үзенең шаян робагыйларын укыды.

Ике шигырь китабы авторы Мәгъмурә Хөрмәтуллина исә, сүзне Вакыйф Нуриевның кайчандыр үзенә тәкъдим ясавыннан башлады. Баксаң, Вакыйф Вәкил улы аны Татарстан язучылар берлегенә керергә кыстаган булган икән. Мәгъмурә ханымның бу көннәрдә өченче китабын чыгарырга хәстәрләнеп йөрүен дә белдек. Шул китапка керәчәк берничә шигырен дә тыңлап уздык.

Сәлимә Габделхакова белән Гөлия Хәйруллина үз шигырьләрен сөйләде. Рафис Корбан аларга журналның әле яңа басылып чыккан, үз иҗат үрнәкләре дә кергән санын тапшырды. Финзия Әсхәдуллина да үз шигырен тәкъдим итте.

Салавыч авылыннан килгән китап укучы Җәмилә Сибгатуллина Рафис Корбан шигыренә нигезләнеп язган саубуллашу шигырен сөйләде. Ә Әминә Мөхәммәтҗанова исә, язучыларны Балтачның авыл мәктәпләренә ешрак килергә, очрашулар үткәрергә өндәп чыгыш ясады.

26 мартта Татарстан Милли китапханәсендә Якутиядә якут телендә чыккан «Хәзерге заман татар балалар әдәбияты антологиясе»н һәм Татарстан Язучылар берлегенең «Язучы» нәшриятында дөнья күргән башка китапларны тәкъдим итү кичәсе була.

Чарада Татарстан язучыларының XX корылтаена килгән шәрәфле кунаклар –  Якутия (Саха) Язучылар берлеге рәисе Гаврил Андросов, Якутиянең халык язучысы Наталья Харлампьева, Башкортстан Язучылар берлеге рәисе Айгиз Баймөхәммәтов, Казахстаннан «Простор» журналы баш редакторы Фәрхад Таминдаров, Үзбәкстаннан «Шәрык йолдызы» журналы баш редакторы Сироҗетдин Рауф катнашачак.

Башлана 17 сәгатьтә. Керү ирекле.

Казакъстанның Алматы шәһәрендә нәшер ителә торган “Таң-Шолпан” журналында “Татар әдәбияты елы” шигаре астында хәзерге заман татар әдипләренең әсәрләре дөнья күрде. Киләсе саннарда да ел дәвамында журналның өчтән бере хәзерге татар әдәби әсәрләреннән тәшкил булачак.

17 март көнне  «Китап поезды» фестивале кысаларында Татарстан Язучылар берлегенең Тукай клубында язучы, Санкт-Петербург Язучылар берлеге рәисе Валерий Попов, «Аврора»  журналының баш редакторы Кира Грозная һәм медицина фәннәре докторы, язучы  Григорий Григорьев белән очрашу булды.

Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы, Язучылар берлеге, КФУның  Филология һәм мәдәниятара багланышлар институты, Габдулла Тукай исемендәге Милли мәдәният һәм мәгариф югары мәктәбе тарафыннан оештырылган «Илһам» бәйгесе иң кызыклы әдәби проектларның берсе. 2025 елда, конкурсның беренче этабында 680гә якын эш — шигърият, проза, драматургия һәм публицистика юнәлешләрендә кабул ителде. Экспертлар комиссиясе сайлаган 300 эш арасында Башкортостан, Чувашия, Мордовия, Ульяновск, Пенза, Оренбург өлкәләреннән килгән 25 яшь автор да бар.

14 март көнне Мөслим районында бәйгенең икенче этбы башланып китте. 17 март – Арча, соңрак, Казан, Чаллы һәм Чистай шәһәрләрендә финалга сайлап алулар узачак. Мөслим һәм Арчада узган очрашуларда бәйгенең жюри рәисе, Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, филология фәннәре докторы Ләйлә Минһаҗева,  Татарстан Язучылар берлеге әгъзалары  Марат Закир,  Рәдиф Сәгъди, Мәгариф һәм фән министрлыгының әйдәп баручы хезмәткәре  Зульфия Закирзянова катнашты. Очрашу барышында алар яшь язучыларга сюжет, образ, конфликт, шигъри алымнар турында “серләр” белән дә бүлештеләр.

“Бездә талантлы шагыйрьләр, прозаиклар, драматурглар үсә. Аларны танып, дөньяга чыгару – безнең бурычыбыз ул”, – ди  бәйгенең жюри рәисе Ләйлә Минһаҗева.

14 мартта Әлмәт татар дәүләт драма театрында тамашачылар хозурына шәхси тугралар күргәзмәсе тәкъдим ителде. Барлыгы 28 эш. Аларның авторы — язучы, филология фәннәре кандидаты, Р.Төхвәтуллин, С. Сөләйманова исемендәге премияләр лауреаты, «Әлмәт таңнары» газетасының баш мөхәррире, Татарстан Язучылар берлегенең Әлмәт бүлеген ун ел буена җитәкләгән Рәфкать Шаһиев.

«Җәй көне ниятьләгән гамәлебез, изге Рамазан аенда тормышка ашты Аллаһка шөкер. Без бөтен театрыбыз белән бәхетле, чөнки артситларыбызның үзләренең тугралары бар. Тугра — ул элек ханнарда гына булган», — дип билгеләп үтте драмтеатр директоры Фәридә Исмәгыйлева.

Рәфкать Шаһиев сүзләренчә, тугралар — ул театрга булган мәхәббәтенең чагылышы.

«Беренчедән, мин актерларның хезмәтен яратам, хөрмәт итәм. Башта Роза Салихованың туграсын ясаган идем, аннары үземә дә кызык булып китте һәм алар белән аралашкан, газетада мәкаләләр чыгарган актерларның тугралары эшләнде, алга таба барысын да эшләп чыгармын дип уйлыйм. Холыкларын ничек күрәм, шулай бирергә тырыштым. Бу гарәп язуы Рамазан аенда, шушы Коръән хәрефләре, Аллаһының көдрәте белән безнең артисларга иҗат уңышлары, сәламәлек бирсен һәм минем ихластан аларга булган мәхәббәтемнең чагылышы итеп кабул ителсен иде», — диде ул.

Артислар рәхмәт йөзеннән Рәфкать Шаһиевка атынгыч кәнәфи бүләк иттеләр.

14 мартта нефть башкаласында Саҗидә Сөлейманова исемендәге «Тормыш, исәнме!» әдәби-музыкаль фестиваленең йомгаклау концерты үтте. Фестиваль Татарстанның төрле төбәкләрендә яшәүче 12 яшьтән алып 23 яшькә кадәр 120дән артык катнашучыны берләштерде. Форумны «Югары нефть мәктәбе» Әлмәт дәүләт технологик университеты уздыра, «Татнефть» компаниясе һәм ТР Язучылар берлегенең Әлмәт бүлеге аңа булышлык итә.

Быел фестиваль ике көн дәвам итте. Анда Әлмәт, Лениногорск, Яр Чаллы, Азнакай, Бөгелмә шәһәрләре, Мөслим һәм Тукай районнарының югары һәм урта махсус һөнәри уку йортлары студентлары, гомуми белем бирү мәктәпләре укучылары катнашты.

Чараның тарихына күз салсак, ул 2003 елда башланып киткән. Башта нефть институтында гына уздырганнар, аннары катнашучы уку йортлары саны үсеп республикакүләм дәрәҗәгә ирешкәннәр. Шул вакыттагы ректор урынбасары Рәсимә Рахимова башлангычы булган бу фестиваль 2016 елга кадәр үткәрелеп килә. Студентлар «Әдәбият», «Фәнни-тикшерү эше», «Ялгыз җыр», «Ансамбльләр», «Нәфис сүз», «Фоторәсемнәр», «Рәсем сәнгате» номинацияләре буенча ярышалар.

Фестивальнең жюри әгъзалары итеп заманында бик мөхтәрәм шәхесләр чакырылган. Араларында — җырчы, мөгаллим, Татарстанның халык артисты Миңгөл Галиев, күренекле татар композиторы, педагог, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе Мәсгүт Имашев, Татарстанның һәм Каракалпакстанның халык җырчысы Вафирә Гыйззәтуллина һ.б. Алар бәя бирүдән тыш, мастер-класслар да үткәргәннәр.

Бу фестивальдә җиңү яулаган, иҗат өлкәсендә уңышларга ирешкән студентлар ел саен «Татнефть» компаниясе тарафыннан бирелә торган С. Сөләйманова премиясе стипендиатлары булалар. Фестивальгә йомгак ясалган көннәрдә, ике елга бер тапкыр катнашучылар язмаларыннан торган «Шигърият хәзинәләре» дип исемләнгән альманах чыгарылган. Аны әзерләүдә шагыйрә, ТР Язучылар берлегенең Әлмәт бүлеге әгъзасы Минзифа Әхмәтшина зур хезмәт куйган.

Институтта барган үзгәртеп корулар заманында, 2016-2023 елларда фестиваль уздырылмый. Аннары яңартылып, Югары нефть мәктәбенең социаль һәм тәрбия эшләре буенча проректоры Ольга Ильясова тырышлыгы белән яңадан тергезелә.

«Тормыш, исәнме!» әдәби-музыкаль фестиваленең йомгаклау концерты Саҗидә Сөләйманованың шигырьләре һәм җырлары белән үрелеп барды. Моннан тыш, бүләкләү тантанасы да булды.

Номинацияләрдә җиңүчеләр:

«Эстрада вокалы» — Сәид Әхмәтҗанов, Анастасия Григорьева, Эимлия Хәсәнянова, Илнар Идиятов, Оксана Снигирева, «Лисуяр» вокаль коллективы.

«Халык вокалы» — Маиза Гыйлфанова.

«Патриотик җыр» — Злата Мельцер, Регина Якунина һәм Александр Клименко. Абсолют җиңүчеләр — Радмилла Басырова һәм Павел Консантинов.

«Нәфис сүз» — Дарья Астаева, Камил Кашапов.

«Патриотик әсәр» — Адилә Исмәгыйлева, Алия Сәетшина, Ясминә Харисова, Дамир Динекаев, Рамазан Шиһапов.

«Әсәр авторы» — Дарина Мороз.

«Патриотик әсәр» — Максим Лобанов.

«Шигърият» — Дамир Деникаев.

Төркиядә нәшер ителә торган “Кардәш каләмнәр” журналының март санында күренекле татар шагыйре Ләис Зөлкарнәйнең “Ак һәм кара мунча” хикәясе дөнья күрде.

«Татар-информ» мәгълүмат агентлыгында «Татарстан Язучылар берлеге рәисе нинди булырга тиеш?» дигән темага дискуссион матбугат очрашуы узды.

Очрашуда «Безнең мирас» журналы, «Мәдәни җомга» газетасы баш мөхәррире Ләбиб Лерон, «Казан утлары» журналының баш мөхәррире Рөстәм Галиуллин, «Татар-информ», «Интертат» журналисты Рузилә Мөхәммәтова, дин белгече һәм яшь язучы Айдар Шәйхин, язучы Равилә Шәйдуллина, «Идел» журналы хезмәткәрләре, яшь язучылар Гүзәл Закирова һәм Зөләйха Камалова катнашты.

Очрашуның әһәмиятле нәтиҗәләренең берсе — әлегә рәислеккә дәгъва кылучы кандидатлар ачыкланмаган. «Сүзләр генә йөри», – ди Ләбиб Лерон. Ә «Сез рәис булырга телисезме?» дигән сорауга, ул: «Үземнең эшем дә бик әйбәт», — дип җавап бирде. Аның әйтүенчә, рәис булып сайлануга шатлана торган кеше «юләр булырга тиеш».

Киләсе рәиснең иҗат белән идарә итә белүе, команда төзи алуы һәм язучыларның тормыш шартларын яхшыртуы кирәк дигән фикерләр әйтелде. Рөстәм Галиуллин исә «Безгә, беренче чиратта, акча һәм медальләр түгел, ә язучының иҗаты әһәмиятле», – дип кисәтү ясады.

Шулай ук яшьләрне Татарстан Язучылар берлегенә җәлеп итү, кызыктыру кирәклеге турында бәхәс чыкты. Гүзәл Закирова язучылар берлегенә барасы килмәве турында әйтте. «Татар китабы йорты, милли китапханә бар. Ә Язучылар берлегенә ремонт та кирәк шикелле», – ди ул. Зөләйха Камалова да рәисне яшь кеше булырга тиеш дип саный. «Язучылар берлеген исән калдырыйк дисәк, аны яшләр кулына тапшырырга кирәк», — ди ул.

Очрашу нәтиҗәләре буенча, язучылар берлеге үсешендә яңа карашлар һәм яшьләрнең катнашуына игътибар күбрәк бирелергә тиешлеге күз алдында тотылачак, диелде.

https://tatar-inform.tatar / Айнур Замалтдинов

Фото: © «Татар-информ», Рамил Гали

13 мартта, 14:00 сәгатьтә, «Татар-информ» мәгълүмат агентлыгында «Татарстан Язучылар берлеге рәисе нинди булырга тиеш» темасына дискуссион матбугат очрашуы булачак

Чарада әдәбият галиме Әлфәт Закирҗанов, язучы Камил Кәримов, журналист Рузилә Мөхәммәтова, яшь язучы, Нурихан Фәттахның оныгы Зөләйха Камалова, «Казан утлары» журналы баш мөхәррире, язучы Рөстәм Галиуллин, дин белгече, яшь язучы Айдар Шәйхин, язучы Равилә Шәйдуллина катнаша.

«Татар-информ» мәгълүмат агентлыгының татар сайтында матбугат конференциясенең онлайн-трансляциясе күрсәтеләчәк.

tatar-inform.tatar

12 мартта Мамадыш шәһәренең Балалар сәнгать мәктәбендә күренекле язучы Рафаил Газизовның “Бусага” исемле китабын тәкъдир итү кичәсе булды. Чарада Татарстанның халык шагыйре Газинур Морат, Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары – Яр Чаллы бүлеге җитәкчесе, язучы Факил Сафин һәм язучы Рәкит Аллабирде катнашты.

Төркиянең Карс шәһәрендә урнашкан Кавказ университетының Чордаш төрки телләр һәм әдәбиятлар кафедрасында эшләүче милләттәшебез, шагыйрә һәм галимә, филология фәннәре докторы, профессор Чулпан Зарипова-Четин 21-28 гыйнварда Куба башкаласы Гаванада үткәрелгән  «IX Халыкара мультидисциплинар һәм глобаль тикшеренүләр» конгрессында катнашты.   Чулпан Зарипова-Четин әйтүенчә, Куба Җөмһүриятенә баруының максаты – Латин Америкасында Кариб диңгезендә урнашкан утрау-дәүләттә татар әдәбиятын, татар шигырен танытудан гыйбарәт булган. Биредә ясаган чыгышы татар халкының күренекле шагыйре Сибгат Хәкимнең иҗатына багышланган: «Татар шагыйре Сибгат Хәкимнең шигъриятендә ватан концепциясе». Чулпан Зарипова-Четин бу теманы сайлавын шигырләрендә туган җиренә даими мәдһия укучы шагыйрьнең иҗатын башка кыйтгаларда да яңгыратырга теләве белән аңлата. «Якташ шагыйремнең иҗаты моңа лаек», – ди ул.

«Сибгат Хәким туып үскән Күлле-Киме авылы хәзер Әтнә районына керсә дә, шагыйрьнең иҗаты чәчәк аткан дәвердә ул Арча районында иде. Минем туып үскән Субаш Аты авылына да якын. Сибгат Хәким күп кенә шигырләрендә Арча турында яратып яза. Ә инде «Бер горурлык хисе» дигән шигырендә «Нигезләрен биек итеп сала / Яңа Куба, яңа Вьетнам», дип язганда, ул минем азатлыкның халык өчен дә мөкатдәс булуын тасвирлый. Бөтенләй башка кыйтгада татар шигъриятен таныта алуыма мин бик шатмын. Үзем дә туып үскән Арчаның бәрәкәтле туфрагыннан илһам алып язган Сибгат Хәкимнең исемен һәм шигырләрен Атлантик океанның теге ягында яңгыратудан иксез-чиксез горурлык хисләре кичердем. Кубага килеп чыгыш ясаган, биредә татар әдәбиятын, татар шигырен һәм татар шагыйре Сибгат Хәкимне таныткан беренче татар галимәсе булдым», – ди ул.

Галимә Чулпан Зарипова-Четинның ясаган чыгышы төрле илләрдән килгән галимнәрдә зур кысыксыну уяткан. Аңа моннан соң да дөньяның төрле кыйтгаларында, төрле илләрендә татар халкының күренекле язучыларын таныту эшен дәвам итәргә насыйп булсын.

Мөслимдә яшәп иҗат итүче күренекле язучы, шушы көннәрдә 84 яшен тутырган Фоат ага Садриев җирле «Җәмигъ» мәчетендәге «Вакыт комы» дип исемләнгән Мәгърифәт үзәге музеена язу машинкасы тапшырды.

Татарча хәрефләре булган әлеге экслюзив җиһазны Фоат Садриев прозаик һәм драмаург Аяз Гыйләҗевтан 80нче елларда сатып ала. Кайбер хәрефләре төшкән булу сәбәпле, Фоат ага Мәскәүгә укырга баргач, аны төзәттереп алып кайта һәм машинка язучыга озак еллар тугры хезмәт күрсәтә. Өч романнан торган «Бәхетсезләр бәхете» трилогиясе да шунда басылган. Моннан тыш күп кенә повестьләр, хикәяләр дә аның ярдәме белән дөнья күрә.

Өстәп шунысын дә әйтик, Мөслимнең «Җәмигъ» мәчетендәге «Вакыт комы» Мәгърифәт үзәге музее ачылуда узган ялларда Казаннан килгән Татарстан Республикасы мөфтие Камил хәзрәт Сәмигуллин, районы башлыгы Альберт Хуҗин һәм башка рәсми затлар катнашты.

Казан (Идел буе) федераль университетының татар әдәбияты кафедрасы профессоры, филология фәннәре докторы, ТР язучылар берлеге әгъзасы Ләйлә Ихсан кызы Минһаҗева Казахстанның Е.А. Букетов исемендәге Караганда дәүләт университеты чакыруы буенча, сәфәрдә булды. Бу бару  татар-казах әдәби, мәдәни һәм фәнни бәйләнешләрне ныгыту максатын күз алдында тотты.

Ләйлә Минһаҗева университетның докторантлары, бакалаврлар һәм магистрлар өчен “Мәдәниятләр диалогы: татар-казах бәйләнешләре” темасына лекцияләр укыды. Шулай ук, университет укытучылары өчен мастер-класс оештырды. Лекцияләрнең бер өлеше казах әдәбиятының татарчага тәрҗемәсе, һәм, киресенчә,  татар әдәбиятының казах теленә тәрҗемә ителүенә багышланган иде.

«Безнең очрашулар – күңелләр арасындагы юл да ул. Тарихны, әдәбиятларны чагыштырма планда өйрәнү безгә киләчәкне төзүгә ярдәм итә», – дип билгеләде Ләйлә Ихсан кызы.

Программа кысаларында университет җитәкчелеге белән очрашулар үткәрелде. Ректор Нурлан Орынбасар улы Дулатбеков Ләйлә Минһаҗевага, хезмәттәшлекнең күпеллык тарихын искә алып “Рәхмәт хаты” тапшырды. Стратегик үсеш буенча проректор Ербол Жаңбырбай улы Сармурзин белән филология факультеты деканы Елдос Ерғазы улы Түйте һәм кафедра җитәкчеләре  тикшеренү эшләрен бергәләп алып бару, студентлар алмашы һәм уртак грантларга проектлар эшләү турында фикер алышты.

Программада «Bolashaq» академиясе белән дә очрашу булды.  Академия ректоры Куанышбек Булан улы Аданов, үз ягыннан, уртак проектлар оештыруның кирәклеген ассызыклары.

Сәфәрнең иң тәэсирләндергән өлешеннән берсе – КарЛаг музее-мемориалына бару булды. Бу урын – совет чорында сәяси тоткыннар лагерьларе комплексы. Музей директоры белән әңгәмә вакытында Ләйлә Ихсан кызы әлеге  лагерь белән тарихи һәм әдәби матераллар аша таныш булуын әйтте. «Тарихны хәтерләү – киләчәккә юл ачу» икәнен ассызыклады. Шулай ук, С.Сәйфуллин исемендәге казах дәүләт театрына (театр нигезләүчеләр – татарлар) һәм “Дуслык өенә” сәяхәтләр булды.

Buketov.edu.kz

Башкортстанның Тәтешле районы Күрдем авылында күренекле шагыйребез Әнгам Атнабайның энесе Мәгъдән ага вафат булган. Якыннарының кайгысын уртаклашабыз. Әдәбиятыбызның фидакяре иде.

Рәсемдә: М. Атнабай уртада (Тукай клубы, 27 февраль)

«Счастливые истории» хәйрия фонды «Глаголица» XII халыкара бәйсез әдәби премиясен башлап җибәрде. 10–17 яшьлек егет-кызларны бәйгебездә татар телендә проза һәм поэзия номинацияләрендә катнашырга чакырабыз.

2025 елның 26–31 август көннәрендә финалистлар Казанда узачак әдәби сменага чакырылачак. Әдәби сменада жюри әгъзалары тарафыннан мастер-класслар, танылган язучылар, тәрҗемәчеләр, журналистлар белән очрашулар һәм башка күп төрле мәдәни чаралар узачак. Нәтиҗәдә, 8 номинациядә 13 җиңүче билгеләнәчәк.

Төп приз – «Бәллүр ябалак» һәм планшет оту мөмкинлеген кулдан ычкындырмагыз.  Бүләкләү тантанасы С. Сәйдәшев исемендәге зур концертлар залында узачак, сәхнәдә Казанның La Primavera камера оркестры чыгыш ясаячак. Тантананың алып баручысы Россиянең атказанган артисты Сергей Чонишвили.

РФ Мәгариф министрлыгының 2024 елның 30 августындагы карары нигезендә «Глаголица» бәйгесе югары уку йортларына кергәндә исәпкә алына, шул исәптән җиңүчеләргә БДИгә өстәмә балл бирелә торган олимпиадалар һәм конкурслар исәбенә кертелгән.

Глаголицаның аерылгысыз бер өлеше булып өлгергән дөньяның 54 илендә яшәгән 15000 нән артык яшь авторлар төркеменә кушыл. Нина Дашевская, Сергей Махотин, Виктор Лунин, Надежда Ажгихина, Ольга Варшавер, Евгений Пастернак, Андрей Жвалевский, Галимҗан Гыйльманов, Рифат Сәлах һәм башка язучылардан торган жюри иҗатыңа гадел бәя бирер һәм талантыңны ачарга тырышыр.

Конкурста катнашу өчен 2025 елның 16 июненә кадәр http://www.glagolitsa-rt.ru сайтында теркәл һәм әсәреңне калдыр. Катнашу бушлай. Сезгә уңышлар теләп, әсәрләрегезне көтеп калабыз!

 Оргкомитет «Глаголицы»:

Телефон: +7 (843) 561-06-12

Email: info@glagolitsa-rt.ru

Сайт: https://www.glagolitsa-rt.ru/

Шушы көннәрдә Татарстан Язучылар берлегенең Тукай клубында шагыйрә, Әнгам Атнабаев исемендәге әдәби премия лауреаты,  Россия Федерациясенең “Мәгариф отличнигы” Гайнетдинова Галия Михей кызының 65 яшьлек юбилее уңаеннан иҗат кичәсе үткәрелде.

Юбилярны Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла, шагыйрәнең остазы, профессор Фоат Галимуллин, Татарстан Республикасының Мәгариф һәм фән министрлыгыннан Лилия Сәхбиева котлады.

Башкортостан Республикасы Тәтешле һәм Яңавыл районнарыннан, Атнабайның туган авылы Күрдемнән Галия Гайнетдинованың якташлары, район администрациясе вәкилләре, Башкортостанның Халык шагыйре, Әнгам Атнабаевның бертуган энесе Мәгъдән Атнабаев, Ветераннар Советы председателе Әнәс Мәгъзүмов, Тәтешле авыл биләмәсе администрациясе башлыгы урынбасары Лариса Нисапова, Галиянең иҗатташ дусты Рәсилә Мостаева һәм башкалар килгән иде.

Казан шәһәре Шәүкәт Биктимеров исемендәге театр училищесы студентлары юбилярның шигырьләрен укыдылар, драматург Сәет Шәкүровның “Мәхәббәт газабы” пьесасыннан өзек күрсәттеләр. Шулай ук “Адымнар” мәктәбенең 4 сыйныф укучысы Раянә Шаһиева, 5 гимназиянең 5 сыйныф укучысы Зәлинә Нотфуллина, 33 гимназиянең 8 сыйныф укучысы (Галия Гайнетдинованың оныгы) Алинә Жукованың чыгышлары тамашачы күңеленә хуш килде.

Шула ук шагыйрәне котларга хезмәттәшләре, төрле еллардагы чыгарылыш укучылары да килгәннәр.

Галия Гайнетдинованың шигырьләрен  халык артисты Рәшит Сабиров  укыды. Шагыйрә сүзләренә язылган җырларны яңгыратып, җырчылар Мәүлидә Нургали, Чулпан Фәйзелгатова бәйрәмне музыкаль яктан бизәделәр. Журналист, тәрҗемәче Томас Нигамәтҗанов, журналист Хәмидә Гарипова һәм Данил Сәфаровның чыгышларына да тамашачы, дикъкать белән тыңлаганнан соң кул чабулар белән җавап бирде.

Кичәне Илзирә Вәлиуллина белән Азат Фазылҗанов алып бардылар.

Әлеге әдәби-музыкаль кичә кунаклар башкаруында Габдулла Тукайның “Туган тел” җыры белән тәмамланды.

Кайгылы хәбәр…

Бүген, 4 март көнне, 78нче яшендә әдәбият тәнкыйтьчесе һәм язучы Мансур Вәли-Барҗылы вафат булды.

Хушлашу иртәгә, 12 сәгатьтә Казан шәһәре 12нче клиник хастаханәсенең бәхилләшү залында була (Лечебная, 7).

Татарстан Язучылар берлеге мәрхүмнең якыннарының тирән кайгысын уртаклаша. Рухы шат, урыны җәннәттә булсын!

Түбән Кама шәһәренең 28 нче мәктәбендә татар әдәбияты күгендә балкып янучы язучы, Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, Габдулла  Тукай, Гаяз Исхакый, Абдулла. Алиш,  Илдар Юзеев исемендәге премияләре лауреаты, Бөтендөнья татар конгрессының Чаллы бүлеге җитәкчесе, Мөслим районының һәм Яр Чаллы шәһәренең мактаулы гражданины Факил Сафин иҗатына багышланган  әдәби-музыкаль кичә үткәрелде. Чарада 26 нчы, 27 нче, 28 нче, 34 нче мәктәп укучылары катнашты. Факил Сафин укучыларны тормыш юлы белән таныштырды, ялкынлы шигырьләрен укыды. Чара  матур биюләр, җырлар, шигырьләр, курай моңнары белән үрелеп барды. Алып баручылар сораулар ярдәмендә укучыларның белемнәрен дә тикшереп алдылар. Әдәби кичә барысының да күңеленә хуш килде.

28 февральдә  Пермь өлкәсенең Барда  авылында галим, фольклорчы, шагыйрь, җәмәгать эшлеклесе Рәшит Ягъфәров иҗатына багышланган “Ягъфәров укулары” узды. Әлеге чара кысаларында Татарстан һәм Пермь өлкәсенең мәдәният хезмәткәрләре, язучылар, журналистлар Рәшит Ягъфәров каберенә чәчәкләр куйды, төбәкнең истәлекле урыннарында булды. Татарстан Язучылар берлегеннән язучы, драматург Рәдиф Сәгъди, балалар язучысы Нурия Сәйяр катнашты һәм чыгыш ясады.

1нче мартта язучы Рашат Низаминың туган авылы Теләче районы (элеккеге Саба районы) Олы Мишә авылы мәдәният йортында  “Кеше икән, ул белергә тиеш Кая таба үзенең барганын” исеме астында искә алу кичәсе булды. Әдәби кичәгә Рашат абыйның кызы Айсылу, улы Айдар, оныклары Камил һәм Әмир кайтканнар иде. Алып баручылар әдипнең тормыш һәм иҗат биографиясе белән таныштырганнан соң, кичә Рашат Низаминең иҗатын яктырткан концерт номерлары белән дәвам итте. Рашат Низаминың 75 еллыгы уңаеннан игълан ителгән бәйгедә катнашучыларның чыгышы тыңланып, аларны бүләкләү булды. Чыгыш ясаучылар арасында Теләче районы мәдәният җитәкчесе Ихсанов Даут Сотангәрәй улы, язучының якташы шагыйрә Илмира Гыймаева бар иде.

28 февраль көнне Кукмара районы Олыяз урта мәктәбендә IV республикакүләм «Туган тел-тормыш көзгесе» дип аталган фәнни-гамәли конференция үтте. Әлеге чарада әдәбият галиме Фоат Галимуллин, язучы, шагыйрә Рифә Рахман,  язучы, әдәбият белгече Галимҗан Гыйльманов катнашты.

Татарстан Язучылар берлегенең «Язучы» нәшриятында «Хәзерге һинд шигърияте» җыентыгы басылып чыкты.

Әлеге китапка бүгенге көндә һинд шигъриятендә күренекле урын тоткан биш шагыйрьнең шигырьләре туплап бирелде.

Балтач Үзәк китапханәсендә берсеннән-берсе матур чаралар, танылган шәхесләр, күренекле язучылар, шагыйрьләр белән очрашулар әледән әле узып тора. 26 февраль көнне  шундый кичәләрнең берсе  шагыйрә Шәмсия Җиһангирова катнашында узды.  «Яшәүнең үзеннән көч алдым» дип аталган чарада районыбызның китап сөючеләре, авыл китапханәчеләре, Балтач җирлегендә яшәп иҗат итүчеләр, җитәкчеләр катнашты.  Мәдәният бүлеге җитәкчесе Петров Ильназ Ильич Шәмсия ханымның иҗатына соклануын, тирән хөрмәтен  белдерде. «Без һәрвакыт Сезне үзебезнең кунакчыл Балтач җирлегендә күрерүебезгә шатбыз, киләчәктә дә матур очрашуларда күрешергә насыйп булсын», – диде ул үз чыгышында.

Әлеге чара Шәмсия Гатуф  кызының иҗатына багышланып, әңгәмә рәвешендә үтте. Шәмсия ханым үзенең шигырьләрен укыды, җырларын башкарды.  Авторның иҗатына һәм тормышына кагылышлы сорауларга җавап алу тамаша залын тутырып очрашуга килгән райондашларның күңеленә бик хуш килде. Шәмсия ханымның үзенчәлекле фикер сөреше, үз фикерен халыкка җиткерә белүе, үҗәт, тәвәккәл булуы, барлык сорауларга да тулы, эчкерсез җавап бирүе һәркемдә соклану хисен тудырды.

26 февраль көнне Арча районында күренекле язучылар, шагыйрьләр һәм журналистлар туган авылларында мәктәп укучылары белән очрашты.

Чистай музей-тыюлыгында “IV Гаяз укулары” дигән тантаналы чара үтте. Мәшһүр татар классигы Гаяз Исхакыйның тууына 147 ел тулуга багышланган быелгы укуларда Татарстанның халык шагыйре Зиннур Мансуров, Татарстанның халык язучысы Вахит Имамов, тәрҗемәче, Г.Исхакый исемендәге әдәби премия лауреаты Фатиһ Кутлу катнашты. Әлеге чарада мәктәп укучылары, укытучылары актив катнашып, төрле дәрәҗәдәге дипломнар белән бүләкләнделәр.

Татарстанның атказанган фән эшлеклесе, ветеринария фәннәре докторы, профессор, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе, шагыйрь Рифат Җамал Татар мәдәни ресурс үзәгендә «Милли кунакханә» тапшыруында катнашты.

23 февраль көнне Апанай мәчете каршында эшләп килгән Күл буе мәдрәсәсендә бөек язучыбыз, җәмәгать эшлеклесе, дин әһеле Гаяз Исхакыйга багышланган кичә үткәрелде. Чараны Апанай мәчете имам-хатыйбы, тарих фәннәре кандидаты Нияз хәзрәт Сабиров ачып җибәрде. Очрашуда гомерен әдипнең иҗатын өйрәнүгә багышлаган галимә Лена Гайнанова Гаяз Исхакыйның тормыш юлы турында лекция сөйләде. Татарстан Язучылар берлеге исеменнән Рифат Сәлах чыгыш ясады. Озак еллар Мөхәммәдия мәдрәсәсендә телебезне, әдәбиятызны, тарихыбызны өйрәткән мөгаллимә, шагыйрә Флюра апа Ханнанова Исхакый иҗатында күтәрелгән әдәп-әхлак мәсьәләсенең бүген тагын да актуальләшүе турында сөйләде. Соңра тамашачыларны Лена Гайнанованың шәхси архивына тупланган Гаяз Исхакыйга багышланган күргәзмә белән таныштырдылар. Анда Исхакыйның якташлары, Башкортстан мөслимәләр берлеге рәисе Розалия ханым һәм башка җәмәгать эшлеклеләре сүз әйтте. Мәҗлесне Апанай мәчете имамы Әхмәт хәзрәт Сабиров алып барды.

21 февраль Халыкара Туган тел көне уңаеннан, Татарстан Язучылар берлеге әгъзалары Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, С.Сөләйманова исемендәге әдәби премия лауреаты, шагыйрь Гарифҗан Мөхәммәтшин һәм язучы, тәнкыйтьче, галим Рәҗәп Бәдретдин Балтач районы Норма урта гомумбелем бирү мәктәбендә укучылар белән очрашуда булдылар.

Алар туган телебезнең кадере, аны сакларга, якларга, кулланыш даирәсен арттырырга, башка телләрне катнаштырып сөйләмне пычратмаска, чүпләмәскә кирәклеге хакында сөйләделәр. Үз иҗатлары белән якыннан таныштырдылар. Татар фәнененең көчен, куәтен ассызыклап күрсәттеләр. Татарның борынгыда яткан кадерле ядкярләре белән дус булырга,  фәндә кулланырга, файдаланырга чакырдылар. Татар әдәби телендә иҗат итүнең хасиятен, дәрәҗәсен, өстенлеген төшендерделәр. Бөек милләт вәкилләре булып яшәвебезгә горурланырга кирәклеген аңлаттылар. Ахырдан укучыларның бик күп сорауларына җавап бирделәр. Мәктәп музеенда булып истәлекләрен яңарттылар.

20 февраль көнне Лаеш районы Атабай авылында Булат Ибраһим исемендәге “Каләм” районкүләм шигырь һәм хикәя язучылар бәйгесе җиңүчеләрен бүләкләү тантанасы узды. Бәйгегә барлыгы Лаеш районының 7 авылыннан 20дән артык эш килгән. Иң өлкән катнашучыга – 76 яшь, иң кечкенәсенә –8.

Чарада Булат Ибраһимов үзе, Бөтендөнья татар конгрессының мәгълүмат хезмәте һәм массакүләм мәгълүмат чаралары белән элемтә идарәсе җитәкчесе Гульназ Шайхиева, Атабай авыл җирлеге башлыгы Роберт Билялов, Лаеш районы мәдәният йорты җитәкчесе Рүзилә Тукмина һәм башкалар катнашты.
– Булат Ибраһимов йөрәккә үтеп күңел кылларын тибрәтә торган шигырьләр яза. Алар беркемне дә битараф калдырмый. Безнең җитәкчебез – Милли Шурасы рәисе Васил Шәйхразыев әйтә: “Булат сөйли башласа, аны тыныч кына тыңлап утырып булмый”, – ди. Гомумән, Булатның иҗаты белән һәркем таныш булырга тиеш, – дип билгеләп узды үз чыгышында Гөлназ Шәйхиева.

Гөлназ Шәйхиева Атабай авылы мәдәният йорты җитәкчесе Гөлфия Сабировага Бөтендөнья татар конгрессы Рәхмәт хатын тапшырды. Бу бәйгене оештыру идеясе аның тарафыннан тәкъдим ителгән иде.
Тантана барышында Атабай авылы халкы балалары Булат Ибраһимовның шигырьләрен башкардылар. Аның кызы Айбикә “Туган телем” шигыре белән чыгыш ясап, тамашачыларны сөендерде. Балаларның чыгышлары залда көчле алкышлар белән каршы алынды.

Шулай ук чара кысаларында Лаеш районы язучылары “Чулман акчарлыгы” оешмасы төзелүе турында хәбәр ителде. Әлеге яңалыкны Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы Гүзәл Галләмова тәкъдим итте.

https://tatar-congress.

«Бу кичә шулкадәр матур, җылы атмосферада бара. Тирән мәгънәле, фәлсәфи сөйләшү шаһитлары без. Телевизорда мондый тапшырулар хәзер бөтенләй юк. Аларны тулысынча яздырып интернет киңлекләренә булса да куярга иде, күбрәк кеше карый алсын иде», — дип уртаклашты «Әдәби атнакич» проектының тамашачысы.

20 февральдә Әлмәтнең «Нефтьче» мәдәният сараеның «БиблиоНефть» мәйданчыгында проект чираттагы кунакларын кабул итте. Ерак араны якын итеп, чарага шагыйрь Лилия Гыйбадуллина һәм автор башкаручы Илшат Аюпов килде.

Проектның оештыручылары – Татарстан Язучылар берлегенең Әлмәт бүлеге hәм «Татнефть» хәйрия фондының «Рухият» программасы. Кунакларны «Әлмәт» иҗтимагый үзәгендә урнашкан күргәзмәләр белән таныштырдылар. Дөнья халыкларының милли уен кораллары музее берсен дә битараф калдырмады. «Альметрика» интерактив үзәге дә зур кысыксыну уятты.

«БиблиоНефть» креатив киңлегенә популяр шәхесләр белән очрашуга Әлмәт укучылары, студентлары, Әлмәт драмтеатры вәкилләре, язучылар, «Кызыл каурыйлар» әдәби иҗат берләшмәсе әгъзалары һ.б. җыелды. Чараны ТР Язучылар берлегенең Әлмәт бүлеге җаваплы сәркатибе Равил Сабыр алып барды. Шигырьләр, җырлар белән үрелеп барган кичәдә спикерлар үзләренең иҗатка килү юллары турында сөйләделәр.

Лилия Гыйбадуллина шигырьләрне мәктәп елларында ук яза. Шагыйрь сүзләренчә, шигърият аның өчен арыну, күңелне чистарту һәм саклану чарасы булып тора. Ул Саҗидә Сөлейманованың беренче стипендиаты да һәм премиясе лауреты. «Бу төбәкнең һәм «Рухият»нең канат куюын, игътибарын, ихтирамын без тоеп яшибез һәм иҗат итәбез», — дип билгеләп үтте Л. Гыйбадуллина. Ул балаларны курыкмыйча иҗат итәргә өндәде.

Автор башкаручы Илшат Аюповка да әдәбият сүзе чит түгел, ул аның канында, тумыштан бирелгән мәхәббәт. Әнисе татар теле укытучы булганга, егетнең укымаган китабы калмаган. «Әдәбият белән кызыксыну ул гомер буена бара торган әйбер. Китапларны су эчкәндәй укып бардым. Ул вакытта бөтен кеше дә әйбәт яза иде. Ни кызганыч, әдәбиятнең теле аксый башлады, барасың-барасың сөрлегәсең, абынасың. Ә теге вакытта челтерәп аккан чишмә кебек керә иде бөтен язылган әдәби әсәрләр», — дип хәтирәләрен барлады Илшат.

Алтын балык тотсагыз, аннан нәрсә сорар идегез? Кайчан да булса ясалма интеллект шагыйрьләрне алыштыра алырмы? Ә сез нидән куркасыз? Бу һәм башка кызыклы сорауларны очрашуның тәмамлау өлешендә тамашачылар кунакларга юлладылар.

«Татнефть» хәйрия фондының «Рухият» программасы җитәкчесе Флюра Шәйхетдинова очрашуны төгәлләп, яшь буынга мөрәҗәгать итте: «Бүгенге очрашу тормышыгызның яңа битен ачар, дип ышанам. Чөнки шагыйрьләр, автор башкаручылар белән очрашу — сирәк күренеш көн саен булмый. Мин сезнең арагызда да язучылар булуын телим. «Рухият» хәйрия фондында күптәннән С.Сөләйманованың стипендиясе булдырылган. Мөмкинлекләр  шулкадәр күп һәм без аларны сезгә тапшырабыз, ә сез аларны кабул итеп алыгыз».

Түбән Кама шәһәренең Габдулла Тукай исемендәге китапханәсендә,  бөтен гомере буе халыкка фидакарьләрчә хезмәт  кылган, милләт мәнфәгатен үзенең яшәү кыйбласы иткән  татар  галиме, әдип, мәгърифәтче Каюм Насыйриның  тууына 200 ел тулу уңаеннан,  “Каюм Насыйри: киңкырлы шәхес, мәгьрифәтче, язучы, педагог”, дип исемләнгән фәнни- гамәли конференция үтте.

Ярты гасыр буена  нәтиҗәле иҗат итеп, тел, әдәбият, халык авыз иҗаты, педагогика һәм башка бик күп өлкәләрдә 40 тан артык әсәр биргән галим – Каюм Насыйри, бөтен тормышын халыкка хезмәт итүгә багышлаган, аң-белем таратуда гаять зур өлеш керткән  халкыбызның бөек шәхесе.

К.Насыйри тарафыннан китерелгән сүзләр, хәзерге көндә да игьтибарга лаек: “Һәрбер нәрсәнең чиге бар, камиллекнең чиге юк”, – девизы белән, чыгыш ясаучы мөгаллимнәр, иҗатчылар Каюм Насыйри хезмәтләренең бүгенге көндә  дә өстәл китабы итеп кулланырлык әһәмиятлелеге турында сөйләшеп, фикер алыштылар.

Каюм Насыйри исемендәге әдәби премия лауреаты, Татарстанның атказанган укытучысы, Түбән Кама шәһәренең  “Сөембикә” 64 нче  нче балалар бакчасы җитәкчесе, язучы  Нурзия Мирхазова, бөек шәхеснең  фәнни, педагогик хезмәтләренең әһәмияте турында чыгыш ясады. Галимнең хезмәтләрен, әсәрләрен тәрбия процессында куллану алымнары, балалар тәрбияләүдә эш тәҗрибәсе  белән уртаклашты.

Конференциядә катнашучылар ел ахырында янәдән җыелып, шул эшләргә бергәләп нәтиҗә ясарга язсын дигән теләк белән таралышты.

Мамадыш районы Урта Кирмән мәктәбендә язучы, публицист Шаһинур Мостафин исемендәге фәнни-гамәли конференция узды.

19 февральдә язучы, Г. Исхакый исемендәге әдәби премия лауреаты Локман Фатыйх улы Закировка 97 яшь тулды.

Котлыйбыз! Исәнлек-саулык, җан тынычлыгы, күңел көрлеге телибез!

ТР Фәннәр академиясенең Г.Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институтында шагыйрь, мәгърифәтче, фәлсәфәче Шәехзадә Бабичның (1895-1919) тууына 130 ел тулуга багышланган түгәрәк өстәл утырышы узды. Анда Татарстан Язучылар берлегеннән дә бер төркем язучылар, шагыйрьләр галимнәр катнашты һәм чыгыш ясады. Классик шагыйрь Шәехзадә Бабич шәхесенә һәм иҗатына тагын да якынаерга, көндәлек матбугатта даими яктыртырга, радио-телевидениедән тапшырулар оештырырга, исемен күңелләрдә мәңгеләштерергә дип килешенде.

Муса Җәлил исемендәге республика премиясе лауреатлары билгеле булды. Комиссия карары белән дүрт җиңүче ачыкланды. Алар арасында Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, шагыйрь Дания Нәгыйм (Галәүтдинова) дә бар. Котлыйбыз!

Анкара шәһәрендә нәшер ителә торган “Кардәш каләмнәр” журналының 1нче санында татар язучылары Рөстәм Галиуллинның “Яглыбай баһадир”, 2нче санында Хәбир Ибраһимның “Күгәрченнәр” хикәяләре басылды. Аларны төрекчәгә Төркиядә яшүче каләмдәшебез Чулпан Зариф-Четин тәрҗемә иткән. Журналда сан саен хәзерге татар язучыларының әсәрләре дөнья күрәчәк.

15 февраль – татар халкының каһарман улы, герой-шагыйрь Муса Җәлилнең туган көне. Шул уңайдан 1 Май мәйданындагы Муса Җәлил һәйкәленә татар җәмәгатьчелеге чәчәкләр салды.

Әлеге чарада Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла, Казан шәһәре Башкарма комитеты җитәкчесе урынбасары Гүзәл Сәгыйтова, Татарстан мәдәният министрының беренче урынбасары Юлия Әдһәмова, бер төркем шагыйрьләр, язучылар һ.б. катнашты.

Бүген, 15 февральдә, Әлмәттә татар халкының бөек улы, каһарман шагыйрь Муса Җәлилнең тууына 119 ел тулуга багышланган шигъри митинг булып узды. Аны шәһәр башкарма комитеты Татарстан язучылар берлегенең Әлмәт бүлеге белән берлектә оештырды. Шагыйрьнең стеласы янында узган әлеге чара — М. Җәлил иҗатына багышланган декаданы йомгаклау булды.

Искә алу митингына язучылар, укутучылар, китапханәчеләр, драма театры артистлары, ветераннар, мәктәп укучылары һәм шагырҗнең иҗатын сөючеләр килгән иде. Рәсми өлеш башланыр алдыннан «Ачык микрофон» оештырылды — шәһәр мәктәпләре укучылары Җәлил шигырьләрен укыдылар.

Бәйрәмнең тантаналы өлешен Әлмәт районы башкарма комитет җитәкчесе Гүзәл Хәбетдинова ачты. Ул Муса Җәлил батырлыгының әһәмиятен, яшь буында патриотик ватанпәрвәрлек хисе тәрбияләү — мөһим бурыч икәнен ассызлыклады. «Җәлил кебек Татарстан уллары — безнең тормышта иң кыйммәтлесе», — диде район җитәкчесе.

Татарстан Язучылар берлегенең Әлмәт бүлеге җитәкчесе Равил Сабыр, Бөтендөнья татар конгрессының Әлмәт бүлеге җитәкчесе Ландыш Зарипова үз чыгышларында шагыйрьнең батырлык үрнәген саклау һәм мәңгеләштерү — безнең һәм киләчәк буынның төп бурычы икәнен билгеләп үттеләр. Аннары бөек шагыйрьнең һәм аның көрәштәшләренең якты истәлегенә бер минут тынлык игълан ителде, һәйкәленә чәчәкләр салынды.

Чара дәвамында Әлмәт татар драма театры артислары Муса Җәлилнең төрле телләргә тәрҗемә ителгән шигырьләрен сөйләделәр, аның тормыш юлын һәм иҗатын искә төшерделәр. Йомгаклау өлешендә нефть башкаласы язучылары Миңзифа Әхмәтшина, Нәфисә Сабирҗанова, Гүзәлия Галләмова, Рәфкать Шаһиев, Людмила Аланлы, Илүсә Нәбиуллиналар каһарманлык, туган якка мәхәббәт турында шигырьләр укыдылар.

Шунысын да искрәтик, Җәлилгә багышланган декада барышында Әлмәт драма театрында «Татнефть» хәйрия фонды булышлыгы белән «Шагыйрь һәм музыка» дип исемләнгән музыкаль-шигъри фестиваль үтте. Бу масштаблы чара бөтен Россиядән иҗади кешеләрне берләштерде. Анда кырыктан артык лауреат катнашты. Рояль артында геройның оныгы, фестивальнең сәнгать җитәкчесе Татьяна Малышева иде.

Мәктәпләрдә укучылар тәрбия дәреселәрендә «Кем ул Муса Җәлил?» дигән темага түгәрәк өстәлләр артында сөйләшүләрдә катнаштылар. Шулай ук шигъри кичәләр уздырылды. «Гомеремне халкыма бирәм» дип исемләнгән сыйныф сәгатләре үтте. Балалар шагыйрь тормышыннан, аның катлаулы балачак һәм яшүсмер елларыннан, әдәби эшчәнлегеннән кызыклы фактлар тупладылар, шигырьләрен укыдылар.

Балалар бакчаларында да батырлык дәресләре үтте. Анда Муса Җәлилнең каһарманлыгы турында сөйләштеләр, шигырьләрен укыдылар, моннан тыш балалар әти-әниләре белән ясаган рәсемнәр күргәзмәсе дә булдырылды.

Әлмәт татар дәүләт драма театры тарафыннан гамәлгә кертелгән «Шагыйрь сүзе» акциясе быел да җәмәгать транспортында йөрүчеләрне сөендерде. Шулай ук Әлмәт районының китапханәләрендә дә шигърият дәресләре, кичәләр, конкурслар, батырлык сәгатьләре оештырылды.

Резедә Шәмсуллина

Ел саен, 15 февральдә, татар халкының бөек каһарман, Герой – шагыйре Муса Җәлилнең туган көне билгеләп үтелә. Муса Җәлилнең иҗатына багышланган шигъри митин, традиция буенча, бөек татар шагыйренең һәйкәле янында узды. Шигъри митингта язучылар, укытучылар, укучылар, мәдәният хезмәткәрләре, җәмагатьчелек вәкилләре, шәһәрдәшләр катнашты.

Шагыйрьнең батырлыгы, туган халкына, туган теленә булган мәхәббәте турында Татарстан Язучыар берлеге урынбасары – Яр Чаллы язучылар бүлеге җитәкчесе, Яр Чаллы шәһәренең мактаулы гражданины, язучы Факил Сафин сөйләде.

Татарстан Язучылар берлегенең Яр Чаллы бүлеге, шәһәр Башкарма комитетының Комсомол районы, Үзәк китапханә оештырган әлеге чарада Муса Җәлилнең сүзләренә язылган җырлар, аның шигырьләре яңгырады. Герой-шагыйрьнең үлмәс шигырьләрен мәктәп укучылары, язучылар Мансур Сафин, Айрат Суфиянов, Айрат Шәйхетдинов сөйләделәр. Митингны алып баручы, Үзәк китапханәнең әдәбият музее хезмәткәре Роза Хәмидуллина, татар халкының батыр улы белән горурлану хисен уятырлык сүзләр белән чараны алып барды.

Чара бер минут тынып тору, шагыйрь һәйкәленә чәчәкләр кую белән тәмамланды.

Төрмәдә үзең утырмашган килеш, ничек шулай колониянең эчке тормышын, карак психологиясен яхшы белеп, тирән тоемлап була? Сезнең шигырьләргә композиторлар кайчан игътибар итә башлады? Яшь язучыларга, журналистларга нинди киңәшләр бирер идегез? Бу һәм башка бик күп сорауларга 13 февральдә Зәйдә Әлмәттән килгән язучылар җавап бирде.

Беренче чара Сөббух Рәфыйков исемендәге үзәк китапханәдә узды. Биредә нефть башкаласында яшәп иҗат итүче каләм осталары белән «Иҗат киңлегенә чикләр юк» дип исемләнгән очрашу булды. Анда язучы, драматург, Татарстан Язучылар берлегенең Әлмәт бүлеге җитәкчесе Равил Сабыр, прозаик Илүсә Нәбиуллина һәм шагыйрә Нәфисә Сабирҗановалар катнашты.

Директор Сәрия Батршина кунакларны иркен, зәвыклы бинада урнашкан китапханә эшчәнлеге белән таныштырды. Монда һәр почмак туган җиргә, туган телгә, күренекле якташларга зур хөрмәт һәм мәхәббәт белән сугарылган. Һәр катта язучы, шагыйрь Сөббух Һади улы Рәфыйков рухы яши, биредә аңа багышланган экспозицияләр булдырылган. Ул Зәй җиренә 14 ел гомерен багышлаган, иң матур әсәрләре дә монда дөньяга килгән.

Очрашу җылы, дустанә рухта узды. Ике сәгать вакыт бер сулышта үтеп китте. Драматург пьесаларын язу тарихына тукталды, шулай ук Әлмәт Язучылар бүлеге эшчәнлеге белән таныштырды.

«Язучылар, театр әһелләре, гомумән мәдәният, сәнгать белән кысыксынучы кешеләр кемдер уйлавынча, бәлки, бик вак мәсьәләләр белән шөгыльләнәдер, — диде Равил Сабыр. — Мәсьәлән, бүгенге очрашуда да меңләгән кеше юк, әмма алар мәҗбүри куып китерелгән тамашачылар түгел, үз теләкләре белән кызыксынып килгәннәр, аның шунысы кадерле. Спорт чаралары белән чагыштырсаң, стадионга 50-70 мең җанатар җыелырга мөмкин, ләкин аларда бит ул акырышып таралышу гына, ә безнеке кебек очрашуларда катнашкан кешеләрнең күңелләрендә ниндидер бер җылы, бөек, илаһи көч бар. Минемчә, дөнья әлегә кадәр мәтәлеп китмәгән икән, бу бары тик менә шушы кешеләр аркасында гына».

Илүсә Нәбиуллина кызыклы балачак, хезмәт юлы хәтирәләрен барлады. Аңа әнисеннән мәкальләргә, әйтемнәргә, гомумән иҗатка мәхәббәт бирелгән. «Мин ут кебек, шырпы сызмасалар да, кабынырга торам, сүндерәм димә, су гына җитми. Һаваны бетерсәләр генә сүнәм», — дип сөйли ул үзе турында. Аның иҗат чишмәсе тулы көченә 90нчы елларда «Әлмәт таңнары» газетасында җырлый башлый. Бүгенге көндә дә ул әдәби дәрьяда кайнап, аның ялкынында илһамланып яши.

Популяр җырлар авторы Нәфисә Сабирҗанова очрашуга тагы да ямь өстәп, үзе язган җырлар белән сөендерде. Алар арасында Гузәл Уразова репертуарыннан «Ромашкалар» һәм Айдар Галимов башкаруындагы «Ак хыяллар» җырлары. Шулай ук тамашачылар аның йөрәктән үткәрелгән шигырьләре аша уй-кичерешләре белән таныштылар. Әдәби очрашуны талантлы зәйлеләр да бизәде. Әмир Сөлейманов һәм Флүрә Гыйниятова җырлары берсен дә битараф калдырмады.

Очрашу кичәсенең ахырында «Зәй энҗеләре» дип исемләнгән әдәби берләшмәнең эшчәнлеген яңартырга дигән карар кылынды. Ул берничә ел уңышлы эшләгән, тик объектив сәбәпләр аркасында тукталып торган. Берләшмәгә янәдән җан кертү бурычы аның яңа җитәкчесе итеп сайланган Флүрә Гыйниятовага йөкләнде.

Китапханәдән тыш Әлмәт язучылары татар мәгърифәтчесе Таҗетдин Ялчыголга багышланган һәйкәлгә чәчәкләр салдылар. Шулай ук Ринат Фәрдиев исемендәге татар гимназиясендә һәм балалар музыка мәктәбендә булып аларның эшчәнлеге белән таныштылар, мәктәп укучылары белән очрашулар уздырдылар.

Резедә Шәмсуллина

Казанга чит илләрдә яшәүче күренекле каләмдәшләребез – Испаниядән (Каталония) Җәүдәт Сөләйман, Төркиядән (Кайсери) Лилия Газизова-Җанти кайттылар. Алар, табигый, Татарстан Язучылар берлеге бинасында да булдылар, иҗат планнары белән уртаклаштылар, чит илдәге тормышлары турында сөйләделәр, яңа әсәрләре белән таныштырдылар.

Дәүләт бюджет оешмасы «Идел» яшьләр үзәге бу елны XXV тапкыр уздырылучы «Иделем акчарлагы» яшь язучылар бәйгесенә старт бирде. Әлеге бәйге татар телендә иҗат итүче яшь язучылар, шагыйрьләр, драматургларны барлау, аларны берләштерү һәм иҗатларын активлаштыру максатыннан оештырыла.

Бәйгене оештыручылар: Татарстан Республикасы Яшьләр эшләре министрлыгы, Татар федераль милли-мәдәни автономиясе, Татарстан Республикасы Язучылар берлеге, «Идел» яшьләр үзәге.

Бәйге өч этаптан тора:

I этап – 2025 елның 6 нчы февраленнән 30 нчы сентябренә кадәр әдәби әсәрләрне кабул итү.

II этап – 2025 елның 1 октябреннән 31 октябренә кадәр сайлап алу туры. Жюри тарафыннан әдәби әсәрләрне тикшерү, бәяләү.

III этап – 2025 елның ноябрь көннәрендә йомгаклау өлеше: алдан төзелгән программа нигезендә жюри тарафыннан әсәрләре уңай бәяләнгән конкурсантлар өчен иҗади мәктәп оештыру.

Бәйгегә килгән эшләрне шагыйрьләр, прозаиклар, драматурглардан торган мәртәбәле жюри бәяли. Жюри бәяләренә нигезләнеп, 3 нче этапка катнашучылар чакырыла. Монда катнашучылар өчен жюри тарафыннан остаханәләр, алдагы елларда «Иделем акчарлагы» бәйгесендә Гран-при алган яшьләр, каләм ияләре һәм татар телендә чыгучы матбугат чаралары вәкилләре белән очрашулар, әңгәмәләр оештырылачак. Әлеге турда катнашкан егетләр-кызларның әсәрләре «Иделем акчарлагы» дип исемләнгән ел саен чыгып килүче җыентыкка керәчәк.

Бәйге түбәндәге категория катнашучылар арасында үткәрелә:

• 14 яшьтән алып 18 яшькә кадәрге авторлар;
• 19 яшьтән алып 35 яшькә кадәрге авторлар.

Бәйгенең номинацияләре:

• поэзия;
• проза;
• драма.

Ватанны Саклаучылар елы һәм Бөек Ватан сугышында Җиңүнең 80 еллыгы уңаеннан, әлеге темаларга багышлап язылган поэзия, проза яки драма номинацияләрендә иң яхшы әсәр авторына бер махсус бүләк тапшырылачак.

Бәйгенең беренче этабына әдәби әсәрләр idelem.akcharlagi@gmail.com электрон адресы буенча 2025 елның 30 сентябренә 23:59 сәгатькә кадәр кабул ителә.

Бәйгенең нигезләмәсе һәм гариза формасы әлеге сылтамада: https://disk.yandex.lt/d/cQMjY203ndu-FA

Өстәмә мәгълүмат:

8 (843) 528-28-22, mc-idel@yandex.ru

27 февраль көнне 16:00 сәгатьтә Татарстан Язучылар берлегенең Тукай клубында Әнгам Атнабаев исемендәге әдәби премия лауреаты, шагыйрә  Галия Гайнетдинованың 65 яшьлек юбилеена багышланган иҗат кичәсе була.  Керү ирекле. Рәхим итегез!

«Татнефть» компаниясе «Җиңүчеләр» («Лица Победы») дигән әдәби бәйге игълан итә. Конкурс ТР Язучылар берлеге катнашында үткәрелә һәм Җиңүнең 80 еллыгына багышлана. Ул тарихи хәтерне саклауга, илнең азатлыгы һәм бәйсезлеге өчен көрәшкән нефтьче ветераннарның, тыл хезмәтчәннәренең һәм сугыш чоры балаларының батырлыкларын, Бөек җиңүгә керткән өлешләрен мәңгеләштерүгә юнәлдерелгән.

Иҗади эшләрне «Татнефть» хәйрия фондының «Рухият» нәшрият эшчәнлегенә ярдәм программасы 2025 елның 25 мартына кадәр дүрт номинация буенча кабул итә. Анда Әлмәт, Азнакай, Баулы, Бөгелмә, Алабуга, Зәй, Лениногорск, Мөслим, Түбән Кама, Нурлат, Сарман һәм Ютазы муниципаль районнарыннан һөнәрмәнд (ТР Язучылар берлеге һәм Журналистлар берлеге әгъзалары) һәм үзешчән авторлар (әдәби берләшмәләр һ.б.) катнаша ала.

Нефтьче ветераннар, тыл хезмәтчәннәре, сугыш балалары һәм аларның җиңүгә керткән өлеше турындагы очеркларында (эсселарында) авторлар якташларының язмышы, хезмәт батырлыклары һәм шәхси кичерешләре турындагы истәлекләре белән уртаклаша алалар. Бу геройларны искә алу гына түгел, өлкән буынга, аларның ил тарихын үстерүгә керткән өлешенә карата хөрмәт тәрбияләргә дә мөмкинлек бирәчәк.

Конкурс Татарстан Республикасының нефть төбәге муниципаль районнары администрацияләре, Татарстан Республикасы Язучылар берлеге, районнарның әдәби берләшмәләре белән берлектә үткәрелә. Җиңүчеләрне дипломнар һәм номинациядәге урыннарына карап, 5 мең сумнан алып  20 мең сумга кадәр акчалата премияләр көтә.

Катнашу шартлары белән тулырак шушы сылтама аша кереп таныша аласыз:

https://disk.yandex.ru/i/CmuMhRAlK4kxsg

Бәйгедә катнашуга гариза формасы: https://oprostn.ru/tn_vote/@vt/a099db099a1ecf21a54cf0ca71d3a10d/

Бүген язучы, журналист, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе, Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы Мәгъсүм Гәрәй улы Гәрәевка 90 яшь тулды.

Чын күңелдән котлыйбыз! Исәнлек-саулык, җан тынычлыгы, күңел көрлеге телибез!

Лениногорск районының Мөэмин – Каратай авылында, җирле шагыйрә Рәхимә Гәрәеваның “Тормыш дулкыннары” исемле тәүге шигырьләр җыентыгын тәкъдим итү кичәсе узды.

Бу көнне мәдәният йортына шагыйрәнең шатлыгы белән бүлешергә авылдашлары, дуслары, туганнары, балалары, оныклары һәм шигърият сөючеләр  җыелды.

Рәхимә Гәрәева балачагыннан алып, беркемгә күрсәтмичә, даими рәвештә үзенчәлекле шигырьләр иҗат иткән. Әле бүгенге көндә ул иҗат белән мавыга, даими яза.

Шагыйрәнең кызы Зөлфия ханым, әнисенең шигырьләрен китап итеп бастырырга ниятли. Шулай итеп типографиядә тәүге җыентык дөнья күрә.

Рәхимә Гәрәеваның иҗаты туган як, табигать, газиз кешеләр, гармун  темаларына багышланган. Әдәби – музыкаль кичә барышында тамашачы рәхәтләнеп Рәхимә Гәрәеваның шигырьләрен тыңладылар. Кызы Зөлфия дә тамашачыны әнисенең яңа шигырьләре белән сөендерде.

Бу көнне шагыйрәнең иҗатына һәм беренче җыентыгына карата бик күп җылы сүзләр әйтелде. Әдәби кичәгә халыкның зал тутырып килүе дә Рәхимә Гәрәеваның хөрмәтле кеше булын исбатлады.

Гомумән алганда китап тәкъдим итү кичәсе шигырь, җыр, моң, биюләр белән үрелеп барды һәм күңелдә әйтеп бетергесез уңай хисләр калдырды.     Әлеге чара катнашучыларга бәйрәм атмосферасы, уңай хис-тойгылар һәм яхшы кәеф бүләк итте.

Кичәне шагыйрь, Ш.Бикчурин исемендәге “Чишмә” иҗат берләшмәсе җитәкчесе Таһир Шәмсуаров һәм Бөтендөнья татар конгрессының Лениногорск җирле оешмасы җитәкчесе, Г.Тукай исемендәге Үзәк китапханәнең милли әдәбият бүлеге мөдире Ләйсән Рахманова – Шәмсуарова оештырды һәм алып барды.

Бүген, 31 гыйнварда, Әлмәттә заманча драматургиягә багышланган өч көнлек семинар-интенсив үз эшен башлады. Оештыручылар — Татарстан Язучылар берлеге, Әлмәт татар дәүләт драмтеатры, «Татнефть» хәйрия фонды —нәтиҗә буларак биш-алты яңа пьеса төрле театрларда сәхнәдә куелачак дип ышана.

Чараның тантаналы ачылышында сәламләү сүзләре белән «Татнефть» хәйрия фонды директоры Эльмира Газизова, театр директоры Фәридә Исмәгыйлева, ТР Язучылар берлегенең Әлмәт бүлеге җитәкчесе Равил Сабыр чыгыш ясадылар.

Семинарда 19дан алып 57 яшькә кадәр 15 кеше катнаша. Араларында Кариев театрында «Куркак батыр» инсценировкасы куелган Лилия Гыйбадуллина, «Яңа татар пьесасы» бәйгесендә быел җиңгән, әмма бер спектакле дә куелмаган (Минзәлә театры җыена, дөрес) Артур Ибраһимов белән беррәттән пьеса язып карарга хыялланып кына йөргән яшьләр дә бар. Болар — Нефть югары мәктәбе студентлары, «Татнефть» оештырган «Аулак» театраль мәйданчык артистлары, журналистлар, нефть сәнәгате предприятиеләрендә эшләүчеләр, Әлмәт татар драмтеатры артистлары.

Башкортостанның заманча драматургия һәм режиссура үзәге сәнгать җитәкчесе Зиннур Сөләймәнов үзенең авторлык методикасы нигезендә семинарда катнашучыларны туры мәгънәсендә кулларыннан тотып булачак пьесаларының контурын булдырырга өйрәтәчәк. Аның әйтүенчә, Стәрлетамакта узган беренче семинарда алты кеше катнашкан булган, дүртесе пьеса язган, шуларның өчесе театрларда куелган инде.

Семинар 2 февральгә кадәр дәвам итәчәк. Уку ахырында һәр катнашучы үзенең пьесасының структурасын төзеп бетерер дип көтелә. Өй эше — шул структурага “ит кундыру”, ягъни диалоглар язу булачак.

Татарстан Язучылар берлегенең «Язучы» нәшриятында Нәбирә Гыйматдинованың «Гөлханым турында хикәят» повесте басылып чыкты.

Татарстанның халык язучысы Нәбирә Гыйматдинованың әлеге әсәрендә танылган язучы, журналист һәм җәмәгать эшлеклесе Роза Туфитуллованың гаҗәеп бай, кызыклы тормыш һәм иҗат юлы турында бәян ителә.

31 гыйнвар көнне 14:00 сәгатьтә ТР Журналистлар берлегендә журналист, язучы һәм рәссам, ТРның атказанган сәнгать эшлеклесе Дания Гайнетдинованы искә алу – “Гомер чишмәсе” дип исемләнгән иҗат кичәсе һәм авторның “Күкләр белән сөйләшү” исемле фотокүргәзмәсен ачу булачак.

Кичәдә язучылар, журналистлар, рәссамнар һәм Дания Гайнетдинованың “Татарстан” радиосындагы хезмәттәшләре, Теләче районы якташлары катнашачак. Чарада Дания Гайнетдинова турында истәлекләр яңарачак һәм аның шигырьләре, җырлары, әсәрләреннән өзекләр яңгыраячак.

29 гыйнварда Лениногорскиның Г. Тукай исемендәге Үзәк китапханәсендә күренекле язучы, журналист, тарихчы, ТР атказанган мәдәният хезмәткәре, Ш. Бикчурин исемендәге премия лауреаты Җәмит Рәхимовның тууына 90 ел тулуга багышланган «Нефть бишегендә туган әдип» исемле әдәби-музыкаль чара булып узды. Анда Татарстан Язучылар берлегенең Әлмәт бүлеге җитәкчесе Равил Сабыр катнашты.

Искә алу кичәсен алып барган Лениногорскиның Үзәк китапханәсенең милли әдәбият бүлеге мөдире Ләйсән Рахманова-Шәмсуарова әйтеп үткәнчә, Җәмит Рәхимов — искиткеч бай әдәби мирас калдырган әдип. Шулай да, ул үзе исән чакта, төп хезмәте кайсы булуы турында әйтеп калдырган.

«Батырша» романын гомер эшем дип саныйм. Мин аны язарга гомерем буе әзерләндем. Анда милли мәсьәлә буенча әйтәсе килгән бөтен сүзләремне әйттем. Һәрхәлдә, язучы күпме генә әсәрләр иҗат итмәсен, аның күз өстендә каш кебек бер генә китабы була дип исәплим», — дип язган Җ. Рәхимов.

Искә алу кичәсендә шулай ук язучының роман ничек язылганы турында сөйләгән видео-интервьюсы да күрсәтелде. Бу турыда шулай ук ТР атказанган мәдәният хезмәткәре, музыкант, композитор, Җәмит ага белән күп аралашкан кеше, Фәйзи Хөснуллин да истәлекләре белән бүлеште.

Чарада шулай ук «Чишмә» иҗат берләшмәсе җитәкчесе, язучы Таһир Шәмсуаров, шагыйрә, җырчы, композитор Гөләндәм Кәбирова, «Татар гаиләсе» Бөтенроссия иҗтимагый фондының Әлмәт бүлеге җитәкчесе, әдәби әйдаман Гөлия Җамалиева, Җ. Рәхимовның авылдашы, «Ак калфак» татар хатын-кызлары республика иҗтимагый оешмасы әгъзасы, бик актив әдәби марафончы Лилия Афандиевалар чыгыш ясады.

11нче гимназия укучыларыннан торган «Тулпар» фольклор ансамбле егетләре һәм кызлары язучының «Өч бәрәңге» хикәясе нигезендә куелган сәхнә эскизын уйнап күрсәттеләр.

Шулай ук бу көнне Равил Сабыр Лениногорскиның 4нче мәктәбендә урнашкан Ш. Бикчурин исемендәге әдәби мирас музее экспозицияләре белән танышты. Музейны оештыручы Галия Хәлимова аны Җәмит Рәхимов, Әсрар Гали, Рамазан Байтимеров, Шамил Бикчурин, Илдус һәм Энгель Таһировларның эшчәнлегенә багышланган стендлар белән таныштырды. Барлыгы биредә 1200 дән артык экспонат саклана. Лениногорск районы укытучылары һәм укучылары өчен ачык дәресләр, экскурсияләр, семинарлар, фәнни-практик конференцияләр, эзләнү эшләре оештырыла.

Татарстан Язучылар берлеге, бертуган энесе Илнур Рәүф улы Закировның махсус хәрби операциядә һәлак булуы сәбәпле, язучы Гөлүсә Закированың авыр кайгысын уртаклаша.

Татарстан Язучылар берлеге идарәсе Гаяз Исхакый, Һади Такташ, Фатих Хөсни, Абдулла Алиш һәм Җамал Вәлиди исемендәге әдәби премия лауреатларын билгеләде.

Гаяз Исхакый исемендәге премия Чаллыдан шагыйрь, публицист Данис Хәйруллинга бирелде. Аны премиягә Берлекнең Чаллы бүлекчәсе тәкъдим итте.

Шигьрият өчен бирелүче Һади Такташ премиясенә Шәмсия Җиһангирова лаек булды.

Елның иң яхшы проза әсәре өчен бирелә торган Фатих Хөсни премиясенә Әлмәттән Рәмхия Габделхакова ия булды. Аны Берлекнең Әлмәт бүлекчәсе күрсәтте.

Балалар язучысы Ләлә Сабирова Абдулла Алиш премиясе лауреаты булды.

Әдәби тәнкыйть өчен тәгаенләнгән Җамал Вәлиди премиясенә Равил Рахмани лаек булды.

Драматургия секциясе тәкъдиме буенча Туфан Миңнуллин премиясе Альберт Гаделшага тапшырылачак.

Лауреатларга премияләр Язучылар берлеге корылтаенда тапшырылыр дип көтелә.

https://tatar-inform.tatar/Рузилә Мөхәммәтова

Татарстан Язучылар берлегенең берләштерелгән остаханәләре утырышы Тукай премиясенә кандидатларны күрсәтте. Тәкъдим ителгән 7 кандидатура Берлекнең идарә утырышында каралачак.

Берлекнең поэзия остаханәсе җитәкчесе Газинур Морат күренекле шагыйрь Рәниф Шәрипов кандидатурасын тәкъдим итте һәм бу тәкъдим бертавыштан хупланды.

Проза, драматургия һәм балалар әдәбияты остаханәләреннән язучы Марат Әмирханов, Рәфкать Кәрами, Рәдиф Сәгъди, Зиннур Хөснияр, Рафис Корбан һәм Алмаз Хәмзин кандидатуралары тәкъдим ителде. Барысы да күпчелек тавыш белән хупланды.Тәкъдим ителгән һәр язучы турында уңай фикерләр әйтелде.

Идарә карамагына шулай ук Язучылар берлегенең Әлмәт бүлекчесе һәм Чаллы бүлекчәсе тәкъдимнәре дә керәчәк.

https://tatar-inform.tatar/ Рузилә Мөхәммәтова

Кукмараның Манзарас авылы мәдәният йортында прозаик, шагыйрә, публицист, мөгаллимә Рифә Рахманның “Татар кызы” романына багышланган республикакүләм фәнни-гамәли конференция үтте.

Конференциядә язучылар Рифә Рахман, Газинур Морат, Рәҗәп Бәдретдинов, Рифат Сәлах, укытучылар, укучылар, китапханәчеләр, әдәбият, сәнгатьне үз итүчеләр катнашты. Чарада “Татар кызы” романы буенча язылган чыгышлар укылды, әсәр турында укучыларның фикерләре яңгырады. Соңыннан конференциядә актив катнашучылар бүләкләнде.

Мәскәүнең «ИКАР» нәшриятында «Гасырдан гасырга. Татар поэзиясе» (ХХI гасыр) китабы басылып чыкты. Төзүчеләре – Ркаил Зәйдулла, Сергей Гловюк, Илсөяр Иксанова, Гәүһәр Хәсәнова. Проект авторы – Сергей Гловюк.

24 гыйнвар көнне Башкортстанның Дүртөйле районында мәшһүр татар-башкорт шагыйре Ш.БАБИЧның тууына 130 ел тулуга багышланган тантаналы чаралар булып узды. Казаннан Әсән авылында туып үскән язучы, әдәбият белгече Галимҗан Гыйльманов катнашты. Тантаналы кичә кысаларында, Ш. Бабич турындагы хезмәтләре һәм Наҗар Нәҗмигә багышланган шигырьләр циклы өчен, Г. Гыйльмановка Наҗар Нәҗми исемендәге премия бирелде. Котлыйбыз!

15 февральгә кадәр Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт премиясенә гаризалар кабул ителә. Бу хакта ТР Мәдәният министрлыгы матбугат хезмәте хәбәр итә.

Премия җәмәгатьчелек тарафыннан танылган, Ватан мәдәниятен һәм милли мәдәниятне үстерүгә зур өлеш керткән, югары дәрәҗәдәге һөнәри осталыгы белән аерылып торган, авторлык стиленең үзенчәлегенә, яңалыгына һәм оригинальлегенә ия булган әдәбият һәм сәнгать әсәрләре (сынлы сәнгать, музыка, театр, эстрада-цирк, кино, архитектура һәм шәһәр төзелеше), шулай ук сәнгать белеме һәм сәнгать өлкәсендә күренекле фәнни тикшеренүләр өчен бирелә.

Җиңүчеләргә Лауреат исеме бирелә, акчалата бүләк, диплом, лауреатның мактау билгесе һәм таныклык тапшырыла.

Премия, гадәттәгечә, бөек татар шагыйре Габдулла Тукайның туган көнендә Татарстан Республикасы Рәисе тарафыннан тапшырыла.

Әсәрләрне Татарстан Республикасы министрлыклары, ведомстволары һәм иҗат берлекләре, шулай ук предприятиеләр, фәнни учреждениеләр, мәдәният һәм сәнгать учреждениеләре, югары уку йортлары, иҗтимагый берләшмәләр тәкъдим итә.

Тулырак: https://tatar-inform.tatar

Күренекле татар шагыйрәсе, журналист, Татарстан Республикасы Язучылар берлеге әгъзасы Нәҗибә Сафина белән хушлашу мәрасиме үтте. ТР Язучылар берлеге рәисе урынбасары Рифат Җамал биредәге чыгышында татар әдәбияты зур югалту кичерүен билгеләде.

«Бүген татар әдәбияты зур югалту кичерә. Нәҗибә Сафина турында бик озаклап сөйләп була. Ул безнең халкыбызның билгеле шәхесе. Татар халкы өчен күп көч куйган шәхес», — диде Рифат Җамал.

Шулай ук ТР Язучылар берлеге рәисе урынбасары Илсөяр Ихсанова да бәхилләшү барышында мәрхүмәнең милләтпәрвәр шәхес булуын ассызыклады.

«Нәҗибә апа бөтен җирдә дә татар телен, татар мәгарифен күтәрергә кирәк, дип сөйләде. Ул үзенең йөрәк авазын бар тарафка да җиткерергә тырышты. Ул безнең балалар өчен дә, олылар өчен дә — поэзиядә дә, прозада да каләменең көчен күрсәтте! Соңгы көненә кадәр язды. Әле аның басыласы бик күп әсәрләре калган, алар киләчәктә чыгуына ышанабыз», — диде ул.

Нәҗибә Сафинаның кызы Лилия ханым әнисенә карап һәрвакыт сокланып яшәвен әйтте.

«Әни үзенә карата белә иде халыкны. Мин аңа балачактан ук һәрвакыт сокландым. Дөньяның матурлыгын яратырга, яшәешне яратырга өйрәтте. Аның белән һәрчак кызык иде», — дип сөйләде ул «Татар-информ» хәбәрчесенә.

Нәҗибә Сафина белән хушлашырга аның якыннары, каләмдәшләре килгән иде.

tatar-inform.tatar/ Юлай Низаев

Күренекле татар шагыйрәсе, журналист, Татарстан язучылар берлеге әгъзасы Нәҗибә Сафина вафат.

Шагыйрә белән бәхилләшү мәрәсиме бүген, 11 январьда, сәгать 14.00 да Казанның Дальний Переулок, 37 нче йорт адресы буенча узачак. Башкортстанда Нәҗибә Сафина белән хушлашу, иртәгә, 12 гыйнварда аның туган авылы Кисәк-Каенда була.

Мәрхүмәнең якыннарының һәм туганнарының тирән кайгысын уртаклашабыз. Урыны җәннәттә булсын.

Татарстан Язучыларының Яр Чаллы бүлеге 2024 елның 26 декабрь көнне ижади елын йомгаклады.

Татарстан Язучылар берлеге урынбасары – Яр Чаллы язучылар бүлеге җитәкчесе, Габдулла Тукай исемендәге премия лауреаты Факил Сафин еллык хисап доклады белән чыгыш ясады. 2024 ел бик күп төрле бәйрәм чаралары, очрашулар, иҗади аралашулар, әдипләр тормышын тагын да җанландырып җибәрүгә этәргеч булган; яңа китаплар дөнья күргән, бәйгеләрдә җиңүләр яуланган! Иҗади эш нәтиҗәле булган димәк! Факил Сафин хисабыннан күренгәнчә, эшләнгән эш шактый. Киләсе елга планнар да саллы. Болар – Бөек Җиңүгә 80 ел тулу уңаеннан әдәби әсәрләр иҗат итү, публицистик язмалар әзерләү, актив чыгышлар ясау, яшь алмаш әзерләү.

Яр Чаллы Башкарма комитетының Мәдәният идарәсе җитәкчесе Румил Кәрамиев үтеп баручы гаилә елының үзенчәлекле булуын, әдипләрнең татар телен саклау буенча актив эш алып баруын, актив иҗат итүләрен, һәм шулай ук Чаллы язучылар бүлегенең Чаллы төбәге язучыларының иҗатын пропаландалау юнәлешендә зур эшчәнлек алып баруын билгеләп үтте.

Еллык нәтиҗә ясау бәйрәм рухындагы җанлы фикер алышулар белән үрелеп барды.

10 январьда Алматыда “Хәзерге заман казакъ шигърияте антологиясе” һәм “Хәзерге заман татар хикәяләре антологиясе” җыентыкларын тәкъдим итү кичәсе узачак.

Хөрмәтле Марат Нәби улы! Сезне, татар халкының данлыклы вә шөһрәтле улын Татарстан язучылары, шагыйрьләре исеменнән ихлас күңелдән олы бәйрәмегез белән тәбрик итәбез, корычтай сәламәтлек, иминлек телибез.

Мәрхүмә белән хушлашу мәрасиме соңгы елларда шагыйрә гомер кичергән өлкәннәр йорты территориясендә үтте.

Күренекле шагыйрә, Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, Һади Такташ исемендәге әдәби премия лауреаты Салисә Гәрәева белән хушлашырга  Минзәлә районы җитәкчелеге, ТР Язучылар берлеге әгъзалары,  каләмдәш дуслары, шагыйрәнең иҗатын яраткан һәм аны якын иткән якташлары, авылдашлары, туганнары  килгән иде.

Шагыйрә белән хушлашу сүзләрен район җитәкчелеге исеменнән  район башкарма комитеты җитәкчесенең социаль мәсьәләләр буенча урынбасары Нэля Бикеева, ТР Язучылар берлеге исеменнән Яр Чаллы бүлеге җитәкчесе Факил Сафин әйтте, дуслары, танышлары чыгыш ясадылар.

Минзәлә районы имам-мөхтәсибе Рәмзил хәзрәт дини йолаларга туры китереп, шагыйрәне соңгы юлга озатуда катнашты.

Салисә Гәрәева Минзәлә шәһәренең татар зиратында, язучы Фәнзаман Баттал белән янәшә, данлыклы шәхесләр аллеясында җирләнде.

Югалту… Күренекле шагыйрә, Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, Һади Такташ исемендәге әдәби премия лауреаты Салисә Гәрәева вафат.

Татарстан Язучылар берлеге мәрхүмәнең якыннарының авыр кайгысын уртаклаша. Авыр туфрагы җиңел, урыны җәннәттә булсын.

Шагыйрәне үзенең үтенече белән 7 гыйнварда Минзәләдә җирләячәкләр.

Башкортстан “Китап” нәшриятының “Кардәшлек киштәсе” сериясендә Татарстанның халык язучысы Тәлгат Галиуллинның “Язмыш юллары” исемле җыентыгы дөнья күрде.

Татарстан Республикасы Лаеш муниципаль районы Башкарма комитеты һәм Атабай авыл мәдәният йорты якташ язучылары Булат Ибраһимов исемендәге «Каләм» районкүләм шигырь һәм хикәя язучылар бәйгесен башлап җибәргән. Бу мәгълүматны Булат Ибраһимов үзе дә раслады.

Бәйгедә Лаеш шәһәре һәм Лаеш районы авылларында яшәүче яки белем алучы татар телендә иҗат итүче һәркем катнаша ала.

Бәйгегә эшләр 2025 елның 15 гыйнварына кадәр кабул ителә. Бәйгенең җиңүчеләрен февраль аенда игълан итәчәкләр. Тулырак мәгълүмат белән нигезләмәдән танышып була.

https://tatar-inform.tatar

25 декабрьдә ЧР Урмай авылында “Чувашстан Республикасы татар авылларын өйрәнүчеләр клубы”ның беренче форумы узды. Форумда Комсомол районы муниципиаль округы башлыгы Н.Н.Раськин, РФ мөселманнары Диния нәзарәте вәкиле Әхмәт хәзрәт Макаров, ТР Язучылар берлеге рәисе, депутат Р.Р.Зәйдуллин, ТР ФА Ш.Мәрҗани исем. Тарих институты директор урынбасары М.М.Гыйбатдинов, Түбән Новгород өлкәсе татарларының региональ милли-мәдәни автономиясе җитәкчесе М.Г.Абдулганиев һ.б.лар катнашты.

Форум кысаларында “Чувашстан Республикасы татарлары” дигән фәнни-гамәли конференция узды. Ш.Мәрҗани исем. Тарих институты директор урынбасары М.М.Гыйбатдинов, Идел буе һәм Урал алды тарихы бүлеге хезмәткәрләре – Р.Р.Әминов, Х.З.Баһаветдинова, И.И.Гайнуллиннар чыгыш ясадылар.

Чарада шулай ук Урмай авылы тарихына багышланган китап тәкъдир ителде.

Шагыйрьләр Айрат Шәйхетдинов, Гүзәлия Галләмова, кинорежиссер, прозаик Нәсүр Йөрешбаев һәм рус телендә иҗат итүче язучы Линар Ахметянов Татарстан Язучылар берлегенең яңа әгъзалары булды. Әлеге карар 24 декабрьдә Берлекнең идарә утырышында кабул ителде. Котлыйбыз!

https://tatar-inform.tatar/photo/tvorceskii-vecer-naki-isanbetu-5854031

“Самара татарлары” журналының  өченче санында Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты, язучы Ләбиб Леронның режиссёр, артист һәм язучы Әхтәм ага Зарипов турындагы истәлекләре урын алган. Язманың авторы – журналист Фәрид Шириязданов.

Самара татарлары һәрвакытта Татарстандагы матур үзгәрешләргә куанып яши. Мөмкинлекләре чикләнгән булуга карамастан, биредә дә татарлык рухын сүндермәс өчен милләтебезнең тирән тарихын ачыклау һәм бай мирасын пропагандалау өлкәсендә эшчәнлек алып баралар. Биредә “Самара татарлары” журналы, “Бердәмлек”, “Сәлам” газеталары нәшер ителә. Аларның һәрберсе үз юлы белән барса да, максатлары бер –  татар халкына хезмәт итү.

Киләчәктә дә Самара матбугатында татар мәдәнияте өлкәсендә дан казанган әдипләребез, милләтнең тоткасы булган мәшһүр шәхесләр турында мәкаләләрне Татарстан язучыларыннан дә көтәбез.

“Самара татарлары” журналы редакциясе

«Яңа татар пьесасы» драматургия бәйгесе нәтиҗәләрен Камал театрында Нәкый Исәнбәтнең тууына 125 ел тулу уңаеннан оештырылган «Син сазыңны уйнадың» әдәби-музыкаль кичә алдыннан игълан иттеләр.

Комиссия финалга чыккан әсәрләр арасында сигезен премияләргә лаек дип карар чыгарган. 3 призлы урыннан тыш 3 кызыксындыру премиясе, «Балалар өчен пьеса» номинациясе һәм Мәдәният министрлыгы премиясен каралган. Бәйге ябык форматта уздырылды.

Бәйгенең кызыксындыру премияләре Чаллы язучысы Лилия Фәттаховага, танылган драматурглар Мансур Гыйләҗев һәм Ркаил Зәйдуллага тапшырылды.

«Нәкъ шушы әсәрләр буенча нык дискуссия булган иде», – диде сәхнәгә җиңүчеләрне котларга чыккан Миләүшә Айтуганова. Ул Мансур Гыйләҗев әсәренең кино төшерү өчен кызыклы булуын әйтеп, «Бәлки, куеп карармын», диде.

Махсус премияне алырга чыккан Мансур Гыйләҗев микрофон янына килеп: «Беренче премияне алып булмаса да, мин бик шатланам – миннән дә яхшырак пьесалар язган авторлар бар икән», диде.

Тагын бер махсус премияне алырга чыккан Ркаил Зәйдулла: «Бик зур рәхмәт, нык зурладыгыз. Мин Мансур Гыйләҗевтән да ныграк шатланам», диде.

«Балалар өчен пьеса» номинациясе җиңүчесен Камал театры артисты, режиссер, педагог һәм жюри әгъзасы Илдар Хәйруллин котлады. Ул балалар өчен пьесаларның аз килүен искәртте. Җиңүче – «Энҗе күл сере» пьесасы өчен Эльвира Каюмова.

Премияләрне тапшырырга Камал театрының баш режиссеры Фәрит Бикчәнтәев чыкты. III премиягә «Дүрт ябалак» төнге клубы» пьесасы өчен Салават Юзеев ия булды. II премия «Җилләр тулы җилкәннәрем» пьесасы өчен Артур Шәйдуллинга (Камал театрында куелган «Сагынырсызмы?» спектакле авторы) тапшырылды. I премия «Галәмне гизгән татар» пьесасы өчен Артур Ибраһимовка тапшырылды. Әлмәт егете Артур үткән елгы бәйгедә II, III премияләрне алган иде.

Мәдәният министрлыгының махсус премиясен мәдәният министры урынбасары Дамир Натфуллин тапшырды. «Залда бик күп сәнгать әһелләре утыра. Яңа елда сезгә илһамлы ачышлар, яңа казанышлар, сәламәтлек телим. Бу тантананың иң зур әдипләребезнең берсе булган Нәкый Исәнбәтнең 125 еллыгы уңаеннан оештырылган кичә алдыннан булуы да әһәмияткә ия. Чөнки ул да 30дан артык пьеса язган әдибебез. Бу бәйгенең әһәмияте зур булуын да тоябыз. Ул алга таба да булыр», диде Дамир Натфуллин.

Әлеге премиягә «Мосафирлар» пьесасы өчен танылган язучы, драматург Айгөл Әхмәтгалиева ия булды.

Галиәсгар Камал исемендәге татар дәүләт академия театрында «Яңа татар пьесасы 2024» бәйгесенең жюри утырышы узды. Бәйгегә барлыгы 62 әсәр кабул ителсә, хәзерге вакытта жюри тарафыннан 2 турга 21 пьеса сайланды. Камал театры сайтында конкурсның 2 турына узган пьесалар исемлеге тәкъдим ителә:

• Жюри составына Галиәсгар Камал театрының баш режиссеры Фәрит Бикчәнтәев, «Татаркино» җитәкчесе Миләүшә Айтуганова, Габдулла Кариев исемендәге Казан татар дәүләт яшь тамашачы театры баш режиссеры Ринат Әюпов, филология фәннәре докторы Әлфәт Закирҗанов, режиссерлар Айдар Җәббаров, Туфан Имаметдинов, Олег Кинҗәгулов, Рамил Фазлыев, «Татар-информ» мәгълүмат агентлыгының татар редакциясе һәм «Интертат» сайты баш мөхәррире Рәмис Латыйпов, Әлмәт театры директоры Фәридә Исмәгыйлева, драматург Туфан Миңнуллинның кызы – журналист Әлфия Миңнуллина-Юнысова, театр белгечләре Айгөл Салихова (Габәши), Гөлшат Фәттахова, Гөлназ Хәсәнова, актер Илдар Хәйруллин бәяли.
• Моннан тыш, комиссия әгъзалары исемлегендә Камал театры директоры Илфир Якупов һәм бәйгенең җаваплы секретаре Гөлнур Гыйматова да бар. «Яңа татар пьесасы – 2024» конкурсы комиссиясе рәисе – ТР Дәүләт Советы Рәисе урынбасары, ТР Рәисе каршындагы Татар телен һәм Татарстан Республикасында яшәүче халыклар вәкилләренең туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе рәисе Марат Әхмәтов.
• Бәйгенең гомуми премиаль фонды 700 мең сум тәшкил итә.

https://tatar-inform.tatar/Рузилә Мөхәммәтова

Фото: Салават Камалетдинов

Чаллыда Абдулла Алиш, Шәүкәт Галиев исемендәге әдәби премияләр лауреаты, язучы Рәшит Бәшәрнең 75 яшьлек юбилеена багышланган тантаналы чара булды.

Аяз Гыйләҗев исемендәге Чаллы татар дәүләт драма театрының сәнгать җитәкчесе Олег Кинҗәгулов язучының тормышына һәм иҗатына багышланган театраль тамаша әзерләгән.

Юбилярны ТР язучылар берлеге рәисе Ракил Зәйдуллин, шәһәр башкарма комитет җитәкчесе урынбасары Винер Харисов, язучылар, мәдәния һәм сәнгать әһелләре котлады.

Язучыларның әсәрләре җыр, биюләр белән үрелеп барды. 2, 29, 54, 59нчы гимназия, 84нче Г.Акыш исемендәге лицей-интернат укучылары Рәшит Бәшәрнең әсәрләрен укыдылар. «Агадир» цирк студиясе чыгышы да нур өстенә нур булды.

https://shahrichalli.ru

16 декабрьдә Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла Бурятия Язучылар берлеге рәисе Сергей Доржиевны кабул итте. Әлеге очрашуда үзара хезмәттәшлек, уртак проектлар турында сөйләштеләр.

24 декабрьдә Г.Камал исемендәге Татар дәүләт Академия театры бинасында Татарстанның халык язучысы, галим Нәкый Исәнбәтнең тууына 125 ел тулу уңаеннан “Син сазыңны уйнадың” дип исемләнгән әдәби- музыкаль кичә була. Башлана 18.30 сәгатьтә.

Белешмәләр өчен телефон: 236-97-71

Сценарий авторы – Хәбир Ибраһим, режиссеры – Лилия Әхмәтова.

10 декабрьдә Г.Камал исемендәге Татар дәүләт Академия театрының кече залында шагыйрь Дәрдемәнднең тууына 165 ел тулу уңаеннан “Исте җилләр ил эченнән…” дип исемләнгән шигъри-музыкаль кичә узды.

Кичә шагыйрә Лилия Гыйбадуллинаның “Дәрдемәнд” поэмасына нигезләнеп, ике чор шагыйренең эчке әңгәмәсе рәвешендә театральләштерелгән иде. Дәрдемәнд шигырьләре танылган шагыйрьләр Рүзәл Мөхәммәтшин, Гөлүсә Батталова, Йолдыз Миңнуллина, Булат Ибраһимов укуында яңача яңгырады. Танылган җырчы Илгиз Мөхетдинов, биюче Илдус Габдрахманов, музыкант Ильяс Фәрхуллин җыр, музыка һәм пластика аша Дәрдемәнднең рухи дөньясын тагын да тирәнрәк ачып бирде. Кичәнең башында актриса Зөлфия Шәмсуарова һәм нәни артистлар – Идел Мөхәммәтшин, Закир Сираев, Сәйдәш Гарифҗанов чыгышы халыкны беренче сулыштан ук алып кереп китте.

Сценарий авторы – Лилия Гыйбадуллина, режиссеры – Нәфисә Исмәгыйлева.

Яр Чаллы шәһәренең Гали Акыш исемендәге 84нче лицей-интернатында, “Җомга кунагы” кичәсе кысаларында Татарстан Язучылар берлеге урынбасары – Яр Чаллы язучылар бүлеге җиәкчесе, Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреаты Факил Сафин укучыларга әдәби дәресләр үткәрде.

Укучылар белән язучы кем ул һәм ниләр яза дигән сорауга җаваплар эзләп, тактага биремнәр язып, аларга укучылардан җаваплар алып һәм күпкырлы сорауларга җавап бирде, шигырьләрен сөйләде, лицей укучылары да язучының шигырьләрен сәнгатьле итеп сөйләделәр. Укучы Шәйдуллин Кәрим белән бергә бик матур итеп, баянда да уйнап күрсәтте.

Балаларга осталык дәресе буларак ел дәвамында уздырылып баручы әдәби дәресләр, аларны язучылар иҗаты белән таныштырып кына калмый, шигырь һәм хикәя язу алымнарын да аңлата, балаларны киләчәктә иҗатка илһамландырып, туган телне, татар әдәбиятын тирәнрәк өйрәнү дәресе дә булып тора.

Татарстан Язучылар берлеге урынбасары – Яр Чаллы язучылар бүлеге җитәкчесе, Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреаты, Чаллы шәһәренең мактаулы гражданы Факил Сафин һәм “Мәйдан” журналының җаваплы редакторы, шагыйрә Лилия Гыйбадуллина Әгерҗе районы Кадыбаш урта мәктәбендә “Ихластан сөйләшү” дип исемләнгән очрашу кичәсендә булдылар.

Очрашу барышында Факил Сафин һәм Лилия Гыйбадуллина тормыш һәм иҗат юллары белән таныштырдылар, әсәр язу серләрен ачтылар. Кичә моңлы җырлар, шигырьләр, театраль тамаша белән үрелеп барды. Мәктәп коллективы Факил Сафинның “Тормышның туган көне” шигырен сәхнәләштерделәр. Укучылар һәм укытучылар язучыларга үзләрен кызыксындырган сорауларын бирделәр.

Килгән кунаклар белән җанлы әңгәмә, укучылар күңелендә тәэсирле истәлекләр белән хәтерләрендә уелып калыр.

Быел «Абязов-фестиваль»нең бер концерты татар этник мәдәниятенә багышлана. «Шәрыкъ рапсодиясе» концерты 11 декабрьдә Сәйдәшев исемендәге Дәүләт зур концертлар залында үтәчәк.

«Афишада татар этник мәдәниятенә багышланган әдәби-музыкаль этюдлар яңгыраячак. Татар шагыйрьләре әсәрләрен тәрҗемәдә Россиянең халык артисты Евгений Князев La Primavera оркестрына кушылып башкара», диелгән концерт программасында.

Әлеге концерт беренче мәртәбә 2023 елда «Рәсүлев укулары» халыкара фәнни-гамәли концеренциянең мәдәни программасы кысаларында Троицк шәһәрендә яңгыраган. Проектта Габдрахман Утыз-Имәни, Мөхәммәдьяр, Дәрдмәнд, Муса Җәлил, Габдулла Тукай һәм башка татар шагыйрьләренең шигырьләре укылган.

Сценарийны Мәскәү драматургы Константин Рубинский язган. Шигырьләрне Россиянең халык артисты Евгений Князев укыган. Оркестрга милли татар инструменты кыл-кубыз да кушылган. Кыл-кубызда музыкант, композитор һәм дирижер Ильяс Камал уйнаган.

«Мин бу концертны Казанга алып килергә хыялландым. Ниһаять, без аны «Абязов-фестиваль» кысаларында күрсәтә алачакбыз. Мин аны милләт өчен борчылып йөргән татар зыялыларына тәкъдим итәргә теләр идем. Концертка татар зыялыларын көтәм», ди La Primavera оркестрының сәнгатьҗитәкчесе һәм баш дирижеры Рөстәм Абязов.

Концерт 18.30 сәгатьтә башлана.

tatar-inform.tatar

Аксубай район мәдәният йортында IX зональ «Хәсән Туфан укулары» узды. Жюри әгъзалары Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла, Татарстанның халык язучысы Нәбирә Гыйматдинова, Татарстанның халык шагыйре Газинур Морат конкурста катнашучы балаларның иҗатын бәяләде. Укулар шагыйрьнең туган авылы Иске Кармәттәге музей-йорты белән танышудан башланды.

Башкортстанның Бишбүләк районы Ает авылында фронтовик шагыйрь Фатих Кәримне искә алу чаралары уза. Әдипнең 115 еллыгына багышланган тантаналарда Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Рифат Җамал, язучы Рафис Корбан катнаша.

5 декабрьдә Татарстан Язучылар берлегенең Тукай клубында Татарстанның халык язучысы, Г. Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты, галим Мөхәммәт Мәһдиевнең тууына 95 ел тулуга багышланган хатирәләр кичәсе булып узды. Чарада М. Мәһдиев әсәре буенча куелган “Без – кырык беренче ел балалары” дигән нәфис фильм күрсәтелде. Соңыннан әдип һәм галим турында аның элеккеге хезмәттәшләре, студентлары, туганнары истәлекләрен сөйләде. Кичәдә шулай ук 2025 елда телевидение экраннарына чыгачак “Кеше китә – җыры кала” әсәре буенча куелган сериалдан өзек күрсәтелде (режиссеры – Александр Далматов).

Арча районының Г.Камал исемендәге Сикертән мәктәбендә Татарстанның халык язучысы М.Мәһдиевнең 95 еллык юбилеена багышланган IX районара М.Мәһдиев укулары булып узды.

Чарада Мөхәммәт Мәһдиевнең кызы, Саҗидә Сөләйманова, Гавриил Державин исемендәге әдәби премияләр лауреаты, Татарстан язучылар берлеге әгъзасы – Хәсәнова Гәүһәр Мөхәммәт кызы; шагыйрә,  Саҗидә Сөләйманова, Һади Такташ премияләре лауреаты, Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары, М.Мәһдиевнең студенты – Иксанова Илсөяр Вазыйх кызы; журналист, режиссёр, «Кеше китә – җыры кала” телесериалының сценарий авторы, режиссёры – Александр Анатольевич Далматов; Татарстан Республикасының атказанган укытучысы, Россия Федерациясенең мәгариф отличнигы, озак еллар “Казан арты” тарих-этнография музееның әдәбият-сәнгать бүлеге җитәкчесе булып эшләгән Гарипов Шәфигулла Зәйнулла улы; Арча муниципаль районы “Мәгариф идарәсе” муниципаль учреждениесе җитәкчесе – Мөхәмәдияров Рамил Данил улы; Арча муниципаль районы «Мәгариф идарәсе” муниципаль учреждениесенең милли мәсьәләләр буенча методисты – Мостафина Энҗе Габдуллатҗан кызы; “Агрокомплекс “Ак Барс” ширкәте директоры – Абдуллин Ленар Илсур улы катнашты.

Килгән кунаклар укучыларның һәм укытучыларның иҗади сәләтләрен, тырышлыкларын, эзләнүчәнлекләрен югары бәяләде, җиңүчеләргә дипломнар һәм истәлекле бүләкләр тапшырды.

IX Районара Мөхәммәт Мәһдиев укуларына Арча, Теләче, Биектау, Әтнә муниципаль районнары һәм Казан шәһәре укучылары һәм укытучылары актив катнашты.

29 ноябрь көнне Кукмара районы Зур Сәрдек авылы мәктәбендә Г.Морат исемендәге “Без шагыйрьле халык” дип исемләнгән шигырь конкурсының йомгаклау туры үтте. Әлеге бәйгедә Казан шәһәреннән килгән кунаклар, шагыйрь Газинур Морат, язучылар Ләбиб Лерон һәм Вакыйф Нуриев катнашты.

Әлеге матур чара барышында Газинур Васик улы үзенә ТР Рәисе Указы белән бирелгән Татарстанның халык шагыйре дигән мәртәбәле исемнең медален һәм таныклыгын мәктәп музеена тапшырды.

Төркиянең Элязыг шәһәрендә 29 ноябрь – 1 декабрь көннәрендә «Hazar şiir akşamları» исемле шигырь фестивале үткәрелә. Егерме җиденче мәртәбә оештырылган бу чарада быел Төркиянең үзеннән, Азәрбайҗаннан, Үзбәкстаннан, Кыргызстаннан, Төньяк Кипрдан, Косоводан, Ираннан, Македониядән 20ләп шагыйрь катнаша. Фестивальнең төп максаты – төрки дәүләтләр һәм төбәкләр арасындагы багланышларны ныгыту, төрки әдипләрне берләштерү. Иҗади очрашулардан, дискуссияләрдән, әдәби кичәдән торган эш программасы быел Төркия шагыйрьләре Зыя Күкалып, Нури Пакдил, Азәрбайҗан шагыйрәсе Гәнирә Пашаева иҗатларын күз уңында тотып төзелгән. Фестивальдә катнашучылар арасында татар шагыйре, Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы Рүзәл Мөхәммәтшин дә бар.

28 ноябрьдә Чаллының 29нчы гимназиясендә I төбәкара яшь иҗатчылар семинары үтте. Анда республикабызның 12 районыннан татарча әдәби иҗат белән актив шөгыльләнүче 9-11нче сыйныф укучылары, студентлар, 35 яшькә кадәрге иҗатчылар җыелды. Семинар эшчәнлегендә күренекле тел белгечләре, әдипләр – Факил Сафин, Илсөяр Иксанова, Әлфәт Закирҗанов, Равил Сабыр, Айгөл Әхмәтгалиева, Лилия Гыйбадуллина һәм Чаллы мәгариф идарәсе башлыгы Р.Н. Хуҗин, баш белгече Н.Г. Миначева катнашты.

Актаныш районы үзенең талантлы улын олылый. Габдулла Тукай премиясе лауреаты, тарихчы-язучы Вахит Имамовка багышлап, Актанышның беренче мәктәбендә методик кабинет ачылды.

Әлеге истәлекле чарада якташыбыз Вахит Имамов үзе дә катнашты. Татарстан Республикасы Язучылар берлеге, Чаллы Язучылар берлеге җитәкчеләре, танылган әдәбият вәкилләре, әдипләр белән кунакка кайтты.

Әлфия Авзалова исемендәге район мәдәният сараенда Вахит Имамовның 70 яшьлек юбилее уңаеннан зур әдәби-сәнгать кичә дә үткәрелде.

https://tatar-inform.tatar

Татарстанның халык язучысы Нәбирә Гыйматдинова һәм шагыйрь, прозаик, “Казан утлары” журналы бүлек мөхәррире Рафис Корбан Казан федераль университеты филиалы булып саналган Алабуга педагогия институты студентлары белән очрашты. Бу чара доцент, тәнкыйтьче, прозаик Гомәр Даутов ярдәме белән үткәрелде. Студентлар татар әдәбиятының бүгенге хәле белән кызыксынды, икесенең дә әсәрләренә анализ ясады. Сорау-җавап рәвешендә барган кичә яшьләрдә бик матур тәэсир калдырды.

Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла һәм язучы, “Казан утлары” журналының баш мөхәррире Рөстәм Галиуллин Саха (Якутия) Республикасы Мәдәният министры Афанасий Ноев белән очрашты.

Татарстан Республикасы Рәисе Рөстәм Миңнеханов карары нигезендә әдәбиятны һәм массакүләм мәгълүмат чараларын үстерүгә зур өлеш кертүе, нәтиҗәле иҗади эшчәнлеге өчен язучы, “Казан утлары” журналының баш мөхәррире Галиуллин Рөстәм Госман улына “Татарстан Республикасының атказанган сәнгать эшлеклесе” дигән мактаулы исем бирелде. Котлыйбыз!

22 ноябрь көнне әдәбият галиме, тәнкыйтьче, Җамал Вәлиди премиясе лауреаты Минһаҗева Ләйлә Ихсан кызына РФ Мәгариф һәм фән министрлыгы башлыгы Валерий Фальков тарафыннан югары бүләк – “Ветеран” күкрәк билгесе тапшырылды.

Ләйлә Ихсан кызы 2016 елдан башлап Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы. Аның әдәби һәм тәнкыйть эшчәнлеге татар әдәбиятын үстерүгә, яшь авторларга ярдәм күрсәтүгә, һәм, әдәби тәнкыйтнең актуаль мәсьәләләрен күтәрүгә юнәлтелгән. Ул үзенең киңкырлы белеме һәм фәнни-тикшеренү эшләре белән әдәбият дөньясында абруй казанды.

Без Ләйлә Ихсан кызын бу зур уңышы белән ихлас күңелдән котлыйбыз һәм аның эшчәнлегенең югары бәяләнүенә шатланабыз. Киләчәктә дә иҗади уңышлар телибез, яңа проектлар һәм татар әдәбиятын күтәрү юлында идеяләренең тормышка ашуын көтәбез.

22 ноябрьдә #ӘдәбиМарафон проектының 2024 ел яңа сезоны финалистлары бүләкләнде. Тантана Казан шәһәренең Идел буе физик культура, спорт һәм туризм университетының концертлар залында узды.

Мамадыш үзәк китапханәсе язучы һәм журналист Вәрис Галинең 65 яшьлеге уңаеннан “Каләм остасы” дип аталган әдәби-музыкаль кичә уздырды.

Анда язучының каләмдәшләре, Мамадыштагы Камил Вәлиев исемендәге икенче санлы лицей укучылары һәм укытучылары, күпсанлы катап сөючеләр катнашты. Сигез китап авторы Вәрис Гали иҗатында Мамадыш төбәге, аның тарихы, кызыклы һәм гыйбрәтле язмышлы халкы тормышы киң яктыртылган.

Менә 28 ел инде ул Мамадыш районында эшләүче Шәйхи Маннур исемендәге әдәби-иҗат берләшмәсенә дә җитәкчелек итә. Шушы вакыт эчендә җирле авторларның кырыктан артык китабын редакцияләп, күбесенә кереш сүзләр язып, төрле нәшриятләргә тапшырган.

Актив иҗади эшчәнлеге өчен Вәрис Гали 2003 елда Татарстан Язучылар берлеге белән Мамадыш районы хакимиятенең Шәйхи Маннур исемендәге премиясенә, 2007 елда “Татарстан Республикасының атказанган мәдәният хезмәткәре” дигән мактаулы исемгә, 2011 елда Татарстан Журналистлар берлегенең “Бәллүр каләм” премиясенә лаек була. Кичәдә катнашкан каләмдәшләре Рафиал Газизов, Гөлнур Васыйлова, Гыйлемхан Дәүләтшин, Юлия Аполлонова аның иҗатына югары бәя бирделәр. Китап укучылар якташларына күпсанлы сораулар әзерләгәннәр иде. Укучы балаларны да язучының иҗат кухнясы, әсәрләренең язылу тарихлары, киләчәккә планнары кызыксындырды. Вәрис Гали күптән түгел генә гуманитор конвой белән махсус хәрби операция зонасында булып, сугышчылар, госпитальләр хезмәткәрләре белән очрашып кайткан иде. Бу темага кагылышлы сораулар да күп яңгырады. Кичәдә язучының шигырьләреннән, хикәяләреннән һәм повестьларыннан өзекләр укылды.

Укучылар әлеге чарада Пушкин картасы белән катнаштылар.

Мөслимдә татар әдәбияты һәм сәнгате көннәре кысаларында бүген район мәктәпләрендә язучылар белән очрашулар үтте. Мөслим лицеенда укучылар белән очрашуда Татарстанның халык шагыйре, Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла, Татарстанның халык язучысы Нәбирә Гыйматдинова, Г. Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты, язучы Факил Сафин катнашты.

Татарстанның халык шагыйре, язучы Ркаил Зәйдулланың хикәяләре Үзбәкстанның “Шәрык йолдызы” (“Звезда Востока”) әдәби журналында басылып чыкты.

Зифа Басыйрова исемендәге район мәдәният йортында РСФСРның халык мәгарифе отличнигы, Саҗидә Сөләйманова исемендәге әдәби премия иясе, язучы Роза Хәбибуллинаның 90 яшьлек юбилеена багышланган әдәби-музыкаль кичә үтте.

Язучыны Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла, район башлыгы урынбасары Азат Әхмәтҗанов, мәгариф өлкәсендәге хезмәттәшләре, каләмдәшләре, дуслары, туганнары, укучылары котлады. Алар юбиляр белән бәйле хатирәләрен яңарттылар, чәчәк бәйләмнәренә төреп, җылы теләкләрен җиткерделәр.

«Әдәби марафон» проекты версиясе буенча Айгөл Әхмәтгалиева, Ркаил Зәйдулла, Зифа Кадыйрова һәм Гөлүсә Батталова өченче сезон рәттән иң популяр язучылар булып кала бирә.

Соңгы берничә елда һәр ел саен әдәби марафон тантанасы алдыннан «Татнетны үстерү фонды» «Әдәби марафон» проектында катнашучыларга «Финал тантанасында кайсы язучыны/шагыйрьне/драматургны күрергә телисез?» дигән сорау бирә һәм әлеге анкета мәгълүматлары нәтиҗәсендә язучыларның рейтингын билгели.

Оештыручылар хәбәр итүенчә, бу юлы сораштыруда 1,6 меңгә якын кеше катнашкан.

«Татнетны үстерү фонды» укучылар сайлаган 370 тән артык исем арасыннан ТОП-50 авторны тәкъдим итә. Бәя эчендә аларны күпме укучы сайлавы турында мәгълүмат бирелгән.

Исемлекнең беренче унлыгында түбәндәге язучылар бар: Айгөл Әхмәтгалиева (505), Ркаил Зәйдулла (395), Зифа Кадыйрова (266), Гөлүсә Батталова (253), Нәбирә Гыйматдинова (128), Гөлсинә Галимуллина (116), Ләбиб Лерон (106), Факил Сафин (104), Сания Әхмәтҗанова (92), Гүзәл Галләмова (84).

Бу рейтингка керү өчен язучыга «Татнетны үстерү фонды»ннан киңәшләр дә бирелә: беренчедән, үз исемен акларлык итеп югары дәрәҗәдә әдәби әсәрләр иҗат итәргә тиеш; икенчедән, аның әсәрләре китап укучылар өчен мөмкин кадәр ачык булырга тиеш – аны теләсә кайсы китапханәдә яисә өлешчә/тулысынча электрон форматта да танышу мөмкин булса яхш; өченчедән, бу шәхес үзе дә халыкка ачык булырга тиеш – аның интернетта сайты, социаль челтәрдә бите булса, ТВ һәм радиода аны еш күреп/ишетеп булса яхшы, үзе мөмкин кадәр күп җирләрдә йөрергә һәм укучылары белән күбрәк аралашырга тиеш; дүртенчедән, бу шәхеснең күңел сафлыгы, эчкерсезлеге, юмартлыгы, ачык йөзле һәм шул ук вакытта гадел булуы, кыю булуы, үз сүзен әйтә алуы, ныклы рухлы булуы; бишенчедән, әдәби марафончылар белән очрашуларга ешрак килүе, алар белән күрешеп аралашуы, мәгънәле киңәшләр әйтеп чыгыш ясавы, уртак селфи/фотоларга төшүе, автографлар бирүе.

• Марафонда татарча укый-яза белгән, кая яшәвенә дә карамастан, һәркем катнаша ала.
• Проектның идея авторы һәм җитәкчесе — Раил Гатауллин. Төп оештыручысы —« Татнетны үстерү фонды».
• «Әдәби марафон» да катнашу өчен оештыручыларның ВКонтакте челтәрендәге төркемнәренә кушылырга һәм комментарийларда үзең турында белдерергә кирәк.
• Марафон 21 көн дәвам итә. Шул вакыт эчендә катнашучылар татар телендәге әдәби әсәрләр, шигырьләр укып, аларны кызыклы итеп үзләренең социаль челтәрләре битендә тәкъдим итәргә тиеш.

https://tatar-inform.tatar

Хөрмәтле татар әдәбиятын сөючеләр, 2024 елның XXVI, XXVII, XXVIII һәм XXIX #ӘдәбиМарафон проекты финалистлары!

Сезне 2024 елның 22 ноябрендә Казан шәһәрендә Идел буе физик культура, спорт һәм туризм университетының (Казан, Универсиада авылы, 35) зур концертлар залында үткәреләчәк #ӘдәбиМарафон проектының 2024 ел яңа сезоны финалистларын бүләкләү тантанасында көтеп калабыз! Чара 11:00 сәгатьтә башлана.

Тантанада Татарстанның атказанган һәм халык артисты Рөстәм Закиров белән Люция Мусина (кызлары Миләүшә Закирова белән), Татарстанның атказанган артисты Лилия Муллагалиева, Татарстанның атказанган һәм халык артисты Илшат Вәлиев, яшь һәм талантлы җырчылар, күп кенә фестивальләрнең лауреатлары Сөмбел Харисова, Айзилә Гарифуллина, Рөстәм Егоров, Айнур Каюмов һ.б. катнашуы да көтелә.

Әдәби марафончыларга һәм аларның әйдаманнарына бүләкләрне танылган язучылар, шагыйрьләр, хөкүмәтебез җитәкчелегеннән вәкилләр һәм башка танылган шәхесләр тапшырачак. Чарада язучылардан автографлар алу, алар белән бергә фотосессияләр һ.б. каралган.

Тантанага 2024 елның XXVI, XXVII, XXVIII һәм XXIX #ӘдәбиМарафон проекты финалистлары чакырулы.

Урыс телендә язучы шагыйрә Асия Зәбирова-Шәйдуллина Татарстан язучылар берлегенә шәрәфле әгъза итеп кабул ителде. Таныклыкны аңа Берлек рәисе Ркаил Зәйдулла тапшырды.

Татарстан Язучылар берлегенең «Язучы» нәшриятында Платон Алексеевич Ойунскийның (1893-1939) хикәяләр җыентыгы дөнья күрде.

Саха әдәбиятының алтын фондын тәшкил итүче, якут совет әдәбиятына нигез салучы Платон Ойунскийның әлеге китабына Якут-Саха Республикасында популярлык яулаган дүрт хикәясе туплап бирелде. Үз халкының күңел байлыгын чагылдырган әлеге әсәрләр татар укучысы өчен дә кызыклы булыр дип ышанабыз.

Каләмдәшәбез Вәрис Гали (Минневәрис Харис улы Мингалиев) Мамадыш районыннан юлга чыккан гуманитар конвой белән Луганск һәм Донецк Республикаларында, Запорожье һәм Херсон өлкәләрендә булып кайтты.

Алгы сызыкка барып кайту теләге анда моннан ике ел элек уянган булган. Лаеклы ялга чыккач та ул, махсус хәрби операция зонасына бару уеннан кире кайтмый. Агымдагы елның май аеннан моңа ныклап әзерләнә башлый. Махсус хәрби операция башланганнан бирле гуманитар ярдәмне Мамадыштан Донбасска алып баруны үз өстенә алган Фәнил Гыйззәтуллин да аның ниятенә каршы килми.

–Шыплап гуманитар ярдәм белән тутырылган дүрт машина һәм бер прицеп белән юлга кузгалдык. Шоферлар, озата баручылар, барысы, сигез кеше идек. Луганск, Донецк Халык Республикаларының, Херсон һәм Запорожье өлкәләренең, Кырымның өч дистәгә якын урынында булдык, алгы сызыктан ялга чыгарылган райондашларыбыз, офицер якташларыбыз, Татарстан егетләре белән очраштык, аларга алып килгән ярдәмнәрне тапшырдык, хәлләрен белештек. Сугышчылар алгы сызыктан аз гына ерактарак ял итәләр иде. Шуңа күрә көчле шартлаулар тавышын еш ишетергә туры килде. Якындарак кына безнең “Град”лар да залп бирде. Безнең яктан вертолетлар, самолетлар хәрби задание үтәргә дошман ягына очып үткәләделәр. Юлда хәрби машиналар, БТРлар, танклар күп очрады. Шунысына игътибар иттем, сугышчылар үзләрен чын каһарманнарча тоталар, алларында нинди бурыч торганын аңлыйлар. Мин аларга сокланып кайттым. Үзебездә дә бер нинди курку хисе булмады. Йөкләре бушагач, ике машинабыз алданрак кайтып киттеләр. Без, Фәнил Гыйззәтуллин, Раил Зиннәтуллин, Илнур Фәләхетдинов, Дамир Саттаров, ахырга кадәр бергә йөреп бетердек. Фәнил Гыйззәтуллин юл уңаенда Ростов шәһәреннән яу кырында башын салган якташыбыз, Дүсмәт егете Олег Степановның җәсәден алып кайтты, – дип сөйләде каләмдәшебез.

XXIV «Иделем акчарлагы» яшь язучыларның иҗади мәктәбе бәйгене оештыручыларның берсе — Татарстан Республикасы Язучылар берлегендә башланып китте.

Жюри тарафыннан әсәрләре яхшы дип бәяләнгән яшь каләмчеләр өч көн дәвамында яңа белемнәр туплаячак, үзләре кебек иҗатка гашыйк яшьләр белән танышачак, олпат язучыларыбызның киңәшләрен ишетәчәк.

• Илсөяр Вазыйх кызы Иксанова – шагыйрә, журналист, С. Сөләйманова, Һ. Такташ премияләре лауреаты, Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе, Татарстан Язучылар берлеге рәисенең иҗат эшләре буенча урынбасары, озак еллар дәвамында «Иделем акчарлагы» бәйгесендә жюри әгъзасы тарихи бина булган Язучылар берлеге буенча экскурсия үткәрде, аның эшчәнлеге белән таныштырды.

• Газинур Васикъ улы Моратов — шагыйрь, журналист һәм публицист, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе, Татарстанның Г. Тукай исемендәге Дәүләт премиясе, Муса Җәлил премиясе, Татарстан Язучылар берлегенең Гаяз Исхакый исемендәге әдәби бүләге лауреаты, Татарстанның халык шагыйре, күп еллар «Иделем акчарлагы»ның жюри әгъзасы яшь иҗатчыларга хәер-фатихасын бирде, әлеге бәйгенең үзе өчен кадерле, якын булуын ассызыклады.

• Дания Фатыйх кызы Заһидуллина – филолог, филология фәннәре докторы, профессор, Татарстан Республикасы Фәннәр Академиясенең хакыйкый әгъзасы (академигы, мөхбир әгъзасы), Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе вице-президенты, Татарстан Республикасының атказанган фән эшлеклесе татар әдәбиятның барлыкка килүен, үсешен, аның асылы хакында бәян итте.

Онытмадык! Онытмабыз!

Әйе, онытмадык, онытмабыз! Татарстан Республикасының Лаеш районы, Имәнкискә авылында золым корбаннарын искә алу кичәсе булды. Репрессияләр фаҗигасенә багышланган Хәтер кичәсендә Казаннан, Лаешның үзеннән, тирә күрше авыллардан килгәннәр иде, бу чарада Түбән Новгород өлкәсеннән ирем Хөсәен Аймалетдин белән без дә катнаштык. Золым корбаннарын искә алу чарасы тарихи- әдәби- дини-мәдәни юнәлештә узды. Тарихчылар язуынча, СССР да 3 миллион кеше, кулак дип сөргенгә сөрелә, Лаеш районында бу сан 131, ә Имәкискәдә 14 гаиләне, тамырларыннан кубарып алып, Себергә сөрәләр, аларның күбесе шунда юкка чыга. Хәтер кичәсе шулар рухына багышланган иде…

Чарада шушы темага язган язучылар, дин әһелләре, төбәк тарихчылары, татар зыялылары, Имәнкискә авылыннан чыккан танылган шәхесләр катнашты һәм чыгыш ясады. “Мөхәммәдия” мәдрәсәсе проректоры Зөлфәт хәзрәт Габдуллин, аның бертуган энесе, Лаеш мәхәлләсе имам- хатыйбы Зөфәр хәзрәт Габдуллин, Татарстан Язучылар берлеге рәис урынбасары, шагыйрә, шушы төбәк тумасы Илсөяр Ихсанова, Имәнкискәдә озак еллар имам булып эшләгән Айрат хәзрәт Мөхәммәтҗанов, аның кызы, танылган җырчы Сәйдә, Бөтенроссия “Татар гаиләсе” фонды директоры Миләүшә Гайфуллина, Татнетны үстерү фонды һәм Белем. ру компанияләре җитәкчесе Раил Гатауллин, Имәнкискә урта мәктәбе директоры, Татарстанның атказанган мәктәп укытучысы Алия Шәймөхәммәтова, Имәнкискә авылы мәхәлләсе абыстае, танылган педагог Миңлесорур Хафизова, авыл мулласы Вазыйх хәзрәт Сафин, Питрәч мулласы, төбәк тарихчысы Вагыйз хәзрәт Гатин, Чирмешән районының Чертуш авылы мәдәният йорты директоры, төбәк тарихчысы Рәмзия Мусина, Казаннан сәнгать әһелләре, Лаештан ” Алчәчәк” ансамбле, шушы кичәне оештыручы язучы Гүзәл Галләмова, Түбән Новгород өлкәсеннән төбәк тарихчысы Хөсәен Аймалетдинов һәм, шушы темага язучы буларак, мин дә чыгыш ясадык.

Әйе, мин инде кырык ел буе репрессияләр темасын өйрәнәм, бу хакта дистәләгән мәкаләләрем, китапларым бар. Әле узган гасырның сиксәненче еллар уртасында язылган ” Кыңгырау” повесты, аның буенча эшләнгән ” Безне онытмагыз” драмасы, егерме беренче гасыр башында Магнитогорскига барып, сөргенгә сөрелгән татарлар тарихын махсус өйрәнеп язган “Кырык сырт” романы, репрессия корбаны, тарихчы Михаил Худяков турында рус телендә ике китабым, золым корбаны, тарихчы Һади Атласи турында ” Соңгы туранчы” китабым, репрессия корбаннарының хатларыннан, истәлекләрдән торган ” ГУЛАГ – яралы язмышлар ” китабы – шушы кырык еллык хезмәтенең нәтиҗәсе. Хәтер кичәсендә мин шулар турында сөйләдем, бу репрессияләрнең халыкка каршы уздырылган җинаять булуын әйттем, аның өчен тәүбә итәргә һәм беркайчан да кабатламаска чакырдым. Әйе, тарих – гыйбрәт, әмма кайчан яшәсәң дә, кайда яшәсәң дә, иң беренче чиратта, Кеше булып калырга кирәк! Бу чараның төп шигаре шул иде.
Төбәк тарихчысы Хөсәен Аймалетдин Түбән Новгород өлкәсендәге репрессияләр турында сөйләде. Узган гасырның утызынчы елларында монда да 78 дин әһелен, халык дошманы, дип, хөкем иткәннәр, 56 мулланы атып үтергәннәр, мәчетләрне япканнар. Бу төбәктә репрессияләр 1919 елда ук башланган, Семочки авылында, советларга каршы, дип, 51 татарны судсыз- нисез атып үтерәләр. Халык анда да бу золым корбанарын онытмый, алар күмелгән “Шәһитләр зираты”нда һәр елны Хәтер көне уздырыла. Хөсәен Аймалетдин халыкка бу турыда да сөйләде.

Әйе, җыелган халык шәхес культы еллары, аның корбаннары турында күп мәгълүмат алды. Соңыннан мәчет мәдрәсәсендә түгәрәк өстәл узды, золым корбаннары рухына дога кылынды. Чарада катнашучылар шулай ук урта мәктәптә дә булдык, аның гаять бай музее белән таныштык, укучы балалар белән очраштык. Шунысын да әйтергә кирәк – Имәнкискә авылы мәктәбендә барлык фәннәр дә татарча укытыла, ул бөтен республика өчен үрнәк мәктәп!
Бу гаять мәгънәле, бай эчтәлекле кичәне оештырган һәм алып барган өчен язучы Гүзәл Галләмовага һәм китапханәче Гүзәл ханымга зур рәхмәтләребезне әйтәбез! Ә бу авыл турында әле аерым язмабыз булыр, ин шәә Аллаһ! Моннан егерме ел элек Имәнкискәдә булып, мин ” Су астында калган татар тарихы” дип аталган күләме тарихи очерк язган идем. Әйе, авыл башында 3 мең еллык борынгы курганнары булган, фәнгә ” Имәнкискә мәдәнияте” дип кереп калган, рәсми яше 1500 ел дип билгеләп үтелгән, Идел- Чулман кушылган урында, Кама сусаклагычы ярларында урнашкан бу авыл аерым мәкаләгә дә, аерым китапка да бик лаек! Шушы авылда туып үскән һәм хәзер дә Имәнкискәдә яшәүче язучы Гүзәл Галләмова шушы юнәлештә инде эзләнүләр алып бара, аңа иҗат уңышлары телик! Онытмадык! Онытмабыз!

Фәүзия Бәйрәмова- Аймал,
язучы, тарих фәннәре кандидаты.

Татарстан Милли китапханәсендә күренекле чуаш шагыйре һәм җәмәгать эшлеклесе Михаил Сеспелнең 125 еллыгына багышланган искә алу кичәсе булды. Чарада Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла катнашты һәм чуаш шагыйренең иҗатын татар теленә тәрҗемә итү мөмкинлекләре турында сөйләде.

11 ноябрьдә 18.30 сәгатьтә К.Тинчурин исемендәге Татар дәүләт драма һәм комедия театры бинасында күренекле язучы һәм шагыйрь Фаил Шәфигуллинның тууына 85 ел тулу уңаеннан искә алу кичәсе узачак. Белешмәләр өчен телефон: 236-97-71

29 октябрь көнне Саба районы Шәмәрдән мәдәният йортында Рөстәм Зариповның «Бүре» исемле җырлар китабын тәкъдир итү кичәсе узды. Кичә оештыручыларның сәламләү сүзе һәм авторның кыскача биографиясе белән башланып китте. Аннары Рөстәм Зарипов китап язуга китергән илһам, иҗат процессының авырлыклары һәм шатлыклары, киләчәк планнары турында сөйләде. Кичә кунаклар катнашында концерт номерлары белән үрелеп барды. Чарада Татарстанның халык шагыйрьләре Газинур Морат, Зиннур Мансуров, шагыйрә Илмира Гыймаева катнашты.

Якутиядә «Хәзерге заман татар балалар әдәбияты антологиясе» басылып чыкты.

«Биредә без гадәткә керткәнчә, исән язучылар антологиясе», – диде Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла. Татарстан Язучылар берлеге тәкъдим иткән әсәрләр арасыннан Якутия укучысы өчен кызыклы булганнары сайлап алынган.

Китапка Газинур Морат, Рафис Корбан, Рүзәл Мөхәммәтшин, Эльмира Шәрифуллина, Илсөяр Иксанова һәм башкаларның – барысы 22 профессиональ һәм һәвәскәр шагыйрьнең шигыре кергән.

Шулай ук, 13 язучының проза әсәре урын алган. Болар арасында Рабит Батулла, Камил Кәримов, Ркаил Зәйдулла, Айгөл Әхмәтгалиева, Нәзифә Кәримова, Рөстәм Галиуллин һәм башкаларның хикәяләре бар.

Антологиянең сүз башын Ркаил Зәйдулла язган.

https://tatar-inform.tatar

Кичә, танылган татар артисты, язучы һәм тәрҗемәче Габдулла Шамуковка 115 ел тулу уңаеннан, Ульян өлкәсенең Татар Колмаеры авылында Татар теле һәм мәдәнияте көне узды. Бәйрәм чараларында Казаннан язучы, драматург Данил Салихов, Камал театры артистлары Дания Нуруллина һәм Олег Фазылҗанов катнашты.

Хушлашу иртәгә, 09.30 сәгатьтә, Себер тракты 31а адресы буенча урнашкан судмедэкспертиза бинасы янында була.

Дания Заһретдин кызының авыр туфрагы җиңел, урыны җәннәттә булсын! Иннә лилләһи вә иннә иләйһи раҗигун. 🤲🤲🤲

17 нче октябрьдә Чакмагыш гимназиясенең башлангыч мәктәбендә татар телен туган теле буларак өйрәнүче балалар һәм аларның әти-әниләре өчен бик матур чара шагыйрә, Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы Люция Әблиева белән очрашу үткәрелде.

Чара һәммәсе өчен дә бик кызыклы һәм күңелле үтте. Ул шигырьләр уку, җырлар башкару, төрле уеннарны да үз эченә алды. Люция Мәснәви кызы балаларны үзе белән якыннанрак таныштырып үтте, алар белән ихластан аралашты, бүләкләр – шигырь китаплары һәм тәмлекәчләр өләшеп тә сөендерде. Җылы очрашу бер тында, дустанә, күңелле мохиттә узды.

Тулырак: https://tatar-inform.tatar/photo/tatarstan-yazucylar-berlegenda-kazax-yazucylary-antologiyasen-takdir-itudan-fotoreportaz-5853945

17 октябрьдә Түбән Кама шәһәренең Г.Тукай исемендәге һәм “Апуш” балалар үзәк китапханәләрендә шагыйрә Сания Әхмәтҗанова белән очрашулар булып узды. Очрашуны оештыруда Гүзәлия Гыйбадуллина җитәкчелегендә Кол Гали исемендәге милли-туган якны өйрәнү китапханәсе хезмәткәрләре башлап йөрде.

Башта очрашу балалар китапханәсендә булды. Анда Б.Урманче исемендәге 2 нче гимназиянең алтынчы сыйныф укучылары катнашты. Укучылар кызыклы әңгәмә барышында шагыйрәнең иҗат биографиясе белән таныштылар, үзләрен кызыксындырган сорауларны бирделәр, шигырьләрен сөйләделәр.
Г.Тукай исемендәге китапханә эшчәнлеге белән танышканнан соң, өлкән яшьтәге китап сөючеләр белән очрашу үткәрелде.

Шагыйрә программада үз иҗатының һәр яклап яктыртылуын билгеләп үтте. Аның циклларыннан өзекләр сәхнәләштерелде, шигырьләренә иҗат ителгән җырлар, автор укуында шигырьләр яңгырады.

Кунакчыл Түбән Каманың әлеге өч китапханәсе мондый эчтәлектәге чараларны даими уздырып тора. Анда Татарстан Язучылар берлеге әгъзалары бик теләп катнаша.

Быел Татарстан Язучылар берлеге инициативасы белән оештырылучы татар телендәге әсәрләргә ябык әдәби конкурс игълан ителмәячәк. Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла моны әлегә финанслар булмау белән аңлатты.

Татар телендәге әдәби әсәрләр конкурсы Татарстан Республикасы Рәисе каршындагы Татар телен һәм Татарстан Республикасында яшәүче халыклар вәкилләренең туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе ярдәмендә уздырыла иде.

Быел әдәби әсәрләргә стимул башка форматта булачак. Язучыларга төрле чорларда яшәгән татар каһарманнары турында язарга заказлар биреләчәк.

• Татар телендәге әсәрләргә ябык әдәби конкурс 2020 һәм 2022 елларда игълан ителгән иде. Җиңүче әсәрләр «Казан утлары» һәм башка журналларда басыла, китаплар итеп чыгарыла.

https://tatar-inform.tatar

Чаллының «Энергетик» мәдәният сараенда «Тормыш дәвам итә» дип исемләнгән әдәби-музыкаль кичә узды. Әлеге чара Фәннүр Сафин исемендәге премия лауреаты, күп санлы музыкаль премияләр иясе, шагыйрь Галиәхмәт Шаһиның 75 яшьлек юбилена багышланды. Очрашуга шигърият, моң сөючеләр, аның каләмдәшләре, дуслары, туганнары килгән иде.

Кичәне алып баручы – Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре Гөлзада Рзаева, кичәне Галиәхмәт Шаһи шигыре белән башлап җибәрде. Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары – Яр Чаллы бүлеге җитәкчесе, Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреаты Факил Сафин шагыйрьнең тормыш һәм иҗат юлы турында сөйләп, кичәнең түренә юбилярны чакырды.

Яр Чаллы шәһәре Башкарма комитеты мәдәният идарәсе җитәкчесе Румил Кәрамиев Галиәхмәт Шаһига Яр Чаллы шәһәре хакимияте башлыгы Наил Мәһдиевның рәхмәт сүзләрен җиткерде һәм кыйммәтле бүләк тапшырды. Арча якташлык җәмгыяте җитәкчесе Сәлим Ханнан улы Хәбибуллин, үзе җитәкләгән ”Шифалы су” санаториенә шагыйрьне кунак итеп чакырды.
Шагыйрьне Арча районы мәдәният идарәсе җитәкчесе Илфар Әюпов, туган авылыннан килгән якташлары, Чаллыдан килгән туганнары, балалары чын күңелдән котладылар. Юбилярны котларга килгән һәркем истәлекле бүләкләр алып килгән иде.

Республика сукырлар китапханәсенең методика бүлеге мөдире, Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, Бөтенроссия сукырлар җәгыятенең атказанган хезмәткәре Гөлүсә Закирова, Г.Шаһига китапханә тарафыннан чыгарылган китапларын бүләк итте. Бу китапларны чыгару хакында Яр Чаллы “Ләйсән” әдәби-иҗат берләшмәсе җитәкчесе Роза Хәмидуллина мөрәҗәгать иткән булган.

Г.Шаһи сүзләренә язылган җырлар кичә үзәгендә булып, шагыйрьнең шигъриятен тамашачы күңеленә салды. Җыр-моң һәм шигърият кичәсенә килүчеләрнең барысы да яратып һәм эчке бер дулкынлану белән Татарстанның халык җырчысы Равил Галиев, композиторлар Илгиз Закиров, Илгизәр Мортазин, Рөстәм Фәттахов, җырчылар Алмаз Ишморатов, Габидулла Хөрмәтуллин, Илсөяр Зарипова, Ильнур Фәйзуллин, Лилия Букеева, Айгөл һәм Ришат Шәйхетдиновлар башкаруында, шагыйрьнең сүзләренә иҗат ителгән җырларны тыңлады.

Җыр – моңга үрелеп барган музыкаль кичә һәркемнең хәтерендә озак сакланыр.

Татарстан Язучылар берлегенең «Язучы» нәшриятында «Хәзерге заман казакъ шигърияте антологиясе» басылып чыкты. Әлеге китапка бүгенге көндә Казакъстан Республикасында киң танылу алган төрле буын казакъ шагыйрьләренең шигырьләре туплап бирелде.

Мәскәүдә атаклы хирург, милләттәшебез Ренат Акчурин 78 яшендә вафат булды. Мәрхүмнең авыр туфрагы җиңел, урыны оҗмахта булсын.

Татарстан Язучылар берлегенең «Язучы» нәшриятында «Хәзерге заман азәрбайҗан хикәясе антологиясе» басылып чыкты. Әлеге китапта хәзерге азәрбайҗан хикәяләре татар теленә тәрҗемәдә тәкъдим ителә.

Әгерҗе районы Кадыбаш авылы мәдәният йортында Татарстанның халык шагыйре, Г. Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Газинур Морат, язучы, драматург Хәбир Ибраһим белән әдәби очрашу үтте.

Чарага зал тулы китап укучы дуслар, укытучылар, укучылар, китапханәчеләр җыелды. Катнашучылар язучыларның иҗатлары турында тулырак таныштылар, кызыксындырган сорауларга җавап таптылар, “Бездә кунакта” исемле китап күргәзмәсе белән таныштылар.

Җиденче чакырылыш ТР Дәүләт Советының беренче сессиясендә Татарстан язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла Татарстан Дәүләт Советының Президиум әгъзасы булып сайланды.

19 сентябрь көнне Татарстанның халык язучысы, Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Гариф Ахуновның тууына 99 ел тулу уңаеннан, Арча районының “Казан арты” тарих- этнография музеенда әдәби кичә узды.

Лениногорск шәһәренең Г. Тукай исемендәге Үзәк китапханәсендә Удмуртия Республикасының Воткинск шәһәрендә яшәп иҗат итүче танылган шагыйрә, чәчмә әсәрләр остасы, Татарстанның һәм Удмуртиянең Язучылар, РФ Журналистлар берлекләре әгъзасы, Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, С. Сөләйманова, Риза Шәфи исемендәге премияләр лауреаты Гөлфия Исхакова белән иҗади очрашу узды.

Бүгенге көндә Гөлфия Исхакова ун китап авторы, халкыбыз күңеленә шигъри, әдәби, публицистик әсәрләре белән яхшы таныш. Кичә барышында әдәбият сөючеләр авторның тормыш юлы һәм иҗаты белән таныштылар, яңа шигырьләре, чәчмә әсәрләреннән өзекләр яңгырады. Чыннан да Гөлфия Исхакова бүгенге көндә халкыбызның милли горурлыгы дисәк тә ялгышмабыз. Аның киң кырлы, тирән иҗаты әнә шуны раслый.

Гөлфия Исхакова сүзләренә композиторлар җырлар иҗат итәләр. Танылган җырчы, композитор Зиннур Сафиуллин, шагыйрә, җырчы, композитор, музыкант, Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы Людмила Аланлы иҗат иткән җырлар да очрашуны бизәде. 11 гимназия укучысы Азалия Хәбибрахманова да чыгышы белән тамашачы күңеленә хуш килде. Кичәдә шулай ук Ш. Бикчурин исемендәге “Чишмә” иҗат берләшмәсе җитәкчесе, Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, шагыйрь Таһир Шәмсуаров, шагыйрә Гүзәл Талипова чыгыш ясады. Әлеге истәлекле очрашу барлык әдәбият сөючеләр күңелендә җылы тәэсирләр калдырды.

Түбән Каманың Халыклар дуслыгы йортында Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, атказанган табиб, шагыйрь Марс Хафизовның 75 яшьлек юбилее уңаеннан “Җырчы табиб йөрәге” дип исемләнгән әдәби – музыкаль кичә узды. Кичәне Г.Тукай исемендәге Үзәк китапханә оештырган иде. Җыр белән үрелеп барган чарада каләмдәшләре шагыйрьнең шигырьләрен сөйләделәр, аның сүзенә язылган җырлар яңгырады. Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары – Яр Чаллы Язучылар бүлеге җитәкчесе, Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты, язучы Факил Сафин, Марс Хәмәтюныс улына ТР Язучылар берлегенең Рәхмәт хатын тапшырды. Туган телгә, моңга мәхәббәт белән сугарылган шигъри юллар, шәһәрдәшләре башкарган җырлар, кичәгә килүчеләр күңелендә якты хисләр калдырды.

19 сентябрьдә 19:00 сәгатьтә Татарстан Милли китапханәсенең MOÑ мәйданчыгында яшь шагыйрәләр, музыкантлар катнашында «Йокмый йокым» музыкаль-шигъри кичәсе оештырыла.

«Без һәрберебез кайчан да булса бу хис белән очрашабыз. Еш кына ул көтмәгәндә ишелә, ишелә дә безне аптырашта калдыра: «Ә нишләргә соң миңа?». Шагыйрьләр шигырь яза башлый – бу аларның гашыйклыкка иң тәүге һәм табигый реакциясе. Гашыйклык чоры шигырьләре, гадәттә, күпкә чуаррак була, сүзләр чәчрәп-чәчрәп яңгырый. Аннары ул гашыйклык я кара күмергә кала, я күпкә тирәнрәк халәткә – яратуга күчә. Ә димәк шигырьләр дә үзгә төсмер ала. «Йокмый йокым»да шагыйрьләрнең бу хисне ничек кичерүен тыңларбыз. Алар белән бергә сак кына шушы өермәдәй халәткә чумарбыз», – дип хәбәр итә кичәнең оештыручылары.

Кичәдә шагыйрәләр Гүзәл Закирова, Миләүшә Гафурова, Айгөл Хәбибрахманова, музыкантлар Элина Ситдыйкова, Марат Шаяхмәтов, Алсу Мансурова, Тимур Милюков катнаша. Режиссер: Зилә Хөсәенова.

• Проект мәдәни инициативалар Президент фонды ярдәмендә гамәлгә куела.

https://tatar-inform.tatar

16 сентябрьдә, каһарман шагыйрь Абдулла Алишның туган көне уңаеннан, Казан шәһәренең Абдулла Алиш исемендәге 20 нче гимназия ишегалдында урнашкан Алиш бюсты янында тантаналы митинг узды. Чарада Татарстан язучылар берлеге рәисе урынбасары, шагыйрь Рифат Җамал, Абдулла Алиш премиясе лауреатлары Ленар Шәех, Галимҗан Гыйльманов, Абдулла Алишның туганнары Гөлшат Сөнкишева һәм Фәридә Аишева, шулай ук экономика фәннәре кандидаты, Татарстанның атказанган экономисты Марс Гаитов катнашты. Гимназия боерыгы нигезендә быел Абдулла Алиш исемендәге премиягә Халыкара, Республика олимпиадаларында җиңү яулаган, гимназия тормышында актив катнашкан 11 нче сыйныф укучысы Валеева Алсу лаек булды.

Татарстан Язучылар берлегенең «Язучы» нәшриятында танылган шагыйрә Салисә Гәрәеваның «Бер кайтырмын» дип исемләнгән китабы басылып чыкты. Әлеге җыентыкка шагыйрәнең төрле елларда язылган иң яхшы лирик- фәлсәфи шигырьләре туплап бирелде.

Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла «Татарстан-Яңа Гасыр» каналында барган  «Таяну ноктасы» тапшыруында катнашты. Биредә сүз «ТАТАР СҮЗЕ» бишенче Халыкара нәфис сүз телевизион бәйгесе хакында булды.

Мәскәүнең Берләшкән гуманитар нәшриятында Татарстан Язучылар берлегенең Әдәби тәрҗемә үзәге әзерләгән «Хәзерге заман татар балалар әдәбияты антологиясе» рус телендә басылып чыкты.

Татарстан Язучылар берлегенең Тукай клубында #ӘдәбиМарафон – 2024 проекты әдәби әйдаманнарын бүләкләү тантанасы үткәрелде. Һәр актив әдәби әйдаманга Берлекнең рәхмәт хатлары, Татнетны үстерү фонды һәм Белем радиосы белән бергә әзерләнгән бүләкләр тапшырылды. Тантанада язучылар һәм шагыйрьләр татар әдәбиятын үстерүдә зур хезмәт башкарган әдәби әйдаманнарга рәхмәт сүзләрен ирештерделәр, татар әдәбиятын тагын да ныграк популярлаштыру темасына китап укучылар белән бергә фикер алыштылар.

Прозаик, тәнкыйтьче, галим Рәҗәп Бәдретдинов һәм шагыйрә, прозаик Люция Әблиева Татарстан Язучылар берлегенең яңа әгъзалары булды. Әлеге карар бүген Берлекнең идарә утырышында кабул ителде. Котлыйбыз!

Лениногорск районының Мөэмин-Каратай авылы мәдәният йортында Удмуртия Республикасының Воткинск шәһәрендә яшәп иҗат итүче танылган шагыйрә, чәчмә әсәрләр остасы, Татарстанның һәм Удмуртиянең Язучылар, РФ Журналистлар берлекләре әгъзасы, Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, С. Сөләйманова, Риза Шәфи исемендәге премияләр лауреаты Гөлфия Исхакова белән “Туган як шагыйрәсе” дип исемләнгән иҗади очрашу узды.

Гөлфия Исхакова Мөэмин-Каратай авылы белән бик тыгыз бәйләнгән. Чөнки ул биредә гаиләсе белән шактый гомер иткән. Кыскасы балачагы, яшьлек еллары гүзәл табигатьле шушы авылда узган. Тәүге шигырьләрен дә нәкъ менә шунда иҗат иткән.

Мәдәният йортына әдәбият сәнгать сөюче авылдашлар җыелган иде. Шагыйрә авылдашларын үзенең бай иҗаты-шигырьләре, чәчмә әсәрләре белән таныштырды.

Гөлфия Заһит кызы язучы гына түгел, халык күңеленә үтеп керердәй җырлар авторы, моңлы тавышлы җырчы да. Ул үзе язган җырларны авылдашларына бүләк итте. Шулай ук үзенең киләчәккә булган иҗади планнары белән таныштырды. Авылның үзешчән композиторы Хаҗиморат Әхмәтшин Гөлфия Исхакова сүзләренә язган җырларын башкарды. Әдәби кичә җыр-моң белән тыгыз үрелеп барды. Кыскасы, Мөэмин-Каратайлылар күңелен күтәренке рух билгәп алды. Очрашуны Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, шагыйрь Таһир Шәмсуаров оештырды һәм алып барды.

30 август көнне, Республика бәйрәме көнендә, Яр Чаллы шәһәрендә күренекле чаллыларны бүләкләү тантанасы узды. Шәһәр Башкарма комитеты җитәкчесе Наил Гамбәр улы Магдеев зур Мәйданга җыелган халыкны  Республика көне белән котлады һәм тантаналы рәвештә,  шәһәрнең югары бүләгенә лаеклы шәһәрдәшләребезне сәхнә түренә чыгарды. Алар арасында Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары – Язучыларның Яр Чаллы бүлеге җитәкчесе, Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт бүләге иясе Факил Сафин да бар.

Яр Чаллы шәһәре хакиме Наил Магдеев  карары белән, шәһәрнең иҗтимагый, сәяси һәм мәдәни эшчәнлегендә актив катнашуы, күпьеллык нәтиҗәле хезмәте өчен  Факил Миннемөхәммәт улы Сафинга  «Яр Чаллы шәһәренең мактаулы гражданины»  исеме бирелде.  Котлыйбыз!

29 августта Актаныш районы Күҗәкә авылы мәдәният йортында китап туе узды. Шагыйрә һәм прозаик, Илдар Юзеев исемендәге премия лауреаты  Әлфия Ситдыйкованың «Былбыл таңны уята» китабы халыкка тәкъдим ителде. Кичәне  китапханәче Л.Акмалова алып барды, мәктәп укучылары китаптан  сәхнәләштергән өзекләр күрсәттеләр.

Китап туенда «Былбыл таңны уята» әсәрендәге төп герой прототибы булган хөрмәтле якташы, Чәчер авылында туып үскән моңлы сандугач Нурсания  Госманованың да катнашуы, аның башкаруындагы җырлар тамашачы өчен зур бүләк булды.

Кичәдә  илебездә игълан ителгән Гаилә елы уңаеннан,   юбилей даталарын билгеләп үтүче гаиләләрне дә зурладылар. Авыл җирлеге башкарма комитет секретаре Л. Гайнетдинова, Күҗәкә авыл җирлеге башлыгы Илдар Назиф улы Мусин исеменнән котлау сүзләрен җиткерде һәм истәлекле бүләкләр тапшырды.

Әлфия Ситдыйкова  кичәне оештыручыларга, авылының сәнгать осталарына, кызу эш өсте булуга карамастан, тамаша залына җыелган авылдашларына, якташларына, иҗатын хөрмәт итеп килгән авыл халкына, бәйрәмне үткәрүгә матди ярдәм күрсәткән «Әнәк» агрофирмасы җитәкчесе Фаил Газетдиновка зур рәхмәтләрен белдерә!

Республика көне алдыннан узган чарадан, зал тутырып килгән авылдашлары, күңелләренә гүзәл гамь, илһам алып таралыштылар.

Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, педагог Гайнетдинова Галия Михеевна Россия Федерациясенең “Мәгариф отличнигы” күкрәк билгесенә ия булды. Дәрәҗәле бүләк аңа бүген, 29 августта, педагогларның август киңәшмәсендә тапшырылды. Каләмдәшебезне һөнәри хезмәтендә ирешкән уңышы белән котлыйбыз! Исәнлек-саулык, киләчәктә дә бәрәкәтле хезмәт юлын иҗатта да яңадан-яңа уңышларга ирешеп дәвам итүен телибез!

Бөек татар шагыйре Дәрдемәндкә туган авылы Җиргәндә (Башкортостан) якташлары тарафыннан һәйкәл куелды.

Сынчысы Илдус Закиров.

26 нчы августы көнне, Яр Чаллы шәһәре ГЭС бистәсендәге Муса Җәлил һәйкәле янында, җәлилчеләрне искә алу чарасы булып үтте. Быел фашистлар тарафыннан унбер татар каһарманын җәзалап үтерүгә 80 ел тулды. Әлеге чарага язучылар һәм шагыйрьләр, мәктәп укучылары, укытучылар, китапханәчеләр, киң җәмәгатьчелек җыелды. Чараны Муса Җәлил исемендәге Үзәк китапханә хезмәткәре Акйолдыз Янмурзина алып барды. Митингта Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары – Язучыларның Яр Чаллы бүлеге җитәкчесе, Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт бүләге иясе Факил Сафин чыгыш ясап, Муса Җәлил һәм җәлилчеләрнең каһарманлыгы илебез, халкыбыз тарихында мәңге сакланачагын ассызыклады. Шулай ук «Идел-Урал» хәйрия фонды җитәкчесе, Шәйхи Маннур исемендәге бүләк иясе, шагыйрь, язучы Рәкит Аллабирде, Шайхи Маннур, Егор Уткин, Эдуард Касыймов исемендәге бүләкләр иясе Мансур Сафин чыгыш ясадылар. Мәктәп укучылары татар һәм рус телендә Муса Җәлилнең шигырьләрен укыдылар. Чара каһарманнар истәлегенә һәйкәлгә чәчәкләр салу белән төгәлләнде.

ТР Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла җитәкчелегендә бер төркем язучылар һәм шагыйрьләр Татарстанның халык язучысы, Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты, күренекле драматург, җәмәгать эшлеклесе Туфан Миңнуллинның каберен зиярәт кылды.

Каләмдәшләре аның белән бәйле якты истәлекләрне сөйләп, рухына дога кылып, каберенә чәчәкләр салды. Әлеге чара язучының туган көне уңаеннан оештырылды. Бүген исән булса, Туфан Миңнуллинга 89 яшь тулган булыр иде.

23 нче августта “Васильево” шифаханәсендә Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, шагыйрә, Әнгам Атнабаев исемендәге әдәби премия лауреаты, 8 китап авторы Галия Гайнетдинованың иҗат кичәсе үтте. Кичәдә Татарстанның халык язучысы, Г. Тукай премиясе лауреаты, тәнкыйтьче, әдәбият галиме Тәлгат Галиуллин, шагыйрә, Саҗидә Сөләйманова исемендәге әдәби премия лауреаты Сания Әхмәтҗанова һәм шигърияткә, сәнгатькә битараф булмаган, китап укырга яраткан тамашачы килгән иде. Шагыйрә үзенең төрле темага язылган шигырьләрен укыды. Тәлгат Галиуллин кичә ахырында Галия Гайнетдинова иҗатына карата матур фикерләрен белдерде.

Журналист, язучы, тәрҗемәче, дәүләт һәм җәмәгать эшлеклесе Әнәс Хәсәнов вафат.

Татарстан Язучылар берлеге Әнәс Хәсән улының гаиләсенең, туганнарының авыр кайгысын уртаклаша. Мәрхүмнең авыр туфрагы җиңел, урыны оҗмахта булсын.

Хушлашу иртәгә, 24 августта, Казанның Апанай мәчете каршындагы мәйданда 10.00 сәгатьтә булачак.

Әнәс Хәсән улы Хәсәнов 1935 елның 23 июнендә Татарстанның Куйбышев районы (хәзерге Спас районы) Көек авылында туа. Казан педагогика институтында белем алганнан соң, 1959-1972 елларда Казан телевидение студиясендә эшли, аның баш редакторы була. Ленинград югары партия мәктәбен тәмамлаганнан соң, 1974-1984 елларда КПССның Татар өлкә комитеты мәдәният бүлеге инструкторы, 1984-1988 елларда Татарстан китап нәшриятында өлкән редактор, баш редактор урынбасары булып эшли.

1988 елда «Коммунист Татарии» журналына җаваплы секретарь итеп билгеләнә. 1991-1999 елларда Әнәс Хәсән улы ТР Президентының матбугат үзәгенә җитәкчелек итә. 1999-2006 елларда Татарстан Республикасы Президенты матбугат архивын җитәкли. 1990-1997 елларда шулай ук «Хәтер китабы»ның баш редакторы урынбасары булып эшли.

1996 елдан ТР Язучылар берлеге әгъзасы.

Татар әдәбиятының Төркиядә һәм төрки дөньяда таралуына зур өлеш керткән, Татарстан Язучылар берлеге белән һәрдаим хезмәттәшлектә булган Якуп бәй Өмәроглу бүген иртән арабыздан китеп барды.

Якуп Өмәроглу 1966 елның 25 мартында Төркиянең Чанкыры шәһәрендә туган. 2006 елда Ауразия Язучылар берлегенә нигез салган һәм бүгенге көнгә кадәр аның рәисе, “Кардәш Каләмнәр” әдәби журналының баш мөхәррире вазифаларын башкарды.

Татарстан язучылар берлеге исеменнән мәрхүмнең якыннарына сабырлык телибез, кайгыларын уртаклашабыз. Урыны җәннәттә булсын.

Мәрхүм иртәгә Анкара зиратында җирләнәчәк.

«Бердәм Россия» партиясенең Татарстан бүлеге инде икенче ел «Китап укучылар» марафоны үткәрә. Проект кысаларында республиканың төрле шәһәр-районнарында кызыклы чаралар оештырыла. Әлеге проектның авторы Анастасия Исаева 2024 елның 14 августында Түбән Кама шәһәрендәге Габдулла Тукай исемендәге Үзәк китапханәсендә марафонның чираттагы чарасын үткәрде.

Түбән Кама шәһәренә кунак итеп Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары – Язучыларның Яр Чаллы бүлеге җитәкчесе, Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреаты Факил Сафин һәм шагыйрь, автор – башкаручы, «Лебедь» әдәби берләшмә җитәкчесе, Татарстан Язучылар берлеге һәм Язучыларның Россия Союзы әгъзасы, Саҗидә Сөләйманова исемендәге әдәби премия лауреаты Ольга Кузьмичева-Дробышевская катнаштылар.

Түбән Кама хакимиятен социаль эшләр буенча урынбасары Илдар Рамазанов, ТАНЕКО җәмгыяте генераль директоры Ильшат Сәлахов чарага килүчеләрне бәйрәм белән котладылар.

Бәйрәмгә әдәбият сөючеләр, китапханәчеләр җыелган иде. Факил Сафин китап укуның зур кыйммәткә ия икәнлеген ассызыклап, әдәби мирас – китапны халыкка җиткерү өлкәсендә китапханәчеләрнең роле турында сөйләде, әдәбият сөючеләрне алдагы көннәрдә дә язучылар белән очрашуларда, китап тәкъдим итү кичәләрендә актив катнашырга өндәде. Факил Сафин үзенең иҗаты белән таныштырды, сорауларга җавап бирде, шигырьләрен укыды. Китапханәләргә яңа китаплар бүләк итте.

Ольга Кузьмичева-Дробышевскаяның чыгышы җырлар белән үрелеп барды. Шагыйрәнең үз сүзләренә язган җырларын тамашачылар җылы кабул иттеләр. Ольга Владимировна китапханәгә соңгы елларда чыккан шигырь җыентыкларын бүләк итте.

Республика балалар китапханәсе хезмәткәрләре, «Бердәм Россия» партиясенең җәмәгатьчелек вәкилләре гаиләдә китап укуның әһәмияте турында чыгыш ясадылар.

Мәскәүдә 21 августта 16.00 сәгатьтә Татарстан шагыйрьләре һәм язучылары белән очрашу була. Ул башкалада Татарстан көннәре кысаларында уза. Бу хакта Татарстанның Мәскәүдәге Тулы вәкаләтле вәкиллегенең Телеграм-каналында хәбәр ителә.

Башкалага Казаннан Татарстан Язучылар берлеге әгъзалары – шагыйрә, язучы, Һ.Такташ исемендәге әдәби премия лауреаты, ТР Язучылар берлеге рәисенең беренче урынбасары Илсөяр Иксанова, шагыйрь, язучы, Г. Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреаты, ТР Язучылар берлеге рәисе урынбасары Фәкил Сафин, шагыйрь, М. Җәлил исемендәге Республика премиясе лауреаты Рифат Сәлах, шагыйрә, «Белла» әдәби премиясе лауреаты Эльвира Һадиева килә.

Чара Кече Татар тыкрыгы урамы, 8 йорт адресы буенча Мәскәүнең Татар мәдәни үзәгендә (татар теле залы) була.

«Барлык теләүчеләр чакырыла!» – диелгән хәбәрдә.

https://tatar-inform.tatar/news

9 август  көнне Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары – Язучыларның Яр Чаллы бүлеге җитәкчесе, Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреаты, Илдар Юзеев исемендәге әдәби премия лауреаты Факил Сафин, шагыйрә һәм прозаик, Илдар Юзеев исемендәге премия лауреаты Әлфия Ситдикова, Татарстанның һәм Башкортстанның халык артисты, Илдар Юзеев исемендәге премия лауреаты Фән Вәлиахметов, Татарстанның атказанган артисты, Башкортстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, Илдар Юзеев исемендәге премия лауреаты Фәнир Галимов, Башкортстанның Яңавыл һәм Тәтешле районнарында эшлекле сәяхәттә булып кайттылар.

Делегацияне Яңавыл районы Мәдәният идарәсе җитәкчесе Ибраһимов Ринат Әдис улы, төбәк тарихын өйрәнү музее җитәкчесе Мирсаяпова Алия Энгель кызы, музей һәм китапханә хезмәткәрләре каршы алды.

Кунаклар музей белән таныштылар, Янавыл районында туып-үскән күренекле якташлары турында әңгәмәләр кордылар һәм әдәбият, сәнгатьтә исемнәре киң билгеле шәхесләрнең иҗатларын барлау буенча башкарылган эшләрнең торышы хакында белештеләр. Шулай ук “Замандаш” әдәби – иҗат берләшмәсенең эшчәнлеге дә зур кызыксыну уятты.

Сәфәрнең икенче өлеше халык шагыйре, Илдар Юзеевның туган авылы Ямадыда үтте. Ямады Мәдәният йортында Илдар Юзеевка багышланган музей эшләп килә, монда язучының шәхси әйберләре саклана. Фәнир Галимов музейга Илдар Юзеев истәлегенә ясатылган Хәтер ташы тапшырды. Фән Вәлиахметов язучының атаклы тальян гармунын уйнап җыр сузды. Язучылар Илдар Юзеев турында истәлекләрен сөйләделәр, китапларын бүләк иттеләр.

Шул ук көнне кунаклар Тәтешле районында Башкортстанның халык шагыйре Әнгам Атнабаевның туган авылы Күрдемдә булдылар, авыл уртасында агып утырган һәм төбәк кешеләре «Җидегән чишмә» дип матур исем белән йөрткән җиде чишмәнең суларын эчтеләр. Шагыйрьнең бертуган энесе, 92 яшьлек Мәгдән ага, үзләренең Атнабаевлар нәселе, авыл тарихы, легендар шагыйрь Әнгам Атнабаев турында истәлекләре белән уртаклашты. Күрдемдә язучының музее оештырылган, авылның бер урамы аның исемен йөртә.

Аннан юлчылар Тәтешле район үзәгенә юнәлделәр. Район үзәгендә ерактан килгән кунакларны мәдәният идарәсе җитәкчесе Әхмәтов Руслан Мәүлетҗан улы, администрация вәкилләре, китапханә хезмәткәрләре каршы алдылар. Үзәк китапханә алдында Әнгам Атнабаевка һәйкәл тора. Шунысы кызык, язучы һәйкәленә каршы гына Россиянең атказанган, Татарстанның халык артисты Хәния Фәрхигә дә һәйкәл куелган. Ике иҗат әһеле үзара дус һәм теләктәшлектә яшәгәннәр. Монда җырчының музее эшләп килә. Делегация музей эшчәнлеге белән танышты.

Искәртеп китү урынлы булыр, язучылар һәр ике районда эшләп килүче Әдәби берләшмәләр белән алга таба хезмәттәшлек турында сөйләшүләр алып бардылар.

Сәфәрнең соңында делегация Яңавыл районы Исәнбай авылында булып, танылган шагыйрә Кәүсәрия Шафикова каберенә чәчәкләр салдылар, рухына дога укыдылар.

«Олы шәхесләрен күрә белсә — бәләкәй авыл булсын, зур шәһәр яки хәтта милләт булсын — ул үзе дә тагын да үсә, күтәрелә», — дип белдерде ТР Премьер-министры урынбасары, Бөтендөнья татар конгрессы Милли Шурасы рәисе Васил Шәйхразыев. Бу турыда ул туган җире — Тукай районы Сәет авылында 10 августта узган чараларда катнашканда әйтте.

Ел саен Сәеттә Васил Шәйхразыев башлангычы белән Хәтер көне үткәрелә, быелгысы узган шимбәдә булды. Сәеттә туып үскән, хәзер төрле төбәкләргә таралган авылдашлар туган җирләрендә яңадан җыелдылар. Иртән алар зиратта өмә уздырдылар, чардуганнарны сипләп, буяп, каберләрне чүп үләннәреннән чистарттылар. Аннары мәчет бакчасында Корбан ашы уздырылды.

Башка еллардан аермалы буларак бу көнне Сәеттәге чаралар моның белән генә бетмәде, кичкә таба халык авыл клубында җыелды. Биредә быел үзенең 50 еллык юбилеен билгеләп үткән язучы Равил Сабыр белән очрашу булды. Бу чараның инициаторы да Васил Шәйхразыев.

— Безнең авылның һәр кешесе — шәхес, — диде ул язучы белән очрашуны башлап җибәргәндә. — Кемдер үз гаиләсе өчен зур шәхес, кемдер үз урамы, районы, республика күләмендә шәхес. Шул ук вакытта авылны күтәрә торган шәхесләр була, Равил Сабыр — шундыйлардан. Без аны авыз тутырып безнең авылныкы дип әйтә алабыз, чөнки аның әнисе Тәгъзимә апаны, аның бабасы Фахразый абыйны, әбисе Әкълимә апаны Сәеттә белмәгән кеше юк.

Васил Шәйхразыев шулай ук Равил Сабырның бөтен кешене шаккатырып 16 яшендә Казан университетының журналистика факультетына укырга керүе, студент чагыннан ук ул вакытта иң популяр газета «Татарстан яшьләре»ндә әйдәп баручы журналистка әйләнүе, 2010 елда Яр Чаллы татар дәүләт драма театрында бергәләп «Абага алмасы ачы була» спектаклен чыгарулары турында сөйләде.

— Безнең бүгенге чара — ул бер яктан Равил Сабырны зурлау булса, икенче яктан аның әти-әниләрен, әби-бабайларын, туган-тумачаларын, гомумән, бөтен авылдашларыбызны зурлау, безнең бәләкәй генә Сәет авылын да зурлау. Олы шәхесләрен күрә белсә — бәләкәй авыл булсын, зур шәһәр яки хәтта милләт булсын — ул үзе дә тагын да үсә, күтәрелә, — диде Васил Шәйхразыев.
Ул Равил Сабырга ТР Хөкүмәте, Бөтендөнья татар конгрессы Милли Шурасы исеменнән татар әдәбиятын һәм сәнгатен үстерүче киң кырлы иҗатын югары бәяләп Рәхмәт хаты һәм истәлекле сувенир тапшырды.

Юбилярны шулай ук ТР Язучылар берлеге рәисенең урынбасары, Г. Тукай ис. дәүләт премиясе иясе Факил Сафин котлады һәм аңа берлек рәисе Ркаил Зәйдулла карары нигезендә «Әдәбияттагы казанышлары өчен» мактау билгесе тапшырылуын хәбәр итте.

Котлау сүзләре белән шулай ук танылган шагыйрь Лилия Гыйбадуллина, Минзәлә татар дәүләт драма театры директоры Илнур Гайниев, Сәет авылы халкы исеменнән аксакал Әхкыяметдин Гыйлфановлар чыгыш ясады.

Аннары халык Минзәлә театрының Равил Сабыр пьесасы буенча куелган «Син генә җитмәгән идең!» комедиясен (режиссеры — Булат Бәдриев) карады. Спектакль тәмамланганнан соң Васил Шәйхразыев театрның популяр артистларын Бөтендөнья татар конгрессының Рәхмәт хатлары һәм «Татар милләтенә күрсәткән олы хезмәтләре өчен» медале белән бүләкләде.

Р. Нигъмәтуллин

Татарстанның халык шагыйрьләре Ркаил Зәйдулла белән Газинур Морат Кама Тамагы районының Красновидово авылындагы Максим Горький музеенда китапханәчеләр һәм музей хезмәткәрләре белән очрашты. Мәгълүм булганча, Алексей Пешков биредә 1888 елда яшәп китә. Очрашуда бөек язучының иҗатын бүген дә өйрәнү һәм аның хәзерге әдәбиятка йогынтысы хакында сүз барды.

ТР Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла күренекле язучыбыз Вакыйф Нуруллинның өендә булды. Алар бүгенге әдәбиятның торышы турында сөйләштеләр, өлкән әдипнең киләсе елга булачак 90 яшьлек гомер бәйрәменә багышланган әдәби чараларны билгеләделәр. Вакыйф Нуруллин язучылар берлеге рәисенә, матбугатка тәкъдим итәр өчен, замандаш язучылар турында язылган истәлекләрен тапшырды.

1.ГОМУМИ НИГЕЗЛӘМӘ

Әлеге нигезләмә «Чаллы өстендә аккошлар-2024»  Халыкара әдәби конкурсын оештыру тәртибен һәм үткәрүне билгели   (алга таба – Конкурс). 2024 нче елда «Лебеди над Челнами – 2024/Чаллы өстендә аккошлар – 2024»  әдәби конкурсы унынчы мәртәбә уздырыла.

Конкурска нигез салучылар һәм оештыручылар;

– Яр Чаллы шәһәре Башкарма комитетының Мәдәният идарәсе, Россия Язучылар берлеге, Татарстан Респбуликасы Язучылар берлеге, Яр Чаллы шәһәренең «КАМАЗ» мәдәният сарае» автоном учреждениесе, «КАМАЗ» мәдәният сарае автоном учрежденисе «АККОШ» әдәби иҗат берләшмәсе.

Конкурсның оештыру комитеты:

– Светлана Владимировна Василенко – язучы, сценарист, шагыйрь, Рус ПЭН-клубы, Россия кинематографистлар, Россия журналистлар берлекләре әгъзасы. Россия язучылар Берлеге Идарәсенең беренче секретаре;

– Ркаил Зәйдулла – татар шагыйре, язучы, драматург, публицист, тәрҗемәче, журналист. Татарстан Республикасының Халык шагыйре. Татарстан Республикасы Язучылар Берлеге рәисе.

– Ольга Владимировна Кузьмичева (Ольга Кузьмичева-Дробышевская) – шагыйрь, прозаик,  Россия Язучылар берлеге, Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы. Идея илһамчысы һәм Конкурсның координаторы.

2. КОНКУРСНЫҢ МАКСАТЫ ҺӘМ БУРЫЧЛАРЫ:

Конкурсның максаты: Россиядәге  һәм чит илләрдәге  рус һәм татар телендә язучы талантлы авторларның иҗади потенциалын үстерүгә булышлык итү; рус һәм татар телендә иҗат итүче талантлы авторларны эзләп табу һәм алга җибәрү;  хәзерге заман авторларының иң яхшы әдәби әсәрләрен популярлаштыру; хәзерге заман әдәбияты һәм әдәби иҗатның социаль яктан мөһимлеген күтәрү,  аларга җәмәгатьчелек игътибарын юнәлтү; патриотизмны яңадан торгызуга, Ватан язмышына катнашы булган тарихи аңны формалаштыруда булышлык итүче әсәрләрнең авторларын дәртләндереп җибәрү; Россия Федерациясе субъектының, якын һәм ерак чит илләрнең мәдәни потенциалын һәм милли мирасны саклау, һәм үстерү; әдәбият өлкәсендә сәләтле кешеләр өчен иҗади мохит булдыру;  талантлы авторларның әдәби иҗатын үстерүгә булышлык итү; проектка  Яр Чаллы шәһәренең,   Татарстан Республикасының, Россиянең кызыксынган иҗтимагый оешмаларын һәм мәдәният учрежениеларын кертү;

3. КОНКУРСНЫҢ ШАРТЛАРЫ

• Конкурска эшләр 2024 елның 22 июленнән башлап 22 сентябрен кертеп кабул

ителә. Күрсәтелгән вакыттан соң җибәрелгән эшләр бәйгедә катнаштырылмый.

• Конкурста 15 яшьтән алып һәм өлкәнрәк(яшьләре чикләнмәгән), рус һәм татар

телләрендә язучы авторлар, танылган яисә танылмаган булуына, профессиональ әзерлекләре бармы, юкмы, иҗади берлек әгъзасымы, юкмы, кайда яшәвенә карамастан катнаша ала.

• Катнашу өчен автор конкурска үзенең 2022 елдан да иртәрәк язылмаган һәм әлеге

бәйгедә катнашмаган әсәрен оештыру комитетына җибәрә.

• Конкурста бүгенге көндә яши торган автор(яисә автордаш)ның гына әсәрләре

кабул ителә. Аноним әсәрләр, псевдоним астындагы, чын исемнәре(паспорттагы) куелмаган, өченче затлар тарафыннан җибәрелгән әсәрләр конкурска кертелми. Гариза һәм эшләр авторның электрон адресыннан җибәрелергә тиеш. Узган еллардагы җиңүчеләр(1 урын) конкурстагы шул ук номинациядә катнаша алмый.

• Конкурста катнашу түләүсез.

4. КОНКУРСНЫҢ НОМИНАЦИЯЛӘРЕ:

• Шигърият: рус яки татар телендә ирекле темага язылган, төрле- формадагы, 100 юлдан артмаган бердән алып бишкә кадәр шигырь;
• Шигърият «Хакыйкать юк, кайда сөю юк» (А.С.Пушкин: 2024 елның 6 июнендә бөек рус шагыйренең тууына 225 ел тулу билгеләп үтелде): Россиядә игълан ителгән Гаилә елына, гаиләдәге һәм җәмгыятьтәге традицион булып киткән кыйммәтләрне ачучы: идеалларга, туганнарга һәм дусларга, Ватанга тугрылык, мәхәббәт һәм ышаныч, игелеклелек, өлкәннәргә һәм әйләнәш-тирәдәгеләргә хөрмәтле мөнәсәбәт: һәм шулай ук, Татарстан Республикасында игълан ителгән фәнни-технологик үсеш Елына, фәннең һәм инновацияләрнең җәмгыятьтәге роле, уйлап табучылар һәм уйлап табылган әйберләргә багышланган рус яисә татар телендә төрле поэтик формадагы бердән алып өчкә кадәр, күләме белән 60 юл шигырь;
• Проза: рус һәм татар телләрендә ирекле темага гомуми күләме 15000 билге (пробелсыз) булган хикәяләр;
• Проза: «Ватан шул ул, безнең җан ни эзли, безгә барыннан да иң кадерле. Минем Ватаным – син»: (Н.В.Гоголь:2024 елның 1 апрелендә язучының тууына 215 ел тулу билгеләп үтелде): Россиядә игълан ителгән Гаилә елына, гаиләдәге һәм җәмгыятьтәге традицион булып киткән кыйммәтләрне ачучы: идеалларга, туганнарга һәм дусларга, Ватанга тугрылык, мәхәббәт һәм ышаныч, игелеклелек, өлкәннәргә һәм әйләнәш-тирәдәгеләргә хөрмәтле мөнәсәбәт: һәм шулай ук, Татарстан Республикасында игълан ителгән фәнни-технологик үсеш Елына, фәннең һәм инновацияләрнең җәмгыятьтәге роле, уйлап табучылар һәм уйлап табылган әйберләргә багышланган рус яисә татар телендә елга багышланган рус һәм татар телендә хикәя яисә эссе, күләме 15000 билге(пробелсыз);

Юлларның һәм билгеләрнең Нигезләмәдә күрсәтелгән күләме арткан эшләр, Конкурска кабул ителми.

Бер автор әсәрләрен ике номинацияга җибәрә ала.

5. ГАРИЗАНЫ ҺӘМ КОНКУРС ЭШЛӘРЕН ТУТЫРУ КАГЫЙДӘЛӘРЕ

• Гариза (һәр номинация өчен аерым) һәм бәйге эше белән бер файлда җибәрелә. Әгәр автор ике номинациядә катнашса, һәр номинациягә гариза аерым бирелә.

Гаризада күрсәтелә:

– Авторның исеме, фамилиясе, әтисенең исеме;

– псевдоним, әгәр булса;

– туган елы, көне;

– иле, яшәгән шәһәре;

– укыган урыны һәм җитәкчесенең исеме, фамилиясе, атасының исеме;

– автор торган иҗат Берлеге яки Әдәби берләшмә, җитәкчесенең исеме, фамилиясе, атасының исеме;

– Конкурс номинациясе;

– әсәрнең исеме;

– авторның электрон адресы;

– авторның телефоны.

Гаризаны тутырганнан соң шул ук файлда бәйгегә юлланасы эшне  Word форматында, Times New Roman шрифты, 12 кегль, юл арасын 1,5  интервал белән урнаштырырга; ике әсәр арасында икеләтә аралык калдырырга.

Конкурска җибәрелгән эшләр янында авторның jpg яисә  tif 1 Мегабайт зурлыгыннан ким булмаган фотосы булырга тиеш.

• Гариза җибәрү, конкурста катнашу һәм әлеге Нигезләмә шартлары белән тулаем

һәм  һичшиксез килешүне белдерә.

6. КОНКУРС ЭШЛӘРЕНӘ ТАЛӘПЛӘР

• Эшләр грамоталы итеп рус яисә татар телендә язылган булырга тиеш. Бәйгегә

сәяси, дини яки башка төр санашмаучанлыкны пропагандалау, милләтара ызгышларга өндәүче, шулай ук норматив булмаган лексика кулланып язылган әсәрләр кабул ителми.   Туган як табигатен, аның матурлыгын һәм байлыгын, кешенең табигатьнең бер өлеше икәнен, шәхеснең тирә-як белән үзара мөнәсәбәтен  яктырту хуплана.

• Авторның гаризасы бәйге эше һәм фотосурәт белән бер файлга беркетелеп

lebedinadchelnami@mail.ru электрон адресына җибәрелә.

Хатның темасында «Лебеди над Челнами – 2024/Чаллы өстендә аккошлар – 2024» дип күрсәтү мәҗбүри, тел – рус яисә татар; хат эчендә – авторның исеме, фамилиясе, атасының исеме, номинация. Әгәр  автор ике номинациядә катнашса, гариза һәм эшләр бер электрон хат белән җибәрелә. (бер яисә ике).

7. КОНКУРСНЫҢ ЖЮРИЕ

Килгән эшләргә,  составына мәдәният һәм әдәбият  өлкәсендәге җәмәгать эшлеклеләре, шагыйрьләр һәм язучылар кергән,   әлеге Нигезләмә куйган таләпләрне канәгатьләндерлек белгечләр, конкурс материалларын объектив һәм компетентлы тикшерүне тормышка ашырырлык, чит илләрдә яшәүче һәм эшләүче  мәртәбәле Жюри бәя бирә.

• Конкурс эшләрен бәяләү буенча рус телендәге экспертлар советы:

– Ван Цзиньлин – лингвист, филология фщннщре докторы, профессор. Чансуань университетының(Кытай) чит телләр институты директоры, рус теле укытучысы  һәм  тәрҗемәче, Россия язучылар берлеге әгъзасы;

– Владимир Николаевич Фёдоров – Якутиянең халык язучысы, рус шагыйре, прозаик, драматург, журналист, бөтенроссия  электрон журналы «ЛИterra»ның баш редакторы, Россия язучылар берлеге әгъзасы;

– Диана Елисеевна Кан – рус шагыйре, бөтенроссия  электрон журналы «ЛИterra»ның баш редактор урынбасары, Россия язучылар берлеге әгъзасы;

– Вера Петровна Хамидуллина – шагыйрь, тәрҗемәче, Россия язучылар берлеге һәм Татарстан Республикасы язучылар берлеге әгъзасы;

– Светлана Николаевна Кашеварова (Светлана  Летяга) – шагыйрь, филолог, рус теле һәм әдәбияты укытучысы, Россия язучылар берлеге әгъзасы.

• Татар телендәге эшләрне бәйләүче экспертлар советы:

– Чулпан Зарипова-Четин – шагыйрь, тәрҗемәче, филология фәннәре кандидаты, профессор, Кавказ университеты(Карс, Төркия) укытучысы, Татарстан язучылар берлеге әгъзасы;

– Факил Миннемөхәммәт улы Сафин – язучы, шагыйрь,  журналист, филология фәннәре кандидаты, Татарстан язучылар берлеге рәис урынбасары;

– Сирень Мөхибулла кызы Якупова – шагыйрь,   прозаик, Татарстан язучылар берлеге әгъзасы.

• Жюри әгъзалары конкурста катнашмый. Жюри әгъзалары һәм Оештыру Комитеты

авторлар белән элемтәгә керми, эшне, әгәр Нигезләмә шартларына һәм таләпләренә туры килмәсә конкурста катнаштырмауны үзе хәл итә.  Җибәрелгән эшләр кире кайтарылмый һәм бәяләмә язылмый.

• Беренче тикшерү үткән һәм конкурска үткән әсәрләр жюри әгъзаларына авторны

күрсәтмичә, номерлар белән генә җибәрелә.

• Конкурска кабул ителгән әсәрләрне тулыландыру, төзәтү һәм алыштыру

мөмкинлеге тыела.

• Җибәрелгән эшләр кире кайтарылмый һәм бәяләмә язылмый.

8. НӘТИҖӘЛӘР ЧЫГАРУ ҺӘМ ҖИҢҮЧЕЛӘРНЕ БҮЛӘКЛӘҮ

• Жюри нәтиҗәләре буенча, 1, 2, 3 дәрәҗә лауреатлар һәм өч төрле яшь

категориясе буенча һәр  номинациядә дипломантлар ачыклана: 15 – 18 яшькәчә, 19 – 25 яшькәчә, 26 яшьтән алып һәм өлкәнрәк. Жюри бәйгенең Гран-приен тапшыруны үз хокукында калдыра.

• Җиңүчеләрнең исемлеге МАУК «ДК «КАМАЗ» (http://дк-камаз.рф) сайтында, МАУК

«ДК «КАМАЗ» «ВКонтакте» (https://vk.com/dkkkamaz) рәсми төркемендә, сайтында «Международный лит. конкурс Лебеди над Челнами» (https://vk.com/public220522904), бөтенроссия электрон журналы «ЛИterra» да басылып чыга.

• Нәтиҗәләрне чыгару срогы:

– Лонг-лист –  2024 елның 18 ноябреннән дә соңга калмый ачыкланачак;

– Шорт-лист –  2024 елның  2 декабрендә;

– Җиңүчеләр исемлеге – 2024 елның 9 декабрендә игълан ителә.

• Һәр номинациядә җнңүчеләр 1, 2, 3 дәрәҗә диплом белән бүләкләнә; эшләре

шорт-листка кергән  авторлар конкурсның финалист дипломы белән бүләкләнә.

• Җиңүчеләрнең 1, 2, 3 урын алган әсәрләре бөтенроссия электрон журналы

«ЛИterra» да, «ВКонтакте» социаль челтәрендә, «Международный литературный конкурс «Лебеди над Челнами»  төркемендә, МАУК «ДК «КАМАЗ» берләшмәсенең «Әдәби кунакханә», шулак ук Яр Чаллы шәһәре Мәдәният идарәсе сайтында басылачак.

9. АДРЕС ҺӘМ КОНТАКТ ТЕЛЕФОНЫ, КОНКУРСНЫҢ ЭЛЕКТРОН ПОЧТА АДРЕСЫ:

Татарстан Республикасы, Яр Чаллы шәһәре, МАУК «КАМАЗ» Мәдәният сарае» автоном учреждениесе, Тынычлык проспекты, 87/22 (22/01) йорты, тел.8(8552) 54-77-39. E-mail: lebedinadchelnami@mail.ru

Азнакай шәһәренең иҗат әһелләрен берләштергән «Гөлстан» әдәби берләшмәсе чираттагы киңәшмәсен табигать кочагында уздырды. Эш -мәшәкатьләре, иҗат турында гына сөйләшеп калмыйча, чәйләр эчеп, гармунчы шагыйрә Сәрия Сәгъдәтуллинаның тальян моңнарына кушылып, җырлап-биеп күңелле генә бәйрәм дә ясадылар. Иҗат уты белән янучыларның очрашуы гадәти генә түгел, алар үзләренең яңа шигырь-хикәяләрен дә укып күрсәттеләр.Шулар буенча фикерләр алыштылар.  Алдагы көннәргә планнар корып куйдылар.

Әдәби марафон проектының Казан төркеме җитәкчесе Гөлнара Гатауллина ” Татар китабы” йортында Нәбирә Гыйматдинова белән очрашу оештырды. Татарстан һәм Рәсәй чикләрен узып, чит илләрдәге милләттәшләребезне дә үзенә тарткан бу чара 2017 нче елдан бирле үткәрелеп килә. Җанлы әңгәмә барышында язучы китап сөючеләрнең бик күп сорауларына җавап бирде.

«Идел» журналы 35 еллыгы уңаеннан журналда алдагы елларда эшләгән ветеран журналистлар, язучыларны җыйды. «Татмедиа» каршындагы скверда журнал ветераннары өчен юбилей кичәсе оештырылды.

Татарстан язучылар берлеге вәкилләре – Татарстанның халык шагыйре Газинур Морат, Татарстан язучылар берлеге рәисе урынбасары, шагыйрь Рифат Җамал, язучы, драматург Хәбир Ибраһим Апас районының Борнаш авылында “Ура, авылга!” проектында катнашучы укучылар белән очрашты.

Чаллы язучылары, җырчылары, журналистлары, рәссамнары, мәдәният хезмәткәрләре Баулыда мәдәни сәфәрдә булды.

Сәфәребез дә шәһәр үзәгендә Фәнис Яруллин истәлегенә куелган һәйкәлгә чәчәк салу белән башланып китте. Икенче инстанциябез Исергәп урта мәктәбендә иде. Вахит һәм Миргазиян Юнысовларга багышланган музей белән танышканнан соң Фәнис Яруллин музеена юл тоттык. Алар хатыны Нурсөя ханым белән үзләре дә бу йортка еш кайтып йөри торган булганнар – биредә язучы яткан караватны, аның стенасын бизәгән чигүле кулъяулыкларны да күрергә мөмкин.

Баулыда Рафаэль Мостафинның тормыш юлына һәм иҗатына багышланган музейда булдык. Баулының кайчандыр язучы үзе эшләгән мәктәбендә аңа багышлап музей оештырганнар, ә Муса Җәлилгә багышланган музейга исә Рафаэль Мостафинның үз тырышлыгы белән нигез салынган булган.
Чаллы делегациясе һәр мәктәпкә-музейга рәссамнар – үз картиналарын, язучылар – китапларын, җырчылар – җырларын бүләк иттеләр, Татарстан Язучылар берлеге җитәкчесе Ркаил Зәйдуллин исеменнән рәхмәт хатлары, “Чаллы икмәге” акционерлар җәмгыятеннән татлы күчтәнәчләр тапшырылды.

Сәфәр Баулының сәнгать мәктәбендә әдәби кичә белән тәмамланды. Баулылар гына түгел, безнең Чаллылар да сәхнәдән төшмәде – Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәрләре Асия һәм Вәсим Әхмәтшиннар чыгышы (Ана балладасы) тамашачыларны аеруча тетрәндергәндер.
Габидулла Хөрмәтуллин, Дания Сибгатуллина-Нигъмәтҗанова, Фәнилә Салихова кебек танылган җырчылар һәм күренекле язучылар Айгөл Әхмәтгалиева, Лилия Гыйбадуллина, Зөләйха Минхаҗева, Әлфия Ситдыйкова, Зимфира Исламова, Рәзинә Мөхияр, Булат Сәлахов һәм башка бик күп каләм ияләре сәхнәгә күтәрелде. Очрашу Баулыларга багышланган җыр белән тәмамланды.

Сәфәрне Татарстан Язучылар берлегенең Яр Чаллы бүлеге җитәкчесе Факил Сафин оештырды.

Язмабызның азагында рәхмәт сүзләрен безгә бик зур кадер-хөрмәт күрсәткән Баулы районы администрациясенә, районы башлыгы урынбасары Ринат Хәмидуллинга, безгә гид хезмәтен күрсәткән Туган якны өйрәтү музее хезмәткәре Кадрия Гимазовага һәм, гомумән, чараны оештыруга үз өлешен керткән һәркемгә рәхмәт!

Чыганак: Татарстан Язучылар берлегенең Яр Чаллы бүлеге

Татарстан язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла шагыйрь Нариман Камаловка Татарстан язучылар берлегенең шәрәфле әгъзасы таныклыгын тапшырды.

«Мондый очрашулар көндә булып тормый, һәм ул минем өчен бик кадерле. Өлкән кешеләр дә, замандашлар да бик күп килә бирегә, ләкин без белгәнне яшьләр дә белергә тиеш, аларга да нәрсәдер күрсәтергә кирәк. Әдәбиятта буыннар чылбыры өзелмәсен иде. Сәләтле татар балаларының безнең йортка килүләренә мин бик шатмын. Алар бирегә килгәч уйланалар, күзәтүләр ясыйлар», – дип, искәртте ул.

Аралашуда шулай ук Татарстанның халык язучысы Вахит Имамов, «Яңа исем» лабораториясе остазлары – язучы һәм мөхәррирләр Ләбиб Лерон, Рөстәм Галиуллин, Ландыш Әбүдәрова да катнашты.

Фото: © «Татар-информ»

«Һәр шагыйрьнең иҗатын белү өчен, аның туган авылын белергә кирәк. Бу – яшь язучыларны илһамландыру өчен эшләнелә. Без аларны язарга өйрәтә алмыйбыз, ләкин кайдадыр, нәрсәдәдер юнәлеш бирә алабыз. Бүген Равил абый бик кызык әйберләр, хәтта әнисенең фикерен әйтте: «Үзегездән ун адым алда бара торган кешеләр белән аралашырга тырышыгыз», – ди Ләбиб Лерон.

Әлеге сәфәрнең икенче тапкыр оештырылуын искәртеп узарга кирәк. Июнь уртасында Ләбиб Лерон шәкертләре тарихи Зөя утравына сәяхәт кылган иде инде.

Көннең икенче яртысында яшь язучылар Балык Бистәсе төбәгендә яшәп иҗат итүче язучы – Нурулла Гариф белән очраштылар. Нурулла Гариф үзе ачкан шәхси музей буенча экскурсия оештырды һәм Зәңгәркүл, Чаллыбаш, Яңа-Сала, Биектау, Котлы Бөкәш, Тәберде Чаллысы, Бикчурай авылларының тарихи һәм истәлекле урыннары белән таныштырды.

«Яңа исем» – 14 яшьтән 35 яшькәчә язучы яшьләр өчен «Казан утлары» журналы каршында иҗат лабораториясе. Икенче ел яшь язучылар өчен төрле мастер-класслар, остаханәләр, фатирниклар, әдәби сәяхәтләр оештырыла. Быелгы иҗатчылар белән алты остаз – Ләбиб Лерон, Рөстәм Галиуллин, Ландыш Әбүдәрова, Лилия Гыйбадуллина, Галимҗан Гыйльманов, Рифат Сәлах кебек танылган язучылар шөгыльләнә.

Иҗат лабораториясендә катнашучылар ел азагына кадәр өр-яңа әсәр иҗат итәргә бурычлы. Иң яхшы иҗатчыларга истәлекле бүләкләр, дипломнар биреләчәк, олы сәхнәдә алар әсәрләреннән әдәби перформанс тәкъдим ителәчәк, «Казан утлары» һәм башка басмаларда, шулай ук Татарстан китап нәшрияты әзерләгән җыентыкта басылып та чыгачак.

«Яңа исем» әдәби мәктәбе «Татмедиа» АҖ, ТР Язучылар берлеге һәм Татарстан китап нәшрияты белән берлектә, Татарстан Рәисе каршындагы Татар телен һәм Татарстан Республикасында яшәүче халыклар вәкилләренең туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе ярдәме белән тормышка ашырыла.

Чыганак: tatar-inform.tatar

Танылган язучы Хәбир Ибраһим Санкт-Петербург шәһәрендә татар җәмгыяте оештырган очрашуда шул төбәктә яшәүче милләттәшләребез белән очрашты. Язучы очрашуда үзенең шигырьләрен укыды, җырлады, фикерләрен җиткерде, сорауларга җавапларын ирештерде. Өч сәгатькә якын сузылган әлеге очрашу ихлас җанлы узды.

Татарстан язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла “Безнең Республика – Безнең гамәл” дип аталган ток-шоуның “Татарстан театрларының бүгенгесе һәм киләчәге” темасына багышланган чыгарылышын яздыруда катнашты.

Тапшыруны тиздән «Яңа гасыр» телеканалында карагыз.

3 нче июль көнне Буа шәһәренең академик Р. З. Сәгъдиев исемендәге мәктәпнең «Сәнгатьне күрү» музеенда әдәби очрашу булды. Әлеге күркәм чарада Казан кунаклары – Татарстанның Халык шагыйрьләре Ренат Харис һәм Равил Фәйзуллин, галим, техник фәннәр докторы Җәүдәт Сөйләйманов, Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы Гөлнур Айзат, Буа шәһәре ” Туган як” музееның директоры Әхмәтҗанова Л.М. катнашты. Музей хезмәткәре Хөснетдинова А.Ф. кунакларны музей эшчәнлеге белән таныштырды, Ренат Харис иҗаты буенча экскурсия үткәрде. Әдәби чара матур истәлек булып, күңелләрдә озак сакланыр.

buinsk-tat.ru

5 июльдә Буа районының Иске Тинчәле авылы мәктәбенең Гомәр Гали һәм Кыям Абрамов музеенда авыл халкы белән очрашу булды. Җәлил хәзрәт Фазлыев репрессияләрдә хаксыз һәлак булганнар истәлегенә дога укыды. Татарстан язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла һәм аның белән кайткан язучылар Газинур Морат, Равил Рахмани, Рафис Корбан чыгыш ясадылар, сорауларга җавап бирделәр. Җомга намазыннан соң очрашу Яңа Шәйморза авылының Ислам мәдәни үзәгендә дәвам итте.