Онлайн-хәбәрләр

Татарстан язучылар берлеге идарәсе, агасы Хәлимов Ингел Нәҗметдин улының вафат булуы сәбәпле, күренекле татар шагыйре Айдар Хәлимнең тирән кайгысын уртаклаша.

Азәрбәйҗанда нәшер ителә торган “Әдәбият газеты”нда Азәрбәйҗан халык язучысы, Язучылар берлеге рәисе Анарның “Мәңгелек яшь Габдулла Тукай” дип аталган мәкаләсе дөнья күрде. Ул анда бөек татар шагыйренең иҗатын бөтен төрки дөньясы өчен рухи байлык дип бәяли.

Актаныш районы Уразай авылында күренекле драматург Риза Ишморатның тууына 120 ел тулу уңаеннан бертуган Ишморатовларның туган нигезендә мемориаль такта ачылды. Бу тантаналы чарада Татарстан Язучылар берлегенең әдәби консультанты, халык шагыйре Газинур Морат, “Мәдәни җомга” газетасы баш мөхәррире, язучы Вахит Имамов катнашты.

14 сентябрьдә “Китап club” ресторанында “Казанский альманах” журналының яңа саны тәкъдим  ителде.

14 сентябрь көнне Казан шәһәренең 20нче гимназия ишегалдында урнашкан Абдулла Алиш бюсты янында шагыйрьнең 115 еллык юбилеена багышланган тантаналы чара узды.

Чарада Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Илсөяр Иксанова, А.Алиш премиясе лауреатлары Галимҗан Гыйльманов, Нурия Сәйяр, Йолдыз Шәрәпова, Фирдәвес Әһлия, Вакыйф Нуриев, Нәкыйп Каштанов, язучылар Рифат Сәлах, Гүзәл Әдһәм,  Ринат Нуруллин, Абдулла Алишның туганнары Фаина һәм Фәридә Алишевлар, Азат һәм Гөлшат Сөнкишевлар катнашты.

11-14 сентябрьдә Беларусь Республикасында Татарстан Республикасы Мәдәнияте көннәре уза. Татарстан Язучылар берлегеннән рәис урынбасары Рифат Җамал, Татарстанның халык шагыйре Зиннур Мансуров, Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Ринат Мөхәммәдиев, шагыйрә Дания Нәгыйм катнаша.

2023 елның 2 сентябрендә Теләче районы Иске Җөри авылында узган Таһир Якупов исемендәге җыр фестивалендә танылган язучыбыз Хәбир Ибраһим (Ахир) лауреат исеменә лаек булды. Ул анда олуг шагыйребез Зөлфәт сүзләренә язылган (көй авторы күренекле композитор Фәрит Хатыйпов) ” Һаман яратам” җырын башкарып, тамашачыларның күңелен яулады.

Каләмдәшебезне чын күңелдән әлеге җиңүе белән котлыйбыз!

Казанның Татар китабы йортында шагыйрә Лилия Гыйбадуллина “Яңа исем” лабораториясенең беренче утырышын үткәрде. Анда ул шәкертләренең шигырьләренә анализ ясый, киңәшләрен бирә. Төркемдә 12 шәкерт. Алар арасында республиканың төрле шәһәрләреннән, шул исәптән Чаллыдан Гөлназ Нуриева һәм Айзирә Имамова бар.

Бүген бөек рус язучысы Лев Толстойның тууына 195 ел тулу уңаеннан Казанда аның һәйкәленә чәчәкләр салдылар. Тантанада Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Рифат Җамал катнашты һәм чыгыш ясады.

Филология фәннәре докторы, Төмән дәүләт университеты галиме Хәнисә Алишина күпьеллык нәтиҗәле фәнни-тикшеренү һәм фәнни-оештыру эшчәнлеге өчен Татарстан Республикасы Фәннәр академиясенең «Фәндәге казанышлары өчен» алтын медале белән бүләкләнде. Котлыйбыз!

Шагыйрь, язучы Рашат Низами белән хушлашу иртәгә,  2 сентябрьдә,  9.00 сәгатьтә Казан шәһәре, Себер тракты урамы, 31а  йорт адресы буенча була.

Мәрхүм Әтнә районының Бәрәзә авылы зиратында җирләнәчәк.

Татарстан Язучылар берлеге мәрхүмнең гаиләсе, туганнары һәм якыннарының тирән кайгысын уртаклаша. Ходай сезгә тирән хәсрәтегезне күтәрә алырдай көч, сабырлык бирсен! Җаны тыныч, урыны җәннәттә булсын.

Рашат Низами 1950 елның 1 мартында Саба районының Олы Мишә авылында (хәзер Теләче районына керә; Олы Яңавыл исеме белән дә билгеле) колхозчы гаиләсендә туа. Әтисе сугыштан бер кулын югалтып кайткан, амбар мөдире, әнисе хат ташучы булып эшләгән. Башлангыч мәктәптә Олы Мишә авылында укыганнан соң Олы Саурышта сигезьеллык мәктәптә укуын дәвам итә. 1967 елда Иске Икшермә урта мәктәбен тәмамлый. 1972 елда ул Казан дәүләт университетының татар теле һәм әдәбияты бүлегендә югары белем ала һәм шуннан соң Биектау районы Олы Битаман авылы мәктәбендә укытучы булып эшли.

Төрле вакытта «Татарстан яшьләре» гәзитендә (1976-1981 елларда), «Ялкын» (1981-1983 елларда), «Казан утлары» журналларында эшли.

1997- 2006 елларда ул «Идел» яшьләр журналының баш редакторы була.

Р.Низамиев – 1982 елдан СССР (Татарстан) Язучылар берлеге әгъзасы.

Татарстан Республикасы Язучылар берлеге әгъзасы, хезмәт ветераны, шагыйрә-мөгаллимә Айзетуллова Гөлнур Хәлил кызы (Гөлнур Айзат) күпьеллык намуслы хезмәте, нәтиҗәле иҗади эшчәнлеге һәм актив иҗтимагый эше өчен ТР Рәисе Указы белән “Фидакарь хезмәт өчен” медале белән бүләкләнде. Котлыйбыз!

23 август көнне Мамадыш районы Соколка авылы җирлегендә «Нурлы алан» лагерында шагыйрьләр Йолдыз Шәрәпова һәм Рифат Сәлах төрле төбәкләрдән килгән, татар телен өйрәнүче балалар белән очрашты.

Апасның үзәк ял паркында язучы-драматург, шагыйрь Хәбир Ибраһим белән очрашу кичәсе узды.  “Минем таңнар әле үтмәгән” дип аталган очрашуда шагыйрьнең авылдашлары, классташлары, әдәбият сөючеләр катнашты. Хәбир Ибраһим үзенең тормыш юлы белән шигырьләре, әсәрләре аша таныштырды. Бигрәк тә җырлары белән барлык тамашачыны таң калдырды. Район мәдәният бүлеге җитәкчесе Рөстәм Мингазиев изге теләкләрен ирештерде һәм бүләк тапшырды.

Әдәбият галиме, филология фәннәре докторы, Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институтының әдәбият бүлеге мөдире Әлфәт Закирҗанов «Татарстанның атказанган фән эшлеклесе» дигән мактаулы исем белән бүләкләнде. Галимгә дәүләт бүләген Татарстан Рәисе Рөстәм Миңнеханов мәгариф һәм фән хезмәткәрләренең республика август киңәшмәсендә тапшырды. Котлыйбыз!

Марсель Галиев белән Рафис Корбан 5 – 11 августта Таулы Алтай Республикасына сәяхәткә бардылар.

Сәяхәтнең соңгы көнендә республиканың башкаласы Таулы Алтай шәһәрендә “Алтай Чулпаны” гәзите редакциясендә язучылар һәм журналистлар белән очраштылар. Алтай буйлап үткән сәяхәтләрендә алган тәэсирләре белән уртаклаштылар. Татарстан Язучылар берлеге эшчәнлеге, язучылар турында сөйләделәр. Гәзит хәбәрчесе Хәмидә Тадинага интервью бирделәр. Марсель Галиев сәяхәт барышында төшереп алган фотолары буенча альбом чыгарырга, күргәзмә оештырырга җыенуы турында әйтте.

Марсель Галиев фотолары

Татарстан башкаласы «Россиянең китап маяклары» фестивале локацияләреннән берсе булды. 6 августта Китап экспедициясенең иҗади поезды Казанда тукталыш ясаячак, ул 1-20 августта Россия төбәкләре буйлап уза.

Китап индустриясе вәкилләре – язучылар, китапханәчеләр, нәширләр, блогерлар – утырган поезд Санкт-Петербург – Владивосток маршруты буенча хәрәкәт итә, юл уңаенда очраган шәһәрләргә керә һәм аларда бер көнлек фестивальләр үткәрелә, дип хәбәр итә ТР Мәдәният министрлыгы. Китап экспедициясе Санкт-Петербург, Мәскәү, Түбән Новгород, Казан, Екатеринбург, Төмән, Омск, Новосибирск, Красноярск, Иркутск, Улан-Удэ, Чита, Хабаровск, Владивосток шәһәрләре аша узачак.

Казанда фестиваль программасы буенча Татарстан Милли китапханәсендә «Россиянең китап маяклары» пленар утырышы узачак, шулай ук белем бирү интенсивы, «Россиянең мәдәни кодлары. Ныклы гаилә» дигән түгәрәк өстәл, Яков Сомов белән ачыктан-ачык сөйләшү һәм музыкаль-шигъри концерт үткәрү күздә тотыла.

Утырышта фестивальдә катнашучыларга «#ӘдәбиМарафон» проекты үрнәгендә интернет-технологияләрне файдаланып укуга кызыксыну уяту буенча Татарстан тәҗрибәсен тәкъдим итәчәкләр.

Поездда уникаль Китап экспедициясе әле беренче тапкыр оештырыла. «Китап маягы» – китап укучы россиялеләр һәм интернеттан файдаланучылар өчен интеллектуаль бәйрәм ул. Экспедициядә Олег Рой, Татьяна Устинова, Владимир Мединский, Александр Цыпкин, Андрей Курпатов, Вячеслав Полунин, Светлана Крючкова, Татьяна Черноговская, Павел Астахов, Александр Мясников, Евгений Водолазкин, Михаил Казиник, Анна Литвинова, Дмитрий Воденников, Вадим Панов, Михаил Кураев, Елена Шубина, Сергей Лукьяненко, Андрей Геласимов, Антон Чиж һәм башкалар катнашырга өлгерде инде.

«Россиянең китап маяклары» Бөтенроссия төбәкара интернет китап-нәшрият фестиваль хәрәкәтенең «Китап укучы август» проекты стратегик бурычка ирешүне – россиялеләрнең 80 проценты елына уртача 12 китап укысын өчен китапханәчеләр, нәширләр, язучылар, идарәчеләр һәм укучыларны берләштерүне максат итеп куя, ди фестивальнең инициаторы Денис Котов.

tatar-inform.tatar

Мәскәүдә Татарстан Мәдәнияте көннәрен билгеләп үтәчәкләр. Бәйрәм чаралары 23-25 августта уза. Бу хакта Татарстанның Россиядәге Тулы вәкаләтле вәкиллеге хәбәр итә.

Тантананың беренче көнендә башкалада яшәүче татарлар һәм теләгән һәркем 14.30 сәгатьтә бөек татар шагыйре Габдулла Тукай һәйкәленә чәчәкләр куя ала. 15.00 сәгатьтә Мәскәүнең Татар мәдәнияте үзәгендә Татарстанның талантлы шагыйрьләре һәм язучылары белән очрашу узачак.

Шул ук көнне 18.00 сәгатьтә Кино йортында (Васильевская урамы, 13) Мәдәният көннәре программасының рәсми ачылышы була. Биредә үк режиссер Байбулат Батулланың «Бери да помни» фильмы күрсәтелә. Ул сентябрь аенда зур прокатка чыгар дип көтелә.

24 августта 18.00 сәгатьтә Татарстан сәнгать осталары катнашындагы тантаналы кичә була. Ул Мәскәүнең Музыка йортында уза.

25 августта 12.00 сәгатьтә Советлар Союзы Герое, шагыйрь Муса Җәлил һәйкәленә чәчәкләр салу тантанасы була. Быел татар шагыйре һәм аның көрәштәшләренең җәзалап үтерелүенә 79 ел тула.

10 августта Әдәби кафеда Равил Сабырның Татарстан китап нәшриятында басылып чыккан “Фәхрине үтереп ташладылар” дип исемләнгән китабын укучыга тәкъдим итү кичәсе, автограф-сессиясе узачак. Башлана: 11.00 сәгатьтә.

1 август көнне бер төркем язучылар Арча педагогия көллиятендә “ТатАрчаҖәй” ял итү аланында балалар белән очрашты. Төрле төбәкләрдән килгән егет һәм кызлар белән очрашуда Рифат Җамал, Зиннур Мансуров, Фоат Галимуллин, Гарифҗан Мөхәммәтшин, Шәмсия Җиһангирова, Рифә Рахман, Алмаз Хәмзин, Дания Нәгыйм катнашты.

1 август көнне 12:00 сәгатьтә Роберт Миңнуллин исемендәге Республика балалар китапханәсендә Татарстанның халык шагыйре һәм җәмәгать эшлеклесе Роберт Миңнуллинның 75 еллыгына багышланган истәлекле иҗади очрашу узачак.

Очрашуда җәмәгатьчелек вәкилләре, әдәбият һәм мәдәният эшлеклеләре, шагыйрьнең туганнары, дуслары һәм хезмәттәшләре катнашачак.

Истәлекле иҗади очрашу кысаларында татар балалар әдәбияты, Роберт Мөгаллим улының иҗади мирасы мәсьәләләре буенча фикер алышу узачак.

https://mincult.tatarstan.ru

30 июль көнне Чувашстанның Чичкан авылында “Шәкертләр бәйрәме” һәм мәчет каршында “Балалар мәйданчыгы” ачылу тантанасы үтте. Чарада Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла, Чувашстан Республикасы Мөселманнары Диния нәзәрәте рәисе Мансур хәзрәт Хайбуллов, БТК дини оешмалар белән эшләү буенча баш референты Баязит Зәйдуллин, Чичкан территориаль бүлеге башлыгы Николай Тумаланов, әлеге мәйданчыкны булдыруда зур өлешен кертүче “Слава картофелю” агрофирмасының җитәкчесе Хасиятулла Идиатуллин, Чичкан мәчете имамы Сәетзадә хәзрәт, Тукай авылы имам-хатыйбы Наил хәзрәт, авыл халкы, кайткан кунаклар катнашты. Җәйге дини курсларны тәмамлаучы балалар үзләренең белемнәрен күрсәтеп, чыгыш ясадылар. Соңыннан корбан мәҗлесе оештырылды.

29 август көнне 18:30 сәгатьтә Г.Тукай исемендәге Татар дәүләт филармониясендә Татарстан Республикасының халык шагыйре Роберт Миңнуллин иҗатына багышланган «Яшәргә икән, яшәргә!» дип аталган бәйрәм концерты оештырыла.

Концертта Салават Фәтхетдинов, Айдар Галимов, Венера Ганиева, Идрис Газиев, Рәсим Низамов, Римма Ибраһимова, Нәфкать Нигъмәтуллин, Рафаэль Латыйпов, Рөстәм Закиров, Лилия Хәмитова, Илсаф, Дилә Нигъмәтуллина, Илнар Сәйфиев, Ришат Шәйхетдинов, Айгөл Сагынбаева, Руслан Кираметдинов, Гөлназ Сираева, Марсель Вәгыйзов чыгышлары көтелә. Бу көнне бәйрәмдә катнашучы артистларның күбесен сәхнәдә таныткан Роберт Миңнуллин сүзләренә язылган җырлар да яңгырыячак.

https://mincult.tatarstan.ru

26 июльдә 10.00 сәгатьтә Габдулла Тукай әдәби музеенда шагыйрә, эссеист, тәрҗемәче, Төркиядәге Эрджиэс университетының рус әдәбияты укытучысы Лилия Газизова (Жанти) катнашында «Габдулла Тукай, татар һәм төрки телле әдәбиятчылар әсәрләрен тәрҗемә итүнең актуаль проблемалары һәм перспективалары» дигән түгәрәк өстәл узачак.

«Габдулла Тукайның мирасын төрле телләргә тәрҗемә итеп иҗатын тагын да популярлаштырып була. Киләсе түгәрәк өстәл темасы тәрҗемәче, әдәбиятчы, галимнәр, музейга килүчеләр өчен кызыклы булыр дип уйлыйбыз. Чараны Лилия Газизова алып бара», – диде «Татар-информ» хәбәрчесенә Тукай әдәби музее мөдире Гүзәл Төхвәтова.

Аның әйтүенчә, Лилия Газизовага Казан, Иске Татар бистәсе, Тукай темалары бик якын «Ул Казанда туып үскән, монда үзенең иҗат юлын башлаган. Лилия Газизова – 16 шигырь китап авторы. Лилия Ривкатовна рус һәм татар шигърияте антологияләрен төзүчесе. Аның шигырьләре инглиз, француз, немец, поляк, румын, төрек, гарәп, әрмән, латыш һ.б. телләргә тәрҗемә ителгән. Ул татар һәм төрек шигъриятен рус теленә тәрҗемә итү белән шөгыльләнә», – диде музей мөдире.

«Лилия Газизова 2019 елдан Төркиядә яши, Кайсери шәһәрендәге Эрджиэс университетында рус әдәбияты укыта. 2022 елда «Габдулла Тукайның рус теленә тәрҗемәләрдәге лирикасы: тарих һәм поэтика» темасына кандидатлык диссертациясе яклаган. Түгәрәк өстәл утырышында тәрҗемәчеләр, галимнәр, Татарстан Язучылар берлеге әгъзалары, журналистлар фикер алышачак һәм чыгыш ясаячак», – диде Гүзәл Төхвәтова.

Чараны шагыйрь, тәрҗемәче, эссеист, Халыкара ПЕН-клуб (ПЭН-Мәскәү), Россия Язучылар берлеге һәм Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, күп кенә халыкара һәм Россия әдәби премияләр лауреаты, Татарстан Республикасының атказанган сәнгать эшлеклесе – Лилия Газизова (Dr. Janti) алып бара.

/tatar-inform.tatar

20 июль көнне Башкортстанның Нуриман районы үзәк китапханәсендә шагыйрә, Һади Такташ исемендәге әдәби премия лауреаты Халисә Мөдәррисованың юбилее уңаеннан шигырь кичәсе үтте. Чарада шагыйрәләр Илсөяр Иксанова, Дилә Булгакова, Дания Нәгыйм катнашты.

19 июльдә Апанай мәдрәсәсендә танылган татар дин һәм җәмәгать эшлеклесе, тарихчы Вәлиулла хәзрәт Якуповны (1963-2012) искә алуга багышланган “Татар телен саклап калуда һәм аның үсешендә “Иман” нәшриятының керткән өлеше: тарих һәм хәзерге заман” дип исемләнгән конференция узды. Аның эшендә Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла, күренекле шагыйрьләр Ләбиб Лерон, Рифат Сәлах та катнашты һәм чыгыш ясады.

Традицион «Фәйзуллин йөзүләре» 18 июль көнне Казаннан ерак түгел Биектау районының Әлдермеш һәм Ташлыкавал авыллары арасында урнашкан Чулпан күлендә узачак.

Әлеге бәйрәм спорт бәйрәменнән бигрәк әдәби, мәдәни чара буларак популяр. Ел саен монда әдәбият сөючеләр, шагыйрьләр белән күрешергә теләүчеләр җыела.

10.00 сәгатьтә Ташлыкавал авылында әдәби очрашу башланып китәчәк. Очрашудан соң йөзүләргә старт биреләчәк.

Равил Фәйзуллинга быелның 4 августында 80 яшь тула.

15 июль көнне Татарстан һәм Россия язучылар берлекләренең җитәкчеләре, Казан һәм Мәскәү язучылары катнашында “Түгәрәк өстәл” утырышы булды. Каләм ияләре үзара хезмәттәшлек итү турында сөйләштеләр. Очрашуда эшлекле тәкъдимнәр яңгырады, әдәби тәрҗемә мәсьәләләре каралды. Күрешү дустанә шартларда узды.

Лаеш районында Державин исемендәге мәйданда Гавриил Романович Державин исемендәге Республика премиясе тапшырылды. Быел бүләкне шагыйрь, журналист, документаль телефильмнар авторы Айрат Бик-Булатов «Очерки истории казанской журналистики (1758-1918)» китабы өчен алды. Җиңүчене Татарстан Премьер-министры урынбасары Ләйлә Фазлыева бүләкләде.

Чаллы язучылары, сәнгать эшлеклеләре, мәгариф хезмәткәрләре Татарстан язучылар берлеге рәисе урынбасары Факил Сафин җитәкчелегендә Балык Бистәсе районында сәяхәттә булды, тарихи урыннарны зиярәт итте, музейлар белән танышты. Сәфәр ахырында халык шагыйре Равил Фәйзуллинның туган нигезенә дә кагылдылар (рәсемдә).

Шигырь кичәсе Г.Кариев театры артистлары Булат Гатауллин белән Эльдар Гатауллин башкарауындагы «Кыйсса-и Йосыф» поэмасы белән башланып китте.

Шулай ук төрле буын шагыйрьләре үзләренең шигырьләрен башкардылар. Алар – Рифат Сәлах, Фәнил Гыйләҗев, Алинә Хәбибуллина, Луиза Янсуар, Дания Нәгыйм, Ләйлә Фаяз, Рузалия Шакирова.

• Иҗади кичә «Идел» журналы, Татар китабы йорты һәм Татарстан Язучылар берлеге ярдәме белән оештырыла.

• Перфомансының максаты – төрле буын татар шагыйрьләренә үз әсәрләрен яңгырату мөмкинлеге бирү, ә тамашачыга исә шагыйрьләр башкаруында шигырь бүләк итү.

Казанның Меңьеллык паркында бөек шагыйрь Кол Галигә куелган һәйкәл янында чираттагы шигырь кичәсе узачак. Ул 12 июль көнне кичке 17:00 үткәрелә.

«Мәйданнарда яңгыраган татар шигыренә сусаган тамашачылар өчен Идел буе Болгары дәүләте шагыйре Кол Галигә куелган һәйкәл янында шигъри перформанс узачак. «Нигә кирәк шигырь, тыңлаучысы булмаса?» дип исемләнгән чара — бүген шагыйрь укыган шигырьне тыңларга кеше юк дигән ялгыш фикергә җавап», дип хәбәр итә оештыручылар.

Чара перформанс рәвешендә үтә, шуңа күрә һәйкәл янында нотыклар укылмаячак. Яшь һәм урта буын татар шагыйрьләре үз шигырьләрен гади мегафон ярдәмендә халыкка яңгыратачак.

Шигъри перформанс Кол Галинең 790 ел элек язылган «Кыйсса-и Йосыф» поэмасыннан өзекләр уку белән башлана. Чарада Габдулла Кариев исемендәге Казан татар дәүләт яшь тамашачы театры артистлары Булат Гатауллин белән Эльдар Гатауллин, музыкант Ильяс Фәрхуллин һәм татар шагыйрьләре Луиза Янсуар, Ләйлә Фаяз, Рифат Сәлах, Фәнил Гыйләҗев, Алинә Хәбибуллина, Лилия Низамова һ.б. катнаша.

Перформансны «Идел» журналы һәм Татар китабы йорты оештыра, махсус партнер – Татарстан Язучылар берлеге.

Чыганак: tatar-inform

Татар-төрек дөньясының танылган галиме, шагыйрә Чулпан Зариф-Четин тюркология тармагының иң зур бүләге – Мәхмүт Кашгарый исемендәге халыкара медальгә лаек күрелде.

Әлеге олуг бүләк Чулпан Зариф-Четинга гомумтөрки мәдәният һәм әдәбият өлкәсенә керткән хезмәтләре өчен бирелгән. Ул аңа Бакуда үткәрелгән II төрки дөнья әдәбият һәм китап фестивале кысаларында оештырылган махсус тантанада тапшырылган.

7 июльдә Новгород өлкәсенең Чудово шәһәрендә шагыйрь, дәүләт эшлеклесе Гавриил Державинның тууына 280 ел тулуга багышланган XXIX «Державин укулары» булып узды. Әлеге чарада Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла һәм шагыйрә, тәрҗемәче Алена Кәримова катнашты.

Төркиядә нәшер ителү­че “Кардәш каләмнәр” әдәби журналының соңгы саны​ татар әдәбияты классигы,​ публици­ст һәм җәмәгать​ эшлеклесе Гаяз Исхак­ый иҗатына багышланган. Әлеге басмада татар язучыларының һәм гал­имнәренең Гаяз Исхак­ый турындагы мәкал­әләре урын алган.

Хөрмәтле каләмдәшләр!

Сезне 2023 елның 25-27 августларында үтәчәк Туфан Миңнуллин исемендәге IV Бөтенроссия драматурглар семинарында  катнашырга чакырабыз.

Семинарның максаты: Россия Федерациясенең төрле төбәкләрендә яшәүче драматургларны бер мәйданга җыеп, әдәбиятның әлеге өлкәсендә танылган әдипләр һәм  яңа исемнәр белән таныштыру,традицион юнәлештәге һәм заманча алымнар белән иҗат ителгән яңа әсәрләрне укып фикер алышу, әсәрләрне театр эшлеклеләренә тәкъдим итү.

Семинарда катнашучыларга таләпләр:

• тәкъдим ителүче әсәр 2021- 2023 ел аралыгында язылган булырга тиеш;
• әсәрнең күләме 50 биттән (14/1,5/А4) артмасын;
• семинарда укылачак әсәрне 2023 елның 10 августына кадәр sprt@tatar.ru  электрон адресына җибәрергә кирәк.

«Казан утлары» журналы редакциясе китапханәсендә егерме беренче китап чыкты. «Изге ат» дип исемләнгән әлеге китапның авторы – язучы, журналист Нәзифә Кәримова.

«Нәзифә Кәримова – татар укучыларына да, тыңлаучыларына да яхшы таныш автор. Әдәби иҗат белән актив шөгыльләнә. «Казан утлары» журналының даими авторы. Китаплары Татарстан китап нәшриятында да басылганы бар», – диде «Татар-информ» хәбәрчесенә «Казан утлары» журналының җаваплы сәркатибе, китапның мөхәррире Ландыш Әбүдәрова.

Аның әйтүенчә, Нәзифә Кәримова үзенең әсәрләрендә туган ягы Мамадыш районы Артыш авылы кешеләрен сурәтли.

«Гади авыл кешеләренең гади тормышын сурәтләү аша милли яшәеш фәлсәфәсе яссылыгына чыга, татар кешеләренең милли характер үзенчәлекләрен ачып бирә. Аның әсәрләренең образларга бай, йөгерек теле укучыны үзенә җәлеп итеп, укып бетергәннән соң да күңелдә моңлы бер җыр кебек яңгырап тора», – диде Ландыш Әбүдәрова.

Китап тышлыгында «Изге ат» әсәреннән өзек тәкъдим ителә: «Изгеләр чишмәсеннән су эчкән безнең халык. Халыкны әйтәм, шуңа да сау – таза булган, акыллы да булган. Без бит хәзер дә туганнан бирле шул чишмә суын эчәбез! Әй, син бит әле безнең авыл кешесе түгел, онытып торам. Килен кеше, барсын да белеп тә бетермисең. Тик тарихны белергә кирәк. Бер бәрәңге белән генә яшәргә тиеш түгел бит инде кеше».

tatar-inform.tatar

Бүген балалар һәм яшүсмерләр өчен XIV #ӘдәбиМарафон проекты башланды! Марафон 21 көн дәвамында – 1 нче июльдән алып 21 нче июльгә кадәр барачак.

Проектта катнашу өчен гаризалар бүген – 1 июль 23:30 сәг. кадәр https://vk.com/adabimarathon адресы буенча рәсми берләшмәдә кабул ителә!

Проектның оештыручылары: Татнетны үстерү фонды, Татарстан Язучылар берлеге, Татарстан китап нәшрияты, Белем радиосы.

Танылган шагыйрә, бик күп җырлар авторы Нурия Измайлова вафат.

Шагыйрә Башкортстан Республикасының Благовар районы Иске Күчәрбай авылында туган. Аннары Татарстанның Ютазы районында һәм Башкортстанның Шаран районында урта мәктәптә укыган. Югары белемне Казанда алган.

Нурия Измайлова “Яратам” (1981), “Алтын тарак” (1984), “Мин зур үскәч” (1986), “Ива на ветру” (1986), “Минем җәй” (1987), “Иң серле әкиятем” (1989), “Җирдә” (1993), “Ак малай – минем энем” (1995), “Адашкан” (2000), “Язылмаган хатлар” (2001), “Тауга карап, таулар булып…” (2011) китаплары авторы.

1982 елдан Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы. 1996 елдан ул Америкада яши иде.

Татарстан Язучылар берлеге мәрхүмәнең гаиләсе, туганнары һәм якыннарының тирән кайгысын уртаклаша. Урыны җәннәттә, авыр туфрагы җиңел булсын. Иннәлилләһи вә иннә иләйһи раҗигун!

Татарстан Язучылар берлеге аппараты хезмәткәрләре һәм язучылар Кама Тамагы районында булып кайтты. Алар Олы Мәрәтхуҗа авылында Туфан Миңнуллинның музей-йортында, гипс руднигында булдылар. Кичен татар җәмәгатьчелеге белән очрашу булды. Кунакларны Кама Тамагы районы башлыгы Наил Вазыйхов, районның элеккеге җитәкчеләре Зөфәр Гәрәфиев, Миндил Шәмсетдинов, Газинур Габидуллин каршы алды һәм озатып йөрде.

27 июнь, сәгать 17.00дә, Һ.Такташ һәйкәле янында (Һ.Такташ һәм Сәлимҗанов урамнары киселешендә) иҗади перформанс узачак. Анда яшь, урта һәм өлкән буын шагыйрьләр катнаша (Булат Ибраһим, Фәнил Гыйләҗев, Газинур Морат, Илсөяр Иксанова, Рәмис Аймәт, Алинә Хәбибуллина, Гүзәл Закирова һ.б.)

Әлеге чарага шигырь сәнгатенә битараф булмаган һәркемне чакырабыз!

🖊10 нан 17 яшькә кадәр (17 яшьне дә кертеп) егетләр-кызларны иҗади мөмкинлекләрен күрсәтергә һәм әдәби талантларын танытырга чакырабыз.

Конкурсның җиңүчеләре һәм призёрларына

🏆кыйммәтле бүләкләр, әсәрләрен үзебезнең альманахта бастырып чыгару һәм Казанда үтәчәк әдәби сменада түләүсез катнашу мөмкинлеге биреләчәк.

📜Әлеге премия күптән инде балаларның иҗат дөньясында иң танылган һәм абруйлы премияләрнең берсе санала. Елдан ел ул тагын да күбрәк талантлы һәм максатчан яшь авторларны үзенә җәлеп итә. Былтыр бөтен дөнья буйлап бәйгедә 2212 кеше катнашты.

Конкурс бушлай. Эшләрнең темалары чикләнмәгән. Бәйгедә шигърият, чәчмә әсәр, эссе, комикслар, пьесалар, сценарийлар һ.б. белән катнашырга мөмкин. Үзеңне «Инглиз теленнән рус теленә әдәби тәрҗемә» өлкәсендә дә сынап карарга мөмкин. Проза белән поэзия татар һәм рус телләрендә кабул ителә.

👉Әгәр сез әдәби иҗатны яратасыз һәм иҗатыгызны профессионаллар бәяләвен телисез икән, менә дигән мөмкинлек!

📝 Балалар өчен «Глаголица» бәйсез әдәби премиясе турында тулырак мәгълүмат https://www.glagolitsa-rt.ru/ сайтында.

«БлагоДарение» хәйрия фонды президенты Фәрит Муллагали улы Салихов өлкән яшьтәге илле татар язучысын 2023 елның икенче яртыеллыгына «Мәйдан» әдәби-нәфис иҗтимагый журналына яздырды. Журнал коллективы һәм ТР Язучылар берлеге Фәрит әфәндегә игелекле бу гамәле өчен рәхмәт белдерә!

Бакуда нәшер ителә торган “Әдәбият гәҗите”нең быелгы 10 июнь санында азәрбәйҗан телендә тәрҗемәдә чыккан “Татар хикәяләре антологиясе” китабына карата рецензия басылган. Язманы әдәбият белгече Мети Османоглу әзерләгән.

https://edebiyyatqazeti.az/news/edebi-tenqid/10438-kecmisle-geleceyin-kesisme-noqtesinde

Язучы Шәриф Камалның улы Йосыф Байгилдиевнең хатларына багышланган интерактив күргәзмә Татар китабы йортында 16 июньдә 17:00 сәг. ачыла. Хатларда совет чоры студентының гади тормыш хәлләре һәм Бөек Ватан сугышы белән килгән үзгәрешләр тасвирлана. Күргәзмә Хәтер һәм кайгы көне уңаеннан оештырыла.

«Кадерле Юсеф!» Шундый юллар белән башланган хатлар — Шәриф Камал архивының иң кадерле өлешедер. Язучының улы Йосыф Байгилдиевнең хатлары совет студенты тормышыннан күңелле вакыйгаларны да, 1941 елның 22 июненнән башланган үзгәрешләрне дә, солдат егетнең сугышчан юлын да хәтерлиләр. Архивтагы соңгы хатка 1943 елның 21 гыйнвары дигән дата куелган.

Интерактив элементлар белән баетылган күргәзмә гади егет тарихын күрсәтәчәк. Биредә Йосыфның хатларын укып та, ишетеп тә, хәтта күчереп язып алып та булачак.

«Йосыф хатлары» күргәзмәсе Татар китабы йортында 16 июньнән 25 августка кадәр эшләячәк.

Күргәзмәне тәкъдим итү 16 июнь, 17:00 сәгатьтә үткәрелә. Биредә Шәриф Камал гаиләсенең бай эпистоляр мирасы турында лекция укылачак.

Керү ирекле.

Адрес: Казан, Островский урамы, 15 йорт.

Белешмәләр өчен: (843) 590-80-67, t.me/shaykhin

Чыганак: mincult.tatarstan.ru

Китапханәчеләрнең Мурманскида үткән Бөтенрәсәй конгрессында Казан 2024 елда Рәсәй китапханәләре башкаласы дип игълан ителде.

Балалар яз­учылары Лилия һәм Ре­зеда Фәрхетдиновалар Әлмәт интернат мә­ктәбендә булып, сәла­мәтлек мөмкинлекләре чикләнгән балалар күңелен күреп кайтты. Сабыйларны китаплары белән таныштырды. Үзләренә шигырь укып, табышмакларга җавап эзләтеп, 2нче мәкт­әбенең физкультура укытучысы Боробова На­талья Георгиевна һәм ” Яшь техниклар станциясе ” каршысында эшләп килүче “ЮИД ” берләшмәсе әгъзасы Владик белән берлек­тә кече Сабантуй үтк­әреп, балаларга бәйрәм ясадылар. Ахы­рдан һәр балага та­тлы күчтәнәч – шокол­ад белән китаплар бү­ләк иттеләр.

Халык шагыйре, Татарстан Дәүләт Советы депутаты Ркаил Зәйдулла Сабантуйның асылы көрәш булуын искәртә һәм аны мәйдан үзәгенә кайтаруны сорый.

«Татарстан делегациясе былтыр якутларның «Ысыах» дигән милли бәйрәмнәрендә катнашты. Анда Президент та катнашты (ТР Рәисе. – авт. иск.), ул кайткач тетрәнеп: «Менә бит ул нинди була милли бәйрәм!» – диде. Ә безнең Сабантуй спорт ярышына һәм концертка кайтып кала башлады», – диде депутат ТР Дәүләт Советының 44нче утырышында сүз алып.

«Чыннан да, Сабантуй соңгы елларда милли үзенчәлекләрен югалта бара. Бигрәк тә шәһәрләрдә, бигрәк тә Казан шәһәрендә. Без әле хәтерлибез, совет чорында гына түгел, соңга таба да һәр районның үз Сабантуе була иде. Ә төп Сабантуй инде Идел буе районындагы каенлыкта. Ул бик өтекләнде», – дип дәвам итте ул

Ркаил Зәйдулла көрәшнең Сабантуйның алтын тамыры, асылы булуын ассызыклады.

«Аның амфитеатр сыман бик матур урыны бар иде. Анда ничә буын көрәш карап үсте. Аннары көрәшне читкә күчерделәр. Минемчә аны кире кайтарырга кирәк. Аны халык сорый – мин җиткерәм», – диде депутат.

ТР Дәүләт Советы Рәисе Фәрит Мөхәммәтшин күтәрелгән мәсьәләләрне мөрәҗәгать итеп формалаштырып министрлыкларга җибәрергә тәкъдим итте.

tatar-inform.tatar

Яр Чаллы шәһәренең Үзәк китапханәсендә шагыйрь А.С.Пушкин туган көне уңаеннан Шигырь бәйрәме булды. Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары – Язучыларның Яр Чаллы бүлеге җитәкчесе Факил Сафин Пушкин иҗатын сөючеләрне бәйрәм белән котлады.

Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла өлкән язучыбыз Вакыйф Нуруллин һәм аның җәмәгате, озак еллар Милли китапханә хезмәткәре булган Нәзәһәт ханымның өйләренә барып хәлләрен белеште, Берлек исеменнән күчтәнәчләр тапшырды. Вакыйф ага рәисне иҗат планнары белән таныштырды, Язучылар берлегенә алдагы эшчәнлегендә уңышлар теләде.

“Литературная газета”ның  31 нче май санында татар язучыларының шигырьләре дөнья күрде. Газетаның “Многоязыкая лира России” рубрикасында Татарстанның халык шагыйре, Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Ренат Харисның һәм шагыйрә, публицист Фәүзия Солтанның шигырьләре Россия Федерациясе укучыларына тәкъдим ителә.

Казанның Киндери зиратында шагыйрь, әдәби тәнкыйтьче, нашир Мөдәррис Вәлиевне искә алдылар. Аның рухына Мәүлет хәзрәт дога укыды. Искә алу мәрәсимендә Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла җитәкчелегендә бер төркем каләм әһелләре, туганнары катнашты.

Татарстан Республикасы Рәисе Указы нигезендә, күп еллар дәвамында нәтиҗәле иҗади эшчәнлеге һәм татар әдәбияты үсешенә керткән зур хезмәте өчен Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары – Язучыларның Яр Чаллы бүлеге җитәкчесе Сафин Факил Миңнемөхәммәт улы “Татарстан Республикасы алдындагы казанышлары өчен” ордены медале белән бүләкләнде. Хөрмәтле Факил Сафинны әлеге бүләк белән котлыйбыз, яңадан-яңа уңышлар телибез!

Татарстанның халык язучысы Нурихан Фәттахның «Кырык дүртнең май аенда» әсәре буенча фильм Әтнә, Арча районнарында төшерелә. Район хакимиятләре төшерү эшендә зур ярдәм күрсәтә.

«Кырык дүртнең май аенда» фильмы март аенда төшерелә башлады. Гомумкешелек кыйммәтләрен пропаганадалаган тулы метражлы нәфис фильмның режиссеры – Александр Далматов.

Фильмда танылган артистлар Равил Шәрәфи, Зөлфирә Зарипова, Дания Нуруллина һәм башкалар катнаша. Хәмдия ролен Резедә Сәләхова башкара.

Фильм Татарстан Мәдәният министрлыгы субсидиясе ярдәмендә Арча якташлыгы җитәкчелегендә төшерелә. Фильмның продюсеры – К.Тинчурин театры директоры, Арча якташлыгы җәмгыяте җитәкчесе, Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре Фәнис Мөсәгыйтов.

«Кырык дүртнең май аенда» фильмы Нурихан Фәттахның тууна 95 ел тулуга һәм Бөек Ватан сугышында җиңүнең 79 еллыгына багышлана.

(далее…)

27 май көнне Казанның “Шәрык” клубында Татарстанның халык шагыйре, Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Равил Фәйзуллинның “Сылтама заманга” исемле әдәби-музыкаль кичәсе узды.

Фотолар Матбугат.ру сайтыннан алынды.

“Төркия авазы” радиосының турыдан-туры тaпшыруларының берсендә Коръән һәм аның татарча аңлатмасы, соңгы хәбәрләр, төрeк мaтбугaтынa күзәтү, “Татарстан хәбәрләре” һәм “Тормышның кызыклы яклары” язмалары тәкъдим ителгән иде.

“Татарстан хәбәрләре” рубрикасында каләмдәшебез Сания Әхмәтҗанованың “Төркия авазы”на аудиодагы юлламасы тапшырылды.

Тапшыру язмасының сезгә тәкъдим ителгән өземтәсендә шагыйрәнең үз укуында аның Төркиядә 6 февральдә булып узган гарасатка багышлап язылган ‘Хәтер багында” циклыннан “Бакырчылар базары” шигырен дә ишетергә мөмкин.

Тапшыруны Сәгыйть ХӘЙРИ алып бара.

Игътибарыгызга “Төркия авазы” радиосы тапшыруыннан Сания Әхмәтҗанова чыгышын тәкъдим итәбез.

27 майда Җәмәле авылында узачак Бөтенроссия авыл Сабан туенда катнашачак.

Арча районы Үзәк китапханәсендә шагыйрь, Татарстанның атказанган фән һәм сәнгать эшлеклесе, Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Рифат Җамал белән очрашу кичәсе узды.

Саба районы Байлар Сабасында яшәп иҗат итүче шагыйрәбез Илмира Гыймаева “Иҗат җанлы татар кызы”(Татар егете) исемендәге үз премиясен быел да туган авылы мәктәбенең ике чыгарылыш укучысына тапшырды. Мәктәп директоры Илдар Фәнис улы Ханнанов авылдашына “Рәхмәт хаты” тапшырды.”Сезнең йөрәк түреннән чыккан шигырьләрегез киләчәк буынны тәрбияләүдә зур урын алып тора” дигән юллар да бар “Рәхмәт хаты”нда. Илмира Гыймаеваның чыгышы туган телебезне саклау, яклау, кадерләү, ярату һәм хөрмәт итү турында булып, яңа гына табадан төшкән “Татар телем шиңмәс гөлем” шигыре белән тәмамланды.

Кариев театры иҗатчыларны һәм иҗат итергә теләүчеләрне «Караш» беренче инсценировка мәктәбе проектына чакыра.

«Татар яшь тамашачы театры балалар һәм үсмерләр өчен драматургия әсәрләренә мохтаҗ. Ə нишләп әле үзебезгә татар классик әдәбияты буенча инсценировка язарга өйрәтә торган мәктәп булдыпмаска дигән фикергә килдек», – дип хәбәр итә театрның матбугат үзәге.

Мәктәпкә үзен драматургия өлкәсендә сынап карарга теләгән яшь, ягъни, башлап язучы авторларны чакыралар. Катнашучыларның яше чикләнмәгән.

Гаризалар буенча сайлап алынган катнашучылар драматургия нигезләрен өйрәнәчәк. Театр укуларның түләүсез булуына басым ясаган.

Катнашучылар арасыннан 10 кеше көз көне икенче этапка сайлап алыначак. Финалга үткән ике кешенең пьесалары театрда куелырга мөмкин.

Гаризалар 5 июньгә кадр кабул ителә.

https://tatar-inform.tatar

Татар әдәбияты классигы Гаяз Исхакыйның татар һәм рус телләрендә беренче тапкыр басылган китаплары 24 майда Мәскәүнең Татар мәдәни үзәгендә тәкъдим ителәчәк. Бу хакта Татарстан Республикасының Россия Федерациясендәге Тулы вәкаләтле вәкиллеге хәбәр итә.

Басмаларны Татарстан Фәннәр академиясенең Г.Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты язучының тууына 145 ел тулу уңаеннан әзерләгән. Презентациядә кунакларга Исхакыйның татар һәм рус телләрендә басылган «Милли куәтләр бардыр» исемле сайланган әсәрләр җыентыгын тәкъдим итәчәкләр.

Моннан тыш, кунаклар язучының 1919-1920 елларга караган көндәлекләрен күрә алачак. Аларда ул Япония, Кытай, Көньяк-Көнчыгыш Азия илләре буенча, шулай ук Европа буйлап диңгез сәяхәтләре турында сөйли.

Чара 17.00 сәгатьтә башлана. Адресы: Мәскәү шәһәре, Кече Татар тыкрыгы, 8 йорт. Керү ирекле.

https://tatar-inform.tatar

22 май көнне Казан шәһәренең «Адымнар» полилингваль мәктәбендә Татарстанның халык язучысы Марсель Галиев иҗатына багышланган әдәби-музыкаль кичә узды. Анда аның иҗатташ дуслары: Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла, Татарстанның халык шагыйре Газинур Морат, күренекле язучы Вакыйф Нуриев, мәктәпнең татар теле һәм әдәбияты укытучылары, укучылар катнаштылар.

Бүген Болгарда «Изге Болгар җыены» үтә. Чарада Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла, язучылар Газинур Морат, Ләбиб Лерон, Рифат Сәлах, Түбән Камадан Рәфыйк Әхмәдиев чыгыш ясады.

Казан үзәгендә – Татарстан урамында урнашкан Каюм Насыйри исемендәге 80 нче мәктәптә икенче ел рәттән Сабан туе гөрләде. Бәйрәмдә Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Рифат Җамал да катнашты.

24 май көнне 11.00 сәгатьтә Татарстан китап нәшриятының Әдәби кафесында Зиннур Хөсниярның «Әтием кайда, Суслонгер?!» дигән китабын тәкъдим итү чарасы узачак. Программада авторның үзе белән аралашу, автограф-сессия һәм мәртәбәле кунаклар чыгышы каралган.

«Төп герой Мәдинә образының прототибы – авторның әнисе һәм лапас башында чит ил радиолары тыңлап яткан күрше малае – җырчы Хәния Фәрхинең ире буларак таныш Габделхәй катнашачак дип көтелә», – дип хәбәр итә тәкъдим итү чарасын оештыручылар.

Чыганак: Татарстан китап нәшрияты

2023 ел – остазлар елы дип игълан ителде. Шул уңайдан Әлмәт шәһәренең 56-нчы “Нәни батыр” балалар бакчасында Габдрахман авылында яшәп иҗат итүче укытучы-шагыйрә Гүзәлия Галләмова белән бик кызыклы, эчтәлекле очрашу узды. Чара 20-нче мәктәп укучылары катнашында үтте. Анда татар теле тәрбиячеләре, сабыйларның әти-әниләре дә чакырылган иде. Кичәдә балалар шагыйрәнең шигырьләрен сөйләделәр, сәхнәләштереп тә күрсәттеләр, уйнадылар, җырладылар, биеделәр, шагыйрәнең иҗаты белән таныштылар. Чараның үзенчәлеге – шагыйрәнең шигырьләреннән муенса җыю булды. Муенса бәйрәм барышында җыелып, шагыйрәбезгә бүләк ителде. Җылы, җанлы очрашу балалар күңелендә матур хатирә булып озак сакланыр.

16 май көнне Казан шәһәренең Габдулла Тукай әдәби музеенда «Илһам» Бөтенроссия яшь язучылар бәйгесенә йомгак ясалды. Җиңүчеләргә Мәгариф һәм фән министрлыгының дипломнары һәм бүләкләре тапшырылды. Әлеге чара кысаларында Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Рифат Җамал, Яр Чаллы бүлеге җитәкчесе Факил Сафин, шагыйрәләр Рифә Рахман, Йолдыз Шәрәпова, Гөлзадә Бәйрәмова, Рәхимә Арсланова, язучы, драматург Рәдиф Сәгъди, галим һәм мөгаллим Рамил Ханнанов балаларга әдәби жанрлар буенча осталык дәресләре үткәрделәр.

Бәйге Татарстан Республикасы мәгариф һәм фән министрлыгы Татарстан Республикасы Язучылар берлеге тарафыннан татар телен, әдәбиятын, мәдәниятен саклау һәм үстерү, укучыларда әдәбиятка, сәнгатькә кызыксыну уяту, әдәби иҗатка сәләте булган яшьләрне ачыклау, барлау, яшь язучыларны таныту, осталыкларын үстерергә ярдәм итү максатыннан татар телендә иҗат итүче мәктәп укучылары арасында уздырыла.

ТАТМЕДИА акционерл­ык җәмгыятенең «Мәйд­ан» журналы редакция­се ТР Язучылар берле­генең Яр Чаллы бүлеге белән берлектә Тат­арстан Республикасы көне уңаеннан һәм та­тар әдәбиятын, матбу­гатын ватанпарвәр ру­хтагы яңа әсәрләр бе­лән баету, каләм әһе­лләрен иҗатка кызыкс­ындыру, татар теле­ндә иҗат итүче яңа авторларны барлау мак­сатында «Ил мәйданы» дип аталган әдәби очеркларга конкурс иг­ълан итә.

Конкурска татар халкы тарихындагы мөһим вакыйгаларга, дастан­нарга нигезләнгән яки тарихи шәхесләргә, татар каһарманнарына багышланган тарихи­-әдәби очерклар кабул ителә. Алар моңа кадәр массакүләм мәгъ­лүмат чараларында (ш­ул исәптән социаль челтәрләрдә), аерым җыентыкларда басылм­аган булырга тиеш. Бер автордан килгән әсәрләр саны чикләнми.

Конкурста катнашучыл­ар үзләренең эшләрен электрон почта аша юллый яки «Мәйдан» журналы редакциясенә электрон рәвештә кит­ереп бирә ала. Әсәр компьютерда Times New Roman шрифтында 14 нче кегль белән җые­ла, юл арасы 1,5 инт­ервал булырга тиеш.

Конкурска килгән әсә­рләрне бәяләгәндә, авторның теманы ачу тирәнлеге, конкрет фа­ктларга нигезләнүе, дәлилләү осталыгы, образлар эшләнеше исә­пкә алына.

Бәйгедә катнашучылар үзләренең эшләре бе­лән бергә «Мәйдан» журналына 2023 елның 2 яртыеллыгына язылу турындагы квитанция фотосын да беркетер­гә тиешләр.

Премияләр

1 урын – 30 мең

2 урын – 20 мең (ике әсәр)

3 урын – 15 мең ( ике әсәр).

Конкурска эшләр 2023 елның 1 июненнән 20 августына кадәр каб­ул ителә. Эшләргә йо­мгак ун көннән дә со­ңга калмый ясалачак.

Иң яхшы әсәрләр «Мәй­дан» журналында басы­лып чыгачак.

Түбәндәге электрон адреска җибәрергә: maydan06@mail.ru

16 май 17:00 сәгатьтә Татар китабы йортында композитор, шагыйрә, җырчы, телерадиожурналист, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе Наилә Яхина белән иҗади очрашу оештырыла. Чарада композиторның әсәрләрен милли сәнгать мәктәбе һәм башка музыка мәктәпләре укучылары башкарачак. Кичәнең авторы Наилә Яхина башкаруында җырлары һәм шигырьләре дә яңгыраячак. Композиторның иҗатташ дуслары да чарада чыгыш ясаячаклар.

Игътибар! 16 май көнне Татар китабы йортына керү түләүсез булачак.

Казанда Габдулла Кариевны 137 еллыгы уңаеннан искә алдылар. Татар җәмәгатьчелеге Яңа Татар зиратына барып, аның каберенә чәчәкләр салды. Искә алу чарасында Габдулла Кариев исемендәге Татар дәүләт яшь тамашачы театры коллективы, Галиәсгар Камал, Кәрим Тинчурин исемендәге театр артистлары, язучылар, җәмәгать эшлеклеләре катнашты.

6 май көнне Кама Тамагы районы Олы Мәрәтхуҗа авылында Татарстанның халык язучысы, күренекле драматург, публицист һәм җәмәгать эшлеклесе Туфан Миңнуллин истәлегенә Коръән мәҗлесе узды.

22 майда Галиәсгар Камал театры бинасында язучы-прозаик, драматург, Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты, Татарстанның халык язучысы  Рабит Батулланың 85 яшьлек юбилее уңаеннан иҗат кичәсе була. Башлана 19.00 сәгатьтә.

Мәскәүнең Берләшкән гуманитар нәшриятында Татарстан Язучылар берлегенең Әдәби тәрҗемә үзәге әзерләгән яңа китаплар басылып чыкты.

27 апрельдә Балык Бистәсе районы, Балтач авылында танылган шагыйрә Рәсимә Гарифуллинаның 65 яшьлек юбилеена багышланган “Сез булганга якты минем күңел, сез булганга җирдә мин яшим” дип аталган әдәби-музыкаль кичә узды. Юбилярны Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Рифат Җамал, әдәби тәнкыйтьче, галим Тәлгат Галиуллин, каләмдәше Фәүзия Солтан, яшь язучы Алинә Бикмуллина, яшь шагыйрә Дания Нәгыйм котлады. Кичә Рәсимә Әхмәтзакир кызы шигырьләре һәм моңлы җырлар белән үрелеп барды.

Бүген, 28 апрельдә, Татарстан Язучылар берлеге Казанның Яңа Татар бистәсе зиратында “Хәтер өмәсе” оештырды. Берлек әгъзалары һәм хезмәткәрләре күренекле әдипләрнең каберләрен чистарттылар.

27 апрельдә Лениногорск районы Федотовка урта мәктәбендә шагыйрә Людмила Аланлы белән җанлы очрашу булды. Чарага район һәм шәһәр мәктәпләреннән укытучылар, укучылар килгән иде. Очрашуны Людмиланың бертуган сеңлесе, мәктәп завучы Маргарита Степанова оештырды. Людмила Аланлы туган мәктәбенә үз китапларын, остазларының китапларын бүләк итте. Бәйрәмдә Л.Аланлының шигырьләре, җырлары яңгырады. Укучылар һәм килгән кунаклар шагыйрәгә сораулар да бирделәр. Очрашу җанлы әңгәмә рәвешендә дәвам итте.

Бөек шагыйребезнең 137 еллыгы, Туган тел бәйрәме Нурлат шәһәрендә дә киң колач белән үтте. Һәркайда Тукай рухы сизелеп торган кебек булды ул көнне, мәдәният учакларында аның үлемсез әсәрләре яңгырады. Бәйрәм үзе әүвәл үзәк китапханәдә “Микрофон каршында Тукай турында шигьри сүзебез” дигән шигарь белән бащланып китте. Биредә әдәбият сөючеләрнең олы-кечесенә сүз алып, Тукайга мөнәсәбәтен, мәхәббәтен белдерергә мөмкинлек бар иде.

Аннары күңелле мәҗлес Мәдәният йорты янындагы Театр бакчасында дәвам итте. Шагыйрьнең әсәрләре буенча балалар ясаган кул иҗаты, эшләнмәләр күргәзмәсе тәкьдим ителде, каланың бөтен тәрбияләү һәм белем бирү йортларыннан затлы милли киемнәр киеп җыйналган нәниләрнең, яшь талантларның Тукай шигырьләрен татар, урыс, инглиз телләрендә чын сәнгатьчә оста башкарулары, җыр-биюләре сокландырды. Татарстан язучылар берлеге әгьзасы, республиканың атказанган мәдәният хезмәткәре Илдус Диндаров һәм бүтән җирле шагыйрьләрнең чыгышлары нур өстенә нур өстәде. Бәйрәм тантанасы, көчле аккорд булып, Тукайның дусты һәм иҗатташы, атаклы якташыбыз Габдулла Кариев һәйкәле янында төгәлләнде. Монда исә беренче урта мәктәбенең өлкән сыйныф укучылар әлеге даһилар яшәгән дәверне чагылдырган спектакльләрдән өзекләр күрсәттеләр.

Рәсемдә: Туган тел бәйрәмен оештыручылар Габдулла Кариев һәйкәле янында.

Казанның Галиәсгар Камал театры каршында «Мин татарча сөйләшәм!» акциясенең гала-концерты бара.

Биредә шигъри перфоманс үткәрелде. Татарстанның халык шагыйрьләре, Тукай бүләге ияләре Ркаил Зәйдулла, Газинур Морат һәм Ләбиб Лерон үзләренең 18 яшьтә язган шигырьләрен укыды. Татарстанның халык шагыйре һәм Тукай бүләге лауреаты Рабит Батулла бу көнне әдәби тәнкыйтьче буларак чыгыш ясады һәм каләмдәшләренең яшь вакыттагы иҗатына бәя бирде.

«Безнең фестивальгә быел 18 яшь. Шуңа күрә без шагыйрьләребездән 18 яшьтә язган шигырьләрен укуларын сорадык», – диде алып баручы Ләйлә Лерон.

https://tatar-inform.tatar

Казан кооператив институтының Дәрдемәнд исемендәге Татар мәдәнияте үзәгендә «Тукайга мәхәббәт илә…» дип исемләнгән IV Бөтенроссия шигырь сөйләүчеләр конкурсына нәтиҗә ясалды. Эшләрне «Габдулла Тукай шигырьләре» һәм «Туган телем» дигән номинацияләр буенча бәяләделәр. Бәйгегә 230га якын эш кабул ителде. Чыгыш ясаган һәр укучыга – егетләргә Тукай түбәтәе, кызларга калфак бирелде.

Бәйгедә җиңүчеләрне Россия кооперация университеты ректоры, Татарстан Дәүләт Советының «Мәрхәмәт-Милосердие» хатын-кыз депутатлары берләшмәсе җитәкчесе Алсу Нәбиева, Татарстан Дәүләт Советы рәисе урынбасары, Татар телен һәм Татарстанда яшәүче халыклар вәкилләренең туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе рәисе Марат Әхмәтов котлады.

Шулай ук Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары, шагыйрә Илсөяр Иксанова, Бөтендөнья татар конгрессы Башкарма комитеты рәисе урынбасары Разил Зиннәтуллин, Бөтендөнья татар эшкуарларына ярдәм итү ассоциациясе Башкарма директоры Фәрит Уразаев котлау сүзләре әйтте.

«Тукайга мәхәббәт илә…» конкурсының жюри рәисләре – әдәбиятчы-галим, филология фәннәре докторы, профессор Хатыйп Миңнегулов, шагыйрә Фәүзия Солтан. Дипломнарны татар мәдәнияте уздырган «Шәҗәрәм» конкурсының җюри рәисе, нәкышчы Нәҗип Нәккаш язды.

Татарстан Республикасы Рәисе Указы белән татар әдәбиятын үстерүгә зур өлеш кертүләре һәм күпьеллык иҗади эшчәнлекләре өчен шагыйрьләр Флера Гыйззәтуллинага, Наил Касыймовка “Татарстан Республикасының Халык шагыйре” дигән мактаулы исем бирелде.

Котлыйбыз! 👏

Әлмәттә Габдулла Тукай һәм туган тел көне уңаеннан тантаналы чара узды. Шәһәрнең барлык иҗат интеллигенциясе, шигърият сөючеләр бөек татар шагыйрен искә алырга җыелдылар.

Габдулла Тукай скверында бөек шагыйрьнең туган көне уңаеннан әдәби-музыкаль бәйрәм узды. Чарада Чаллы татар драмтеатры артистлары, һәм балалар башкаруында Габдулла Тукай шигырьләре һәм Чаллы язучылары шигырьләре яңгырады.

Г.Тукай исемендәге Татарстан Республикасы Дәүләт премиясенә рәссам Наилә Кумысникова, архитектор Фирдәвес Ханов, шагыйрь Шәүкәт Гаделша ия булды.

Лауреатларны Муса Җәлил исемендәге Татар дәүләт академия опера һәм балет театры сәхнәсеннән Татарстан Республикасы Рәисе Рөстәм Миңнеханов тәбрикләде.

Муса Җәлил исемендәге Татар дәүләт опера һәм балет театры сәхнәсендә Туган тел көненә һәм Габдулла Тукайның тууына 137 ел тулуга багышланган тантана бара.

Түбән Кама шәһәреннән Фирдәвис Ханов Шәһәр төзелеше һәм архитектура өлкәсендә ватан һәм татар милли мәдәниятен үстерүгә керткән өлеше өчен; Себердән татар шагыйре Шәүкәт Сибгатуллин (Шәүкәт Гаделша) «Аучы җыры»; «Чоңгыл»; «Иман капка ачканда»; «Себерем-үз җирем» шигырь җыентыклары өчен, Наилә Кумысникова рәсем сәнгате өлкәсендә милли темага багышланган һәм күн мозаикасы техникасында башкарылган декоратив паннолар сериясе өчен тәкъдим ителгән иде.

https://tatar-inform.tatar

24 нче апрель көнне Түбән Кама шәһәренең Г.Тукай исемендәге үзәк китапханәсендә язучы, шагыйрь, җәмәгать эшлеклесе Г.Тукай исемендәге Дәүләт, Г.Исхакый, Грибоедов исемендәге премияләр лауреаты Факил Сафин белән очрашу кичәсе булды. Очрашуда шәһәрнең татар теле һәм әдәбияты укытучылары, китапханәчеләр катнашты.

2023 елда Тукай премиясе ияләре 26 апрельдә игълан ителәчәк. Бүген комиссия утырышы узды. «Телеграм» каналларда бүген булган киңәшмәдә кемнәрнең лауреат дип табылганы хакында язалар.

Болар – себер татары, шагыйрь Шәүкәт Гаделша, архитектор, Түбән Камадагы «Тукай паркы» авторы Фирдәвес Ханов, күн мозаикасы белән иҗат ителгән декоратив паннолар авторы Наилә Кумысникова.

Премияләр исемлеген республика Рәисе раслый һәм имзалый.

https://intertat.tatar

Татарстанда Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе күләмен ике тапкыр – 500 мең сумнан 1 миллион сумга кадәр арттырдылар. Бу турыда карарны Татарстан Рәисе Рөстәм Миңнеханов имзалады.

«1 пунктның икенче абзацында «һәрберсе биш йөз мең сум» сүзләрен «һәрберсе бер миллион сум» сүзләренә алмаштырырга», диелә текстта.

Исегезгә төшерәбез, премия ел саен республиканың өч мәдәният хезмәткәренә яки коллективына бирелә. Бүләкләү тантанасы Габдулла Тукай туган көнендә – 26 апрельдә уза.

https://tatar-inform.tatar

24 апрель көнне Казанда, Татарстан Республикасының Фәннәр Академиясендә, күренекле язучы, милли сәясәтче, милләт каһарманы Гаяз Исхакыйның тууына 145 ел тулуга багышланган Халыкара фәнни- гамәли семинар башланды. Ул ике көн дәвам итәчәк. Фәнни җыенда Татарстаннан, Россиядән, Казахстан, Кыргызстан, Әзербайҗан, Төркия һәм башка илләрдән галимнәр, язучылар, милли зыялылар катнаша. Семинарда пленар һәм секцияләрдә чыгышлар, Гаяз Исхакыйның яңа чыккан китапларын тәкъдим итү, түгәрәк өстәлләр уздыру да каралган.

Татар китабы йортында Башкортстан һәм Татарстанның яшь рәссамнары катнашында рәссам китаплары күргәзмәсе ачыла. Әсәрләр Роберт Миңнуллин иҗатына багышланган.

«Рәссам китабы» — яшь авторлар үз иткән, әмма гадәти булмаган иҗат юнәлеше. Artists’ book жанры китап рәвешендә иҗат ителгән сәнгать әсәрләрен берләштерә. Гадәттә, мондый «китаплар» бердәнбер нөсхәдә ясала.

Рәссам китаплары шагыйрьнең иҗатына башка яктан карарга мөмкинлек бирә, чөнки мондый «китап» рәссам күзаллавын һәм автор текстын бербөтен итеп берләштерә һәм яңа формалар, текстура һәм материаллар аша Роберт Миңнуллин шигъриятеннән таныш мотивларны укучыга якынайта. Балачак хатирәләре, малай чактан таныш якын елга буйлары, дәү әнинең коймаклары һәм туган йорт бизәкләре — болар барысы да күргәзмәдәге рәссам китаплары аша күңелдәге иң нечкә тойгыларны яңадан уята.

Күргәзмәдә катнашучылар арасында Башкортстанның атказанган рәссамы Салават Гыйләҗетдинов, Россия рәссамнар берлеге әгъзалары Җәмил Әхмәтвәлиев, Дим Гобәйдуллин, Татарстан рәссамнар берлеге әгъзалары Юлия Абызова, Ирина Хлюпова бар. Кызыклы иҗади эшләре белән Кама сәнгать һәм дизайн институты (җитәкчеләре Марина Залятдинова һәм Анна Фәйзрахманова) һәм Заһир Исмәгыйлев исемендәге Уфа дәүләт сәнгать институты студентлары да (җитәкчеләре – графика бүлеге укытучысы Дим Гобәйдуллин һәм дизайн бүлеге мөдире, профессор Марс Әхмәдуллин) катнаша.

Күргәзмә 25 апрельдә 14:00 Татар китабы йортының медиаүзәгендә ачыла. Ачылу тантанасында рәссамнар һәм сәнгать белгечләре катнашачак. Чара кунакларына күргәзмә буенча экскурсия тәкъдим ителәчәк.

Күргәзмәне 30 августка кадәр тамаша итеп булачак.

Казан, Островский ур., 15
Белешмәләр өчен 8 (843) 590-80-67, 8 (843) 590-80-66

Казандагы Фатиха Аитова исемендәге 12 нче кызлар гимназиясе Гәрәбә тәхәллүсен йөртүче шагыйрә Сания Әхмәтҗанованың туган көненә матур бүләк әзерләде.

20 апрельдә Казандагы 12 нче гимназиядә республиканың төрле шәһәр һәм районнарыннан белем күтәрү курсларына килгән утыздан артык мөгаллимә шагыйрә Сания Әхмәтҗанова һәм гимназия укучылары белән очрашты. Әлеге әдәби очрашуны татар теле укытучысы Рузилә Хуҗина шагыйрәнең туган көненә багышлап, үз укучылары белән оештырды.

Кичәдә С.Әхмәтҗанованың “Татар кызлары” циклыннан өзекләр, шигырьләре яңгырады. Аларны тугызынчы сыйныф укучылары һәм курсларга килгән укытучылар да башкарды.

Очрашуда укучылар шагыйрә апаларына сораулар да бирделәр. Шулай итеп, бәйрәм җанлы әңгәмә рәвешендә дәвам итте.

Кунакларны гимназия директоры Зөммәрәт Нәгыймова сәламләде. Ул педагогларны гимназия тормышы, бурычлары, укучыларның уңышлары белән таныштырды.

Шагыйрә татар теле укытучысы Рузилә Хуҗинага, педагог-оештыручы Сөмбел Галимуллинага, гимназия коллективына, кичәдә катнашкан укучы кызларга, очрашуны яратып кабул иткән укытучыларга рәхмәт әйтте.

19 апрель көнне Казанда “Пирамида” мәдәни-күңел ачу үзәгендә Муса Җәлил исемендәге Республика премиясенең быелгы лауреатларын бүләкләү тантанасы булып узды. Әлеге мәртәбәле бүләккә әдәбият өлкәсендә зур өлеш керткәне һәм татар шигърияте өлкәсендәге күренекле казанышлары өчен каләмдәшебез Рифат Сәлах лаек булды. Премияне ТР Яшьләр эшләре министры Ринат Садыйков тапшырды. Чын күңелдән котлыйбыз!

Казанның 11 нче татар гимназиясендә әдәб­ият галиме, тәнкыйтьче, филология фәнн­әре докторы, професс­ор Хатыйп Миңнегулов­ның күпьеллык гыйльми һәм иҗтимагый эшчәнлегенә багышлап, “Дөньяда сүзебез бар” дип исемләнгән IV Бөтенроссия фәнни-га­мәли конференциясе булды. Анда әдәбият галимнәре һәм язучылар, филология фәннәре докторлары, профессорлар Тәлгат Галиуллин, Фоат Галимуллин, Тата­рстанның халык шаг­ыйрьләре Рәдиф Гаташ, Газинур Морат чыгыш ясады.

Татарстан Язучылар берлеге башлангычы белән, балалар бакчаларында һәм мәктәпләрдә иҗади очрашулар дәвам итә. Чираттагы әдәби-музыкаль кичә Казанның катнаш төрдәге 99 нчы балалар бакчасында үткәрелде. Очрашу балаларга милли тәрбия бирүдә гаилә һәм балалар бакчасы хезмәттәшлеген күз алдында тотып оештырылды. Бәйрәм Сания Әхмәтҗанова катнашында узды һәм анда шагыйрәнең туган як, туган тел, гаилә, табигать, спорт темасына нәниләр өчен язылган шигырьләре, аның сүзләренә язылган җырлар яңгырады.

Шагыйрә белән очрашуга балаларның әти-әниләре дә килгән иде. Алар да, тәрбиячеләр дә сәхнәләштерелгән күренешләрдә катнаштылар. Мондый күмәк чара балаларда әти-әниләре, тәрбиячеләре өчен горурлык хисләре, туган телебез белән тагын да ныграк кызыксыну уятыр, дигән өмет тудыра. Тәрбиячеләр фикеренчә, балалар җыр, күмәк уеннар барышында туган телебезне җиңелрәк үзләштерә, шуңа күрә нәниләр өчен яңарак әсәрләргә ихтыяҗ зур.

Балалар бакчасының өлкән тәрбиячесе Гөлназ Нәгыймова С.Әхмәтҗанованың “Камил белән Камилә” дигән шигъри уенына көй язган. Балалар аны уйнап та күрсәттеләр. Җырлы әйлән-бәйлән аерым темаларга сүзләр әйтүне күз алдында тоткан билгеле уенга нигезләнсә дә, ул җырлап башкарылуы белән балаларга тагын да кызыклы булды. Балалар бакчасы мөдире Рита Хәкимова кунакка килгәне өчен шагыйрә Сания Әхмәтҗановага һәм бәйрәмне оештырган өлкәннәргә рәхмәт әйтте. Рита Харис кызы, очрашулар планына 99 нчы балалар бакчасын да керткән өчен, Татарстан Язучылар берлегенә аерым рәхмәт белдерде.

Бүген бөек татар шагыйре Габдулла Тукайның вафаты көнне бер төркем язучылар, киң җәмәгатьчелек вәкилләре, әдәбият сөючеләр Казанның Яңа Татар бистәсе зиратында шагыйрь рухына дога кылып, каберенә чәчәкләр салды.

Уфа «Нур» театры Казанга биш спектакль алып килә. Гастрольләр 25-28 апрель көннәрендә Камал театрының Зур һәм Кече залларында үтә.

Гастрольләр Зифа Кадыйрова әсәре буенча куелган «Фатыйма» драмасы белән 25 апрельдә башлана. 26 апрельдә Илгиз Зәйниев «Нур» театры өчен махсус язган «Хыял йорты» яшьләр комедиясе уйналачак. 27 апрельдә Уфа авторы Мөдәррис Багаевның «Бер мәл шәһәрдә» комедиясе күрсәтелә. 26, 27 апрель көннәрендә Кече залда Мансур Гыйләҗевның «Көлмәгез, мин үләм» комедиясе була. Гастрольләр 28 апрельдә Мирхәйдәр Фәйзинең легендар мелодрамасы «Галиябану» белән төгәлләнә.

Бүген Татарстан Язучылар берлеге һәм “Мәгариф”, “Гаилә һәм мәктәп” журналлары оештырган “Әдәби карта” конкурсының җиңүчеләрен бүләкләделәр. Әлеге матур, җылы очрашу Татарстан Язучылар берлеге бинасында узды.

Җиңүчеләрне жюри әгъзалары — Татарстанның халык шагыйре Газинур Морат, «Идел» журналының баш мөхәррире Гөлүсә Закирова, шулай ук Татарстан китап нәшриятының баш мөхәррире Ленар Шәех, Бөтендөнья татар конгрессының Россия регионнарындагы татар массакүләм чаралары белән эшләү бүлеге җитәкчесе Булат Ибраһим котлады.

Бүләкләү тантанасы түгәрәк өстәл эшенә ялганды. Түгәрәк өстәл «Заман мәктәбе һәм китап» темасына багышланган иде.

Татарстан Язучылар берлегенең Тукай клубында Рәдиф Гаташ исемендәге Бөтенроссия фәнни-гамәли тикшеренү һәм иҗади эшләр конференциясе булып узды.

Татарстанның халык шагыйре Марсель Галиевның «Алтай сулышы» фотокүргәзмәсе Әмир Мәҗитов музеенда ачыла.

«Алтайга дүрт мәртәбә барып кайттым. Шунда төшерелгән табигать күренешләрен кешеләргә күрсәтәсем килә. Илледән артык фоторәсем урнаштырдык», ди шагыйрь.

Ачылу тантанасы 14 апрельгә билгеләнгән. Башлана – 15.00 сәгатьтә. Тантанада беренче экскурсияне Марсель Галиев үзе үткәрәчәк.

Әмир Мәҗитов музееның адресы – Казан шәһәре, Дзержинский урамы, 27 нче йорт.

https://tatar-inform.tatar

Казан Мэры патронажы астында эшләүче «Апуш» студиясе тамашачыларны спектакльләренә чакыра.

Апрель аенда «Апуш» татар балалар театр студиясенең спектакльләре Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театрының кече сәхнәсендә һәм «Чулпан» мәдәният үзәгендә күрсәтеләчәк.

10 апрель көнне драматург, «Әкият» Татар Дәүләт курчак театрының сәнгать җитәкчесе, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе Илгиз Зәйниев әсәре буенча «Кечтүк» спектакле, 13 апрельдә «Апуш»ның тәүге эше, драматург Равил Бохараев пьесасы буенча куелган (Мөдәррис Әгъләмов тәрҗемәсе) «Апушның тылсымлы төшләре» спектакле, 14 апрель көнне танылган мәгърифәтче, галим, педагог, язучы, этнограф Каюм Насыйри әсәре, Айгөл Әхмәтгалиева инсценировкасы буенча «Әбүгалисина» мюзиклы Г.Камал театрының кече сәхнәсендә күрсәтеләчәк. Башлану вакыты: 18:00.

«Әбүгалисина» мюзиклын шулай ук 12 апрель көнне 16.00 сәгатьтә «Чулпан» мәдәният үзәгендә карап булачак. Гыйнвар аенда булган премьерада спектакльне бер состав уйнаган булса, бу юлы рольләрне башка состав тәкъдим итәчәк. «Апуш» балалар театр студиясендә шөгыльләнүче һәр балага үзен сәхнәдә сынап карау мөмкинлеге бирелә. Шуңа күрә спектакльдәге рольләрне алар чиратлашып башкара.

Искәртеп узыйк, «Апуш» татар балалар театр студиясе 2022 нче елның март аенда эшли башлады. Хәзерге вакытта Казанның «Сәйдәш», «Чулпан» мәдәният үзәкләрендә һәм Ленин исемендәге мәдәният йортында эшләп килүче студияләрендә барлыгы 90га якын бала шөгыльләнә. Бер ел дәвамында 4 спектакль куелды. Күптән түгел, 13 мартта, «Апуш» 1 яшьлек туган көнен бәйрәм итте. Биредә 1 еллык эшчәнлекнең нәтиҗәләре күрсәтелде.

Исегезгә төшерәбез, татар балалар театр студиясенең беренче премьерасы – «Апушның тылсымлы төшләре» спектакле «Театраль Идел буе» балалар һәм яшьләр театр коллективлары фестивалендә «Иң яхшы балалар спектакле» номинациясендә беренче урын алды. Әлеге фестивальдә Татарстан беренче тапкыр җиңү яулый.

Татарстан Язучылар берлегенең Тукай клубында Татарстанның халык артисты Азат Тимершәехның юбилей концерты узды.

6 апрель көнне Апас мәдәният йортында танылган драматург, язучы, режиссер Әмир Камалиев исемендәге балалар театр коллективлары өчен тәүге тапкыр оештырылган I нче районкүләм “Бар дөнья – театр” фестиваль-бәйгесенә йомгак ясалды.

Чарада район башкарма комитеты җитәкчесе урынбасары Гөлүсә Галләмова, район мәгариф бүлеге мөдире Гөлүсә Галләмеева, язучы, драматург Хәбир Ибраһим, Әмир Камалиевның бертуган энесе Дамир Камалиев катнашты. Район мәдәният йорты фойесында Әмир Камалиевның тормышын, иҗатын чагылдырган күргәзмә дә оештырылган иде.

Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла Бакуда Әзербәйҗанның элекке Президенты Хәйдәр Алиевның 100 еллыгы уңаеннан узган чараларда катнашты һәм чыгыш ясады.

Кайбыч районы Чүти урта гомуми белем бирү мәктәбендә шагыйрь, язучы, публицист, журналист, тәрҗемәче Зариф Бәширинең 135 еллык юбилеена багышланган төбәкара фәнни- гамәли конференция узды. Чарада Кайбыч районы мәгариф бүлеге җитәкчесе Илмас Хәмидуллин, Чүти урта мәктәбе директоры Рәис Хөснетдинов, Чувашия Республикасы Комсомол районының татар теле укытучылары һәм укучылары катнашты.

Татар телендә иҗат итүче мәктәп укучылары арасында «Илһам» Бөтенроссия яшь язучылар бәйгесенең зона этабы Яр Чаллы шәһәренең 54 нче гимназиясе бинасында башланып китте. Бәйгедә Актаныш, Мамадыш, Минзәлә, Менделеев, Әгерҗе, Тукай, Алабуга районнарыннан һәм Яр Чаллы шәһәреннән 50 дән артык укучы чыгыш ясады. Бәйгедә катнашучыларның хезмәтләрен Татарстан язучылар берлеге әгъзалары Факил Сафин, Рәдиф Сәгъди, Гөлзада Бәйрәмова бәяләделәр.​

Татарстан Язучылар берлегенең Тукай клубында “Язучылар елмая яки язгы маҗаралы көннәр” дип исемләнгән юмор кичәсе узды. Кичәдә танылган язучылар, сәнгать әһелләре чыгыш ясады. Чараны сатирик язучы Хәбир Ибраһим ( Ахир) алып барды.

5 апрель көнне Роберт Миңнуллинның «Мәхәббәтле көзләрем» дип исемләнгән яңа китабын тәкъдим итү кичәсе узачак. Чара «Китап club» рестораны (Бауман ур., 19) 15.00 сәгатьтә үтәчәк. Китапта Р.Миңнуллинның яңа шигырьләре һәм элегрәк язылган сайланма әсәрләре урын алган.

Бирегә авторның туганнары, дуслары, якыннары, танылган татар шагыйрьләре һәм язучылары чакырулы. Теркәлү өчен электрон адрес: venera.pr@tatkniga.ru . Керү ирекле.

Түбән Кама шәһәренең Г.Тукай исемендәге китапханәсендә язучы-драматург, шагыйрь Хәбир Ибраһимов белән «Садә җанында – дөнья гаме» дип исемләнгән әдәби – музыкаль очрашу булып узды.

Татар әдәбиятын үстерүгә зур өлеш кертүе һәм күпьеллык иҗади эшчәнлеге өчен, Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, шагыйрә Сания Юныс кызы Әхмәтҗанова “Фидакарь хезмәт өчен” медале белән бүләкләнде. Медальне 30 мартта Кремльдә Татарстан Республикасы Дәүләт Советы рәисе Фәрид Мөхәммәтшин тапшырды.

Каләмдәшебезне югары дәүләт бүләгенә ия булуы белән котлыйбыз, яңа иҗади уңышлар телибез.

24 март көнне Яков Емельянов исемендәге мәдәният үзәгендә Чаллы шәһәрендә яшәп иҗат иткән, татар шигъриятендә үзенчәлекле эз калдырган шагыйрь Ямаш Игәнәйгә 85 ел тулу уңаеннан искә алу кичәсе булды. Кичәдә Татарстанның халык артисты Виталий​ Агапов, Татарстан Язучылар берлегенең Чаллы бүлеге җитәкчесе, Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Факил Сафин, шагыйрь һәм тәрҗемәче Мансур Сафин, шагыйрә һәм җырчы Людмила Аланлы, Чаллы шәһәренең Үзәк китапханәсе каршында эшләүче музей директоры Роза Хәмидуллина, Ямаш Игәнәй исемендәге Ләке авылының мәктәп вәкилләре чыгыш ясадылар. Кичәне мәдәният үзәге директор Людмила Белоусова оештырды.

Питрәчнең Ленино-Кокушкино авылы китапханәсендә танылган язучы Айгөл Әхмәтгалиева белән очрашу кичәсе булып узды.

Очрашуга килгән кунакларны Яшьләр үзәгендә эшләп килүче балалар ансамбле каршы алды. Фойеда язучы иҗатына багышланган китап күргәзмәсе дә оештырылган иде. Кичәне Питрәч районы үзәкләштерелгән китапханәләр челтәре директоры Земфира Әхмәтшина язучы белән якыннан таныштырудан башлап җибәрде.

Айгөл ханым исә, үзенең тормыш юлы, иҗади эзләнүләре, уй-хыяллары турында сөйләп дәвам итте. Төрледән-төрле кызыксындырган сорауларга җаваплар бирде, фикерләре белән уртаклашты. Язучы үзенең укытучы гаиләсеннән булуы, әнисенең дә берара китапханәдә эшләп алуын искә алды, күңелле хатирәләре белән уртаклашты. Кичәбездә автор һәр басылып чыккан җыентыгына мәгълүмат бирергә тырышты. Айгөл ханымның бигрәк тә, “Синең өчен яшим”, “Ак читек”, “Баланнарда бал тәме”, “Кичке таң” китапларын халык аеруча бик җылы кабул итте. Шулай ук татар дөньясының бөек җырчысы Хәния Фәрхигә багышланган новеллалар җыентыгы да иң яратып укыла торган басмалардан санала.

Телевизор экраннары аша күрсәтелүче “Ак чәчәкләр”, “Мәхәббәт хакына”, “Җылы эзли җаннар” фильмнарының сценарий авторы да Айгөл Әхмәтгалиева икәнен белгәч, кунакларыбыз таң калды.

Кичәгә тагын да ямь өстәп, күп кенә бәйгеләрдә җиңү яулаган укучыбыз Зәринә Әскәрова авторның “Ак чәчәкләр” җырын башкарды. Шулай ук, районыбыз йолдызы Алинә Минһаҗева “Умырзая” җырын башкарып, тамашачыларыбызга күңелле бәйрәм кәефе бүләк итте. Шәле авылы мәдәният йорты үзешчән артистлары Айгөл Әхмәтгалиеваның “Баш куям тезләреңә” спектакленнән өзек күрсәттеләр.

Очрашу барышын – да, кунаклар Айгөл ханымга изге теләкләрен дә җиткерергә ашыктылар. Кичәгә килгән авылдашыбыз Фатыйма Хәлимбаева Хәния Фәрхигә багышланган җыентыгын җентекләп укуы, вакыйгаларның матур итеп тасвирлануы турында бик матур фикерләрен җиткерде. Автор исә, әсәр үзәгендә торган геройларның уңай тасвирлануын янәшәдәге изге кешеләренең күплеге, геройларны ныклап өйрәнүе турында да ассызыклап үтте.

Бу очрашуда Айгөл ханым студент елларында бергә укыган Лилия ханым белән дә очрашып, әңгәмә корды.

Кичә һәрбер кешедә җылы тәэсирләр калдырды.

http://pestrecy-rt.ru

Каләм әһелләренең Татарстан Язучылар берлеге гамәлгә куйган “Балалар бакчаларында нәниләр белән очрашулар циклы”н дәвам иттереп, 23 март көнне шагыйрә Сания Әхмәтҗанова Казандагы 393 нче балалар бакчасында кунакта булды.

Очрашуга бөтен бакча коллективы белән әзерләнгәннәр. Бәйрәмдә балалардан, бакча мөдиреннән башлап, тәрбиячеләр, аларның ярдәмчеләре, музыка тәрбиясе бирүче педагог, аш-су пешерүчеләр дә катнашты. Шагыйрә белән очрашу бакчаның гомуми бәйрәменә әйләнде.

Элегрәк балалар бакчасында эшләгәнен искә төшереп, шагыйрә үзе дә биеп тә, җырлап та, балаларга кушылып шигырь сөйләп, уйнап та алды.

Балалар татар шагыйрен күрде, татарча шигырьләр сөйләде, шагыйрә апаларына сорауларын бирде. Мондый җылы очрашудан алган хис-кичерешләр, һичшиксез, балалар һәм өлкәннәр күңелендә озак сакланыр.

Хөрмәтле әдәбият сөюче, туган телен хөрмәт итүче, алга максат куеп һәрвакыт уңышка ирешергә омтылучы дуслар!

Сезне татар милләте киләчәге өчен иң мөһим проектларның берсе #ӘДӘБИМАРАФОН проектында катнашырга чакырабыз!

#ӘДӘБИМАРАФОН проектында катнашу һәм финалга үтү өчен:

1. Проектның ВКонтакте социаль челтәрендәге рәсми берләшмәсенә һәм Telegram’дагы рәсми каналы яңалыкларына язылыгыз: vk.com/adabimarathon, https://t.me/adabimarathon;
2. Проектның асылын аңлау өчен бәйге нигезләмәсе белән танышыгыз: http://tat-i.net/tt/adabimarafon;
3. Смартфоныгызга/компьютерга (моңарчы урнаштырылмаган булса) татар клавиатурасы урнаштырыгыз: инструкция – http://tat-i.net/tt/node/12;
4. Рәсми берләшмәдәге (https://vk.com/adabimarathon) беркетелгән игълан астында катнашуыгызны белдереп «+» тамгасын, исем-фамилиягезне, яшегезне, үзегез яшәгән ил/төбәк/шәһәр/районны хәбәр итеп комментарий урнаштырыгыз һәм әлеге игълан язмасы белән үз аккаунтыгызда уртаклашыгыз;
5. 21 көн дәвамында (1-21 апрель) татарча китап/журнал (роман, повесть, хикәя, пьеса, поэма, шигырь) укы һәм укыган әдәби әсәрдән иң мәгънәле, кызыклы һәм файдалы өзекләрне үз сәхифәгездә башкаларны кызыктырырлык итеп, фотосурәтләр/видеоязмалар өстәп #әдәбимарафон хэштегы, оештыручыларның хэштеглары (#татарстанязучыларберлеге, #татнетныүстерүфонды #БелемРадиосы) һәм партнерларның хэштеглары (проектка финанс/материаль ярдәм күрсәтүче юридик яисә физик зат), әсәр исеме һәм әсәр авторы хэштеглары белән урнаштырып барыгыз (катнашучының профиле ачык булырга тиеш!).

XXIII #әдәбимарафонда катнашучылар өчен марафон барышында чат оештырылачак һәм төрле шәхесләр белән онлайн очрашулар, файдалы вебинарлар (үзүсеш, уңышка ирешү серләре һ.б.темалар буенча) үткәреләчәк. Һәр финалистның «Миллион татар» журналында үзе иҗат иткән әсәрләрне (шигырь, хикәя) бастырып чыгару мөмкинлеге булачак. Марафончыларның иҗат җимешләре, «Миллион татар» журналында урнаштырылу белән бергә, иң яхшы әсәрләрдән өзекләр Белем радиосында да урын алачак.

Шулай ук, финалистлар 2023 елның җәй айларында үткәреләчәк #ӘДӘБИКӨРӘШ проектында катнашу хокукына ия булачак. Ул ике этапта үткәрелә. I этап – онлайн форматта, II этап (финал) – #әдәбисабантуе’нда үткәрелер, дип көтелә. Финалга яшьләр арасыннан 16 финалист һәм өлкәннәр арасыннан 16 финалист сайлап алыначак.

Хәерле сәгатьтә! Финалистларны бүләкләү тантанасында очрашканга кадәр!

PS. Гаризалар 1 апрель 23:30 минутка кадәр кабул ителә.

22 март көнне​ Әлмәт шәһәренең 17нче мәктәп укучылары​ Татарстан Язучылар берлеге әгъзалары, Р.Төхфәтуллин исемендәге премия лауреатлары,​ якташ шагыйрәләр, апалы-сеңелле балалар язучылары Лилия һәм Резеда Фәрхетдиновалар белән очрашты. Чарада язучы апалары укучылар белән җылы әңгәмә корды, балаларны татарча биетте, белгән шигырьләрен яттан сөйләтте, әкиятне пантомима рәвешендә уйнатты, табышмаклар укып җавап таптырды, җыеп әйткәндә, балаларга чын бәйрәм оештырды. Ахырдан күмәк фотога төшеп, тагын очрашырга вәгъдә бирештеләр.

Легендар җырчы, Россиянең атказанган, Татарстанның халык артисты Эмиль Җәләлетдинов вафат. Бу хакта Филармониянең матбугат хезмәте хәбәр итә.

Хушлашу мәрасиме иртәгә, 20 мартта, 12:00 сәгатьтә Казанның Мәрҗани мәчетендә узачак.

Рухы шат, урыны җәннәттә булсын!

ТР Театр әһелләре берлегенең матбугат үзәге хәбәр итүенчә, Казанда Г. Тукай исемендәге XII Халыкара шигырь укучылар конкурсы узачак. Быел конкурс милли мәдәниятләр һәм традицияләр елына багышлана. Конкурсның темасы: “Гасырлар аша…”

Конкурсның жюри әгъзалары – Татарстан Республикасының күренекле театр өлкәсе эшлеклеләре. Жюри рәисе – РФ һәм ТРның атказанган сәнгать эшлеклесе, Г. Камал исемендәге Татар дәүләт академия театрының баш режиссёры — Фәрит Бикчәнтәев.

Сайлап алу турларында җиңүчеләр Казанда, М.Сәлимҗанов исемендәге Актёрлар йортында узачак конкурсның финал этабында катнашачак. 21 апрель көнне җиңүчеләр катнашында гала-концерт уздыру планлаштырыла.

16 март көнне Яр Чаллы шәһәренең 37 санлы гомуми белем бирү мәктәбендә Әлфия Ситдикованың иҗат кичәсе узды. Бәйрәмгә татар теле һәм әдәбияты укытучылары, китапханәчеләр һәм өлкән сыйныф укучылары җыелган иде. Мәктәп директоры Ләйсән Фәритовна Әхмәтҗанова язучының​ мәктәп белән тыгыз иҗади элемтәдә булуын бәяләп “Рәхмәт хаты”​ тапшырды. Укучылар шагыйрьнең шигырьләрен​ яттан сөйләделәр. 2022 нче елда Роберт Миңнуллин исемендәге әдәби бәйгедә​ – иң яхшы чәчмә әсәр номинациясендә 3 урынга лаек булган “Канатлар ныгыганда” повестеннан өзекләрне сәхнәләштереп күрсәттеләр. Саф татар телендә чыгыш ясаган укучыларның уеннары сокландырды. Укучылар һәм укытучылар рольләрне шулкадәр оста башкардылар. Тамашачыларның күбесенең керфекләре чыланды. Әсәрнең язылу тарихы, прототиплары бармы, юкмы икәне белән дә кызыксындылар. Яңа гына табадан төшкән “Ай йөгерә” китабы белән дә таныштырды, чыгыш ясаган балаларга китапны бүләк итте. Әлеге чараны татар теле һәм әдәбияты укытучылары, 17 санлы китапханәнең әйдәп баручы китапханәчесе Фирая Гыйззатуллина, мәктәп китапханәчесе Әлфия Нурлыгаянова оештырдылар.

16 март көнен Әлмәт районы дәүләт бюджет озак вакытлы дәвалануга мохтаҗ булган балалар өчен санатор тибындагы сәламәтләндерү гомум белем бирү учреждениесе “Яңа Кәшер санатор интернат- мәктәбе” укучылары түземсезлек белән көтте, чөнки алар янына очрашуга​ ​ танылган балалар язучылары,​ Татарстан Язучылар берлеге әгъзалары, Р.Төхвәтуллин исемендәге премия лауреатлары Лилия һәм Резеда Фәрхетдиновалар килде. Балалар укытучылары һәм тәрбиячеләр белән бергә​ алдан ук бик күп​ китапларын укып әзерләнгәннәр. Очрашу вакытында​ Резеда Фәрхетдинованың шигырьләрен​ яттан сөйләделәр, җырларын җырдыдар, Лилия Фәрхетдинованың “Җырны сайлый белергә кирәк” әкиятен​ чын артистлар кебек сәхнәдә​ уйнап күрсәттеләр. Укучылар алдан әзерләп куйган сораулары белән беррәттән аралашу вакытында туган сорауларын да​ бирделәр. Язучы апаларыннан шигырь ничек туа, әкият ничек языла икән дип кызыксындылар.​ Лилия Фәрхетдинованың әкиятләренә төшерелгән мультфильмнарны карап узгач, киләсе очрашуга үзләре дә мультфильм төшерергә вәгъдә бирделәр. Ахырдан Лилия һәм Резеда Фәрхетдиновалар​ санатор интернат- мәктәбе китапханәсенә үз китапларын бүләк иттеләр һәм нәни китап сөючеләр белән бергә күмәк фотога төштеләр.​ Очрашу​ бик матур узды, ул балалар күңелендә бик озак еллар дәвамында җылы хисләргә төренеп сакланыр.

15 март көнне Әлмәт шәһәренең​ муниципаль бюджет гомуми белем​ бирү ” Татарстан нефтенә 70 ел исемендәге 25енче гомуми урта белем бирү мәктәбе”​ укучылары янына танылган балалар язучылары, Татарстан Язучылар берлеге әгъзалары, Р.Төхфәтуллин исемендәге премия лауреатлары апалы- сеңелле Фәрхетдиновалар килде. Очрашуга башлангыч мәктәп укучылары бик нык әзерләнгән.​ Алар Лилия Фәрхетдинованың ” Аю баласы Аюкайның туган көне”- “День рождения Мишутки”-“Baby Bear’s Birthday” әкиятен өч телдә сәхнәләштереп күрсәттеләр,​ Резеда Фәрхетдинованың​ ел фасылларына​ багышланган шигырьләрен сәнгатьле итеп сөйләделәр, “Балачак җыры”​ халыкара конкурсында җиңгән “Светофор” җырын җырладылар.​ Балалар язучы апаларының китапларын укып,​ әсәрләренә рәсемнәр дә ясап, күргәзмә оештырганнар.​ ​ Лилия​ һәм Резеда Фәрхетдиновалар китап сөюче нәни дусларының сорауларына җавап биргәч, үз әсәрләрен укыдылар, мәктәп китапханәсенә китапларын бүләк иттеләр. Мәктәп директоры Сәгъдиева Гөлнара Нил кызы,​ ​ китапханәче Гөлнара Низамова, башлангыч укытучылары, укучы балалар килгән язучыларга рәхмәт белдерде. Ахырдан барысы бергә истәлеккә күмәк фотога төштеләр.

15 март көнне Татарстан язучылар берлеге оештырган иҗади очрашулар кысаларында Казанның 321 нче «Балалар аланы» балалар бакчасында шагыйрь, Татарстан китап нәшрияты мөхәррире Рифат Сәлах белән очрашу үтте. Кунакны балалар милли киемнәр киенеп, җыр-бию белән каршы алдылар. Шунысы игътибарга лаек, сәхнәгә чыккан кызлар-малайлар башкарган җырларга, залда утырган тамашачы балалар да кушылды.

Нәни «артистлар» авторның шигырьләрен ана телебездә камил рәвештә сәнгатьле итеп сөйләделәр, шигырьнең темасына карап, төрле костюмнар кигәннәр, уенчыклар тотканнар иде. Иң кызыгы: иң нәни балалар да шигырь сөйләде. Ике малай белән бер кызның ике яшьләре тулар-тулмас сәхнәгә чыгулары үзе бер батырлык. Рифат Сәлах та шигырьләрен укыды, сорауларга җавап бирде, шундый матур итеп ана телебездә аралашучы балаларга, алар белән шөгыльләнгән тәрбиячеләргә соклануын белдерде. Иң яхшы чыгыш ясаучыларга автор үзенең «Чәчәк яраткан песи» китабын бүләк итте.

Очрашу барышында бер көтелмәгән бүләк тә булды. Шул бакчада эшләүче татар теле тәрбиячесе Раушания ханым Захарова моннан алты ел элек интервьюлар конкурсында катнашу өчен яздырылган Рифат белән сөйләшүне дә күрсәтте.

Әлеге чара барышында балаларның әдәбиятыбызга бик якын торулары сизелеп торды. Ана телебезне кадерләгән бакчалар булганда киләчәккә дә өмет уяна. Рәхмәт аларга!

14 мартта Казанның инглиз телен тирәнтен өйрәтә торган 18 нче урта мәктәбендә шагыйрә Сания Әхмәтҗанова иҗатына багышланган “Гәрәбә” дип исемләнгән әдәби-музыкаль кичә булды. Бәйрәмдә шагыйрә үзе дә катнашты.

Кичәдә укучылар башкаруында яңгыраган шигырьләр, шагыйрә сүзләренә язылган җырлар, алып баручыларның югары әдәби телдәге нәфис сүзе Сания Әхмәтҗанова иҗатын һәрьяклап яктыртты.

Чыгышлар укучыларыбызга туган телебезнең камиллеген, дәрәҗәсен, аһәңлелеген тагын бер кат тоярга мөмкинлек бирде. Шагыйрә дә үз чыгышында татар теленең башка бер генә телдән дә ким түгеллеген, киресенчә, ана телебезнең безнең өчен аеруча мөһим, кирәкле тел булуын, аны гомер буе йөрәк түрендә сакларга кирәклеген әйтеп узды.

Программа шагыйрәнең башлангыч, урта, югары сыйныфта укучы балаларга туры килгән әсәрләреннән төзелгән булганга, очрашуда нәниләрдән башлап, югары сыйныф укучыларына кадәр катнашты. Кичә барышында экранда чыгышлар эчтәлеген яктырткан видеолар, фоторәсемнәр күрсәтелеп барды.

Программаны мәктәпнең татар теле һәм әдәбияты укытучысы, филология фәннәре кандидаты Рәшитова Нәзифә Мөхлисулла кызы төзегән. Очрашу директорның милли тәрбия эшләре буенча урынбасары Яруллина Альбина Наил кызы, туган тел һәм әдәбият укытучылары Гарәфиева Эльвира Вагыйз кызы, Билалова Лениона Рәшит кызы, Мәүлитова Регина Равил кызы катнашында оештырылган һәм уздырылды.

Мәктәп директоры Бәдриева Рина Ринат кызы, үзе дә шагыйрәнең якташы – Арча кызы булганга, Сания Әхмәтҗанова иҗаты аның өчен аеруча кадерле булуын билгеләп үтте, очрашу истәлеге итеп, кунакка Арча осталары чиккән энҗеле калфак кидерде. Шагыйрә укучыларга үз китапларын бүләк итте.

Татарстан Язучылар берлегенең Әлмәт бүлегенә 60 ел тулу уңаеннан, шәһәрнең 2 нче лицеенда Р.Төхфәтуллин, С.Сөләйманова исемендәге премияләр лауреаты язуы Рәфкать Шаһиев белән очрашу булды. Очрашуныны лицейның милли эшләр буенча директор урынбасары Лилия Мирвәлиева, татар теле укытучысы Фәрит Шәйдуллин оештырган. Очрашуга шәһәр мәктәпләренең татар теле укытучылары, Р.Шаһиевның төрле елларда үзе укыткан һәм бүгенге көндә мәгариф өлкәсендә эшләүче элеккеге студентлары килгән иде. Рәфкать әфәнде иҗат процессы, әсәрләренең язылу тарихы, аңа этәргән сәбәпләр турында сөйләде. Очрашуга килүчеләрне кызыксындырган сорауларга җаваплар бирде. Әлмәт татар дәүләт драма театры артистлары Илназ Гыймалетдинов, Резедә Хәертдинова, Алсу Сибгатуллиналарның дәртле дә, сагышлы да җырлары, Р.Шаһиевның артистлар авызыннан яңгыраган шигырьләре очрашуның зәвыклы бер аһәне булды.

13 нче март көнне Татарстан язучылар берлеге оештырган иҗади очрашулар кысаларында Казанның 80 нче «Тамчылар» балалар бакчасында шагыйрь, Татарстан китап нәшрияты мөхәррире Рифат Сәлах белән очрашу үтте.

Кичәдә балалар авторның шигырьләрен укыдылар, җырладылар, бик матур итеп татарча биеделәр, аулак өй йоласын күрсәттеләр. Балалар шулай ук Рифат Сәлах шигырьләре буенча рәсемнәр ясаганнар иде. Шагыйрь балалар өчен язылган шигырьләрен укыды, сорауларга җавап бирде, балалар бакчасына «Чәчәк яраткан песи» китабын бүләк итеп калдырды. Ахырдан балалар белән бергә Рифат Сәлах та балаларның әйлән-бәйлән уенына кушылды. Алар белән бергәләп биеп тә алды. Балалар шагыйрь белән фотога төштеләр. Очрашу бик күңелле узды.

6 мартта ул Яшел Үзән районының Осиново бистәсендәге “Васильки” бакчасының алты-җиде яшьлек балалар төркеме белән очрашты. Бу бакчада Рафисның үз оныклары да тәрбияләнә. Алар аның кече кызы Зөлфия балалары – Роберт һәм Айза Галәветдиновлар. Алар башка балалар белән бергә дәү әтиләренең шигырьләрен яттан сөйләделәр.

9 мартта Рафис Корбан Казан шәһәренең 2 нче татар гимназиясе каршындагы бакча балалары янында булды.

10 мартта иртәнге якта Казан шәһәренең 105 номерлы бакчада тәрбияләнүчеләр белән, төштән соң Федсеевская урамында урнашкан Халыкара мәктәпнең бакча яшендәге балалар төркеме белән очрашты.

Һәр бакчада да балалар аның шигырьләрен сөйләделәр, шагыйрь абыйлары турында үзләрен кызыксындырган сораулар бирделәр. Барлык бакчаларда да шагыйрь балалар белән уртак телне тиз тапты, аларга шигырьләрен генә сөйләп калмады, үзе уйлап тапкан табышмаклар да әйтеп, дөрес җавап биргән балаларга китапларын бүләк итте. Халыкара мәктәп бакчасындагы очрашу инглиз рус һәм татар телләрендә барды. Рафис анда үзенең шигырьләрен татарча һәм русчага тәрҗемәдә сөйләде. Тәрбия нигездә инглиз телендә бара торган булганлыктан, тәрбиячеләр барысы да инглизчәне яхшы белгәнлектән, шагыйрьнең шигырьләрен турыдан туры инглиз теленә дә тәрҗемә итеп бардылар. Бу төркемдә тәрбияләнүче кызларның берсе “Туган тел” шигырен сөйләде.

17 март көнне 14.00 сәгатьтә Г. Тукай әдәби музеенда танылган татар язучысы, драматург, шагыйрь, публицист һәм әдәбият тәнкыйтьчесе Әхмәт Фәйзинең тууына 120 ел тулуга багышланган «Тукай хәятына чумып…» дип исемләнгән әдәби-музыкаль кичә уздырыла.

Г. Тукай әдәби музеенда шагыйрьнең даирәсе – замандашлары һәм фикердәшләре, аның иҗатын өйрәнүче галимнәр, язучылар белән бәйле күп чаралар оештырыла. Әхмәт Фәйзи – Г. Тукайның тормышын һәм иҗатын тирәнтен өйрәнгән шәхес, шуңа күрә бу чараның музейда узуы табигый.

Ә. Фәйзи ХХ гасырның 30 нчы елларында беренчеләрдән булып Г.Тукай образын драматургия жанрында «Тукай Җаекта» һәм «Тукай» пьесаларында гәүдәләндерә, «Тукай» кинолибреттосын яза. Гомеренең соңгы елларында «Тукай» романы өстендә эшли. Китап өчен материалларны Ленинград, Мәскәү, Алма-Ата архивларында эзли. Ике китап итеп уйланылган бу эпопеяны әдип 1947 елда яза башлый һәм беренче китабын 1950 елда тәмамлый. Кызганычка каршы, китапның икенче кисәге язылмыйча кала. 1952 елда дөнья күргән роман күп телләргә тәрҗемә ителә, татар телендә берничә тапкыр басыла. Халык шагыйре бөек Тукайның балалык һәм Җаек чоры биографиясен татар милләтенең язмышы белән тыгыз бәйләп, олы тарихи вакыйгалар фонында тасвирлаган әсәре өчен Ә.Фәйзи 1958 елда язучылардан беренче буларак Татарстан Республикасының Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясенә лаек була.Ә.Фәйзи татар поэзиясендә интеллектуаль шигырь традицияләрен үстерүгә һәм баетуга күп хезмәт куя. Аның иҗатында юмор-сатира зур урын били, драматургия әсәрләре дә билгеле («Каеннар яфрак ярганда», «Беренче елмаю»). Театр сәнгатенең синтетик жанрларын берләштергән музыкаль комедия, опера һәм балет өчен либреттолары (Н. Җиһановның «Качкын», «Җәлил», М.Мозаффаровның «Зөлхәбирә» операларына, Ф.Яруллинның «Шүрәле», Р.Гобәйдуллинның «Кисекбаш» балетларына) бар.

Татарстан Республикасы Милли музее фондында күренекле татар шәхесләре белән бәйле күп санлы тупланмалар саклана. Алар арасында Ә. Фәйзинең шәхси әйберләре, төрле фотосурәтләр, гаиләсе белән бәйле тормыш-көнкүреш предметлары да бар. Музей чарасы татар телендә югары сыйныф укучылары, студентлар һәм татар мәдәнияты белән кызыксынучылар өчен оештырыла.

Керү ирекле.

Танылган шагыйрь, мәгариф ветераны, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе Сания Әхмәтҗанова – “Ком сәгате” тапшыруының кунагы. Журналист Данил Гыйниятов белән әңгәмәдә сүз укытучы, журналист, язучының тормышта, милләт язмышында тоткан урыны турында барачак.

Тапшыру 12 мартта ТНВ каналында – 16.00 сәг., “Планета” каналында – 19.05 сәг. башлана.

13 мартта Татарстан Язучылар берлеге бинасында (Мөштәри урамы, 14) Марат Ибраһимов һәм Халисә Мөхәммәдиеваның  “Люди” китабының презентациясе була. Китап Галимҗан Ибраһимовның “Адәмнәр” повесте язылуның 100 еллыгына һәм Урал-Идел буендагы 1921-1923 еллардагы ачлык темасына багышланган. Повестьның беренче тапкыр рус теленә тәрҗемәсе тәкъдим ителә. Кичә 17 сәгатьтә башлана.

Искә алу кичәсе 12 мартта 14.00 сәгатьтә үтәчәк. Анда драматург Данил Салихов, ТР халык артисты Рәсим Низамов, ТР атказанган артисты Айгөл Бариева һ.б.артистлар катнашачак.

Апас Үзәк китапханәсендә  талантлы шагыйрә, язучы Гөлнур Айзатның​ “Баллы кирпеч” китабын тәкъдир итү кичәсе булып узды. Кичәгә район җитәкчеләре, Гөлнур Айзатның дуслары, туганнары, классташлары, иҗатын яратучылар, китап сөючеләр җыелды. Гөлнур Айзат “Баллы кирпеч” повестеның төп герое – әтисенең бабасы кирпеч сугу остасы, халык архитекторы Ибәтулла Рәхмәтуллинның тормыш вакыйгалары турында сөйләде, иҗат итү серләре белән уртаклашты, Автор башкаручы буларак оста итеп җырлады да, биеде дә. Китап бәйрәме матур хатирәләргә бай булды. Кичә Гөлнур Айзат сүзләренә язылган җырлар белән үрелеп барды.Апас халык театры артистлары “Баллы кирпеч”әсәрен сәхнәләштереп тә күрсәттеләр.

Язучылар бәйрәменә багышлап, Әлмәт шәһәренең 10ынчы мәктәп укучылары​ 31енче балалар бакчасы белән берлектә​ балалар язучылары Лилия һәм Резеда Фәрхетдиноваларны очрашуга чакырдылар. Сабыйлар Лилия апаларының әкиятләренә төшкән мультфильмнарны карадылар, Резеда апаларының шигырьләрен сәнгатьле итеп сөйләделәр, аның “Балачак җыры ” халыкара конкурсында җиңүче дип табылган “Светофор”​ җырын башкардылар ,​ табышмакларына җавап эзләделәр.​ Шулай ук Лилия Фәрхетдинова укытучыларга әкиятләрне интерактив уку буенча мастер- класс күрсәтте. Ахырдан фотосессия узды. Чара​ бик җылы хисләр белән олылар һәм балалар күңелендә озак сакланыр.

Сарман районы Җәлил икенче санлы урта мәктәбендә Соббух Рәфыйковның тууына – 110, Гөлшат Зәйнәшеваның тууына 95 ел тулуга багышланган республикакүләм әдәби укулар узды.

1 мартта ТР Милли китапханәсендә Мохтар Әүэзовның татарчага тәрҗемә ителгән әсәрләр җыентыгын тәкъдим итәчәкләр.

Мохтар Әүэзов (1897-1961) социалистик реализмны үстерүгә сизелерлек өлеш керткән. Ул казах телендәге беренче роман-эпопея авторы. Мохтар Әүэзов драматург, рус һәм Европа классикасын тәрҗемә итүче, галим буларак билгеле.

Чара Казахстан консуллыгы белән берлектә үткәрелә. Кичәдә язучының улы Морат Әүэзов, оныгы Эльдар Кунаев, шулай ук Казахстан генераль консулы Ерлан Искаков катнаша.

Тәкъдим итү кичәсе 11.00 сәгатьтә китапханәнең конференцияләр залында башлана. Чарада катнашу өчен алдан теркәлергә кирәк.

Татарстан Язучылар берлеге, әнисе Нәзилә ханымның вафат булуы сәбәпле, язучы Галимҗан Гыйльмановның авыр кайгысын уртаклаша.

Урыны җәннәттә булсын.

Туган телләр көне уңаеннан Казан шәһәренең китапханәләр челтәре күптөрле чаралар уздырды. Вишневский урамындагы Үзәк китапханәдә 22 нче февральдә шигърият кичәсе булды. Анда язучылардан Рифә Рахман катнашты. Шигырьләрен укыды, татар телен саклауның мөһимлеге, шартлары, аның бүгенге хәле турындагы фикерләре белән уртаклашты. Кичәдә башка мәдәният оешмаларыннан да чыгыш ясаучылар булды: залда борынгы җырлар, мөнәҗәтләр, “Туган тел” яңгырады. Үзләре дә иҗат белән шөгыльләнгән китап сөючеләр шулай ук шигырь сөйләделәр, җыр җырлап күңел күтәрделәр.

Халыкара туган тел көнендә Казанның Мәскәү районы татар телендә тәрбия һәм белем бирүче 105нче балалар бакчасында үзенчәлекле семинар – язучы һәм шагыйрә Фирдәвес Әһлиянең иҗат кичәсе зур күтәренкелек белән үтте.

Чарага татар телендә тәрбия һәм белем бирүче балалар бакчаларыннан 20-ләп тәрбияче җыелышкан иде. Методик берләшмәнең җитәкчесе Шәрәфиева Рәмзия Рафисовна да бар иде.

Балалар Фирдәвес Әһлиянең «Күбәләк һәм чәчәк», «Әбиләрдә кунакта» һәм «Алтын ачкыч» әсәрләре буенча куелган нәни спектакльләрне зур зәвык белән уйнап күрсәттеләр. Тәрбиячеләр исә аның шигыренә иҗат ителгән «Бишек җыры»н бик моңлы итеп җырладылар.

Фирдәвес Әһлия дә илһамланып үз шигырьләрен сөйләде, тәрбиячеләргә «Моңлы курай» һәм «Кояшлы Алиш» дигән китапларын бүләк итте.

Шушы күңелле очрашуда туган телебез – татар теленең байлыгы һәм камиллеге тагын бер кат калку итеп күрсәтелде.

22 нче февраль көнне Абдулла Алиш исемендәге 20 нче гимназиядә “Алиш эзләреннән” Бөтенроссия фәнни-эзләнү конференциясе узды. Конференция эшендә ТР Мәгариф һәм фән министрлыгының телләр буенча идарә башлыгы Илгиз Халиков, ТР Мәгарифне үстерү институты доценты Рәсимә Шәмсетдинова, педагогика фәннәре докторы, академик, Әнвәр Хуҗиәхмәтов, Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары, шагыйрә Илсөяр Иксанова, балалар язучысы, Абдулла Алиш исемендәге премия иясе Йолдыз Шәрәпова, язучы, Г.Тукай премиясе лауреаты Ләбиб Лерон, балалар шагыйре Рафис Корбан, танылган шагыйрә Эльмира Шәрифуллина, Абдулла Алишның туганнары Гөлшат апа һәм Азат абый Сөнкишевлар катнашты. Чарада укучылар һәм укытучылар 5 юнәлеш буенча эзләнү һәм ижат эшләрен тәкъдим иттеләр. Шунысы куанычлы балалар Алиш премиясе лауреатлары: Р.Корбан, Л.Шәех, Г.Гыйлманов, Й.Шәрәпова, Н.Сәйяр иҗаты буенча да чыгышлар ясадылар. Ачылу тантанасында Р.Миннуллин, Р. Арсланова шигырьләре яңгырады. Конференция бик матур һәм оешкан төстә узды.

Татарстанның Халык шагыйре, Габдулла Тукай премиясе лауреаты Разил Вәлиев Мәҗит Гафури медале белән бүләкләнде.

Медальне Татарстан Фәннәр академиясендә «Милли яңарышка юл күрсәтүчеләр» темасына узган түгәрәк өстәл утырышында «Мәҗит Гафури – XXI гасыр» мәдәният фонды советы рәисе Люция Камаева тапшырды.

Разил Вәлиевкә әлеге медаль Мәҗит Гафурига багышлап чыгарылган китап өчен бирелде. Китапны Разил Вәлиев җитәкчелек иткән «Җыен» фонды нәшер иткән. Бу басмага Мәҗит Гафуриның сайланма әсәрләре, моңарчы архивларда сакланган хатлары, публицистик язмалары кергән. Шулай ук китапта Мәҗит Гафури иҗатына Габдулла Тукай, Миркасыйм Госманов, Әмирхан Еники кебек шәхесләрнең рецензияләре дә урын алган.

Котлыйбыз!

tatar-inform.tatar

Удмуртиянең Ижау каласындагы Муса Җәлил исемендәге китапханә “ВКонтакте” социаль челтәрендә Муса Җәлил һәм Рафис Корбан шигырьләрен татар телендә яттан сөйләү буенча онлайн конкурс игълан иткән иде. Конкурста Удмуртияне Ижау, Сарапул, Можга, Водкинск шәһәрләре мәктәпләрендә, Татарстанның Әгерже районы мәктәпләрендә укучы балалар һәм ата-аналар, җәмгысе 90 кеше катнашкан. 15 февральдә, Муса Җәлил туган көнне Ижауның Халыклар дуслыгы йортында конкурста җиңүчеләргә Дипломнар тапшырылды һәм Рафис Корбан үзенең китапларын бүләк итте. Тантанада катнашучыларга Рафис Корбан һәм журналның поэзия бүлеге редакторы Фәнил Гыйләҗев шулай ук “Казан утлары” журналының узган елгы һәм быелгы беренче-икенче саннарын, 100 еллык юбилее уңаеннан чыккан фотоальбом бүләк иттеләр, “Казан утлары”ның тарихы турында сөйләделәр.

Халыкара Туган​ тел­ләр көнендә​ Әлмәт шәһәренең 2нче мәктә­бендә икеләтә бәйрәм узды – бүген беренче тапкыр мәктәп укуч­ыларына​ балалар яз­учылары Лилия һәм Ре­зеда Фәрхетдиновалар исемендәге​ әдәби премия тапшырылды.​ Язучы апаларыннан Премия алу бәхете​ ​ мәктәп укучылары ар­асында​ уздырылган “Нәни алтын каләм” әдәби конкурсында​ җиңүчеләргә елмайды.​ Аның максаты- бала­ларны туган телләреб­езгә карата мәхәббәт тәрбияләү белән бер­гә әдәби иҗатка тарт­у. Конкурска килгән әсәрләрнең иң яхшыла­ры дип табылганнары үзнәшер китапчыкка керде.​ Татар телендә язучылар арасында беренче урынны​ Хәс­әнова Элина 7а сыйныф укучысы, икенче ур­ынны Вәлитов Альберт 2а сыйныф укучысы, өченче урынны Зарипо­ва Сабина 7а сыйныф укучысы, рус телендә язучылар арасында​ беренче урынны​ Аю­пова Айлина​ 3б сый­ныф укучысы, икенче урынны Маланчев Дани­ил 3б сыйныф укучысы, өченче урынны Шилов Глеб 4в сыйныф уку­чысы алдылар, алар диплом белән бергә ак­чалата премиягә һәм үзләренең әсәрләре кергән күмәк китапчык­ка​ да ия булдылар. Катнашкан​ барлык балалар сертификат белән тәмле призлар​ белән бүләкләнде. Премия тапшыру тантанасы​ иртән ирт­үк башланып киткән Туган​ телләр​ бәйр­әмен тагын да ямьлән­дереп җибәрде.

Казан кооператив институтының Дәрдемәнд исемендәге Татар мәдәнияте үзәгендә драматург Туфан Миңнуллин истәлегенә атап уздырылган «Туган телем» конкурсы җиңүчеләрен бүләкләделәр. Чарада шагыйрә Фәүзия Солтан катнашып, туган телгә багышланган шигырьләрен укыды.

Татарстан Язучылар берлегенең Тукай клубында Халыкара туган тел көненә багышланган “И туган тел…” дип исемләнгән әдәби-музыкаль кичә узды. Кичәне Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла ачып җибәрде. Чарада Татарстанның халык шагыйрьләре Рәдиф Гаташ, Равил Фәйзуллин, Зиннур Мансуров, Газинур Морат һәм Казан театр училищесы студентлары катнашты. Берлекнең иҗат эшләре буенча рәис урынбасары, шагыйрә Илсөяр Иксанова алып барды.

Чаллының 121нче «Сабантуй» балалар бакчасында Татарстан Язучылар берлегенең Чаллы бүлеге җитәкчесе, күренекле әдип, Г. Тукай исемендәге дәүләт бүләге иясе Факил Сафин белән очрашу узды. 7,8,9 төркеме балалары язучының шигырьләрен сөйләделәр, “Кулчатырым” җырына биеделәр, “Туган телдә җырыбыз” дигән җыр башкардылар. Факил абыйга кызыксындырган сорауларын да бирделәр. Очрашу истәлеге итеп, язучы үзенең балалар өчен язылган китапларын бүләк итте.

18 февраль көнне Каюм Насыйри исемендәге музей-китапханәдә бөек татар галиме, мәгърифәтче Каюм Насыйриның 198 еллыгына һәм аның әдәби-фәнни мирасына багышланган нәсер бәйгесе җиңүчеләрен котладылар. Чарада Татарстан Язучылар берлегеннән халык шагыйре Газинур Морат катнашты.

Казан шәһәренең сәүдә-икъдисат техникумында Җәлил укулары кысасында нәфис уку ярышлары узды. Чарада техникум укучылары Муса Җәлил шигырьләрен татар, рус телләрендә яттан сөйләп ярыштылар. Барлыгы 32 укучы катнашкан ярышка бәяләрне жюри әгъзалары, шагыйрә Фәүзия Солтан, шагыйрь Фәнил Гыйләҗев бирделәр. Соңыннан алар укучыларны үз иҗатлары белән таныштырдылар. Ярыш та, очрашу- әңгәмә дә бик җылы, нәтиҗәле үтте.

Татарстан Республикасы Милли китапханәсе Төмән өлкәсе Түбән Варта шәһәренең 5 нче номерлы китапханәсе китап сөючеләрен видеокүпер аша татар язучылары белән әледән-әле очраштырып тора. 16 февральдә видеокүпер аша чираттагы очрашу булды. Бу юлы ул шагыйрә, Саҗидә Сөләйманова, Абдулла Алиш, Каюм Насыйри исемендәге әдәби премияләр лауреаты Эльмира Шәрифуллина белән, аның иҗатына багышлап үткәрелде.

Очрашу бик кызыклы узды. Укучыларның күпсанлы сорауларына җавап биреп, Эльмира ханым үзенең очрашудан бик канәгать калуын һәм Татарстаннан читтә яшәүче милләттәшләребезнең туган телләрен белүенә, татар әдәбиятын яратып укуларына шатлануын һәм үзенең иҗатына карата бирелгән төпле, мәгънәле сорауларга соклануын, белдерде.

16 февральдә Яшел Үзән шәһәренең Горький исемендәге мәдәни үзәгендә  язучы-прозаик, драматург Мәхмүт Хәсәновның тууына 95 ел тулуга багышланган әдәби кичә узды. Язучыны искә алу кичәсендә әдәбият галиме Фоат Галимуллин, күренекле шагыйрә Шәмсия Җиһангирова, язучының хатыны Мәрьям Хәсәнова, Яшел Үзән районы Габдулла Тукай исемендәге милли-мәдәни үзәге җитәкчесе Клара Филиппова, китапханәчеләр, мәктәп укучылары, укытучылар катнашты.

Еллар узгач та исемнәре онытылмый, кылган гамәлләре тагын да бәһалерәк булган шәхесләр, эшләр була. Җәлил – һәр икесен берләштереп татар халкының данын гасырларга алып баручы милләт улы.

Советлар Союзы Герое, Ленин премиясе лауреаты герой-шагыйрь Муса Җәлилнең тууына 117 ел тулу уңаеннан җәмәгатьчелек аны искә алырга җыелды. Чараны Әлмәт татар дәүләт драма театры артисты Рамазан Йосыпов Җәлилнең «Кылыч» шигыре белән башлап җибәрде. Әлеге шигырь бүгенге көнгә бик аваздаш иде.

Тантанада шәһәр хакимияте башлыгы Тимур Нагуманов Муса Җәлил батырлыгының әһәмиятен, яшь буында патриотик тәрбиягә басым ясарга кирәклеген ассызыклады. «Моабит дәфтәрләре»ндәге юллар Совет халкының ныклыгын, батырлыгын, Бөек Җиңүнең нинди корбаннар бәрабәренә яулап алынуын күрсәтә, – диде Тимур Дмитриевич.

Татарстан Язучылар берлегенең Әлмәт бүлеге җитәкчесе Рәфкать Шаһиев та Җәлил батырлыгының хәрби антка булган тугрылык һәм югары гражданлык үрнәге булуына тукталды.

Тарих кабатлана. Батырлык, сугыш яралары белән, үзен гел искәртеп тора. М.Җәлилне искә алу чарасында Украинадагы хәрбия операцияләрдә катнашкан якташыбыз, язучы Артур Салахов (язучы Әсгать Салаховның улы) үзенең шигырьләрен укыды. Яшь буында патриотизм хисләре тәрбияләү кирәгенә басым ясады. Бөтендөнья татар конгрессының Әлмәт бүлге җитәкчесе Ландыш Зарипова бүгенге вәзгыятькә тукталып, нык булырга янәшәдәге батырларны күрә белергә өндәде.

Җәлилне искә алу шигырьсез, шагыйрьләрсез булу мөмкин түгел. Халык шагыйре К.Булатова, шагыйрьләр Н.Сабирҗанова, М.Әхмәтшина, балаалар язучылары Резеда һәм Лилия Фәрхетдиновалар, Р.Шаһиев Мусаны үз иҗатлары белән зурлады. Мәктәп укучылары да чарага буш кул белән килмәгәннәр иде. Алар чын йөрәктән татар һәм рус телләрендә М.Җәлилнең шигырьләрен сөйләделәр.

Герой-шагыйрь хөрмәтенә бер минут тынлык игълан ителде, һәйкәленә чәчәкләр салында.Чара шәһәр һәм авыл мәктәпләрендә, шәһәрнең Үзәк паркында урнашкан «Ассоль» кафесында дәвам итте.

Рәфкать Шаһиев

Яр Чаллы шәһәрендә Муса Җәлил һәйкәле янынд­агы мәйданда каһарман шагыйребезне искә алу чарасы узды. Чар­ада Язучылар берлеге­нең Чаллы бүлеге җит­әкчесе – Язучылар бе­рлеге рәисе урынбаса­ры Факил Сафин, шәһә­рнең Комсомол райо­ны башлыгы урынбасары Фидәрис Хәбибуллин, язучылар Мансур Са­фин, Лилия Гыйбадулл­ина һ.б. чыгыш ясады­лар. Бәйрәмдә Чаллы төбәгендә яшәп иҗат итүче каләм әһелләре, журналистлар, кита­пханәчеләр, укучылар, мөгаллимнәр, киң җәмәгатьчелек катнашт­ы.

14 нче февраль көнне, Саба районында яшәп иҗат итүче шагыйрә Илмира Гыймаева Биектау районы Әлдермеш урта мәктәбе укучылары белән очрашуда булды. Барлыгы 105 укучы катнашты. Очрашуда шагыйрәнең шигырьләрен укыдылар, аның сүзләренә язылган балалар өчен җырларын башкардылар, ике җырына бию һәм вальс салынган иде. “Шигырь язу серләренә төшенү максатыннан мастер-класс үткәрелде. Инде укучылар яратып өлгергән хор белән шигырь сөйләү методы да кулланылды. Милләт, тел турында шагыйрә үзе генә сөйләмичә укучылар фикерен тыңлау үзе бер тәрбия алымы булды,”- ди, Илмира Гыймаева.

2023 елның 1 мартынн­ан яшь язучылар һәм шагыйрьләр өчен (16 яшьтән 35 яшькә кадә­р) “Яшел сигналга сә­яхәт” Республика конкурсы башлана. Кон­курсны ТР Язучылар берлегенең ярдәме бел­ән “Тормыш иминлеге фәнни үзәге” үткәрә. Бәйге ике ай дәвам итәчәк.

1.”Яшь җәяүленең дус­лары” – мәктәп яшенә кадәр һәм башлангыч сыйныф балалары өчен әкият яки фэнтези жанрындагы проза әсәре.

2. “Могҗизалы юллар” – шул ук яшьтәгеләр­гә поэзия әсәре.

Әсәрләрне guncbgd@mail.ru электрон адресы бел­ән 1 марттан 4 апрел­ьгә кадәр җибәрерг­ә.

Бәйгедә өч җиңүче би­лгеләнә һәм алар акч­алата приз белән апр­ель ахырында бүләклә­нәчәк.

Тулырак мәгълүматны ncbgd.tatarstan.ru сайтыннан табарга мөм­кин. Белешмәләр өчен телефон: 8(843) 5-333-776.

27 февральдә 18.30 сәгатьтә Салих Сәйдәшев исемендәге Зур концертлар залында күренекле шагыйрь, Татарстанның Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Мөхәммәт Мирзага 70 яшь тулу уңаеннан әдәби-музыкаль кичә үтәчәк. Чакыру билетлары буенча кичәгә керү бушлай. Чакыру билетын Язучылар берлегеннән алырга була. Рәхим итегез!

Татмедиа» галереясында Марсель Галиевның «Алтай сулышы» фотокүргәзмәсе ачылды.

«Мин соңгы өч елда дүрт мәртәбә Алтайда булдым. Барган саен ул минем өчен күбрәк ачыла бара», – диде язучы фотокүргәзмәне тәкъдим итеп.

«Татмедиа» акционерлык җәмгыяте генераль директоры Шамил Садыйков Марсель Галиевнең фоторәсемнәрендә фәлсәфә ятуын ассызыклады. «Уникаль күренеш – Марсель Галиев тагын бер профессиональ берлеккә – республиканың Фотографлар берлегенә дә керүен әйттеләр», дип хәбәр итте ул.

Фотографлар берлеге рәисе Рамил Галиев Марсель Галиевнең фотоэшләре профессиональ дәрәҗәдә булуына игътибар юнәлтте.

Фотокүргәзмә ачылу тантанасында халык шагыйрьләре Ркаил Зәйдулла, Разил Вәлиев, Равил Фәйзуллин, халык язучысы Рабит Батулла һәм башкалар чыгышлар ясады.

tatar-inform.tatar

Әлмәт шәһәренең 2нче китапханә-филиалы февраль аен​ балалар язучылары Лилия һәм Резеда Фәрхетдиноваларны​ ​ очрашуга чакырып башлады.​ Алар иҗатына багышланган чарада Резеда Фәрхетдинованың​ Татарстан китап нәшриятында яңа чыккан “Урам керми уйга ” исемле китабын презентацияләү узды. Бәйрәмне китапханәчеләр үткәрде. Кунаклар булып​ 12нче мәктәп укучылары һәм укытучылары белән 44 енче балалар бакчасына йөрүче сабыйлар һәм тәрбиячеләр булдылар. Алар яңа китапка кергән берсеннән- берсе матур һәм кызык шигырьләрне яттан сөйләделәр. Ахырдан Резеда Фәрхетдинова мәктәп китапханәсенә балалар бакчасы китапханәсенә үз китапларын бүләк итте. Чарада катнашкан барлык кеше истәлеккә дип күмәк фотога төште.

Күренекле шагыйрь Ләис Зөлкарнәйгә Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе исеме бирелде. Мактаулы бүләкне Татарстан Республикасы Мәдәният министрлыгының йомгаклау коллегиясенең киңәйтелгән​ утырышында Татарстан Президенты​ Рөстәм Миңнеханов тапшырды.

Каләмдәшебезне чын күңелдән котлыйбыз!

Татарстан Язучылар берлегенең Тукай клубында танылган шагыйрә, балалар әдибе, журналист Йолдыз Шәрәпованың иҗатына багышланган балалар бәйгесе булды.  4-6 яшьлек бакча балалары, 1-4, 5-7 сыйныф укучылары бүленеп Йолдызның шигырьләрен сөйләделәр.

Нигә өч малай катнаша “Ак әби” әкиятендә, ике дә, биш тә түгел? Сез тормышта булган хәлләр турында язасызмы әллә уйлап чыгарылган вакыйгаларны тасвирлыйсызмы? Пьеса ничек языла? Ул спектакль булып сәхнәгә менгәч, сезгә ошамаган яклары буламы? Зур хыялыгыз бармы бүген?
Бу һәм башка күп төрле сораулар Яр Чаллы шәһәренең Гали Акыш исемендәге 84нче лицеенда узган очрашуда яңгырады. “Җомга кунагы” проектында бу юлы драматург, журналист Равил Сабыр катнашты, 6нчы һәм 8нче сыйныфларда дәрес уздырды.

25 гыйнвар көнне Кукмарада язучы, актёр, сценарист, шагыйрь, радиожурналист, нәшир Заһид Мәхмүдине искә алу кичәсе узды. Аның вафат булганына бер ел вакыт узып та киткән. Язучыны искә алырга, аның турында хатирәләрне барларга дуслары, якыннары, каләмдәшләре, шулай ук иҗатын үз итүчеләр район үзәк китапханәсенә җыйналды.

24 декабрь көнне Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары, шагыйрь Рифат Җамал Казан сәүдә-икътисад техникумында очрашуда булды.​”Мин – үз илемнең патриоты” дип исемләнгән чарада студентлар шагыйрьнең иҗаты белән танышты һәм үзләрен кызыксындырган күптөрле сорауларга җаваплар алдылар.

Танылган татар шагыйре һәм драматургы Илдар Юзеев истәлегенә Мәскәүдә кичә узды. Әдәби очрашуда башкаланың татар мәдәни үзәге һәм «Мирас» ансамбле авторның җырларын башкарды.

Чарада Сара Садыйкова, Җәүдәт Фәйзи, Мирсәет Яруллин кебек танылган татар композиторлар көйләр иҗат иткән «Яшь наратлар», «Кыр казлары артыннан», «Мәтрушкәләр», «Хуш инде», «Кайтам инде» җырлары яңгырады.

Илдар Юзеев үз гомерендә кырыктан артык шигъри җыентык бастырып чыгарган. Алар арасында «Мәхәббәт китабы», «Таймас», «Соңгысы төн», «Очты дөнья читлегеннән», «Мәңгелек белән очрашу» кебек китаплар бар.

tatar-inform.tatar

Чаллы шәһәренең Гали Акыш исемендәге 84 лицее бу уку елында “Җомга кунагы” дигән проект башлап җибәрде. Һәр атнаның җомгасында лицей укучылары бер шәхес белән очраша. Гыйнвар аенда күренекле артист, драматург Булат Сәлахов һәм шагыйрь Лилия Гыйбадуллина укучылар белән очрашуда булып, берничә сыйныфка дәрес укыттылар.

Бүген Татарстан Язучылар берлеге рәисе, Татарстанның халык шагыйре, Татарстан Дәүләт Советы депутаты Ркаил Зәйдулланың туган көне. Хөрмәтле җитәкчебезне ихлас котлыйбыз, саулык-сәламәтлек, бәхетле озын гомер, сүрелмәс иҗат дәрте телибез!

“Адымнар-Әлмәт” күптелле гимназиясендә татар теле һәм әдәбияты укытучылары Ризаэддин Фәхреддиннең тормыш һәм иҗат юлына багышланган түгәрәк өстәл утырышы уздырды.

Очрашуга язучы, әдәбият белгече, укытучы, филология фәннәре кандитаты, доцент, Татар язучылар берлеге әгъзасы, Язучылар берлегенең Әлмәт бүлеге җитәкчесе, “Әлмәт таңнары” газетасының баш мөхәррире Рәфкать Шириаздан улы Шаһиев килде. Ул Ризаэддин Фәхреддин кызы Әсма Шәраф белән, әле егет чагында ук, ничек танышып китүен, хатлар алышуын, аралашып яшәвен сөйләде.

Рәфкать Шаһиев: “Дөреслегенә үзең ышанмаганны сөйләмә дә, язма да”, – дигән сүзләрне инде ничә еллар элек Әсма Шәрафтан ишеткән идем. Әлеге сүзләргә мин һаман да таянып эшлим һәм биредә утырган укучыларга да нәсихәт итеп әйтәсем килә”, – дип ассызыклады. Укучылар исә аеруча кызыксынып тыңлады. Үзләренә матур тәэссирләр алып, хәтта мәкаләләр язырга да кызыгып калдылар. Рәфкать Шаһиев үзе белән җилпәзә дә алып килгән иде. Ул Ризаэддин Фәхреддиннең кече кызы кулланылышында булган. Җилпәзә бик иске булуына карамастан, әле дә яхшы хәләттә. Р.Фәхреддиннең гаиләсе, хезмәте буенча фотосурәт күргәзмәсе һәм Р.Фәхреддин китаплары, аның турында язылган башка авторлар китаплары күргәзмәләре әзерләнде.

Р.Фәхреддиннең тормыш юлы, яшәеше, хезмәте белән тулырак таныштыру өчен презентация һәм кинофильм күрсәтелде.

Алсу Салимҗанова, татар теле укытучысы

3 февральдә Башкортстанда республиканың халык шагыйре Наҗар Нәҗми исемендәге «Очыш өчен канатлар бар» шигъри фестиваль-конкурсы узачак. Шагыйрьнең тууына 105 ел тулуга багышланган чара аның кече ватаны Дүртөйледә оештырыла.

Катнашу өчен авторлар чакырыла. Теләсә кайсы темага рус, башкорт, татар телләрендә яңа һәм элегрәк басылып чыккан шигырьләр кабул ителә. Яшь чикләүләре юк. Бу хакта «Башинформ» хәбәр итә.

Эшләрне 17 гыйнвардан 1 февральгә кадәр festivalnazarn@mail.ru электрон почтасына җибәрү сорала. Авторларның әсәрләрен тыңлау 3 февральдә үзәк район китапханәсендә Разил Мусин ур., 72 адресы буенча узачак. Башлана 10.00 сәгатьтә.

Фестиваль-конкурс программасы концерт һәм фестивальдә катнашучыларны бүләкләү белән тәмамланачак. Җиңүчеләрне бүләкләү тантанасы Дүртөйле мәдәният сараенда узачак. Һәр катнашучы грамота белән, ә конкурста җиңүчеләр дипломнар һәм истәлекле бүләкләр белән бүләкләнәчәк. Конкурста җиңүчеләрнең әсәрләре социаль челтәрләрдә басылып чыгачак һәм район, республика басмалары битләрендә бастырып чыгару өчен тәкъдим ителәчәк.

tatar-inform.tatar

“Җыен” фонды тарафыннан нәшер ителгән күренекле галим, Татарстанның халык язучысы, “Идегәй” дастанын беренче булып бастырып чыгаручы Нәкый Исәнбәткә багышланган китапны тәкъдим итү 20 гыйнвар көнне Тинчурин театры фойесында оештырыла. “Син сазыңны уйнадың” чарасы “Идегәй” татар халык дастаны буенча куелган спектакльгә багышлана.

“Җыен” фондының “Шәхесләребез” сериясендә басылып чыккан китапны тәкъдим итүдә язучылар, галимнәр, театр белгечләре, артистлар һәм К.Тинчурин театры актерлары катнашачак. Китапны басмага филология фәннәре кандидаты Миләүшә Хәбетдинова әзерләгән. Чараны К.Тинчурин театры Татарстан мәдәният министрлыгы, “Җыен” фонды, Татарстан язучылар Берлеге һәм КФУның Г.Тукай исемендәге милли мәдәният һәм мәгариф Югары мәктәбе белән оештыра.

Тинчурин театры баш режиссеры Туфан Имаметдиновның “Идегәй” спектакле премьерасы 26-27 гыйнварда узачак. Режиссер Туфан Имаметдинов “Идегәй”не сәхнәгә куярга алынуын әсәрнең милли, әдәби, тарихи актуальлеге белән аңлата.

Нәкый Исәнбәткә багышланган китапны тәкъдим итү барышында әдипнең әсәрләреннән өзекләр уйналачак, шигырьләре һәм җырлары яңгыраячак. Чарада Казан театр училищесы студентлары, халыкара конкурслар лауреаты, Н.Җиһанов исемендәге Казан консерваториясе укытучысы Сөмбел Кыямова чыгыш ясаячак. Бәйрәмне Тинчурин театры актрисасы Резедә Сәләхова алып барачак. Чара барышында Тинчурин театрының Ильяс Камал җитәкчелегендәге камера оркестры чыгышы көтелә.

“Идегәй” спектакле премьерасы уңаеннан, Тинчурин театры музее җитәкчесе Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре Розалия Чабатова дастанга һәм “Идегәй” әсәрен беренче булып бастырып чыгаручы әдип, Татарстанның халык язучысы Нәкый Исәнбәткә, аның К.Тинчурин театры белән хезмәттәшлегенә багышланган күргәзмә әзерли.

“Идегәй” спектакленә әзерлек вакытында “Ачык университет” укыту платформасы К.Тинчурин театры белән берлектә татар дастаннарына багышланган “Татар дастаны ни сөйли?” дип аталган яңа курс оештырды. Шул уңайдан Тинчурин театрында язучы, “Идегәй” дастанының бер вариантының мөхәррие Галимҗан Гыйльманов, тарихчы Дамир Исхаков лекцияләр уздырды. Шулай ук «Ачык университет» белем бирү проекты кысаларында төрки сугыш сәнгате буенча мастер-класс үткәрелде.

К.Тинчурин театры матбугат үзәге

Камал театрында Рөстәм Галиуллинның «Көзге Кайтаваз» пьесасы укылды. Бу хакта Камал театры матбугат хезмәте хәбәр итә.

Спектакльнең режиссеры – Фәрит Бикчәнтәев, рәссам – Сергей Скоморохов. Пьеса «Яңа татар пьесасы – 2022» бәйгесендә ТР Мәдәният министрлыгының махсус премиясенә лаек булган иде.

Премьера 2023 елның апрелендә көтелә.

Фаил Шәфигуллинның дүрт томлык «Сайланма әсәрләр»енең беренче томы дөнья күрде. Китапка язучының юмор-сатира әсәрләре тупланган, ул 30 табак күләмендә булып чыккан.

«Бу 40 ел көткән китап инде. Вафатына октябрьдә 40 ел булды бит. Әлеге китапны чыгару мөмкинлеге тудырган республика җитәкчелегенә рәхмәт. Бу эшне җиренә җиткерә алган Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулланың да казанышы», – диде Фаил Шәфигуллинның тормыш иптәше, танылган шагыйрә Эльмира Шәрифуллина.

«Китапны кызыбыз Раушания Шәфигуллина төзеде. Яңа ел алдыннан гына чыкты. Ел саен берәр том булып, дүрт ел дәвамында 2025 елга кадәр чыгачак. Бу китапка Фаилнең бөтен әсәрләре сыеп та бетмәс, бәлки», – диде ул.

Китапның тиражы 1000 данә. Ул нигездә республика китапханәләренә таратылачак.

Китап ТР Мәдәният министрлыгы заказы белән «Мәгариф-Вакыт» нәшриятында басылган.

• Юмор һәм сатира остасы, шагыйрь, прозаик Фаил Шәфигуллин (1939-1982) 43 яшендә фаҗигале рәвештә һәлак була.

tatar-inform.tatar

12 гыйнвар көнне Балык Бистәсе районы Юлсубино (Балтач) авылында Татарстанның халык шагыйре Равил Фәйзуллин салон-музее ачылачак. Дөресрәге, әлеге музей киңрәк даирәдә: якташ иҗатчыларга багышлана. Ул мәктәп бинасында урнашкан.

“Әлеге музей минем иҗатны гына түгел, шушы район җирлегеннән чыгып, татар дөньясында киң танылу алган әдәбият-сәнгать әһелләренең иҗатларын да колачлаячак, – диде Равил абый “Матбугат.ру” хәбәрчесенә, – 12 гыйнвар көнне ачылу тантанасы булачак. Бик күп мөхтәрәм кешеләр, исемле шәхесләр килүе көтелә. Авыл кешесе өчен дә бер бәйрәм булыр”.

Сүз уңаеннан, Юлсубино авылы мәктәбе инде 20 ел Равил Фәйзуллин исемен йөртә. Яңа ачыласы салон-музейда төрле чаралар үткәрелер дип көтелә. Алар әдәбиятка якынаерга, туган ягың белән горурланырга тагын бер сәбәп булыр.

Матбугат.ру

Кышкы каникул вакыт­ында Әлмәт мәктәпләр­енең ишекләре һәрчак ачык, чөнки​ барлык мәктәптә дә “Откры­тая гостиная” эшләп килә.​ Ел башы белән үк, ягъни 4 гыйнвар көнне,​ балалар язучылары​ бертуган Лилия һәм Резеда Фәр­хетдиновалар​ ​ шул проект кунаклары бу­лып, үзләренең нәни китап сөюче дуслары белән очрашты. Алар, икесенә​ ике дистә­гә якын​ китап авто­ры буларак, балаларны үз иҗатла­ры белән якыннанрак таныштырдылар, Татар­стан Язучылар берлег­енең Әлмәт оешмасына 60 ел уңаеннан Әлмәт язучылары турында сөйләделәр, балаларда әдәбиятка карата кызыксыну уятырга тыр­ыштылар. Килгән язуч­ыларны иң куандырган­ы- чарага килгән бал­алар Лилия һәм Резеда Фәрхетдиновалар ки­тапларын беләләр, яр­атып укыйлар. Шулай ук очрашу вакытында китап уку оештырылды: һәр бала үзенә оша­ган китапны алып укы­рга кереште.​ Балал­ар китап укыгач, дим­әк, олы- олы романнар укырлык буын үсеп килә, дигән өмет бар­!​

Лилия Фәрхетди­нова

Татарстан Язучылар берлеге мәрхүмәнең якыннарының тирән кайгысын уртаклаша. Җаны тыныч, урыны җәннәттә булсын.

Төркиянең Ататөрек исемендәге университетның төрки дөнья тикшеренүләре институтында татар язучысы Галимҗан Гыйльмановның иҗаты турында фәнни диссертация якланды. Бу хакта татар-төрек галимәсе Чулпан Зариф-Четин хәбәр итә.

«Галимҗан Гыйльмановның повестьләренә фәнни анализ» дип аталган хезмәт татар-төрек галимәсе Чулпан Зариф-Четинның элеккеге бакалавр студенты Фатих Экиҗи тарафыннан язылган.

Фәнни хезмәттә Галимҗан Гыйльмановның иң популяр саналган 18 повесте тикшерелгән, алар дөньякүләм танылган әдәбият белгече, профессор Шломит Риммон-Кенанның аңлату типологиясе теориясе нигезендә анализланган.

Беренче бүлектә Галимҗан Гыйльмановның тормышы, әдәби әсәрләре тикшерелгән. Язучы белән бәйле мәкаләләр, әңгәмәләр дә анализланган. Галим икенче бүлектә теманың фәнни методларын билгеләүгә тукталган.

Өченче бүлектә «Китек ай», «Бөкре», «Сагышың булса, суга сал», «Күрәзә», «Фәрештә», «Тимерче», «Эт елы», « Бала хакы», «Соңгы сугыш», «Җан җылысы», «Хак», «Язмышның туган көне», «Исемең ничек, Гадел», «Аллалар күктә яши», «Ходай бүләге» кебек повестьларның үзенчәлекләре фәнни яктан анализланган, алар барысы да төрекчәгә тәрҗемә ителгән.

Татар халкының мәдәниятына багышланган әдәбият һәм сәнгать әсәрләренә мәдәният министрлыгы гранты ияләре билгеле. Исемлек Татарстан Республикасы мәдәният министрлыгы сайтында урын алган.

Грантның төп юнәлешләре – әдәбият, музыка, театр, рәсем сәнгате, халык сәнгать һөнәрләре, мәдәни тикшеренүләр, сынлы сәнгать, кино. Грантның гомуми суммасы 9 800 мең сум.

Грантлар татар телендә кече формалы әдәби әсәр, татар телендә зур формалы әдәби әсәр, балалар өчен әдәби әсәрләр, татар телендә драма әсәрләре, татар телендә тулы метражлы нәфис фильм киносценариесе, татар телендә кыска метражлы нәфис фильм киносценариесе, сәнгати тикшеренүләр, скульптура, сынлы сәнгать, декоратив-гамәли сәнгать, татар телендә музыкаль театр жанры, хореография, музыкаль әсәр жанрларында әсәр иҗат итү өчен бирелә.

Иң зур грант – 500 мең сум – проза яки поэзия жанрында зур әдәби әсәр өчен биреләчәк. Шундый өч грант каралган.

«Татар телендә кече формадагы әдәби әсәрләр (проза, поэзия)» номинациясе –100 мең сум:

1. Айзирәк Гәрәева – «Бирүзә йорт» повесте;

2. Амур Фәләхов – «Җан авазы» хикәясе;

3. Рифат Корбанов (Рифат Җамал) – «Яшим әле» поэтик цикл;

4. Фирүзә Фәтхетдинова – «Карга боткасы»шигырьләр циклы;

5. Фәнил Гыйләҗев – «Әдипләр йөзе» шигырьләр циклы;

6. Нәбирә Бикчурова (Гыйматдинвоа) – «Ике рәссам» («Карт һәм яшь)» повесте;

7. Лемон Леронов (Ләбиб Лерон) – «Мин дөньяны күрәм» повесте.

«Татар телендә эре формадагы әдәби әсәрләр (проза, поэзия)» номинациясе –500 мең сум:

1. Зиннур Хөснетдинов (Зиннур Хөснияр) – «Әллүки» романы;

2. Рәдиф Сәгъди – «Гасырга сузылган бер мизгел» романы;

3. Рөстәм Галиуллин – «Галимҗанов эше» повесте.

– «Балалар өчен әсәрләр (проза, поэзия, комиксы)» номинациясе – 100 мең сум:

1. Айсылу Шәехова (Айсылу Имамиева) «Путешествие на высоте» повесте;

2. Илсөяр Гарипова (Иксанова) – «Туган тел» шигырьләр циклы;

3. Алмаз Гыймадиев – «Сәер хат» повесте;

4. Лилия Тимербаева –Казанның кызыклы язмышлы матур йортлары турында комикслар;

5. Сәлимә Аскарова – «Гөлчәчәк.Кайту» комиксы;

6. Рифат Сәлахов – сборник стихотворений «Кошлар әлифбасы» шигырьләр җыентыгы.

– «Татар телендә драма әсәрләре (драма театрлары өчен, курчак театрлары өчен пьесалар, тәрҗемәләр)» номинациясе – 200 мең сум:

1. Гөлназ Нуретдинова – «Илдус белән Котдус маҗаралары» пьесасы;

2. Луиза Шарова (Луиза Янсуар) – «Кайту» циклы: Гөрләгән сулар башында…», «Бүзләрем маналмадым…». Видагь (драма театрлары өчен пьеса-эзләнү);

3. Айдар Әхмәдиев – «Кави-Сәрвәр» либреттосы;

4. Ркаил Зәйдуллин – «Картларга орден кирәк» пьесасы.

– «Татар телендә тулы метражлы нәфис фильм өчен киносценарийлар» номинациясе – 175 мең сум:

1. Азат Зарипов «Балакаем» сценариесе;

2. Мансур Гыйләҗев – «Тугызынчы дулкын» сценариесе.

«Татар телендә кыска метражлы нәфис фильм өчен киносценарийлар» номинациясе – 75 мең сум:

1. Салават Юзеев – Ркаил Зәйдулланың «Абага чәчәге» повесте мотивлары «Абага чәчәге» сценариесе;

2. Ренат Хәбибуллин – «Түбәтәй» фильмы сценариесе.

«Сәнгати эзләнүләр» номинациясе – 200 мең сум:

1. Риф Гатауллин – 1940-2010 елларда татар композиторлары «Антология»се;

2. Рөстәм Шәмсутов – «Урта Идел һәм Урал буе татарларының заманча гарәп графикасы сәнгате: традицияләр һәм новацияләр»;

3. Елена Шевченко – «Татар балалар театры яңа формалар эзләүдә».

– «Скульптура» номинациясе – 200 мең сум:

1. Александр Дресвянников –А.Х. Халиковка һәйкәл эскизы;

2. Динә Сергухина – «Әкият» курчак театры актерларына багышланган композиция.

– «Сынлы сәнгать» номинациясе – 200 мең сум:

1. Хәмит Латыйпов – «Кич» картинасы;

2. Равил Заһидуллин – «Ау станы» тематик картинасы;

3. Васил Заһретдинов – «Изге Дога» картинасы.

– «Декоратив-гамәли сәнгать» номинациясе – 300 мең сум:

1. Наилә Кумысникова – «Болгар хәзинәсе» панносы;

2. Әлфия Ильясова (Саргин) – «Татар әкияте келәме» декоратив-гамәл сәнгать әсәре;

3. Ринат Әхмәтов – «Минем гаилә» декоратив-гамәл сәнгать әсәре.

– «Татар телендә музыкаль-театр жанры (опера, балет, музыкаль комедия, мюзикл)»номинациясе – 500 мең сум:

1. Рәшит Кәлимуллин – «Ак аккош» балеты;

2. Луиза Батыр-Болгари – «И, Сабан туй-тамаша!» опереттасы.

– «Хореография» номинациясе – 200 мең сум:

1. Энҗе Дусаева – «Ха-Тын» пластик спектакле;

2. Алена Харисова – «Карга боткасы» хореографик куелыш;

3. Венера Галимова – «Кыз» пластик спектакле.

– «Музыкаль әсәрләр (симфония, хор әсәре, камера-инструменталь әсәрләр, камера-вокаль әсәрләр)» – 200 мең сум:

1. Миләүшә Хәйруллина – «Шагыйрь» симфоник хор поэмасы;

2. Зөлфия Кудоярова (Рәүпова)– «Алтын кәләш» симфоник әкияте;

3. Илфат Дәүләтшин – «Мырауҗан хәйләсе» балалар өчен компактлы хор циклы;

4. Елена Анисимова – «Идел буе әкиятләре» оркестр сюитасы;

5. Илһам Байтирәк – «Идел буе далиөл» симфониясе;

6. Эльмир Низамов – хор өчен «Баки Урманче» кантатасы;

7. Лилия Таһирова – камера оркестры һәм хор өчен«Сабантуй сөлгесе» поэмасы;

8. Рөстәм Зарипов – татар шагыйрьләре шигырьләренә «Кышкы маҗаралар» кантатасы.

Министрлык сәнгать әсәрләре иҗат итү нәтиҗәләренә ирешү өчен грант бәйгесе җиңүчеләре белән конференция үткәрергә планлаштыра, диелгән хәбәрдә.

Грант алучы әсәрен 2023 елның 10 декабреннән дә соңга калмыйча иҗат итеп бетерергә тиеш.

Конкурска барлыгы 120 гариза кабул ителгән.

tatar-inform.tatar

26 декабрь көнне Татарстан Язучылар берлегенең Әлмәт бүлегендә әдәби ел йомгакларына багышланган җыелыш узды. Бүлек җитәкчесе Рәфкать Шаһиев ел буена эшләнгән эшләргә йомгак ясады, киләсе елга планнар белән таныштырды.

Язучы Әхәт Мушинский «Тәрҗемәләр» номинациясендә Фазыл Искәндәр (1929 — 2016) исемендәге Халыкара премия лауреаты булды. Котлыйбыз!

• Халыкара премия 2016 елның августында Рус ПЕН-үзәге тарафыннан гамәлгә куелган.

Шагыйрь Газинур Моратка “Татарстан Республикасының халык шагыйре” дигән мактаулы исем бирелде. Абруйлы бүләкне аңа Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов тапшырды. Чын күңелдән котлыйбыз!

Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла Казан дәүләт мәдәният институтында студентлар белән очрашты һәм библиоклуб ачуда катнашты.

Татар әдәбиятының классик язучысы, драматург һәм җәмәгать эшлеклесе Шәриф Камалның вафатына 22 декабрьдә 80 ел тула. Бу уңайдан Татар китабы йорты язучыны искә алу чараларын уздыра.

Шәриф Камал 58 яшендә вафат була. Аны, ул чорның иң абруйлы әдипләренең берсе буларак, аеруча зур хөрмәт белән озаталар. Әдипнең каләме теркәп калдырган соңгы әсәр, ягъни «Без җиңәчәкбез!» очеркы исә җеназа көнендә басылып чыга.

Язучы исән вакытта ук аның исемен мәңгеләштерү эше башлана. 1940 елда аның иҗатының 30 еллык юбилее зур тантана итеп бәйрәм ителә. Казанда Шәриф Камал урамы, язучы исемен йөрткән мәктәп барлыкка килә. Муса Җәлил тырышлыгы белән Шәриф Камал премиясен оештыру проекты да туа.

1944 елда Ш.Камал әдәби музеен булдыру турында карар чыга. 1950 елның 29 гыйнварында Казанда татар язучысына багышланган беренче музей ачыла.

Язучыны искә алу чарасы 22 декабрь, 11:00 Яңа татар зиратында башланачак. Музей хезмәткәрләре, Байгилдиевләр нәселе вәкилләре, җәмәгатьчелек һәм хөкүмәт вәкилләре Шәриф Камалның каберен зиярәт итәчәк.

Татар китабы йорты – татар әдәбияты тарихы музее һәм Шәриф Камалның мемориаль фатирында махсус лекторий узачак. Ш.Камал һәм аның замандашларына багышланган кыска лекцияләрне Милли музейның фәнни хезмәткәрләре укыячак. Лекторий эше 14:00 башлана.

Камал, Кариев һәм Тинчурин театрлары катнашында әзерләнгән «Бәхет елы» спектаклен тапшыру да шушы көнгә планлаштырыла. Эзләнүле спектакль рәвешендә уйланылган әлеге музей-театр проектының режиссеры – Әминә Миндияр. «Бәхет елы» — Шәриф Камал һәм аның якыннарының тормышында булган бер катлаулы ел турында эзләнү. Спектакль язучының архивында сакланган хатларга һәм күпсанлы документларга нигезләнгән. Күп кенә хатлар беренче тапкыр җәмәгатьчелеккә тәкъдим ителәчәк. Спектакль тапшыруга театр һәм әдәбият белгечләре, журналистлар чакырыла. Башлана: 19:00.

Шәриф Камалга багышланган чараларның икенче зур циклы 2023 елның февралендә үтәчәк.

Хөрмәтле татар интернетчылары, татар программистлары, татар әдәбиятын сөючеләр һәм киләчәккә зур максатлар куйган татар яшьләре!

Татнетны үстерү фонды Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы, Татарстан Язучылар берлеге, Татмедиа мәгълүмат агентлыгы, “Белем радиосы” билингваль балалар һәм яшүсмерләр радиосы, “Аксу” компанияләр берлеге һәм күп кенә башка оешмалар, юридик һәм физик затлар ярдәме белән оештырылган бәйгеләрнең җиңүчеләрен һәм финалистларын котлау тантанасына “Пирамида” мәдәни-күңел ачу үзәгенә (Казан шәһәре, Мәскәү урамы, 3 йорт) чакыра!

Тантанага чакырулы:

• XIII Дөньякүләм “Белем җәүһәрләре” татар интернет-проектлары бәйгесе финалистлары: http://konkurs.belem.ru/finalistlar-2022

• XXI #әдәбимарафон проекты финалистлары: http://tat-i.net/tt/finalistlar-21

• «Күңел түреннән» I Россиякүләм иҗади конкурсы җиңүчеләре: http://belem.ru/kunel-turennan-final-1

• «Пиксель һәм нокта» республикакүләм иҗади эшләр конкурсы җиңүчеләре: http://belem.ru/node/8547

Үткәрелү датасы: 18.12.2022 ел. Тантана 11:00 сәгатьтә башлана.

“Пирамида” ишекләре 10:00 сәгатьтә ачыла. 10:00 – 11:00 сәгатьтә язучылар белән фотосессия, автографлар алу, китап сату-күргәзмәсе планлаштырылган.

Балалар язучысы Резе­да Фәрхетдинованың Татарстан китап нәшри­ятында яңа китабы чыкты. Шигырьләрендә башлангыч сыйныфла­рда укыган малайлар-­кызлар белән булган маҗаралар бәян ителг­ән. Шагыйрәнең лирик геройлары шаян да,​ зирәк тә, хыялый да. Рәссам​ Айсылу Гар­ипова​ ​матур рәсе­мнәре белән шигырьлә­рне ямьләндергән. Ки­тап искиткеч матур һәм эчтәлекле булган.​ ​Китап редакто­ры – Рифат Сәлахов. Резеда Фәрхетдинова­ның “Урам керми уйга” китабы сабыйларга шәп бүләк!

Татарстан Республикасы мәдәният министрлыгы татар халкының мәдәниятына багышланган грант игълан итә. Төп юнәлешләре – әдәбият, музыка, театр, рәсем сәнгате, халык сәнгать һөнәрләре, мәдәни тикшеренүләр, сынлы сәнгать, кино.

«Гаризалар 20 декабрьгә кадәр кабул ителә. Грантның гомуми суммасы 9 800 мең сум», дип хәбәр итә министрлыкның матбугат үзәге.

Грантлар татар телендә кече формалы әдәби әсәр, татар телендә зур формалы әдәби әсәр, балалар өчен әдәби әсәрләр, татар телендә драма әсәрләре, татар телендә тулы метражлы нәфис фильм киносценариесе, татар телендә кыска метражлы нәфис фильм киносценариесе, сәнгати тикшеренүләр, скульптура, сынлы сәнгать, декоратив-гамәли сәнгать, татар телендә музыкальтеатр жанры, Хореография, музыкаль әсәр жанрларында әсәр иҗат итү өчен гаризалар кабул ителә.

Иң зур грант – 500 мең сум – проза яки поэзия жанрында зур әдәби әсәр өчен биреләчәк. Шундый өч грант каралган.

Әсәр 2023 елның 10 декабреннән дә соңга калмыйча тапшырылырга тиеш.

tatar-inform.tatar

12 декабрь көнне​ Аяз Гыйләҗев исемендәге Чаллы татар дәүләт драма театрында «Татарстан хәзинәләре» программасы кысаларында 4 нче мәктәпнең 6 А сыйныфы укучылары язучы, әдәби бүлек җитәкчесе Айгөл Әхмәтгалиева белән очраштылар. Театр тормышы, әдәбият һәм сәнгать турында җанлы әңгәмә кордылар.​

Тәрҗемәче әсәргә «Дөнья тәкәрләгe» дигән исем куйган. 154 битлек төрекчә әсәр «Ыһлaмур академи» нәшриятында басылган. Пoвeстeн филологик һәм тeмaтик анализлау барышында А. Э. Демиркая язучының тормыш юлыннан алынган материалларга еш мөрәҗәгать итә.

14 декабрьдә “Сәйдәш” мәдәният үзәгендә күренекле язучы, шагыйрь, публицист, җәмәгать эшлеклесе Айдар Хәлимнең 80 яшьлек юбилеена багышланган “Мәхәббәттән язмыш башлана…” дип исемләнгән әдәби-музыкаль кичә була. Башлана 18.00 сәгатьтә.

Татарстан Язучылар берлегендә Мәскәүнең ОГИ нәшриятында рус телендә дөнья күргән “XXI гасыр татар хикәяләре антологиясе” тәкъдим ителде.

Шагыйрь, популяр җырлар авторы Мансур Шиһапов белән хушлашу иртәгә, 11 декабрьдә, 08.30 сәгатьтә Казанда, Зур Концертлар залында узачак.

Танылган шагыйрь һәм җәмәгать эшлеклесе, күпсанлы популяр җырлар авторы Мансур Шиһапов вафат.

Татарстан Язучылар берлеге якыннарының, туганнарының тирән кайгысын уртаклаша. Ходай сезгә тирән хәсрәтегезне күтәрә алырдай көч, сабырлык бирсен! Җаны тыныч, урыны җәннәттә булсын.

Мансур Әхмәт улы Шиһапов 1940 елның 1 маенда ТАССРның Балык Бистәсе районы Яншык авылында туа.

Балык Бистәсе районының Олы Солтан авылы урта мәктәбен тәмамлаганнан соң, ул Казанга килә. 1957—1961 елларда В. И. Качалов исемендәге Зур театр каршында оешкан театр студиясендә белем ала, соңрак Казан театр училищесын һәм Казан дәүләт университетының журналистика бүлеген тәмамлый.

1969-1972 елларда Г.Тукай исемендәге татар дәүләт филармониясендә нәфис сүз остасы булып эшли. 1974—1976 елларда Г.Камал исемендәге татар дәүләт академия театрының баш администраторы, аннары Курчак театры һәм Күчмә театрның директоры була.  Күчмә театрның статус-дәрәҗәсен күтәрүгә өлеш кертә. Туксанынчы еллар башыннан ул Татарстан Язучылар берлеге идарәсе рәисе урынбасары,  1996 елдан башлап Республиканың Дәүләт Зур концерт залы директоры булып эшли.

Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре (1980), Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе (1996).

Күпсанлы җырлар авторы: “Әйләнеп кайтыгыз”, “Аккош белән сөйләшү”, “Туй күлмәге”, “Яшьлегем эзләре”, “Өлешемә тигән көмешем” һәм башкалар.

8 декабрьдә “Ак бүре белән татар телен өйрәнәбе­з” проекты кысаларын­да Казан шәһәренең мөмкинлекләре чикле балалар һәм яшүсмерләр өчен “Дуслык” реабилитац­ия үзәгендә шагыйрь Рифат Сәлах һәм Тата­рстан китап нәшрияты­ның​ балалар һәм яш­үсмерләр бүлеге мөди­ре Айсылу Галиева белән очрашу булды.

​Оештыручылар –  “Мирас” (автоном коммерцияле булмаган оешма), Мәскәү татарлары автономиясе һәм Татарстан Язучылар берлеге.

Казан утлары» журналы редакциясе баш мөхәррир урынбасары, прозаик Вакыйф Нуриев, поэзия бүлеге мөхәррире, шагыйрь Фәнил Гыйләҗев, драматург Рәдиф Сәгъди Марий Эл Республикасының Бәрәңге районында милләттәшләребез белән очрашты.

8 декабрь көнне язучы, галимә, С.Сөләйманова исемендәге премия лауреаты Рәзинә Мөхияр Чаллы шәһәренең Гали Акыш исемендәге 84 лицеенда очрашуда булды. Әдәби очрашу кунагы укучыларга үз әсәрләрен укып, чыгышлар ясады һәм дәресләр дә укытты.

5 декабрьдә К.Тинчурин исемендәге Татар дәүләт драма һәм комедия театры бинасында «Сәйяр» балалар һәм яшүсмерләрнең республика театр фестивале җиңүчеләрен бүләкләү тантанасы узды.

Бөтен республикадан җыелган талантлы балаларны Татарстан Дәүләт Советы рәисе урынбасары Марат Әхмәтов, Татарстан  Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла, Татарстанның Мәгариф һәм фән министры Илсур Һадиуллин, Бөтендөнья татар конгрессы Башкарма комитеты җитәкчесе Данис Шакиров котладылар.

Фестивальнең Гран-приена Минзәлә гимназиясенең театр труппасы һәм Казан шәһәре Совет районы «181 нче номерлы катнаш төрдәге балалар бакчасы» лаек булды.

Чаллы бүлеге язучылары Минзәлә картлар йортында гомер кичерүче күренекле шагыйрә Салисә Гәрәева янында булып, күчтәнәчләр, әдәби журналлар калдырып, өлкән язучының хәлен белеп кайттылар.