Онлайн-хәбәрләр

Легендар җырчы, Россиянең атказанган, Татарстанның халык артисты Эмиль Җәләлетдинов вафат. Бу хакта Филармониянең матбугат хезмәте хәбәр итә.

Хушлашу мәрасиме иртәгә, 20 мартта, 12:00 сәгатьтә Казанның Мәрҗани мәчетендә узачак.

Рухы шат, урыны җәннәттә булсын!

ТР Театр әһелләре берлегенең матбугат үзәге хәбәр итүенчә, Казанда Г. Тукай исемендәге XII Халыкара шигырь укучылар конкурсы узачак. Быел конкурс милли мәдәниятләр һәм традицияләр елына багышлана. Конкурсның темасы: “Гасырлар аша…”

Конкурсның жюри әгъзалары – Татарстан Республикасының күренекле театр өлкәсе эшлеклеләре. Жюри рәисе – РФ һәм ТРның атказанган сәнгать эшлеклесе, Г. Камал исемендәге Татар дәүләт академия театрының баш режиссёры — Фәрит Бикчәнтәев.

Сайлап алу турларында җиңүчеләр Казанда, М.Сәлимҗанов исемендәге Актёрлар йортында узачак конкурсның финал этабында катнашачак. 21 апрель көнне җиңүчеләр катнашында гала-концерт уздыру планлаштырыла.

16 март көнне Яр Чаллы шәһәренең 37 санлы гомуми белем бирү мәктәбендә Әлфия Ситдикованың иҗат кичәсе узды. Бәйрәмгә татар теле һәм әдәбияты укытучылары, китапханәчеләр һәм өлкән сыйныф укучылары җыелган иде. Мәктәп директоры Ләйсән Фәритовна Әхмәтҗанова язучының​ мәктәп белән тыгыз иҗади элемтәдә булуын бәяләп “Рәхмәт хаты”​ тапшырды. Укучылар шагыйрьнең шигырьләрен​ яттан сөйләделәр. 2022 нче елда Роберт Миңнуллин исемендәге әдәби бәйгедә​ – иң яхшы чәчмә әсәр номинациясендә 3 урынга лаек булган “Канатлар ныгыганда” повестеннан өзекләрне сәхнәләштереп күрсәттеләр. Саф татар телендә чыгыш ясаган укучыларның уеннары сокландырды. Укучылар һәм укытучылар рольләрне шулкадәр оста башкардылар. Тамашачыларның күбесенең керфекләре чыланды. Әсәрнең язылу тарихы, прототиплары бармы, юкмы икәне белән дә кызыксындылар. Яңа гына табадан төшкән “Ай йөгерә” китабы белән дә таныштырды, чыгыш ясаган балаларга китапны бүләк итте. Әлеге чараны татар теле һәм әдәбияты укытучылары, 17 санлы китапханәнең әйдәп баручы китапханәчесе Фирая Гыйззатуллина, мәктәп китапханәчесе Әлфия Нурлыгаянова оештырдылар.

16 март көнен Әлмәт районы дәүләт бюджет озак вакытлы дәвалануга мохтаҗ булган балалар өчен санатор тибындагы сәламәтләндерү гомум белем бирү учреждениесе “Яңа Кәшер санатор интернат- мәктәбе” укучылары түземсезлек белән көтте, чөнки алар янына очрашуга​ ​ танылган балалар язучылары,​ Татарстан Язучылар берлеге әгъзалары, Р.Төхвәтуллин исемендәге премия лауреатлары Лилия һәм Резеда Фәрхетдиновалар килде. Балалар укытучылары һәм тәрбиячеләр белән бергә​ алдан ук бик күп​ китапларын укып әзерләнгәннәр. Очрашу вакытында​ Резеда Фәрхетдинованың шигырьләрен​ яттан сөйләделәр, җырларын җырдыдар, Лилия Фәрхетдинованың “Җырны сайлый белергә кирәк” әкиятен​ чын артистлар кебек сәхнәдә​ уйнап күрсәттеләр. Укучылар алдан әзерләп куйган сораулары белән беррәттән аралашу вакытында туган сорауларын да​ бирделәр. Язучы апаларыннан шигырь ничек туа, әкият ничек языла икән дип кызыксындылар.​ Лилия Фәрхетдинованың әкиятләренә төшерелгән мультфильмнарны карап узгач, киләсе очрашуга үзләре дә мультфильм төшерергә вәгъдә бирделәр. Ахырдан Лилия һәм Резеда Фәрхетдиновалар​ санатор интернат- мәктәбе китапханәсенә үз китапларын бүләк иттеләр һәм нәни китап сөючеләр белән бергә күмәк фотога төштеләр.​ Очрашу​ бик матур узды, ул балалар күңелендә бик озак еллар дәвамында җылы хисләргә төренеп сакланыр.

15 март көнне Әлмәт шәһәренең​ муниципаль бюджет гомуми белем​ бирү ” Татарстан нефтенә 70 ел исемендәге 25енче гомуми урта белем бирү мәктәбе”​ укучылары янына танылган балалар язучылары, Татарстан Язучылар берлеге әгъзалары, Р.Төхфәтуллин исемендәге премия лауреатлары апалы- сеңелле Фәрхетдиновалар килде. Очрашуга башлангыч мәктәп укучылары бик нык әзерләнгән.​ Алар Лилия Фәрхетдинованың ” Аю баласы Аюкайның туган көне”- “День рождения Мишутки”-“Baby Bear’s Birthday” әкиятен өч телдә сәхнәләштереп күрсәттеләр,​ Резеда Фәрхетдинованың​ ел фасылларына​ багышланган шигырьләрен сәнгатьле итеп сөйләделәр, “Балачак җыры”​ халыкара конкурсында җиңгән “Светофор” җырын җырладылар.​ Балалар язучы апаларының китапларын укып,​ әсәрләренә рәсемнәр дә ясап, күргәзмә оештырганнар.​ ​ Лилия​ һәм Резеда Фәрхетдиновалар китап сөюче нәни дусларының сорауларына җавап биргәч, үз әсәрләрен укыдылар, мәктәп китапханәсенә китапларын бүләк иттеләр. Мәктәп директоры Сәгъдиева Гөлнара Нил кызы,​ ​ китапханәче Гөлнара Низамова, башлангыч укытучылары, укучы балалар килгән язучыларга рәхмәт белдерде. Ахырдан барысы бергә истәлеккә күмәк фотога төштеләр.

15 март көнне Татарстан язучылар берлеге оештырган иҗади очрашулар кысаларында Казанның 321 нче «Балалар аланы» балалар бакчасында шагыйрь, Татарстан китап нәшрияты мөхәррире Рифат Сәлах белән очрашу үтте. Кунакны балалар милли киемнәр киенеп, җыр-бию белән каршы алдылар. Шунысы игътибарга лаек, сәхнәгә чыккан кызлар-малайлар башкарган җырларга, залда утырган тамашачы балалар да кушылды.

Нәни «артистлар» авторның шигырьләрен ана телебездә камил рәвештә сәнгатьле итеп сөйләделәр, шигырьнең темасына карап, төрле костюмнар кигәннәр, уенчыклар тотканнар иде. Иң кызыгы: иң нәни балалар да шигырь сөйләде. Ике малай белән бер кызның ике яшьләре тулар-тулмас сәхнәгә чыгулары үзе бер батырлык. Рифат Сәлах та шигырьләрен укыды, сорауларга җавап бирде, шундый матур итеп ана телебездә аралашучы балаларга, алар белән шөгыльләнгән тәрбиячеләргә соклануын белдерде. Иң яхшы чыгыш ясаучыларга автор үзенең «Чәчәк яраткан песи» китабын бүләк итте.

Очрашу барышында бер көтелмәгән бүләк тә булды. Шул бакчада эшләүче татар теле тәрбиячесе Раушания ханым Захарова моннан алты ел элек интервьюлар конкурсында катнашу өчен яздырылган Рифат белән сөйләшүне дә күрсәтте.

Әлеге чара барышында балаларның әдәбиятыбызга бик якын торулары сизелеп торды. Ана телебезне кадерләгән бакчалар булганда киләчәккә дә өмет уяна. Рәхмәт аларга!

14 мартта Казанның инглиз телен тирәнтен өйрәтә торган 18 нче урта мәктәбендә шагыйрә Сания Әхмәтҗанова иҗатына багышланган “Гәрәбә” дип исемләнгән әдәби-музыкаль кичә булды. Бәйрәмдә шагыйрә үзе дә катнашты.

Кичәдә укучылар башкаруында яңгыраган шигырьләр, шагыйрә сүзләренә язылган җырлар, алып баручыларның югары әдәби телдәге нәфис сүзе Сания Әхмәтҗанова иҗатын һәрьяклап яктыртты.

Чыгышлар укучыларыбызга туган телебезнең камиллеген, дәрәҗәсен, аһәңлелеген тагын бер кат тоярга мөмкинлек бирде. Шагыйрә дә үз чыгышында татар теленең башка бер генә телдән дә ким түгеллеген, киресенчә, ана телебезнең безнең өчен аеруча мөһим, кирәкле тел булуын, аны гомер буе йөрәк түрендә сакларга кирәклеген әйтеп узды.

Программа шагыйрәнең башлангыч, урта, югары сыйныфта укучы балаларга туры килгән әсәрләреннән төзелгән булганга, очрашуда нәниләрдән башлап, югары сыйныф укучыларына кадәр катнашты. Кичә барышында экранда чыгышлар эчтәлеген яктырткан видеолар, фоторәсемнәр күрсәтелеп барды.

Программаны мәктәпнең татар теле һәм әдәбияты укытучысы, филология фәннәре кандидаты Рәшитова Нәзифә Мөхлисулла кызы төзегән. Очрашу директорның милли тәрбия эшләре буенча урынбасары Яруллина Альбина Наил кызы, туган тел һәм әдәбият укытучылары Гарәфиева Эльвира Вагыйз кызы, Билалова Лениона Рәшит кызы, Мәүлитова Регина Равил кызы катнашында оештырылган һәм уздырылды.

Мәктәп директоры Бәдриева Рина Ринат кызы, үзе дә шагыйрәнең якташы – Арча кызы булганга, Сания Әхмәтҗанова иҗаты аның өчен аеруча кадерле булуын билгеләп үтте, очрашу истәлеге итеп, кунакка Арча осталары чиккән энҗеле калфак кидерде. Шагыйрә укучыларга үз китапларын бүләк итте.

Татарстан Язучылар берлегенең Әлмәт бүлегенә 60 ел тулу уңаеннан, шәһәрнең 2 нче лицеенда Р.Төхфәтуллин, С.Сөләйманова исемендәге премияләр лауреаты язуы Рәфкать Шаһиев белән очрашу булды. Очрашуныны лицейның милли эшләр буенча директор урынбасары Лилия Мирвәлиева, татар теле укытучысы Фәрит Шәйдуллин оештырган. Очрашуга шәһәр мәктәпләренең татар теле укытучылары, Р.Шаһиевның төрле елларда үзе укыткан һәм бүгенге көндә мәгариф өлкәсендә эшләүче элеккеге студентлары килгән иде. Рәфкать әфәнде иҗат процессы, әсәрләренең язылу тарихы, аңа этәргән сәбәпләр турында сөйләде. Очрашуга килүчеләрне кызыксындырган сорауларга җаваплар бирде. Әлмәт татар дәүләт драма театры артистлары Илназ Гыймалетдинов, Резедә Хәертдинова, Алсу Сибгатуллиналарның дәртле дә, сагышлы да җырлары, Р.Шаһиевның артистлар авызыннан яңгыраган шигырьләре очрашуның зәвыклы бер аһәне булды.

13 нче март көнне Татарстан язучылар берлеге оештырган иҗади очрашулар кысаларында Казанның 80 нче «Тамчылар» балалар бакчасында шагыйрь, Татарстан китап нәшрияты мөхәррире Рифат Сәлах белән очрашу үтте.

Кичәдә балалар авторның шигырьләрен укыдылар, җырладылар, бик матур итеп татарча биеделәр, аулак өй йоласын күрсәттеләр. Балалар шулай ук Рифат Сәлах шигырьләре буенча рәсемнәр ясаганнар иде. Шагыйрь балалар өчен язылган шигырьләрен укыды, сорауларга җавап бирде, балалар бакчасына «Чәчәк яраткан песи» китабын бүләк итеп калдырды. Ахырдан балалар белән бергә Рифат Сәлах та балаларның әйлән-бәйлән уенына кушылды. Алар белән бергәләп биеп тә алды. Балалар шагыйрь белән фотога төштеләр. Очрашу бик күңелле узды.

6 мартта ул Яшел Үзән районының Осиново бистәсендәге “Васильки” бакчасының алты-җиде яшьлек балалар төркеме белән очрашты. Бу бакчада Рафисның үз оныклары да тәрбияләнә. Алар аның кече кызы Зөлфия балалары – Роберт һәм Айза Галәветдиновлар. Алар башка балалар белән бергә дәү әтиләренең шигырьләрен яттан сөйләделәр.

9 мартта Рафис Корбан Казан шәһәренең 2 нче татар гимназиясе каршындагы бакча балалары янында булды.

10 мартта иртәнге якта Казан шәһәренең 105 номерлы бакчада тәрбияләнүчеләр белән, төштән соң Федсеевская урамында урнашкан Халыкара мәктәпнең бакча яшендәге балалар төркеме белән очрашты.

Һәр бакчада да балалар аның шигырьләрен сөйләделәр, шагыйрь абыйлары турында үзләрен кызыксындырган сораулар бирделәр. Барлык бакчаларда да шагыйрь балалар белән уртак телне тиз тапты, аларга шигырьләрен генә сөйләп калмады, үзе уйлап тапкан табышмаклар да әйтеп, дөрес җавап биргән балаларга китапларын бүләк итте. Халыкара мәктәп бакчасындагы очрашу инглиз рус һәм татар телләрендә барды. Рафис анда үзенең шигырьләрен татарча һәм русчага тәрҗемәдә сөйләде. Тәрбия нигездә инглиз телендә бара торган булганлыктан, тәрбиячеләр барысы да инглизчәне яхшы белгәнлектән, шагыйрьнең шигырьләрен турыдан туры инглиз теленә дә тәрҗемә итеп бардылар. Бу төркемдә тәрбияләнүче кызларның берсе “Туган тел” шигырен сөйләде.

17 март көнне 14.00 сәгатьтә Г. Тукай әдәби музеенда танылган татар язучысы, драматург, шагыйрь, публицист һәм әдәбият тәнкыйтьчесе Әхмәт Фәйзинең тууына 120 ел тулуга багышланган «Тукай хәятына чумып…» дип исемләнгән әдәби-музыкаль кичә уздырыла.

Г. Тукай әдәби музеенда шагыйрьнең даирәсе – замандашлары һәм фикердәшләре, аның иҗатын өйрәнүче галимнәр, язучылар белән бәйле күп чаралар оештырыла. Әхмәт Фәйзи – Г. Тукайның тормышын һәм иҗатын тирәнтен өйрәнгән шәхес, шуңа күрә бу чараның музейда узуы табигый.

Ә. Фәйзи ХХ гасырның 30 нчы елларында беренчеләрдән булып Г.Тукай образын драматургия жанрында «Тукай Җаекта» һәм «Тукай» пьесаларында гәүдәләндерә, «Тукай» кинолибреттосын яза. Гомеренең соңгы елларында «Тукай» романы өстендә эшли. Китап өчен материалларны Ленинград, Мәскәү, Алма-Ата архивларында эзли. Ике китап итеп уйланылган бу эпопеяны әдип 1947 елда яза башлый һәм беренче китабын 1950 елда тәмамлый. Кызганычка каршы, китапның икенче кисәге язылмыйча кала. 1952 елда дөнья күргән роман күп телләргә тәрҗемә ителә, татар телендә берничә тапкыр басыла. Халык шагыйре бөек Тукайның балалык һәм Җаек чоры биографиясен татар милләтенең язмышы белән тыгыз бәйләп, олы тарихи вакыйгалар фонында тасвирлаган әсәре өчен Ә.Фәйзи 1958 елда язучылардан беренче буларак Татарстан Республикасының Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясенә лаек була.Ә.Фәйзи татар поэзиясендә интеллектуаль шигырь традицияләрен үстерүгә һәм баетуга күп хезмәт куя. Аның иҗатында юмор-сатира зур урын били, драматургия әсәрләре дә билгеле («Каеннар яфрак ярганда», «Беренче елмаю»). Театр сәнгатенең синтетик жанрларын берләштергән музыкаль комедия, опера һәм балет өчен либреттолары (Н. Җиһановның «Качкын», «Җәлил», М.Мозаффаровның «Зөлхәбирә» операларына, Ф.Яруллинның «Шүрәле», Р.Гобәйдуллинның «Кисекбаш» балетларына) бар.

Татарстан Республикасы Милли музее фондында күренекле татар шәхесләре белән бәйле күп санлы тупланмалар саклана. Алар арасында Ә. Фәйзинең шәхси әйберләре, төрле фотосурәтләр, гаиләсе белән бәйле тормыш-көнкүреш предметлары да бар. Музей чарасы татар телендә югары сыйныф укучылары, студентлар һәм татар мәдәнияты белән кызыксынучылар өчен оештырыла.

Керү ирекле.

Танылган шагыйрь, мәгариф ветераны, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе Сания Әхмәтҗанова – “Ком сәгате” тапшыруының кунагы. Журналист Данил Гыйниятов белән әңгәмәдә сүз укытучы, журналист, язучының тормышта, милләт язмышында тоткан урыны турында барачак.

Тапшыру 12 мартта ТНВ каналында – 16.00 сәг., “Планета” каналында – 19.05 сәг. башлана.

13 мартта Татарстан Язучылар берлеге бинасында (Мөштәри урамы, 14) Марат Ибраһимов һәм Халисә Мөхәммәдиеваның  “Люди” китабының презентациясе була. Китап Галимҗан Ибраһимовның “Адәмнәр” повесте язылуның 100 еллыгына һәм Урал-Идел буендагы 1921-1923 еллардагы ачлык темасына багышланган. Повестьның беренче тапкыр рус теленә тәрҗемәсе тәкъдим ителә. Кичә 17 сәгатьтә башлана.

Искә алу кичәсе 12 мартта 14.00 сәгатьтә үтәчәк. Анда драматург Данил Салихов, ТР халык артисты Рәсим Низамов, ТР атказанган артисты Айгөл Бариева һ.б.артистлар катнашачак.

Апас Үзәк китапханәсендә  талантлы шагыйрә, язучы Гөлнур Айзатның​ “Баллы кирпеч” китабын тәкъдир итү кичәсе булып узды. Кичәгә район җитәкчеләре, Гөлнур Айзатның дуслары, туганнары, классташлары, иҗатын яратучылар, китап сөючеләр җыелды. Гөлнур Айзат “Баллы кирпеч” повестеның төп герое – әтисенең бабасы кирпеч сугу остасы, халык архитекторы Ибәтулла Рәхмәтуллинның тормыш вакыйгалары турында сөйләде, иҗат итү серләре белән уртаклашты, Автор башкаручы буларак оста итеп җырлады да, биеде дә. Китап бәйрәме матур хатирәләргә бай булды. Кичә Гөлнур Айзат сүзләренә язылган җырлар белән үрелеп барды.Апас халык театры артистлары “Баллы кирпеч”әсәрен сәхнәләштереп тә күрсәттеләр.

Язучылар бәйрәменә багышлап, Әлмәт шәһәренең 10ынчы мәктәп укучылары​ 31енче балалар бакчасы белән берлектә​ балалар язучылары Лилия һәм Резеда Фәрхетдиноваларны очрашуга чакырдылар. Сабыйлар Лилия апаларының әкиятләренә төшкән мультфильмнарны карадылар, Резеда апаларының шигырьләрен сәнгатьле итеп сөйләделәр, аның “Балачак җыры ” халыкара конкурсында җиңүче дип табылган “Светофор”​ җырын башкардылар ,​ табышмакларына җавап эзләделәр.​ Шулай ук Лилия Фәрхетдинова укытучыларга әкиятләрне интерактив уку буенча мастер- класс күрсәтте. Ахырдан фотосессия узды. Чара​ бик җылы хисләр белән олылар һәм балалар күңелендә озак сакланыр.

Сарман районы Җәлил икенче санлы урта мәктәбендә Соббух Рәфыйковның тууына – 110, Гөлшат Зәйнәшеваның тууына 95 ел тулуга багышланган республикакүләм әдәби укулар узды.

1 мартта ТР Милли китапханәсендә Мохтар Әүэзовның татарчага тәрҗемә ителгән әсәрләр җыентыгын тәкъдим итәчәкләр.

Мохтар Әүэзов (1897-1961) социалистик реализмны үстерүгә сизелерлек өлеш керткән. Ул казах телендәге беренче роман-эпопея авторы. Мохтар Әүэзов драматург, рус һәм Европа классикасын тәрҗемә итүче, галим буларак билгеле.

Чара Казахстан консуллыгы белән берлектә үткәрелә. Кичәдә язучының улы Морат Әүэзов, оныгы Эльдар Кунаев, шулай ук Казахстан генераль консулы Ерлан Искаков катнаша.

Тәкъдим итү кичәсе 11.00 сәгатьтә китапханәнең конференцияләр залында башлана. Чарада катнашу өчен алдан теркәлергә кирәк.

Татарстан Язучылар берлеге, әнисе Нәзилә ханымның вафат булуы сәбәпле, язучы Галимҗан Гыйльмановның авыр кайгысын уртаклаша.

Урыны җәннәттә булсын.

Туган телләр көне уңаеннан Казан шәһәренең китапханәләр челтәре күптөрле чаралар уздырды. Вишневский урамындагы Үзәк китапханәдә 22 нче февральдә шигърият кичәсе булды. Анда язучылардан Рифә Рахман катнашты. Шигырьләрен укыды, татар телен саклауның мөһимлеге, шартлары, аның бүгенге хәле турындагы фикерләре белән уртаклашты. Кичәдә башка мәдәният оешмаларыннан да чыгыш ясаучылар булды: залда борынгы җырлар, мөнәҗәтләр, “Туган тел” яңгырады. Үзләре дә иҗат белән шөгыльләнгән китап сөючеләр шулай ук шигырь сөйләделәр, җыр җырлап күңел күтәрделәр.

Халыкара туган тел көнендә Казанның Мәскәү районы татар телендә тәрбия һәм белем бирүче 105нче балалар бакчасында үзенчәлекле семинар – язучы һәм шагыйрә Фирдәвес Әһлиянең иҗат кичәсе зур күтәренкелек белән үтте.

Чарага татар телендә тәрбия һәм белем бирүче балалар бакчаларыннан 20-ләп тәрбияче җыелышкан иде. Методик берләшмәнең җитәкчесе Шәрәфиева Рәмзия Рафисовна да бар иде.

Балалар Фирдәвес Әһлиянең «Күбәләк һәм чәчәк», «Әбиләрдә кунакта» һәм «Алтын ачкыч» әсәрләре буенча куелган нәни спектакльләрне зур зәвык белән уйнап күрсәттеләр. Тәрбиячеләр исә аның шигыренә иҗат ителгән «Бишек җыры»н бик моңлы итеп җырладылар.

Фирдәвес Әһлия дә илһамланып үз шигырьләрен сөйләде, тәрбиячеләргә «Моңлы курай» һәм «Кояшлы Алиш» дигән китапларын бүләк итте.

Шушы күңелле очрашуда туган телебез – татар теленең байлыгы һәм камиллеге тагын бер кат калку итеп күрсәтелде.

22 нче февраль көнне Абдулла Алиш исемендәге 20 нче гимназиядә “Алиш эзләреннән” Бөтенроссия фәнни-эзләнү конференциясе узды. Конференция эшендә ТР Мәгариф һәм фән министрлыгының телләр буенча идарә башлыгы Илгиз Халиков, ТР Мәгарифне үстерү институты доценты Рәсимә Шәмсетдинова, педагогика фәннәре докторы, академик, Әнвәр Хуҗиәхмәтов, Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары, шагыйрә Илсөяр Иксанова, балалар язучысы, Абдулла Алиш исемендәге премия иясе Йолдыз Шәрәпова, язучы, Г.Тукай премиясе лауреаты Ләбиб Лерон, балалар шагыйре Рафис Корбан, танылган шагыйрә Эльмира Шәрифуллина, Абдулла Алишның туганнары Гөлшат апа һәм Азат абый Сөнкишевлар катнашты. Чарада укучылар һәм укытучылар 5 юнәлеш буенча эзләнү һәм ижат эшләрен тәкъдим иттеләр. Шунысы куанычлы балалар Алиш премиясе лауреатлары: Р.Корбан, Л.Шәех, Г.Гыйлманов, Й.Шәрәпова, Н.Сәйяр иҗаты буенча да чыгышлар ясадылар. Ачылу тантанасында Р.Миннуллин, Р. Арсланова шигырьләре яңгырады. Конференция бик матур һәм оешкан төстә узды.

Татарстанның Халык шагыйре, Габдулла Тукай премиясе лауреаты Разил Вәлиев Мәҗит Гафури медале белән бүләкләнде.

Медальне Татарстан Фәннәр академиясендә «Милли яңарышка юл күрсәтүчеләр» темасына узган түгәрәк өстәл утырышында «Мәҗит Гафури – XXI гасыр» мәдәният фонды советы рәисе Люция Камаева тапшырды.

Разил Вәлиевкә әлеге медаль Мәҗит Гафурига багышлап чыгарылган китап өчен бирелде. Китапны Разил Вәлиев җитәкчелек иткән «Җыен» фонды нәшер иткән. Бу басмага Мәҗит Гафуриның сайланма әсәрләре, моңарчы архивларда сакланган хатлары, публицистик язмалары кергән. Шулай ук китапта Мәҗит Гафури иҗатына Габдулла Тукай, Миркасыйм Госманов, Әмирхан Еники кебек шәхесләрнең рецензияләре дә урын алган.

Котлыйбыз!

tatar-inform.tatar

Удмуртиянең Ижау каласындагы Муса Җәлил исемендәге китапханә “ВКонтакте” социаль челтәрендә Муса Җәлил һәм Рафис Корбан шигырьләрен татар телендә яттан сөйләү буенча онлайн конкурс игълан иткән иде. Конкурста Удмуртияне Ижау, Сарапул, Можга, Водкинск шәһәрләре мәктәпләрендә, Татарстанның Әгерже районы мәктәпләрендә укучы балалар һәм ата-аналар, җәмгысе 90 кеше катнашкан. 15 февральдә, Муса Җәлил туган көнне Ижауның Халыклар дуслыгы йортында конкурста җиңүчеләргә Дипломнар тапшырылды һәм Рафис Корбан үзенең китапларын бүләк итте. Тантанада катнашучыларга Рафис Корбан һәм журналның поэзия бүлеге редакторы Фәнил Гыйләҗев шулай ук “Казан утлары” журналының узган елгы һәм быелгы беренче-икенче саннарын, 100 еллык юбилее уңаеннан чыккан фотоальбом бүләк иттеләр, “Казан утлары”ның тарихы турында сөйләделәр.

Халыкара Туган​ тел­ләр көнендә​ Әлмәт шәһәренең 2нче мәктә­бендә икеләтә бәйрәм узды – бүген беренче тапкыр мәктәп укуч­ыларына​ балалар яз­учылары Лилия һәм Ре­зеда Фәрхетдиновалар исемендәге​ әдәби премия тапшырылды.​ Язучы апаларыннан Премия алу бәхете​ ​ мәктәп укучылары ар­асында​ уздырылган “Нәни алтын каләм” әдәби конкурсында​ җиңүчеләргә елмайды.​ Аның максаты- бала­ларны туган телләреб­езгә карата мәхәббәт тәрбияләү белән бер­гә әдәби иҗатка тарт­у. Конкурска килгән әсәрләрнең иң яхшыла­ры дип табылганнары үзнәшер китапчыкка керде.​ Татар телендә язучылар арасында беренче урынны​ Хәс­әнова Элина 7а сыйныф укучысы, икенче ур­ынны Вәлитов Альберт 2а сыйныф укучысы, өченче урынны Зарипо­ва Сабина 7а сыйныф укучысы, рус телендә язучылар арасында​ беренче урынны​ Аю­пова Айлина​ 3б сый­ныф укучысы, икенче урынны Маланчев Дани­ил 3б сыйныф укучысы, өченче урынны Шилов Глеб 4в сыйныф уку­чысы алдылар, алар диплом белән бергә ак­чалата премиягә һәм үзләренең әсәрләре кергән күмәк китапчык­ка​ да ия булдылар. Катнашкан​ барлык балалар сертификат белән тәмле призлар​ белән бүләкләнде. Премия тапшыру тантанасы​ иртән ирт­үк башланып киткән Туган​ телләр​ бәйр­әмен тагын да ямьлән­дереп җибәрде.

Казан кооператив институтының Дәрдемәнд исемендәге Татар мәдәнияте үзәгендә драматург Туфан Миңнуллин истәлегенә атап уздырылган «Туган телем» конкурсы җиңүчеләрен бүләкләделәр. Чарада шагыйрә Фәүзия Солтан катнашып, туган телгә багышланган шигырьләрен укыды.

Татарстан Язучылар берлегенең Тукай клубында Халыкара туган тел көненә багышланган “И туган тел…” дип исемләнгән әдәби-музыкаль кичә узды. Кичәне Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла ачып җибәрде. Чарада Татарстанның халык шагыйрьләре Рәдиф Гаташ, Равил Фәйзуллин, Зиннур Мансуров, Газинур Морат һәм Казан театр училищесы студентлары катнашты. Берлекнең иҗат эшләре буенча рәис урынбасары, шагыйрә Илсөяр Иксанова алып барды.

Чаллының 121нче «Сабантуй» балалар бакчасында Татарстан Язучылар берлегенең Чаллы бүлеге җитәкчесе, күренекле әдип, Г. Тукай исемендәге дәүләт бүләге иясе Факил Сафин белән очрашу узды. 7,8,9 төркеме балалары язучының шигырьләрен сөйләделәр, “Кулчатырым” җырына биеделәр, “Туган телдә җырыбыз” дигән җыр башкардылар. Факил абыйга кызыксындырган сорауларын да бирделәр. Очрашу истәлеге итеп, язучы үзенең балалар өчен язылган китапларын бүләк итте.

18 февраль көнне Каюм Насыйри исемендәге музей-китапханәдә бөек татар галиме, мәгърифәтче Каюм Насыйриның 198 еллыгына һәм аның әдәби-фәнни мирасына багышланган нәсер бәйгесе җиңүчеләрен котладылар. Чарада Татарстан Язучылар берлегеннән халык шагыйре Газинур Морат катнашты.

Казан шәһәренең сәүдә-икъдисат техникумында Җәлил укулары кысасында нәфис уку ярышлары узды. Чарада техникум укучылары Муса Җәлил шигырьләрен татар, рус телләрендә яттан сөйләп ярыштылар. Барлыгы 32 укучы катнашкан ярышка бәяләрне жюри әгъзалары, шагыйрә Фәүзия Солтан, шагыйрь Фәнил Гыйләҗев бирделәр. Соңыннан алар укучыларны үз иҗатлары белән таныштырдылар. Ярыш та, очрашу- әңгәмә дә бик җылы, нәтиҗәле үтте.

Татарстан Республикасы Милли китапханәсе Төмән өлкәсе Түбән Варта шәһәренең 5 нче номерлы китапханәсе китап сөючеләрен видеокүпер аша татар язучылары белән әледән-әле очраштырып тора. 16 февральдә видеокүпер аша чираттагы очрашу булды. Бу юлы ул шагыйрә, Саҗидә Сөләйманова, Абдулла Алиш, Каюм Насыйри исемендәге әдәби премияләр лауреаты Эльмира Шәрифуллина белән, аның иҗатына багышлап үткәрелде.

Очрашу бик кызыклы узды. Укучыларның күпсанлы сорауларына җавап биреп, Эльмира ханым үзенең очрашудан бик канәгать калуын һәм Татарстаннан читтә яшәүче милләттәшләребезнең туган телләрен белүенә, татар әдәбиятын яратып укуларына шатлануын һәм үзенең иҗатына карата бирелгән төпле, мәгънәле сорауларга соклануын, белдерде.

16 февральдә Яшел Үзән шәһәренең Горький исемендәге мәдәни үзәгендә  язучы-прозаик, драматург Мәхмүт Хәсәновның тууына 95 ел тулуга багышланган әдәби кичә узды. Язучыны искә алу кичәсендә әдәбият галиме Фоат Галимуллин, күренекле шагыйрә Шәмсия Җиһангирова, язучының хатыны Мәрьям Хәсәнова, Яшел Үзән районы Габдулла Тукай исемендәге милли-мәдәни үзәге җитәкчесе Клара Филиппова, китапханәчеләр, мәктәп укучылары, укытучылар катнашты.

Еллар узгач та исемнәре онытылмый, кылган гамәлләре тагын да бәһалерәк булган шәхесләр, эшләр була. Җәлил – һәр икесен берләштереп татар халкының данын гасырларга алып баручы милләт улы.

Советлар Союзы Герое, Ленин премиясе лауреаты герой-шагыйрь Муса Җәлилнең тууына 117 ел тулу уңаеннан җәмәгатьчелек аны искә алырга җыелды. Чараны Әлмәт татар дәүләт драма театры артисты Рамазан Йосыпов Җәлилнең «Кылыч» шигыре белән башлап җибәрде. Әлеге шигырь бүгенге көнгә бик аваздаш иде.

Тантанада шәһәр хакимияте башлыгы Тимур Нагуманов Муса Җәлил батырлыгының әһәмиятен, яшь буында патриотик тәрбиягә басым ясарга кирәклеген ассызыклады. «Моабит дәфтәрләре»ндәге юллар Совет халкының ныклыгын, батырлыгын, Бөек Җиңүнең нинди корбаннар бәрабәренә яулап алынуын күрсәтә, – диде Тимур Дмитриевич.

Татарстан Язучылар берлегенең Әлмәт бүлеге җитәкчесе Рәфкать Шаһиев та Җәлил батырлыгының хәрби антка булган тугрылык һәм югары гражданлык үрнәге булуына тукталды.

Тарих кабатлана. Батырлык, сугыш яралары белән, үзен гел искәртеп тора. М.Җәлилне искә алу чарасында Украинадагы хәрбия операцияләрдә катнашкан якташыбыз, язучы Артур Салахов (язучы Әсгать Салаховның улы) үзенең шигырьләрен укыды. Яшь буында патриотизм хисләре тәрбияләү кирәгенә басым ясады. Бөтендөнья татар конгрессының Әлмәт бүлге җитәкчесе Ландыш Зарипова бүгенге вәзгыятькә тукталып, нык булырга янәшәдәге батырларны күрә белергә өндәде.

Җәлилне искә алу шигырьсез, шагыйрьләрсез булу мөмкин түгел. Халык шагыйре К.Булатова, шагыйрьләр Н.Сабирҗанова, М.Әхмәтшина, балаалар язучылары Резеда һәм Лилия Фәрхетдиновалар, Р.Шаһиев Мусаны үз иҗатлары белән зурлады. Мәктәп укучылары да чарага буш кул белән килмәгәннәр иде. Алар чын йөрәктән татар һәм рус телләрендә М.Җәлилнең шигырьләрен сөйләделәр.

Герой-шагыйрь хөрмәтенә бер минут тынлык игълан ителде, һәйкәленә чәчәкләр салында.Чара шәһәр һәм авыл мәктәпләрендә, шәһәрнең Үзәк паркында урнашкан «Ассоль» кафесында дәвам итте.

Рәфкать Шаһиев

Яр Чаллы шәһәрендә Муса Җәлил һәйкәле янынд­агы мәйданда каһарман шагыйребезне искә алу чарасы узды. Чар­ада Язучылар берлеге­нең Чаллы бүлеге җит­әкчесе – Язучылар бе­рлеге рәисе урынбаса­ры Факил Сафин, шәһә­рнең Комсомол райо­ны башлыгы урынбасары Фидәрис Хәбибуллин, язучылар Мансур Са­фин, Лилия Гыйбадулл­ина һ.б. чыгыш ясады­лар. Бәйрәмдә Чаллы төбәгендә яшәп иҗат итүче каләм әһелләре, журналистлар, кита­пханәчеләр, укучылар, мөгаллимнәр, киң җәмәгатьчелек катнашт­ы.

14 нче февраль көнне, Саба районында яшәп иҗат итүче шагыйрә Илмира Гыймаева Биектау районы Әлдермеш урта мәктәбе укучылары белән очрашуда булды. Барлыгы 105 укучы катнашты. Очрашуда шагыйрәнең шигырьләрен укыдылар, аның сүзләренә язылган балалар өчен җырларын башкардылар, ике җырына бию һәм вальс салынган иде. “Шигырь язу серләренә төшенү максатыннан мастер-класс үткәрелде. Инде укучылар яратып өлгергән хор белән шигырь сөйләү методы да кулланылды. Милләт, тел турында шагыйрә үзе генә сөйләмичә укучылар фикерен тыңлау үзе бер тәрбия алымы булды,”- ди, Илмира Гыймаева.

2023 елның 1 мартынн­ан яшь язучылар һәм шагыйрьләр өчен (16 яшьтән 35 яшькә кадә­р) “Яшел сигналга сә­яхәт” Республика конкурсы башлана. Кон­курсны ТР Язучылар берлегенең ярдәме бел­ән “Тормыш иминлеге фәнни үзәге” үткәрә. Бәйге ике ай дәвам итәчәк.

1.”Яшь җәяүленең дус­лары” – мәктәп яшенә кадәр һәм башлангыч сыйныф балалары өчен әкият яки фэнтези жанрындагы проза әсәре.

2. “Могҗизалы юллар” – шул ук яшьтәгеләр­гә поэзия әсәре.

Әсәрләрне guncbgd@mail.ru электрон адресы бел­ән 1 марттан 4 апрел­ьгә кадәр җибәрерг­ә.

Бәйгедә өч җиңүче би­лгеләнә һәм алар акч­алата приз белән апр­ель ахырында бүләклә­нәчәк.

Тулырак мәгълүматны ncbgd.tatarstan.ru сайтыннан табарга мөм­кин. Белешмәләр өчен телефон: 8(843) 5-333-776.

27 февральдә 18.30 сәгатьтә Салих Сәйдәшев исемендәге Зур концертлар залында күренекле шагыйрь, Татарстанның Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Мөхәммәт Мирзага 70 яшь тулу уңаеннан әдәби-музыкаль кичә үтәчәк. Чакыру билетлары буенча кичәгә керү бушлай. Чакыру билетын Язучылар берлегеннән алырга була. Рәхим итегез!

Татмедиа» галереясында Марсель Галиевның «Алтай сулышы» фотокүргәзмәсе ачылды.

«Мин соңгы өч елда дүрт мәртәбә Алтайда булдым. Барган саен ул минем өчен күбрәк ачыла бара», – диде язучы фотокүргәзмәне тәкъдим итеп.

«Татмедиа» акционерлык җәмгыяте генераль директоры Шамил Садыйков Марсель Галиевнең фоторәсемнәрендә фәлсәфә ятуын ассызыклады. «Уникаль күренеш – Марсель Галиев тагын бер профессиональ берлеккә – республиканың Фотографлар берлегенә дә керүен әйттеләр», дип хәбәр итте ул.

Фотографлар берлеге рәисе Рамил Галиев Марсель Галиевнең фотоэшләре профессиональ дәрәҗәдә булуына игътибар юнәлтте.

Фотокүргәзмә ачылу тантанасында халык шагыйрьләре Ркаил Зәйдулла, Разил Вәлиев, Равил Фәйзуллин, халык язучысы Рабит Батулла һәм башкалар чыгышлар ясады.

tatar-inform.tatar

Әлмәт шәһәренең 2нче китапханә-филиалы февраль аен​ балалар язучылары Лилия һәм Резеда Фәрхетдиноваларны​ ​ очрашуга чакырып башлады.​ Алар иҗатына багышланган чарада Резеда Фәрхетдинованың​ Татарстан китап нәшриятында яңа чыккан “Урам керми уйга ” исемле китабын презентацияләү узды. Бәйрәмне китапханәчеләр үткәрде. Кунаклар булып​ 12нче мәктәп укучылары һәм укытучылары белән 44 енче балалар бакчасына йөрүче сабыйлар һәм тәрбиячеләр булдылар. Алар яңа китапка кергән берсеннән- берсе матур һәм кызык шигырьләрне яттан сөйләделәр. Ахырдан Резеда Фәрхетдинова мәктәп китапханәсенә балалар бакчасы китапханәсенә үз китапларын бүләк итте. Чарада катнашкан барлык кеше истәлеккә дип күмәк фотога төште.

Күренекле шагыйрь Ләис Зөлкарнәйгә Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе исеме бирелде. Мактаулы бүләкне Татарстан Республикасы Мәдәният министрлыгының йомгаклау коллегиясенең киңәйтелгән​ утырышында Татарстан Президенты​ Рөстәм Миңнеханов тапшырды.

Каләмдәшебезне чын күңелдән котлыйбыз!

Татарстан Язучылар берлегенең Тукай клубында танылган шагыйрә, балалар әдибе, журналист Йолдыз Шәрәпованың иҗатына багышланган балалар бәйгесе булды.  4-6 яшьлек бакча балалары, 1-4, 5-7 сыйныф укучылары бүленеп Йолдызның шигырьләрен сөйләделәр.

Нигә өч малай катнаша “Ак әби” әкиятендә, ике дә, биш тә түгел? Сез тормышта булган хәлләр турында язасызмы әллә уйлап чыгарылган вакыйгаларны тасвирлыйсызмы? Пьеса ничек языла? Ул спектакль булып сәхнәгә менгәч, сезгә ошамаган яклары буламы? Зур хыялыгыз бармы бүген?
Бу һәм башка күп төрле сораулар Яр Чаллы шәһәренең Гали Акыш исемендәге 84нче лицеенда узган очрашуда яңгырады. “Җомга кунагы” проектында бу юлы драматург, журналист Равил Сабыр катнашты, 6нчы һәм 8нче сыйныфларда дәрес уздырды.

25 гыйнвар көнне Кукмарада язучы, актёр, сценарист, шагыйрь, радиожурналист, нәшир Заһид Мәхмүдине искә алу кичәсе узды. Аның вафат булганына бер ел вакыт узып та киткән. Язучыны искә алырга, аның турында хатирәләрне барларга дуслары, якыннары, каләмдәшләре, шулай ук иҗатын үз итүчеләр район үзәк китапханәсенә җыйналды.

24 декабрь көнне Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары, шагыйрь Рифат Җамал Казан сәүдә-икътисад техникумында очрашуда булды.​”Мин – үз илемнең патриоты” дип исемләнгән чарада студентлар шагыйрьнең иҗаты белән танышты һәм үзләрен кызыксындырган күптөрле сорауларга җаваплар алдылар.

Танылган татар шагыйре һәм драматургы Илдар Юзеев истәлегенә Мәскәүдә кичә узды. Әдәби очрашуда башкаланың татар мәдәни үзәге һәм «Мирас» ансамбле авторның җырларын башкарды.

Чарада Сара Садыйкова, Җәүдәт Фәйзи, Мирсәет Яруллин кебек танылган татар композиторлар көйләр иҗат иткән «Яшь наратлар», «Кыр казлары артыннан», «Мәтрушкәләр», «Хуш инде», «Кайтам инде» җырлары яңгырады.

Илдар Юзеев үз гомерендә кырыктан артык шигъри җыентык бастырып чыгарган. Алар арасында «Мәхәббәт китабы», «Таймас», «Соңгысы төн», «Очты дөнья читлегеннән», «Мәңгелек белән очрашу» кебек китаплар бар.

tatar-inform.tatar

Чаллы шәһәренең Гали Акыш исемендәге 84 лицее бу уку елында “Җомга кунагы” дигән проект башлап җибәрде. Һәр атнаның җомгасында лицей укучылары бер шәхес белән очраша. Гыйнвар аенда күренекле артист, драматург Булат Сәлахов һәм шагыйрь Лилия Гыйбадуллина укучылар белән очрашуда булып, берничә сыйныфка дәрес укыттылар.

Бүген Татарстан Язучылар берлеге рәисе, Татарстанның халык шагыйре, Татарстан Дәүләт Советы депутаты Ркаил Зәйдулланың туган көне. Хөрмәтле җитәкчебезне ихлас котлыйбыз, саулык-сәламәтлек, бәхетле озын гомер, сүрелмәс иҗат дәрте телибез!

“Адымнар-Әлмәт” күптелле гимназиясендә татар теле һәм әдәбияты укытучылары Ризаэддин Фәхреддиннең тормыш һәм иҗат юлына багышланган түгәрәк өстәл утырышы уздырды.

Очрашуга язучы, әдәбият белгече, укытучы, филология фәннәре кандитаты, доцент, Татар язучылар берлеге әгъзасы, Язучылар берлегенең Әлмәт бүлеге җитәкчесе, “Әлмәт таңнары” газетасының баш мөхәррире Рәфкать Шириаздан улы Шаһиев килде. Ул Ризаэддин Фәхреддин кызы Әсма Шәраф белән, әле егет чагында ук, ничек танышып китүен, хатлар алышуын, аралашып яшәвен сөйләде.

Рәфкать Шаһиев: “Дөреслегенә үзең ышанмаганны сөйләмә дә, язма да”, – дигән сүзләрне инде ничә еллар элек Әсма Шәрафтан ишеткән идем. Әлеге сүзләргә мин һаман да таянып эшлим һәм биредә утырган укучыларга да нәсихәт итеп әйтәсем килә”, – дип ассызыклады. Укучылар исә аеруча кызыксынып тыңлады. Үзләренә матур тәэссирләр алып, хәтта мәкаләләр язырга да кызыгып калдылар. Рәфкать Шаһиев үзе белән җилпәзә дә алып килгән иде. Ул Ризаэддин Фәхреддиннең кече кызы кулланылышында булган. Җилпәзә бик иске булуына карамастан, әле дә яхшы хәләттә. Р.Фәхреддиннең гаиләсе, хезмәте буенча фотосурәт күргәзмәсе һәм Р.Фәхреддин китаплары, аның турында язылган башка авторлар китаплары күргәзмәләре әзерләнде.

Р.Фәхреддиннең тормыш юлы, яшәеше, хезмәте белән тулырак таныштыру өчен презентация һәм кинофильм күрсәтелде.

Алсу Салимҗанова, татар теле укытучысы

3 февральдә Башкортстанда республиканың халык шагыйре Наҗар Нәҗми исемендәге «Очыш өчен канатлар бар» шигъри фестиваль-конкурсы узачак. Шагыйрьнең тууына 105 ел тулуга багышланган чара аның кече ватаны Дүртөйледә оештырыла.

Катнашу өчен авторлар чакырыла. Теләсә кайсы темага рус, башкорт, татар телләрендә яңа һәм элегрәк басылып чыккан шигырьләр кабул ителә. Яшь чикләүләре юк. Бу хакта «Башинформ» хәбәр итә.

Эшләрне 17 гыйнвардан 1 февральгә кадәр festivalnazarn@mail.ru электрон почтасына җибәрү сорала. Авторларның әсәрләрен тыңлау 3 февральдә үзәк район китапханәсендә Разил Мусин ур., 72 адресы буенча узачак. Башлана 10.00 сәгатьтә.

Фестиваль-конкурс программасы концерт һәм фестивальдә катнашучыларны бүләкләү белән тәмамланачак. Җиңүчеләрне бүләкләү тантанасы Дүртөйле мәдәният сараенда узачак. Һәр катнашучы грамота белән, ә конкурста җиңүчеләр дипломнар һәм истәлекле бүләкләр белән бүләкләнәчәк. Конкурста җиңүчеләрнең әсәрләре социаль челтәрләрдә басылып чыгачак һәм район, республика басмалары битләрендә бастырып чыгару өчен тәкъдим ителәчәк.

tatar-inform.tatar

“Җыен” фонды тарафыннан нәшер ителгән күренекле галим, Татарстанның халык язучысы, “Идегәй” дастанын беренче булып бастырып чыгаручы Нәкый Исәнбәткә багышланган китапны тәкъдим итү 20 гыйнвар көнне Тинчурин театры фойесында оештырыла. “Син сазыңны уйнадың” чарасы “Идегәй” татар халык дастаны буенча куелган спектакльгә багышлана.

“Җыен” фондының “Шәхесләребез” сериясендә басылып чыккан китапны тәкъдим итүдә язучылар, галимнәр, театр белгечләре, артистлар һәм К.Тинчурин театры актерлары катнашачак. Китапны басмага филология фәннәре кандидаты Миләүшә Хәбетдинова әзерләгән. Чараны К.Тинчурин театры Татарстан мәдәният министрлыгы, “Җыен” фонды, Татарстан язучылар Берлеге һәм КФУның Г.Тукай исемендәге милли мәдәният һәм мәгариф Югары мәктәбе белән оештыра.

Тинчурин театры баш режиссеры Туфан Имаметдиновның “Идегәй” спектакле премьерасы 26-27 гыйнварда узачак. Режиссер Туфан Имаметдинов “Идегәй”не сәхнәгә куярга алынуын әсәрнең милли, әдәби, тарихи актуальлеге белән аңлата.

Нәкый Исәнбәткә багышланган китапны тәкъдим итү барышында әдипнең әсәрләреннән өзекләр уйналачак, шигырьләре һәм җырлары яңгыраячак. Чарада Казан театр училищесы студентлары, халыкара конкурслар лауреаты, Н.Җиһанов исемендәге Казан консерваториясе укытучысы Сөмбел Кыямова чыгыш ясаячак. Бәйрәмне Тинчурин театры актрисасы Резедә Сәләхова алып барачак. Чара барышында Тинчурин театрының Ильяс Камал җитәкчелегендәге камера оркестры чыгышы көтелә.

“Идегәй” спектакле премьерасы уңаеннан, Тинчурин театры музее җитәкчесе Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре Розалия Чабатова дастанга һәм “Идегәй” әсәрен беренче булып бастырып чыгаручы әдип, Татарстанның халык язучысы Нәкый Исәнбәткә, аның К.Тинчурин театры белән хезмәттәшлегенә багышланган күргәзмә әзерли.

“Идегәй” спектакленә әзерлек вакытында “Ачык университет” укыту платформасы К.Тинчурин театры белән берлектә татар дастаннарына багышланган “Татар дастаны ни сөйли?” дип аталган яңа курс оештырды. Шул уңайдан Тинчурин театрында язучы, “Идегәй” дастанының бер вариантының мөхәррие Галимҗан Гыйльманов, тарихчы Дамир Исхаков лекцияләр уздырды. Шулай ук «Ачык университет» белем бирү проекты кысаларында төрки сугыш сәнгате буенча мастер-класс үткәрелде.

К.Тинчурин театры матбугат үзәге

Камал театрында Рөстәм Галиуллинның «Көзге Кайтаваз» пьесасы укылды. Бу хакта Камал театры матбугат хезмәте хәбәр итә.

Спектакльнең режиссеры – Фәрит Бикчәнтәев, рәссам – Сергей Скоморохов. Пьеса «Яңа татар пьесасы – 2022» бәйгесендә ТР Мәдәният министрлыгының махсус премиясенә лаек булган иде.

Премьера 2023 елның апрелендә көтелә.

Фаил Шәфигуллинның дүрт томлык «Сайланма әсәрләр»енең беренче томы дөнья күрде. Китапка язучының юмор-сатира әсәрләре тупланган, ул 30 табак күләмендә булып чыккан.

«Бу 40 ел көткән китап инде. Вафатына октябрьдә 40 ел булды бит. Әлеге китапны чыгару мөмкинлеге тудырган республика җитәкчелегенә рәхмәт. Бу эшне җиренә җиткерә алган Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулланың да казанышы», – диде Фаил Шәфигуллинның тормыш иптәше, танылган шагыйрә Эльмира Шәрифуллина.

«Китапны кызыбыз Раушания Шәфигуллина төзеде. Яңа ел алдыннан гына чыкты. Ел саен берәр том булып, дүрт ел дәвамында 2025 елга кадәр чыгачак. Бу китапка Фаилнең бөтен әсәрләре сыеп та бетмәс, бәлки», – диде ул.

Китапның тиражы 1000 данә. Ул нигездә республика китапханәләренә таратылачак.

Китап ТР Мәдәният министрлыгы заказы белән «Мәгариф-Вакыт» нәшриятында басылган.

• Юмор һәм сатира остасы, шагыйрь, прозаик Фаил Шәфигуллин (1939-1982) 43 яшендә фаҗигале рәвештә һәлак була.

tatar-inform.tatar

12 гыйнвар көнне Балык Бистәсе районы Юлсубино (Балтач) авылында Татарстанның халык шагыйре Равил Фәйзуллин салон-музее ачылачак. Дөресрәге, әлеге музей киңрәк даирәдә: якташ иҗатчыларга багышлана. Ул мәктәп бинасында урнашкан.

“Әлеге музей минем иҗатны гына түгел, шушы район җирлегеннән чыгып, татар дөньясында киң танылу алган әдәбият-сәнгать әһелләренең иҗатларын да колачлаячак, – диде Равил абый “Матбугат.ру” хәбәрчесенә, – 12 гыйнвар көнне ачылу тантанасы булачак. Бик күп мөхтәрәм кешеләр, исемле шәхесләр килүе көтелә. Авыл кешесе өчен дә бер бәйрәм булыр”.

Сүз уңаеннан, Юлсубино авылы мәктәбе инде 20 ел Равил Фәйзуллин исемен йөртә. Яңа ачыласы салон-музейда төрле чаралар үткәрелер дип көтелә. Алар әдәбиятка якынаерга, туган ягың белән горурланырга тагын бер сәбәп булыр.

Матбугат.ру

Кышкы каникул вакыт­ында Әлмәт мәктәпләр­енең ишекләре һәрчак ачык, чөнки​ барлык мәктәптә дә “Откры­тая гостиная” эшләп килә.​ Ел башы белән үк, ягъни 4 гыйнвар көнне,​ балалар язучылары​ бертуган Лилия һәм Резеда Фәр­хетдиновалар​ ​ шул проект кунаклары бу­лып, үзләренең нәни китап сөюче дуслары белән очрашты. Алар, икесенә​ ике дистә­гә якын​ китап авто­ры буларак, балаларны үз иҗатла­ры белән якыннанрак таныштырдылар, Татар­стан Язучылар берлег­енең Әлмәт оешмасына 60 ел уңаеннан Әлмәт язучылары турында сөйләделәр, балаларда әдәбиятка карата кызыксыну уятырга тыр­ыштылар. Килгән язуч­ыларны иң куандырган­ы- чарага килгән бал­алар Лилия һәм Резеда Фәрхетдиновалар ки­тапларын беләләр, яр­атып укыйлар. Шулай ук очрашу вакытында китап уку оештырылды: һәр бала үзенә оша­ган китапны алып укы­рга кереште.​ Балал­ар китап укыгач, дим­әк, олы- олы романнар укырлык буын үсеп килә, дигән өмет бар­!​

Лилия Фәрхетди­нова

Татарстан Язучылар берлеге мәрхүмәнең якыннарының тирән кайгысын уртаклаша. Җаны тыныч, урыны җәннәттә булсын.

Төркиянең Ататөрек исемендәге университетның төрки дөнья тикшеренүләре институтында татар язучысы Галимҗан Гыйльмановның иҗаты турында фәнни диссертация якланды. Бу хакта татар-төрек галимәсе Чулпан Зариф-Четин хәбәр итә.

«Галимҗан Гыйльмановның повестьләренә фәнни анализ» дип аталган хезмәт татар-төрек галимәсе Чулпан Зариф-Четинның элеккеге бакалавр студенты Фатих Экиҗи тарафыннан язылган.

Фәнни хезмәттә Галимҗан Гыйльмановның иң популяр саналган 18 повесте тикшерелгән, алар дөньякүләм танылган әдәбият белгече, профессор Шломит Риммон-Кенанның аңлату типологиясе теориясе нигезендә анализланган.

Беренче бүлектә Галимҗан Гыйльмановның тормышы, әдәби әсәрләре тикшерелгән. Язучы белән бәйле мәкаләләр, әңгәмәләр дә анализланган. Галим икенче бүлектә теманың фәнни методларын билгеләүгә тукталган.

Өченче бүлектә «Китек ай», «Бөкре», «Сагышың булса, суга сал», «Күрәзә», «Фәрештә», «Тимерче», «Эт елы», « Бала хакы», «Соңгы сугыш», «Җан җылысы», «Хак», «Язмышның туган көне», «Исемең ничек, Гадел», «Аллалар күктә яши», «Ходай бүләге» кебек повестьларның үзенчәлекләре фәнни яктан анализланган, алар барысы да төрекчәгә тәрҗемә ителгән.

Татар халкының мәдәниятына багышланган әдәбият һәм сәнгать әсәрләренә мәдәният министрлыгы гранты ияләре билгеле. Исемлек Татарстан Республикасы мәдәният министрлыгы сайтында урын алган.

Грантның төп юнәлешләре – әдәбият, музыка, театр, рәсем сәнгате, халык сәнгать һөнәрләре, мәдәни тикшеренүләр, сынлы сәнгать, кино. Грантның гомуми суммасы 9 800 мең сум.

Грантлар татар телендә кече формалы әдәби әсәр, татар телендә зур формалы әдәби әсәр, балалар өчен әдәби әсәрләр, татар телендә драма әсәрләре, татар телендә тулы метражлы нәфис фильм киносценариесе, татар телендә кыска метражлы нәфис фильм киносценариесе, сәнгати тикшеренүләр, скульптура, сынлы сәнгать, декоратив-гамәли сәнгать, татар телендә музыкаль театр жанры, хореография, музыкаль әсәр жанрларында әсәр иҗат итү өчен бирелә.

Иң зур грант – 500 мең сум – проза яки поэзия жанрында зур әдәби әсәр өчен биреләчәк. Шундый өч грант каралган.

«Татар телендә кече формадагы әдәби әсәрләр (проза, поэзия)» номинациясе –100 мең сум:

1. Айзирәк Гәрәева – «Бирүзә йорт» повесте;

2. Амур Фәләхов – «Җан авазы» хикәясе;

3. Рифат Корбанов (Рифат Җамал) – «Яшим әле» поэтик цикл;

4. Фирүзә Фәтхетдинова – «Карга боткасы»шигырьләр циклы;

5. Фәнил Гыйләҗев – «Әдипләр йөзе» шигырьләр циклы;

6. Нәбирә Бикчурова (Гыйматдинвоа) – «Ике рәссам» («Карт һәм яшь)» повесте;

7. Лемон Леронов (Ләбиб Лерон) – «Мин дөньяны күрәм» повесте.

«Татар телендә эре формадагы әдәби әсәрләр (проза, поэзия)» номинациясе –500 мең сум:

1. Зиннур Хөснетдинов (Зиннур Хөснияр) – «Әллүки» романы;

2. Рәдиф Сәгъди – «Гасырга сузылган бер мизгел» романы;

3. Рөстәм Галиуллин – «Галимҗанов эше» повесте.

– «Балалар өчен әсәрләр (проза, поэзия, комиксы)» номинациясе – 100 мең сум:

1. Айсылу Шәехова (Айсылу Имамиева) «Путешествие на высоте» повесте;

2. Илсөяр Гарипова (Иксанова) – «Туган тел» шигырьләр циклы;

3. Алмаз Гыймадиев – «Сәер хат» повесте;

4. Лилия Тимербаева –Казанның кызыклы язмышлы матур йортлары турында комикслар;

5. Сәлимә Аскарова – «Гөлчәчәк.Кайту» комиксы;

6. Рифат Сәлахов – сборник стихотворений «Кошлар әлифбасы» шигырьләр җыентыгы.

– «Татар телендә драма әсәрләре (драма театрлары өчен, курчак театрлары өчен пьесалар, тәрҗемәләр)» номинациясе – 200 мең сум:

1. Гөлназ Нуретдинова – «Илдус белән Котдус маҗаралары» пьесасы;

2. Луиза Шарова (Луиза Янсуар) – «Кайту» циклы: Гөрләгән сулар башында…», «Бүзләрем маналмадым…». Видагь (драма театрлары өчен пьеса-эзләнү);

3. Айдар Әхмәдиев – «Кави-Сәрвәр» либреттосы;

4. Ркаил Зәйдуллин – «Картларга орден кирәк» пьесасы.

– «Татар телендә тулы метражлы нәфис фильм өчен киносценарийлар» номинациясе – 175 мең сум:

1. Азат Зарипов «Балакаем» сценариесе;

2. Мансур Гыйләҗев – «Тугызынчы дулкын» сценариесе.

«Татар телендә кыска метражлы нәфис фильм өчен киносценарийлар» номинациясе – 75 мең сум:

1. Салават Юзеев – Ркаил Зәйдулланың «Абага чәчәге» повесте мотивлары «Абага чәчәге» сценариесе;

2. Ренат Хәбибуллин – «Түбәтәй» фильмы сценариесе.

«Сәнгати эзләнүләр» номинациясе – 200 мең сум:

1. Риф Гатауллин – 1940-2010 елларда татар композиторлары «Антология»се;

2. Рөстәм Шәмсутов – «Урта Идел һәм Урал буе татарларының заманча гарәп графикасы сәнгате: традицияләр һәм новацияләр»;

3. Елена Шевченко – «Татар балалар театры яңа формалар эзләүдә».

– «Скульптура» номинациясе – 200 мең сум:

1. Александр Дресвянников –А.Х. Халиковка һәйкәл эскизы;

2. Динә Сергухина – «Әкият» курчак театры актерларына багышланган композиция.

– «Сынлы сәнгать» номинациясе – 200 мең сум:

1. Хәмит Латыйпов – «Кич» картинасы;

2. Равил Заһидуллин – «Ау станы» тематик картинасы;

3. Васил Заһретдинов – «Изге Дога» картинасы.

– «Декоратив-гамәли сәнгать» номинациясе – 300 мең сум:

1. Наилә Кумысникова – «Болгар хәзинәсе» панносы;

2. Әлфия Ильясова (Саргин) – «Татар әкияте келәме» декоратив-гамәл сәнгать әсәре;

3. Ринат Әхмәтов – «Минем гаилә» декоратив-гамәл сәнгать әсәре.

– «Татар телендә музыкаль-театр жанры (опера, балет, музыкаль комедия, мюзикл)»номинациясе – 500 мең сум:

1. Рәшит Кәлимуллин – «Ак аккош» балеты;

2. Луиза Батыр-Болгари – «И, Сабан туй-тамаша!» опереттасы.

– «Хореография» номинациясе – 200 мең сум:

1. Энҗе Дусаева – «Ха-Тын» пластик спектакле;

2. Алена Харисова – «Карга боткасы» хореографик куелыш;

3. Венера Галимова – «Кыз» пластик спектакле.

– «Музыкаль әсәрләр (симфония, хор әсәре, камера-инструменталь әсәрләр, камера-вокаль әсәрләр)» – 200 мең сум:

1. Миләүшә Хәйруллина – «Шагыйрь» симфоник хор поэмасы;

2. Зөлфия Кудоярова (Рәүпова)– «Алтын кәләш» симфоник әкияте;

3. Илфат Дәүләтшин – «Мырауҗан хәйләсе» балалар өчен компактлы хор циклы;

4. Елена Анисимова – «Идел буе әкиятләре» оркестр сюитасы;

5. Илһам Байтирәк – «Идел буе далиөл» симфониясе;

6. Эльмир Низамов – хор өчен «Баки Урманче» кантатасы;

7. Лилия Таһирова – камера оркестры һәм хор өчен«Сабантуй сөлгесе» поэмасы;

8. Рөстәм Зарипов – татар шагыйрьләре шигырьләренә «Кышкы маҗаралар» кантатасы.

Министрлык сәнгать әсәрләре иҗат итү нәтиҗәләренә ирешү өчен грант бәйгесе җиңүчеләре белән конференция үткәрергә планлаштыра, диелгән хәбәрдә.

Грант алучы әсәрен 2023 елның 10 декабреннән дә соңга калмыйча иҗат итеп бетерергә тиеш.

Конкурска барлыгы 120 гариза кабул ителгән.

tatar-inform.tatar

26 декабрь көнне Татарстан Язучылар берлегенең Әлмәт бүлегендә әдәби ел йомгакларына багышланган җыелыш узды. Бүлек җитәкчесе Рәфкать Шаһиев ел буена эшләнгән эшләргә йомгак ясады, киләсе елга планнар белән таныштырды.

Язучы Әхәт Мушинский «Тәрҗемәләр» номинациясендә Фазыл Искәндәр (1929 — 2016) исемендәге Халыкара премия лауреаты булды. Котлыйбыз!

• Халыкара премия 2016 елның августында Рус ПЕН-үзәге тарафыннан гамәлгә куелган.

Шагыйрь Газинур Моратка “Татарстан Республикасының халык шагыйре” дигән мактаулы исем бирелде. Абруйлы бүләкне аңа Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов тапшырды. Чын күңелдән котлыйбыз!

Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла Казан дәүләт мәдәният институтында студентлар белән очрашты һәм библиоклуб ачуда катнашты.

Татар әдәбиятының классик язучысы, драматург һәм җәмәгать эшлеклесе Шәриф Камалның вафатына 22 декабрьдә 80 ел тула. Бу уңайдан Татар китабы йорты язучыны искә алу чараларын уздыра.

Шәриф Камал 58 яшендә вафат була. Аны, ул чорның иң абруйлы әдипләренең берсе буларак, аеруча зур хөрмәт белән озаталар. Әдипнең каләме теркәп калдырган соңгы әсәр, ягъни «Без җиңәчәкбез!» очеркы исә җеназа көнендә басылып чыга.

Язучы исән вакытта ук аның исемен мәңгеләштерү эше башлана. 1940 елда аның иҗатының 30 еллык юбилее зур тантана итеп бәйрәм ителә. Казанда Шәриф Камал урамы, язучы исемен йөрткән мәктәп барлыкка килә. Муса Җәлил тырышлыгы белән Шәриф Камал премиясен оештыру проекты да туа.

1944 елда Ш.Камал әдәби музеен булдыру турында карар чыга. 1950 елның 29 гыйнварында Казанда татар язучысына багышланган беренче музей ачыла.

Язучыны искә алу чарасы 22 декабрь, 11:00 Яңа татар зиратында башланачак. Музей хезмәткәрләре, Байгилдиевләр нәселе вәкилләре, җәмәгатьчелек һәм хөкүмәт вәкилләре Шәриф Камалның каберен зиярәт итәчәк.

Татар китабы йорты – татар әдәбияты тарихы музее һәм Шәриф Камалның мемориаль фатирында махсус лекторий узачак. Ш.Камал һәм аның замандашларына багышланган кыска лекцияләрне Милли музейның фәнни хезмәткәрләре укыячак. Лекторий эше 14:00 башлана.

Камал, Кариев һәм Тинчурин театрлары катнашында әзерләнгән «Бәхет елы» спектаклен тапшыру да шушы көнгә планлаштырыла. Эзләнүле спектакль рәвешендә уйланылган әлеге музей-театр проектының режиссеры – Әминә Миндияр. «Бәхет елы» — Шәриф Камал һәм аның якыннарының тормышында булган бер катлаулы ел турында эзләнү. Спектакль язучының архивында сакланган хатларга һәм күпсанлы документларга нигезләнгән. Күп кенә хатлар беренче тапкыр җәмәгатьчелеккә тәкъдим ителәчәк. Спектакль тапшыруга театр һәм әдәбият белгечләре, журналистлар чакырыла. Башлана: 19:00.

Шәриф Камалга багышланган чараларның икенче зур циклы 2023 елның февралендә үтәчәк.

Хөрмәтле татар интернетчылары, татар программистлары, татар әдәбиятын сөючеләр һәм киләчәккә зур максатлар куйган татар яшьләре!

Татнетны үстерү фонды Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы, Татарстан Язучылар берлеге, Татмедиа мәгълүмат агентлыгы, “Белем радиосы” билингваль балалар һәм яшүсмерләр радиосы, “Аксу” компанияләр берлеге һәм күп кенә башка оешмалар, юридик һәм физик затлар ярдәме белән оештырылган бәйгеләрнең җиңүчеләрен һәм финалистларын котлау тантанасына “Пирамида” мәдәни-күңел ачу үзәгенә (Казан шәһәре, Мәскәү урамы, 3 йорт) чакыра!

Тантанага чакырулы:

• XIII Дөньякүләм “Белем җәүһәрләре” татар интернет-проектлары бәйгесе финалистлары: http://konkurs.belem.ru/finalistlar-2022

• XXI #әдәбимарафон проекты финалистлары: http://tat-i.net/tt/finalistlar-21

• «Күңел түреннән» I Россиякүләм иҗади конкурсы җиңүчеләре: http://belem.ru/kunel-turennan-final-1

• «Пиксель һәм нокта» республикакүләм иҗади эшләр конкурсы җиңүчеләре: http://belem.ru/node/8547

Үткәрелү датасы: 18.12.2022 ел. Тантана 11:00 сәгатьтә башлана.

“Пирамида” ишекләре 10:00 сәгатьтә ачыла. 10:00 – 11:00 сәгатьтә язучылар белән фотосессия, автографлар алу, китап сату-күргәзмәсе планлаштырылган.

Балалар язучысы Резе­да Фәрхетдинованың Татарстан китап нәшри­ятында яңа китабы чыкты. Шигырьләрендә башлангыч сыйныфла­рда укыган малайлар-­кызлар белән булган маҗаралар бәян ителг­ән. Шагыйрәнең лирик геройлары шаян да,​ зирәк тә, хыялый да. Рәссам​ Айсылу Гар­ипова​ ​матур рәсе­мнәре белән шигырьлә­рне ямьләндергән. Ки­тап искиткеч матур һәм эчтәлекле булган.​ ​Китап редакто­ры – Рифат Сәлахов. Резеда Фәрхетдинова­ның “Урам керми уйга” китабы сабыйларга шәп бүләк!

Татарстан Республикасы мәдәният министрлыгы татар халкының мәдәниятына багышланган грант игълан итә. Төп юнәлешләре – әдәбият, музыка, театр, рәсем сәнгате, халык сәнгать һөнәрләре, мәдәни тикшеренүләр, сынлы сәнгать, кино.

«Гаризалар 20 декабрьгә кадәр кабул ителә. Грантның гомуми суммасы 9 800 мең сум», дип хәбәр итә министрлыкның матбугат үзәге.

Грантлар татар телендә кече формалы әдәби әсәр, татар телендә зур формалы әдәби әсәр, балалар өчен әдәби әсәрләр, татар телендә драма әсәрләре, татар телендә тулы метражлы нәфис фильм киносценариесе, татар телендә кыска метражлы нәфис фильм киносценариесе, сәнгати тикшеренүләр, скульптура, сынлы сәнгать, декоратив-гамәли сәнгать, татар телендә музыкальтеатр жанры, Хореография, музыкаль әсәр жанрларында әсәр иҗат итү өчен гаризалар кабул ителә.

Иң зур грант – 500 мең сум – проза яки поэзия жанрында зур әдәби әсәр өчен биреләчәк. Шундый өч грант каралган.

Әсәр 2023 елның 10 декабреннән дә соңга калмыйча тапшырылырга тиеш.

tatar-inform.tatar

12 декабрь көнне​ Аяз Гыйләҗев исемендәге Чаллы татар дәүләт драма театрында «Татарстан хәзинәләре» программасы кысаларында 4 нче мәктәпнең 6 А сыйныфы укучылары язучы, әдәби бүлек җитәкчесе Айгөл Әхмәтгалиева белән очраштылар. Театр тормышы, әдәбият һәм сәнгать турында җанлы әңгәмә кордылар.​

Тәрҗемәче әсәргә «Дөнья тәкәрләгe» дигән исем куйган. 154 битлек төрекчә әсәр «Ыһлaмур академи» нәшриятында басылган. Пoвeстeн филологик һәм тeмaтик анализлау барышында А. Э. Демиркая язучының тормыш юлыннан алынган материалларга еш мөрәҗәгать итә.

14 декабрьдә “Сәйдәш” мәдәният үзәгендә күренекле язучы, шагыйрь, публицист, җәмәгать эшлеклесе Айдар Хәлимнең 80 яшьлек юбилеена багышланган “Мәхәббәттән язмыш башлана…” дип исемләнгән әдәби-музыкаль кичә була. Башлана 18.00 сәгатьтә.

Татарстан Язучылар берлегендә Мәскәүнең ОГИ нәшриятында рус телендә дөнья күргән “XXI гасыр татар хикәяләре антологиясе” тәкъдим ителде.

Шагыйрь, популяр җырлар авторы Мансур Шиһапов белән хушлашу иртәгә, 11 декабрьдә, 08.30 сәгатьтә Казанда, Зур Концертлар залында узачак.

Танылган шагыйрь һәм җәмәгать эшлеклесе, күпсанлы популяр җырлар авторы Мансур Шиһапов вафат.

Татарстан Язучылар берлеге якыннарының, туганнарының тирән кайгысын уртаклаша. Ходай сезгә тирән хәсрәтегезне күтәрә алырдай көч, сабырлык бирсен! Җаны тыныч, урыны җәннәттә булсын.

Мансур Әхмәт улы Шиһапов 1940 елның 1 маенда ТАССРның Балык Бистәсе районы Яншык авылында туа.

Балык Бистәсе районының Олы Солтан авылы урта мәктәбен тәмамлаганнан соң, ул Казанга килә. 1957—1961 елларда В. И. Качалов исемендәге Зур театр каршында оешкан театр студиясендә белем ала, соңрак Казан театр училищесын һәм Казан дәүләт университетының журналистика бүлеген тәмамлый.

1969-1972 елларда Г.Тукай исемендәге татар дәүләт филармониясендә нәфис сүз остасы булып эшли. 1974—1976 елларда Г.Камал исемендәге татар дәүләт академия театрының баш администраторы, аннары Курчак театры һәм Күчмә театрның директоры була.  Күчмә театрның статус-дәрәҗәсен күтәрүгә өлеш кертә. Туксанынчы еллар башыннан ул Татарстан Язучылар берлеге идарәсе рәисе урынбасары,  1996 елдан башлап Республиканың Дәүләт Зур концерт залы директоры булып эшли.

Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре (1980), Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе (1996).

Күпсанлы җырлар авторы: “Әйләнеп кайтыгыз”, “Аккош белән сөйләшү”, “Туй күлмәге”, “Яшьлегем эзләре”, “Өлешемә тигән көмешем” һәм башкалар.

8 декабрьдә “Ак бүре белән татар телен өйрәнәбе­з” проекты кысаларын­да Казан шәһәренең мөмкинлекләре чикле балалар һәм яшүсмерләр өчен “Дуслык” реабилитац­ия үзәгендә шагыйрь Рифат Сәлах һәм Тата­рстан китап нәшрияты­ның​ балалар һәм яш­үсмерләр бүлеге мөди­ре Айсылу Галиева белән очрашу булды.

​Оештыручылар –  “Мирас” (автоном коммерцияле булмаган оешма), Мәскәү татарлары автономиясе һәм Татарстан Язучылар берлеге.

Казан утлары» журналы редакциясе баш мөхәррир урынбасары, прозаик Вакыйф Нуриев, поэзия бүлеге мөхәррире, шагыйрь Фәнил Гыйләҗев, драматург Рәдиф Сәгъди Марий Эл Республикасының Бәрәңге районында милләттәшләребез белән очрашты.

8 декабрь көнне язучы, галимә, С.Сөләйманова исемендәге премия лауреаты Рәзинә Мөхияр Чаллы шәһәренең Гали Акыш исемендәге 84 лицеенда очрашуда булды. Әдәби очрашу кунагы укучыларга үз әсәрләрен укып, чыгышлар ясады һәм дәресләр дә укытты.

5 декабрьдә К.Тинчурин исемендәге Татар дәүләт драма һәм комедия театры бинасында «Сәйяр» балалар һәм яшүсмерләрнең республика театр фестивале җиңүчеләрен бүләкләү тантанасы узды.

Бөтен республикадан җыелган талантлы балаларны Татарстан Дәүләт Советы рәисе урынбасары Марат Әхмәтов, Татарстан  Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла, Татарстанның Мәгариф һәм фән министры Илсур Һадиуллин, Бөтендөнья татар конгрессы Башкарма комитеты җитәкчесе Данис Шакиров котладылар.

Фестивальнең Гран-приена Минзәлә гимназиясенең театр труппасы һәм Казан шәһәре Совет районы «181 нче номерлы катнаш төрдәге балалар бакчасы» лаек булды.

Чаллы бүлеге язучылары Минзәлә картлар йортында гомер кичерүче күренекле шагыйрә Салисә Гәрәева янында булып, күчтәнәчләр, әдәби журналлар калдырып, өлкән язучының хәлен белеп кайттылар.

Казанда Габдулла Тукай әдәби музеенда Тукайның «Күңелле сәхифәләр» китабын тәкъдим итү кичәсе булды. Бу – Габдулла Тукай үзе исән вакытта нәшер ителгән китапның репринт вариантларын кулланып әзерләнгән яңа форматтагы басма. Китап өч мең данә тираж белән чыккан, аны Татарстан китап нәшрияты кибетләрендә сатып алырга мөмкин.

Габдулла Тукайның «Күңелле сәхифәләр» китабы беренче тапкыр 1910 елда Казанда «Сабах» нәшрияты, «Милләт» типографиясендә гарәп графикасында нәшер ителә. Анда «Гали белән Кәҗә», «Безнең гаилә», «Шаян Песи», «Ак Бабай» һ. б. шигырьләре тәүге тапкыр басыла. 2022 елда Татарстан китап нәшриятында әлеге басма Татарстан Республикасы Милли музее фондларында, Габдулла Тукай әдәби музее экспозициясендә тәкъдим ителгән нөсхәләренә нигезләнеп әзерләнгән.

1 нче декабрь көнне Арча районының Г.Камал исемендәге Сикертән төп мәктәбендә Татарстанның халык язучысы Мөхәммәт Мәһдиевкә багышланган VII Районара Мәһдиев укулары үткәрелде.

Чарада язучы, Татарстанның Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Камил Кәримов, язучы, прозаик, “Казан утлары” журналының баш мөхәррире урынбасары Вакыйф Нуриев, Арча районы мәгариф идарәсе җитәкчесе урынбасары Зөлфия Кәлимуллина, Арча районы мәгариф бүлегенең милли мәсьәләләр буенча җаваплы методисты Энҗе Мостафина, укытучылар, укучылар һ.б. катнашты.

(далее…)

15 ноябрь көнне “Ак Бүре белән татар телен өйрәнәбез” проекты кысаларында Казанның 61 нче мәктәп укучылары (сәламәтлек мөмкинлекләре чикләнгән балалар) “Салават күпере” һәм “Сабантуй” журналлары редакциясендә булдылар. Баш мөхәррир Зилә Фәйзуллина балаларга кызыклы экскурсия уздырды һәм журналларның әзерләнү процессы белән таныштырды.

28 ноябрьдә Казанда 321 нче балалар бакчасында «Ак Бүре»дуслар клубының күңелле бәйрәме булды. Очрашуда балалар шагыйре Рафис Корбанов катнашты.

Оештыручылар –  “Мирас” (автоном коммерцияле булмаган оешма), Мәскәү татарлары автономиясе һәм Татарстан Язучылар берлеге.

Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла эшлекле сәфәр белән Азәрбайҗан Республикасының Баку шәһәренә килде. Фотода Азәрбайҗанның халык шагыйре, халык депутаты Сабир Рөстәмханлы белән. Шагыйрь “Татар теле” дигән шигырен укый.

“Тук­ай эзләре буйлап…” пр­оекты кысаларында Яшел Үзән районының Мулла Иле авылында күренекле яз­учылар Фоат Галим­уллин, Зиннур Мансуров һәм Нәбирә Гыйматдин­ова белән очрашу узды.

18 ноябрьдә Казан шәһәренең Абдулла Алиш исемендәге 20нче гимназиясендә танылган яшь шагыйрь Ленар Шәех белән очрашу кичәсе узды.Чара җыр-биюләр, курай моңнары белән үрелеп барды.

Буа шәһәр­енең акад.Р.З.Сәгъди­ев исемендәге мәктәб­ендә 8нче ел рәттән шул исемдәге төбәкара фәнни-гамәли уку­лар уздырылып килә. Әлеге укулар ТР Мәга­риф һәм фән министрл­ыгы, Буа​ муниципаль районы мәгариф ида­рәсе ярдәме белән ое­штырыла.​ ​”Шә­җәрәләр-нәсел агачы”­ның чишмә башында яз­учы, шагыйрә-мөгалли­мә Гөлнур Айзат тора. Үзенең өч меңнән артык туганын барлап, нәсел шәҗәрәсен ясаган, район, респуб­ликакүләм мастер кла­сслар уздырган; кирп­еч сугу остасы, халык архитекторы ерак бабасы Ибәтулла турын­да “Баллы кирпеч”диг­ән китап язган хезмә­ттәшебез ул. Гамәли укуларның эш юнәлеше дә ел саен үзгәреп тора. Гөлнур Хәлил кызы үзе дә укуларда катнашып, музейда экскурсияләр уздыра. Әлеге фәнни укулар кысал­арында гаилә кыйммәт­ләре, шәҗәрәләр, нәс­елдәге бөек шәхесләр​ белән беррәттән бик күп язучыларның да иҗаты өйрәнелә. Бүген инде бу укуларда катнашуч­ыларның масштабы шул­кадәр киң: Башкортст­ан, Оренбург, Әстерх­ан, Киров өлкәсе, Ярославль, Чувашстан, Мариэль, Татарстан­ыбызның барлык район­нары! Фәнни–гамәли укуларда катнашкан һәркем милләтебез өчен бик кирәкле һәм фа­йдалы эшне башлап җи­бәрүче язучы Гөлнур Айзатка олы рәхмәт­ен белдерә.

​ Гүзәл Гиниятуллина, Буа шәһәре.

​

​

Әлмәт шәһәрендә модернизация «Мәдәният» милли проекты кысаларында һәм «Татнефть» хәйрия фонды ярдәме белән “Яңа буын китапханәсе” ачылды. Заманча һәм уңайлы киңлектә электрон китапханәләр, 3Д принтерда иҗади остаханәләр, лазер гравирование станогы, кулинария студиясе, кофе кибете, начар ишетүче һәм начар күрүче балалар өчен эш урыннары, сәламәтлек мөмкинлеге чикләнгән коляскалы балалар да керә алсын өчен махсус җайланма бар. Чарада район башлыгы Тимур Нагуманов, «Татнефть» хәйрия фонды директоры Ренат Мамин, язучылар, журналистлар катнашты.

17 ноябрь көнне А.Гыйләҗев исемендәге Чаллы татар дәүләт драма театрында​ Татарстан Язучылар берлегенең Чаллы бүлеге каршында эшләп килүче Иҗат студиясе кысаларында Лилия Гыйбадуллинаның «Бишенче гомер» исемле повесте буенча укучылар конференциясе узды. Татарстан Республикасы Президенты каршындагы Татар телен саклау һәм үстерү мәсьләләре комиссиясе тарафыннан үткәрелгән әдәби конкурсның​ «Үсмерләр өчен повесть» номинациясендә беренче урын алган​ әлеге әсәр хакында Чаллының төрле мәктәпләреннән​ ​ укучылар, Язучылар берлегенең Чаллы бүлеге җитәкчесе, язучы Факил Сафин,«Көмеш кыңгырау» гәзитенең баш мөхәррире Ризидә Гасыймова, әдәбият галиме, тәнкыйтьче Лилия Хөснетдинова,​ язучылар Әлфия Ситдыйкова, Лилия Фәттахова, Чаллы шәһәренең М.Вахитов исемендәге 2 татар гимназиясе укытучысы Энҗе Нурисламова, 77 гимназия мөгаллиме Рәмзия Җиһаншина һ.б. чыгыш ясадылар. Шулай ук Казаннан, Мамадыш, Яңа Чишмә районнарыннан мәктәп​ укучылары, Татарстан китап нәшриятының балалар һәм яшүсмерләр бүлеге мөдире Айсылу Галиева, журналист Рузилә Мөхәммәтова да​ видеоязма рәвешендә үз фикерләрен җиткерделәр. Чаллының 2 гимназиясе укучылары әсәрдән өзек сәхнәләштерделәр, повесть буенча ясаган иллюстрация-рәсемнәрен​ авторга бүләк иттеләр. Чара​ «Бишенче гомер» повесте буенча укучылар арасында​ викторина белән тәмамланды. Актив балалар «Рухият» нәшриятында чыккан яңа китаплар белән бүләкләнде.​ ​ ​ ​

Казан кооператив институтының Дәрдемәнд исемендәге Татар мәдәнияте үзәгендә «Безнең кавем» III Татар мәдәнияте үзәкләренең халыкара фестивале узды. Татарстан Язучылар берлегеннән жюри эшендә шагыйрәләр Фәүзия Солтан, Рәхимә Арсланова катнашты. Жюри дүрт номинация буенча килгән эшләрне карап, җиңүчеләрне билгеләде. Барлыгы 80 авторга дипломнар тапшырылды.

15 ноябрь көнне Чаллы шәһәренең “Эврика” мәдәният үзәгендә язучы,​ “Мәйдан” журналының баш мөхәррире Лилия Фәттахова иҗатына багышланган әдәби-музыкаль кичә узды. Чарада Лилия Фәттахованың хезмәттәшләре, каләмдәшләре, шәһәрнең танылган җырчылары һ.б. катнашты.

Ссылка: https://tatar-inform.tatar/photo/yazucylar-berlege-raise-rkail-zaidulla-yubilee-kicasennan-fotoreportaz-5852732

Татарстанның халык шагыйре Рәдиф Гаташ “Татарстан Республикасы алдындагы казанышлар өчен” ордены медале һәм язучы, җәмәгать эшлеклесе Роза Туфитуллова Татарстан Президентының Рәхмәт хаты белән бүләкләнде. Бүләкләрне Казан Кремлендә ТР Дәүләт Советы рәисе Фәрит Мөхәммәтшин тапшырды. Котлыйбыз!

Татарстан Язучылар берлегенең Чаллы бүлегендә Факил Сафинның Иҗат студиясе чираттагы утырышын уздырды. Бу юлы студиянең эше Түбән Кама каласында яшәп иҗат итүче яшь каләм әһеле Алия Зартдинованың әсәрләрен тикшерүгә багышланган иде.

11 ноябрьдә Чаллы шә­һәрендә әдәбият көнн­әре узачак. Казаннан Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла җитәкчелеге­ндә язучылар Зиннур Мансуров, Марсель Га­лиев, Газинур Морат, Рүзәл Мөхәмәтшин, Рөстәм Галиуллин һ.б. Чаллыга сәфәр тот­ачак. Язучылар берле­генең Чаллы бүлегенд­әге каләмдәшләре бел­ән берлектә алар шәһ­әрнең төрле мәктәплә­рендә очрашуларда бу­лачаклар. Әдәби-мәдә­ни чаралар 14:00 сәг­атьтә Аяз Гыйләҗев исемендәге Чаллы татар дәүләт драма театр­ында халык язучысы,​ Татарстан дәүләт советы депутаты Рка­ил Зәйдулланың “Син кара Шагыйрь күзенә.­..” дип исемләнгән иҗат кичәсе белән дәв­ам итәчәк.

8 ноябрь көнне Теләче үзәк китапханәсендә ТР Язучылар берлегенең «Үлемсез әдәби полк» проекты командасы чыгыш ясады. Очрашуда район китапханәчеләре, Теләче урта мәктәбе укучылары һәм “Яшь әрмиячеләр” әгъзалары катнашты. Казан кунаклары рус телендә иҗат иткән фронтовик язучылар, аларның прозаик әсәрләреннән өзекләр укыдылар.

Алар – Мөнир Вафин, Гомәр Даутов һәм Людмила Уфимцева. Котлыйбыз!

Әтнә районы Түбән Бәрәскә авылы мәдәният йортында күренекле язучы, драматург Рәдиф Сәгъдинең “Алло, кем әле бу?!” дип исемләнгән китабын тәкъдир итү кичәсе үтте.

ТР Дәүләт сынлы сәнгать музееның «Хәзинә» милли сәнгать галереясында танылган шагыйрь, рәссам Хәмит Латыйповның «Туган җирдә» дип аталган иҗат күргәзмәсе ачылды. Ачылу тантанасында күренекле әдәбият галиме Хатыйп ага Миңнегулов, шагыйрь Марат Закир, “Казан” журналының баш мөхәррире, шагыйрә Альбина Әпсәләмова, Татарстанның халык рәссамы Фәридә Хәсьянова чыгыш ясады.

Рәсемдә “Шоңкар” журналы редакциясендә. Сулдан уңга: Факил Сафин, Әлфия Ситдыйкова, Лилия Гыйбадуллина һәм журналның баш мөхәррире Айгиз Баймөхәммәтов.

1 ноябрь көнне Чаллы бүлеге җитәкчесе Факил Сафин Чаллы шәһәренең 21 урта гомуми белем бирү мәктәбендә укучыларның төбәкара нәфис сүз бәйгесендә жюри рәисе буларак катнашты һәм чыгыш ясады, җиңүче балаларны бүләкләде.

2022 елның 1 ноябреннән 2023 елның 31 гыйнварына кадәр Татарстан Республикасы Мәдәният министрлыгы «Татарстан Республикасы Язучылар берлеге» иҗтимагый оешмасы белән берлектә Габдулла Тукайның «Туган тел» шигыренә багышланган иң яхшы сынлы композиция проектына ачык иҗади конкурс үткәрә.

Сынлы композициясен Татарстан Республикасы Милли китапханәсе бинасы янындагы Кремль яры ягыннан урнаштыру планлаштырыла.

Бәйгенең максаты – Габдулла Тукайның «Туган тел» шигыренә багышланган сынлы композициясе образын концептуаль хәл итүне билгеләү.

Конкурсның бурычлары – сынлы композициясенең эскиз проектын эшләү; сынлы композициясен төзүнең оптималь күләмнәрен һәм смета бәясен билгеләү.

Конкурста Россия Федерациясе гражданнары һәм Россия Федерациясе территориясендә яшәүче профессиональ эшләүче сынчылар һәм архитекторлар катнаша ала. Конкурста бер автор да, авторлар коллективы да катнаша ала.

Нигезләмә

Конкурста катнашучылар Нигезләмәгә кушымта нигезендә форма буенча конкурста катнашуга 2022 елның 1 ноябреннән 15 декабренә кадәрге чорда конкурс комиссиясенең җаваплы секретаренә кәгазь саклагычында 420015, Казан ш., Пушкин ур., 66/33, кабинет 113 адресы буенча, яисә Guzel.Kuteeva@tatar.ru электрон почта адресына гариза җибәрә алалар.

mincult.tatarstan.ru

Татарстан Язучылар берлеге мәрхүмнең якыннарының тирән кайгысын уртаклаша.  Җаны тыныч, урыны җәннәттә булсын.

Наил Дунаевны соңгы юлга озату 1 ноябрьдә 10.00 сәгатьтә Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театрында үтәчәк.

Габдулла Тукай әдәби музеенда әдәбият галиме, филология фәннәре докторы, профессор Резеда Ганиеваны искә алу кичәсе булып узды.

Галим студентларга 60 елдан артык гарәп, фарсы, төрки татар әдәбиятлары тарихын укыта. Резеда Ганиева ике дистәгә якын фән кандидаты һәм докторант тәрбияләгән, күпсанлы фәнни мәкаләләр, китап-монографияләр авторы. Шулай ук укыту программалары, энциклопедияләр төзегән. Фәндә, тормышта, туганнары арасында – кайда гына булса да, ул иң беренче урынга кешелек сыйфатларын куеп яшәгән шәхес. Резеда Кадыйр кызын искә алырга иҗатташ дуслары, шәкертләре, туганнары килгән иде.

25 октябрь көнне Татарстан Язучылар берлегенең Тукай клубында Казан шәһәренең 273нче балалар бакчасының мәктәпкә әзерлек төркеме балалары, тәрбиячеләре һәм әти-әниләре белән берлектә, танылган шагыйрә Йолдыз Шәрәпова белән очрашты. Биредә балалар татар телендә аралашты һәм Йолдыз апаларына үзләрен кызыксындырган сорауларны бирде.

Очрашуларның уникаль форматы «Ак Бүре белән татар телен өйрәнәбез» проекты кысаларында “Мирас” (автоном коммерцияле булмаган оешма) һәм Мәскәү татарлары автономиясе тарафыннан эшләнде. Очрашуда аларның вәкилләре Римма Шакирова, Тимур Сабиров һәм Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Илсөяр Иксанова катнашты.

2022 елның 28 октябр­ендә ТР Язучылар бер­легенең Тукай клубын­да журналист, шагыйрь, Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, “Бәллүр каләм” иясе, күп җы­рлар авторы Камил Сә­гадәтнең 70 яшьлек юбилеена багышланган “Яшик әле сөенеп” исемле иҗат кичәсе Спас районы Иске Рәҗәп авылына ба­гышланган “Болгар-Рә­җәп” дигән өр-яңа​ клип белән башланып китә. Авыл уртасында­гы “Ташбилге” изгеләр зиярәтендәге ташла­рда сакланып калган язулардан күренгәнчә, Бөек Болгар дәүләт­ен дошман яуларынн­ан саклап калуда шәһ­ит киткәннәрнең хәте­рен саклаучы “Болгар -Рәҗәп”леләр турынд­агы әлеге җырның көен танылган композитор Сафиян ага Ибраһим­ов, сүзләрен Камил Сәгадәт иҗат иткән. Җырны​ “Зиләйлүк” ба­лалар ансамбле башка­ра.

Кичәдә юбилярның күп санлы якташлары кат­наша. Алар арасында якташыбыз, каһарман язучы Абдулла Алишның якын туганы, Иске Рәҗәп авыл җирлеге хезмәткәре Флера ха­ным Алишева, ярты га­сырдан артык шушы ав­ылда хуҗалык җитәкче­се булып эшләүче, Та­тарстанның атказанган авыл хуҗалыгы хезм­әткәре Дамир Хәмидул­лин, авыл җирлеге ба­шлыгы Мансур Нугаев, район һәм республика күләмендәге күре­некле шәхесләр катна­ша.

Авторның күп җырлары халык арасында попу­лярлык казанды. Шунд­ыйлардан -“Зөләйлә” төркеме башкаруындагы “Җан ярам”, Сала­ват Фәтхетдиновның​ “Дисеңдер”, Лилия Хәмитованың (“Аңла шу­ны”), Рәсим Низамов, Нәфкать Нигъмәтулли­н, Илсия Бәдретдинов­а, Газинур Фарукшин, Нурзадә, ИлСаф һәм халкыбызның башка яр­аткан җырчылары бар. Аларның кайберләре кичәдә дә катнашырга җыена.

Камил Шәмгун улы Сәг­ъдәтшин утыз елдан артык “Ватаным Татарс­тан” газетасында хез­мәт куя. Бу елларда һәр санда диярлек газета битләрендә ан­ың мәкаләләре басылып бару өстенә, төрле жанрларда дистәгә якын китап бастырып чыгара.

Егерме ел дәвамында Спас районы якташлар җәмгыяте рәисе, мун­иципаль район депута­ты булып сайлана. “В­атаным Татарстан” газетасы һәм Татарст­ан китап нәшриятының уртак проекты нигез­ендә яңарак кына нәш­ер ителгән “Суд залы­ннан” китабы – шуның бер мисалы буларак кичә барышында укучы­ларга тәкъдир ителә.

Берничә ел элек юбил­яр булачак журналист­лар арасында иң сәлә­тлеләрен ачыклау мак­сатында үз премиясен булдыра. Казан Фе­дераль университетын­да белем алучы булач­ак журналистлар арас­ында​ ел дәвамында барган иҗади бәйгедә җиңгән өч студентка кичә барышында Камил Сәгъдәтшин исеменд­әге премияләр тапшыр­ыла.

​Кичә 17.00 сәгатьтә башлана. Керү ирекле.

​

Танылган әдәбият галиме Әлфия Галимуллина Уфада узган “ЛиФФт-2022” әдәби фестивальдә җиңү яулап алтын медальгә лаек булды. Аның күренекле татар язучысы иҗатына багышланган “Равил Бохараев галәме” китабы әдәби бәйгедә иң яхшысы дип табылды. Котлыйбыз!

6 октябрь, 14.00 сәгатьтә Г.Тукай әдәби музеенда танылган әдәбият галиме, Г.Тукай иҗатын өйрәнүгә зур өлеш керткән Резеда Кадыйр кызы Ганиеваның тууына 90 ел тулу уңаеннан “Әдәбият фәне маягы” дип исемләнгән әдәби-музыкаль кичә оештырыла.

Филология фәннәре докторы, профессор, Татарстан Республикасының атказанган фән эшлеклесе Р.К. Ганиева 1962 елны Казан дәүләт университетының әдәбият кафедрасына ассистент булырак эшкә килә һәм, калган гомере әлеге уку йорты белән бәйле булып, профессор дәрәҗәсенә ирешә. Галимәнең фәнгә беренче адымы ХХ йөз башы татар әдәбиятының йөзек кашы булган Тукай иҗаты белән бәйле. Аның “Тукайның сатирик иҗаты” (1964) монографиясе үз вакытында ук җитди казаныш буларак бәяләнә. Тукай шәхесе һәм иҗаты белән кызыксыну алдагы елларда да дәвам итеп, газета-журналлардагы, “Шагыйрьнең рухи дөньясы” (2002) китабында, “Габдулла Тукай” энциклопедиясендә (2016) урын алган дистәләгән язмада чагылыш таба.

Р. Ганиева Г. Тукай тормышы һәм иҗатын өйрәнү өлкәсендә Г. Тукай әдәби музее белән тыгыз элемтәдә торды. Галимә музейда уздырыла торган фәнни-гамәли конференцияләрдә чыгыш ясады, әдәби кичәләрнең даими кунагы булды, лекцияләр укыды, күргәзмәләр әзерләүдә фәнни консультант буларак катнашты.

Галимәнең тикшеренү өлкәсе булып Шәрык Яңарышының төрки дөньяга, шул исәптән Идел Болгарына үтеп керүе; татар әдәбиятын дөнья әдәбиятының бер өлеше буларак нигезләгән методологик концепциягә таянып, күпсанлы әдипләр иҗатын чор әдәби процессы контекстында бәяләве; әдәбиятларны үзара чагыштырып өйрәнүнең гаять перспективалы юл булуын дәлилләп, уңышлы үрнәкләр калдыруы; әдәбиятны өйрәнүнең юнәлеш-агымнарын, иҗат методларын аңлатучы күпсанлы теоретик төшенчәләрне тикшерүе һ.б. тора. Р.К. Ганиева меңләгән студентларның остазы буларак, аларга туган тел һәм әдәбиятның серләрен өйрәтеп, олы тормышка әзерли.

“Әдәбият фәне маягы” дип исемләнгән әдәби-музыкаль кичә татар теле һәм әдәбият укытучылары, белгечләр, язучылар һәм җәмәгать эшлеклеләре катнашында оештырыла. Кичәгә артист, режиссер, Г.Тукай премиясе лауреаты, ТР халык артисты Рамил Төхфәтуллин, журналист, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе Илдар Кыямов, музыкант, скрипкачы, ТАССР атказанган сәнгать эшлеклесе, Татарстанның халык артисты Фуат Әбүбәкеров, артист, режиссер Алмаз Хамзин чакырулы. Тамашачыларны Р.Ганиеваның тормыш иптәше, тукайчы-галим, текстолог, филология фәннәре докторы Зөфәр Рәмиев белән дә очрашу көтә.

Кичәдә Р.К. Ганиева турында истәлекләр белән уртаклашу, галимәнең татар әдәбият фәнен үстерүгә керткән өлеше һәм аның дәвамчылары, әдәбият белеменең киләчәк перспективалары турында фикер алышу күздә тотыла.

Габдулла Тукай әдәби музее:+ 7 843 590-86-67

20 октябрьдә Татарстан язучылары – Вахит Имамов, Ләбиб Лерон һәм Рөстәм Галиуллин Оренбург янәшәсендәге Татар Каргалысы авылы җәмәгатьчелеге белән очрашып, халыкны борчыган мәсьәләләр турында фикер алышты.

Яков Емельянов исемендәге мәдәни үзәктә күренекле яшь шагыйрә, автор-башкаручы Людмила Аланлының иҗатына багышланган “Күңелемә кояш элдем” дип исемләнгән әдәби-музыкаль кичә узды. Чарада Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Илсөяр Иксанова катнашты һәм чыгыш ясады.

Кичә, 21 октябрьдә, Норлат шәһәренең  Мәдәният сараенда Туфан Миңнуллин исемендәге Түбән Кама татар дәүләт драма театры директоры, Татарстанның халык артисты Рөстәм Галиевның “…Чаклар” китабын тәкъдим итү кичәсе булды. Чарада  Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла, Татарстанның халык шагыйре Газинур Морат, театр артистлары, җырчылар һәм театр белгечләре катнашты.

Татар җәмәгатьчелеге әдәбият галиме, шагыйрь, публицист һәм җәмәгать эшлеклесе Нурмөхәммәт Хисамовны соңгы юлга озатты. Мәрхүм Казанның Шәмсир (Самосырово) торак пункты янындагы мөселман зиратына җирләнде. Урыны җәннәттә булсын!

Татар җәмәгатьчелеге күренекле шагыйрә Резеда Вәлиева белән хушлашты. Мәрхүмә Яна Татар бистәсе зиратына җирләнде. Урыны оҗмахта булсын!

19 октябрь көнне Татарстан язучылары – «Мәдәни җомга» газетасы, «Безнең мирас», «Казан утлары» журналлары баш мөхәррирләре Вахит Имамов, Ләбиб Лерон һәм Рөстәм Галиуллин Оренбургның Хөсәен Ямашев исемендәге китапханәсендә татар әдәбиятын сөючеләр белән очрашты.

Фото: “Татар-информ”

Башкалабыз Казанның Мостай Кәрим скверында, олуг шагыйрьнең һәйкәле каршында беренче тапкыр шигърият бәйрәме узды. Аны Татарстанның “Халыклар дуслыгы йорты”оештырды. Әлеге күркәм чарада ТР Язучылар берлегенең әдәби консультанты, шагыйрь Марат Закир катнашты һәм чыгыш ясады.

Әдәбият галиме, шагыйрь, публицист һәм җәмәгать эшлеклесе Нурмөхәммәт Хисамовны соңгы юлга озату иртәгә,  21 октябрьдә,  сәгать 10.00 да Казанның  Рихард Зорге урамында урнашкан  57/29 йорты (69 нчы фатир) адресы  буенча узачак.

Нурмөхәммәт Хисамов Казанның Шәмсир (Самосырово) торак пункты янындагы мөселман зиратында җирләнәчәк.

Мәрхүмнең якыннарының һәм туганнарының тирән кайгысын уртаклашабыз. Урыны җәннәттә булсын.

Күренекле шагыйрә Резеда Вәлиева белән хушлашу иртәгә, 21 октябрьдә, 9.00 сәгатьтә Казан шәһәре, Шуртыгин урамы, 21 нче йорт адресы буенча була.

Мәрхүмә Яңа Татар бистәсе зиратында җирләнәчәк.

Озакка сузылган  авырудан соң әдәбият галиме, шагыйрь, публицист һәм җәмәгать эшлеклесе Нурмөхәммәт Хисамов вафат булды.

Мәрхүмнең урыны җәннәттә булсын, Ходай якыннарына сабырлык бирсен.

Хушлашу вакытын һәм урынын соңрак хәбәр итәрбез.

 Мәрхүмәнең якыннарының  һәм  ту­ганнарының тирән кай­гысын уртаклашабыз. Кал­әмдәшебезнең урыны җәннәттә булсын…

Хушлашу вакытын, уры­нын соңрак хәбәр итә­рбез.

Резеда Тәфкәлүн кызы Вәлиева 1930 елның 1 маенда Башкортстан Республикасының Кыйгы районы Дүшәмбикә авылында укытучылар гаиләсендә туа.

Резеданың бала чагы һәм мәктәп еллары Салават районының Лаклы, Михайловка һәм Каратаулы авылларында уза. 1947 елда Каратаулы урта мәктәбен тәмамлаганнан соң, ул Казанга килеп, Казан дәүләт университетының татар филологиясе бүлегенә укырга керә. Укуын уңышлы тәмамлаганнан соң, тоташтан утыз дүрт ел (1952–1986) Татарстан китап нәшриятының яшьләр-балалар әдәбияты бүлегендә мөхәррир хезмәтендә була.

Р.Вәлиева – нигездә, балалар язучысы. Аның нәниләр турында язган беренче шигырьләре республика көндәлек матбугатында узган гасырның илленче елларында күренә башлый, тәүге җыентыгы («Минем дусларым») 1960 елда басылып чыга. Шуннан бирле, 1960–2005 еллар арасында, балалар өчен аның тезмә һәм чәчмә әсәрләре – шигырьләре, поэмалары, җырлары, шигъри әкиятләре, табышмаклары, сәхнә өчен язылан әсәрләре һәм хикәяләре тупланган тагын ике дистәдән артык мөстәкыйль китабы дөнья күрә.

Балалар язучысы буларак, Р.Вәлиеваның иҗади уңышлары ватандарлык хисләрен чагылдырган, героик темаларны яктырткан поэмаларында («Пионерка Гөлназ», «Якты йолдызым», «Канатлы җайдак», «Шагыйрь гомере» һ.б.), шигъри әкиятләрендә һәм бигрәк тә кече яшьтәге балалар тормышына, хайваннар, кош-корт, җәнлекләр дөньясына багышланган лирик һәм юмористик шигырьләрендә ачык күренә. Бер үк вакытта аның иҗатында мәхәббәт лирикасы, җыр һәм проза жанрлары да лаеклы урын били («Язгы сулар», «Якты яр», «Китмә, сөю!» җыентыклары). Нинди генә укучылар аудиториясен күздә тотып язмасын, шагыйрә кешеләр күңелен югары, гуманлы идеаллар белән рухландырырга омтыла. «Минем иҗатымда кызыл җеп булып сузылып барган төп тема – Мәхәббәт. Туган җиргә, табигатькә, туган халкыбызга, телебезгә, хезмәткә һәм ата-анага, өлкәннәргә – гомумән, кешеләргә ихтирам, миһербанлык, игелеклелек хисләре», – дип билгели ул үзенең язучылык кыйбласын.

Р.Вәлиева – татар балалар әдәбиятын тәрҗемәләре белән дә баеткан каләм ияләренең берсе. Иҗат эшчәнлегенең башлангыч чорында, алтмышынчы-җитмешенче елларда, рус яшүсмерләр һәм балалар әдәбиятыннан ул Н.Верзилинның яшел табигать серләре турында фәнни-популяр эчтәлектәге «По следам робинзонов» исемле китабын («Робинзон эзләреннән», 1958, 1975), Н.Поповның тарихи-биографик «Юность Андрея» («Андрейнең яшьлеге», 1960), Л.Смилянскийның «Сашко» (1961), Л.Воронкованың «Старшая сестра» («Дәү апа», 1965) повестьларын, А.Бартоның «Наш праздник» («Безнең бәйрәм», 1972), С.Михалковның «Мы с приятелем» («Дустым белән икебез», 1981) исемле шигъри җыентыкларын татар теленә тәрҗемә итә.

Ул 1999 елдан «Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе» дигән мактаулы исем йөртә.

Р.Вәлиева – 1983 елдан СССР (Татарстан) Язучылар берлеге әгъзасы.

«Җәлил укулары» V Халыкара әдәби бәйгесенә гаризалар кабул итү дәвам итә. Гаризалар һәм конкурс материаллары 2022 елның 5 ноябренә кадәр кабул ителә.

Бәйге ел саен сөйләм үсеше һәм нәфис сүз белән кызыксыну, шигъри сүзнең матурлыгын һәм аһәңен тоя белү максатыннан үткәрелә.

Бәйге фронтовик язучылар тормышы һәм иҗаты белән кызыксынган шигьрият сөючеләр арасында үткәрелә.

Бәйге номинацияләре:

– «Җәлил татар телендә» номинациясе (барлык яшь төркемнәре)

– «Җәлил рус телендә» номинациясе (барлык яшь төркемнәре)

– «Җәлил дөнья халыклары телләрендә» номинациясе (барлык яшь төркемнәре)

– «Фронтовик язучылар» номинациясе (барлык яшь төркемнәре)

– «Фронтовик язучылар әсәрләрен коллектив белән башкару» номинациясе

Югарыда күрсәтелгән номинацияләрдә яшь төркемнәре:

– 3-6 яшькә кадәр (кертеп);

– 7-10 яшькә кадәр (кертеп);

– 11-15 яшькә кадәр (кертеп);

– 16-20 яшькә кадәр (кертеп);

– 21 яшьтән алып (кертеп);

– «Җәлилчеләр» номинациясе (9-13 яшькә кадәр (кертеп); 14-18 яшькә кадәр (кертеп); 19 яшьтән алып)

– «Профессиональ башкаручылар» номинациясе (18 яшьтән алып)

Конкурсның этаплары:

1 этап – 2022 елның 6 ноябреннән 17 ноябренә кадәр сайлап алу этабы: оештыру комитеты тәкъдим ителгән материалларның әлеге нигезләмәгә туры килү-килмәвенә беренчел бәя бирә (дистанцион);

2 этап – 2022 елның 18 ноябреннән 6 декабренә кадәр жюри катнашучыларның эшен бәяләү критерийлары буенча бәяли һәм конкурс финалистлары билгели (дистанцион рәвештә);

3 нче этап – финал: 2022 елның 12 декабреннән 16 декабренә кадәр жюри әгъзалары белән берлектә оештыру комитеты тарафыннан конкурсантларның видеоязмалары онлайн-режимда карала һәм критерийлар нигезендә бәяләнә.

Гаризалар һәм конкурс материаллары 2022 елның 5 ноябренә кадәр кабул ителә.

Катнашучылар Бөтендөнья татар конгрессының рәсми сайтында www.tatarcongress.org https://tatar-congress.org/forma/ сылтамасы буенча узып электрон гариза тутыралар.

Нигезләмә

Бәйгене уздыру турындагы мәгълүмат Бөтендөнья татар конгрессының рәсми сайтында www.tatar-congress.org һәм Бәйгенең социаль челтәрдәге рәсми битендә https://vk.com/jaliluku урнаштырыла.

Татар язучылары Вахит Имамов, Ләбиб Лерон һәм Рөстәм Галиуллин Муса Җәлилнең туган җире – Оренбург өлкәсе Мостафа авылында әдәбият сөючеләр белән очрашты. Очрашу герой-шагыйрьнең музеенда узды.

2022 елның 3 ноябрендә 16.00 сә­гатьтә ТР Дәүләт сынлы сәнгать музее­ның “Хәзинә” милли сәнгать галереясында танылган шагыйрь, рәссам Хәмит Латыйпо­вның (Хәмит Латыйф) шәхси күргәзмәсе ачы­ла. 

22 октябрьдә Түбән Камада Татарстанның халык шагыйре, ТР Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Разил Вәлиевка багышланган зур әдәби вакыйга булачак.

«Бу йомгаклау чарасы булачак. Ул шагыйрьнең туган авылы Ташлык авылыннан башлана, аннары программа буенча «Адымнар» мәктәбенә, Тукай исемендәге Үзәк китапханәгә «түгәрәк өстәл»дә катнашу планлаштырыла. Чара Халык иҗаты йортында «Еллар аша сөйләшү» дип аталган әдәби-музыкаль кичә белән тәмамланачак.

Кичәдә Татарстанның танылган язучылары һәм артистлары чыгыш ясаячак, алар арасында Ркаил Зәйдулла, Марсель Галиев, Рәдиф Гаташ, Вахит Имамов, Газинур Морат, Алмаз Хәмзин, Факил Сафин һәм башкалар бар.

Китапханә системасы 2022 елны Разил Вәлиев елы дип игълан итте, чөнки ул Түбән Кама халкының якташы булып тора. 4 гыйнварда популяр шагыйрь һәм язучыга 75 яшь тулды. Агымдагы ел дәвамында Түбән Камада фәнни-гамәли конференция, Разил Вәлиев иҗаты буенча онлайн-акцияләр, эш дәфтәре эшләү һәм чыгару, Вәлиевнең «Яшисе килә» повесте буенча студентлар өчен конференция, әдәби десант, түгәрәк өстәл һәм башка күп кенә вакыйгалар узды.

«Татар-информ» хәбәр иткәнчә, Разил Вәлиевнең «Иске сәгатьләр дөрес йөри» хикәяләр җыентыгы белән «Ядкарь» китабы 2021 елда иң күп укыла торган дип танылды, шуның өчен ул Татарстанның Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт премиясен алды.

https://tatar-inform.tatar

Актаныш үзәк китапханәсенең уку залында күренекле язучы һәм шагыйрь Ленар Шәехның юбилее уңаеннан “Татар шигъриятенең шәехе!” дип аталган әдәби сәгать узды. Әлеге чарада район техникумы студентлары катнашты. Китап күргәзмәсе һәм аңа күзәтү тәкъдим ителде. Китапханәчеләр һәм яшьләр шагыйрьнең яраткан шигырьләрен укыды. Бу чара һәркемнең күңелендә җылы хисләр калдырды, әдипнең иҗатына тагы ныграк һәм көчле кызыксыну уятты.

15 октябрь көнне, Казанда, Сөембикә манарасы янында, Хәтер көне билгеләп үтелде. Моннан 470 ел элек бәйсез дәүләтебез, милләтебез , динебез хакына соңгы тамчы каннарына кадәр көрәшеп, кяферләргә каршы сугышып шәһит киткән әби- бабаларыбыз рухына дога кылынды. Фәүзия Бәйрәмова Коръәннән ” Ясин” сүрәсен укыды. Дога- багышлавында ул каһарман татарларның азатлык хакына үлемгә баруларын, бу тиңсез көрәшнең бүген дә дәвам итүен, милләтебезнең бәйсез һәм бәхетле булырга лаек икәнлеген әйтте. Соңыннан Фәүзия Бәйрәмова моннан 33 ел элек, шушы урында, беренче Хәтер көнендә укыган “Казан бәете”н халыкка җиткерде. Шагыйрьләр Нәҗибә Сафина һәм Фәнил Гыйләҗев та үзләренең ялкынлы шигырьләрен укыдылар. Хәтер көнендә катнашучылар соңыннан Кол Шәриф мәчетендә бергәләп өйлә намазы укыдылар.

Агымдагы елның окт­ябрь аеннан ТР Язучы­лар берлегенең Чаллы бүлегендә Факил Саф­инның Иҗат студиясе үз эшен башлап җибәр­де. Студия һәр атнан­ың чәршәмбе һәм пәнҗ­ешәмбе көннәрендә әд­әби иҗат белән кызык­сынучы яшүсмерләрне, яшьләрне, урта һәм өлкән яшьтәге каләм әһелләрен кабул ит­ә. Бу пәнҗешәмбедә студия эшендә укытучы­лары Гөлия Вәгыйзова җитәкчелегендә Чаллы шәһәренең 41 мәктә­бендә укучы балалар катнашты.

Татарстан Язучылар берлегенең Тукай клубында юмор остасы, артист, композитор, язучы, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе Алмаз Хәмзинга 75 яшь тулу уңаеннан әдәби-музыкаль кичә узды һәм Төркиядә чыккан “Татар​ хикәяләре антологиясе” китабы тәкъдим ителде.

«Җәлил укулары – 2022» Бөтенроссия фәнни-гамәли конференция 13 һәм 14 октябрьдә Казанда өч мәйданчыкта узачак. Форум чаралары Муса Җәлил музей-фатирында (Горький ур., 17), Татар әдәбияты тарихы музеенда (Островский ур., 15) һәм Казан федераль университетының Филология һәм мәдәниятара багланышлар институтында Филология һәм мәдәниятара багланышлар институтында (Татарстан ур., 2) узачак.

«Батырлык, патриотлык, гражданлык позициясе темалары турында Татарстан, Башкортстан, Мәскәү өлкәсе, Кырым, Кабарда-Балкар һәм Оренбург өлкәсе галимнәре фикер алышачак. Конференция ачылышында КФУның Филология һәм мәдәниятара багланышлар институтында катнашучыларга видеоэлемтә буенча Мәскәүдә яшәүче Муса Җәлил кызы Чулпан Җәлилова мөрәҗәгать итәчәк. Шәхсән ул Җәлил укуларында 2016 елда катнашты», – дип сөйләделәр «Татар-информ»га ТР Милли музееның матбугат хезмәтендә. Җәлил Музей-фатиры һәм Татар әдәбияты тарихы музее Милли музейның филиаллары булып тора.

Җәлил укулары Казанда 1960 еллардан бирле уза, быел конференция Бөек Ватан сугышында һәлак булган шагыйрь Рәхим Саттарның тууына 110 ел тулуга һәм Муса Җәлил Музей-фатирына нигез салуга 40 ел тулуга багышлана. Конференция көннәрендә шагыйрьләрнең кулъязма дәфтәрләре күргәзмәсе оештырылачак, студентлар Җәлил һәм Саттар әсәрләрен дөнья халыклары телләрендә укыячак, КФУ Филология һәм мәдәниятара багланышлар институтында һәм Муса Җәлил музей-фатирында фәнни секцияләр эшләячәк, ә Татар әдәбияты тарихы музеенда татар фронтовик язучылары турында түгәрәк өстәл узачак.

«Җәлил укулары – 2022» дип аталган Бөтенроссия фәнни-гамәли конференциянең нәтиҗәсе буларак фәнни-тикшеренү эшләре тупланган җыентык чыгарылачак.

tatar-inform.tatar

Сентябрь ахырында Сочи шәһәрендә Россия журналистларының чираттагы халыкара форумы булып узды. Анда чит илләрдән вәкилләрне дә кертеп, 1000 гә якын күренекле журналистлар катнашты. Татарстан делегациясен “Татмедиа” һәм Журналистлар берлеге башлыклары җитәкләде. Форумда, төп рәсми программа кысаларында, халык шагыйре Равил Фәйзуллинның Татарстан китап нәшрияты татар һәм рус телләрендә бастырып чыгарган “Гомер калейдоскобы” китабын тәкъдим итү – презентацияләү чарасы булды. Мәртәбәле җыенда Бөтенроссия каләм осталарының игътибарын юнәлткән шагыйрьне язучы-журналист дип тәкъдим иттеләр.

Әдипне яңа уңышы белән ихлас котлыйбыз!

matbugat.ru

«Мәйдан» журналы редакциясе ТР Язучылар берлегенең Чаллы бүлеге белән берлектә «Бу заман шундый заман ул…» дигән әдәби конкурс игълан итә. Иң яхшы әсәрләр «Мәйдан» журналында басылып чыгачак.

Конкурс татар әдәбиятын яңа әсәрләр белән баету, язучыларны иҗат итүгә кызыксындыру, татар телендә әдәби әсәрләр иҗат итүче яңа авторларны барлау максатында үткәрелә, диелгән журнал хәбәрендә.

Конкурсның приз фонды – 95 мең сум. «Повесть» номинациясе: I урын – 30 мең; II урын – 20 мең; III урын – 15 мең. «Хикәя» номинациясе: I урын – 15 мең; II урын – 10 мең; III урын – 5 мең.

Конкурс 2022 елның 1 октябреннән 2023 елның 1 февраленә кадәр үтә. Җиңүчеләрне игълан итү һәм бүләкләү – 2023 елның 21 февралендә булачак,

Конкурска бүгенге заман һәм аның геройларын тасвирлаган, татар дөньясы мохитен чагылдырган проза әсәрләре кабул ителә. Алар моңа кадәр массакүләм мәгълүмат чараларында, аерым җыентыкларда басылмаган булырга тиеш. Бер автордан килгән әсәрләр саны чикләнми.

Конкурста катнашучылар үзләренең эшләрен электрон почта аша юллый яки «Мәйдан» журналы редакциясенә электрон рәвештә китереп бирә ала. Әсәр компьютерда Times New Roman шрифтында 14 нче кегль белән җыела, юл арасы 1,5 интервал булырга тиеш.

Конкурска килгән әсәрләрне бәяләгәндә, сюжет яңалыгы, авторның үзенә генә хас булган стиль үзенчәлеге, зәвыгы, тел-сурәтләү чаралары, теманың заманчалыгы исәпкә алына.

• Конкурста катнашучылар үзләренең эшләре белән бергә «Мәйдан» журналына 2023 елның 1 яртыеллыгына язылу турындагы квитанция фотосын да беркетергә тиешләр.
• Әсәрләр, автор турында мәгълүмат, квитанция күчермәсен түбәндәге электрон адреска җибәрергә: maydan06@mail.ru

tatar-inform.tatar

1 октябрьдә, Өлкәннәр көнендә танылган язучылар Хәбир Ибраһим һәм Рәдиф Сәгъди “Васильево” санаториясендә иҗади кичә уздырдылар. Кичәдә лирик җырлар, шигырьләр, мәзәкләр яңгырады. Ихлас кичәләргә сусаган халык әдипләрнең чыгышын бик тә җылы кабул итте.

28 сентябрьдә Татарс­тан Язучылар берлеге­ндә «Ак Бүре» клубы дусларының бер­енче очрашуы булды. «Ак Бүре белән татар телен өйрәнәбез» пр­оекты кысаларында оч­рашуларның уникаль форматы “Мирас” (автоном коммерцияле булмаган оешма) һәм Мәскәү татарлары автономиясе тарафын­нан эшләнде. Очрашуда аларның вәкилләре Римма Шакирова һәм Тимур Сабиров катнашт­ы.

Казан шәһәренең 18нче мәктәбе укучылары күренекле язучы Вакы­йф Нуриев белән очра­шты. Биредә балалар татар телендә аралашты һәм язучыга үзләрен кызыксындырган сорау­ларны бирде.

Муса Җәлил исемендәге республика премиясенә гаризалар кабул ителә башлады.

«Муса Җәлил исемендәге республика премиясенә дәгъва итүчеләрдән гаризалар 19 декабрьгә кадәр сайт аша кабул ителә», диелгән ТР Яшьләр эшләре министрлыгы хәбәрендә.

Муса Җәлил исемендәге республика премиясе ике елга бер мәртәбә дүрт номинантка бирелә. Премия сәнгать, фән, мәгариф, тәрбия, яшьләр программаларын тормышка ашыру буенча 35 яшькә җитмәгән авторларга һәм яшьләр коллективларына, иҗат берләшмәләренә бирелә.

Премия лауреатларга 15 февральдә – Җәлилнең туган көнендә тапшырыла.

Гаризага өстәмә материаллар 420021, Казан ш., Г.Тукай ур.,113а йорты, 2 нче бина адресы буенча кабул ителә.

tatar-inform

Татар әдәбиятын үстерүгә зур өлеш кертүе һәм күпьеллык иҗади эшчәнлеге өчен, Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, шагыйрә Сания Юныс кызы Әхмәтҗанова Татарстан Республикасы дәүләт бүләгенә – “Фидакарь хезмәт өчен” медаленә лаек булды. Әлеге Указны Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов 28 сентябрьдә имзалаган.

Котлыйбыз! 👏

1 октябрь көнне Чаллы шәһәренең Муса Җәлил исеменд­әге үзәк китапханәсе­ндә язучы Рафис Сәли­мҗановның 70 яшьлек юбилее уңаеннан шигърият, сатира-юмор, җыр һәм иҗат бәйрәме була. Башлана 13 сәг­атьтә.

​

Шагыйрь Газинур Моратка «Татарстан Республикасының халык шагыйре» исеме бирелде. Әлеге Указны Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов 24 сентябрьдә имзалаган.

«Татар әдәбиятын үстерүгә зур өлеш кертүе һәм купьеллык иҗади эшчәнлеге өчен шагыйрь, «Татарстан китап нәшрияты» дәүләт унитар предприятиесенең матур әдәбият редакциясе мөдире, Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы Моратов Газинур Васикъ улына «Татарстан Республикасы халык шагыйре» дигән мактаулы исем бирергә», диелгән Указда.

Котлыйбыз!

27 сентябрьдә «Мәйдан» журналы хезмәткәрләре Лилия Фәттахова, Лилия Гыйбадуллина, Гөлнар Караева Чаллы шәһәренең «Ләйсән» әдәби берләшмәсе әгъзалары белән очрашты.

«Ләйсән» берләшмәсе әдәби активлыгы белән дан алган Чаллы каласында 1963 елда оештырыла. Төрле һөнәр ияләре салкын, кысан вагончикларда яшәп, КАМАЗ төзелешендә эшләгән чорларда да әдәби берләшмә үзенең эшчәнлеген туктатмый. Хәниф Хөснуллин, Мөдәррис Әгъләмов, Разил Вәлиев, Мәхмүт Газизов, Ямаш Игәнәй, Мансур Сафин, Альберт Сафин, Рәшит Бәшәр, Айдар Хәлим, Факил Сафин, Вахит Имамов – тагын бик күп шагыйрьләр һәм язучылар шул чорларда нәкъ менә «Ләйсән» иҗат берләшмәсендә әдәби чыныгу алган, берләшмәне җитәкләгән әдипләр.

2007 елдан «Ләйсән» әдәби иҗат берләшмәсен Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре Роза Хәмидуллина җитәкли. Очрашуда ул берләшмәнең оешу тарихына тукталды, бүгенге каләм ияләренең иҗатлары белән таныштырды. «Ләйсән» әдәби берләшмәсе әгъзалары гармунда уйнап, җырлар җырлап күрсәттеләр. Соңгы араларда шактый гына китаплары чыккан икән, алар турында да телгә алып үттеләр. Берләшмәнең актив әгъзасы язучы Рәкит Алларбирде «Мәйдан» журналын татарлар яшәгән төбәкләрдә яздырту буенча ярдәм тәкъдим итте.

«Мәйдан» журналы моңа кадәр дә берләшмә әгъзаларының әсәрләре белән даими таныштырып килде. Эшлекле һәм дустанә рухта үткән очрашуда «Ләйсән» берләшмәсенең юбилее уңаеннан «Мәйдан» журналы белән уртак проектлар турында сөйләшенде. Журнал битләрендә «Ләйсән»леләр белән бәйле яңа сәхифә, «АудиоМәйдан» проекты, «Бу заман шундый заман ул…» әдәби әсәрләр бәйгесе – укучыларны киләсе елда бик күп кызыклы яңалыклар көтә.

24 сентябрь көнне Пермь өлкәсенең Лысьва шәһәрендә “Ике Туфан йолдызлыгы” дип исемләнгән фестиваль үтте. Бөтендөнья татар конгрессы һәм Пермь өлкәсе Мәдәният министрлыгы ярдәмендә уздырылган әлеге төбәкара фестивальдә Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Рифат Җамал, шагыйрьләр Газинур Морат, Идият Әширов катнашты һәм чыгыш ясады.

Татарстанда “Татар сүзе” Халыкара нәфис сүз телевизион бәйгесенә гаризалар тапшыру башланган. Конкурсны оештыручы – Татарстан Президенты каршындагы Татар телен һәм Татарстан Республикасында яшәүче халыклар вәкилләренең туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе, “Яңа гасыр” Татарстан телерадиокомпаниясе” акционерлык җәмгыяте.

Бәйге татар теле һәм әдәбиятен популярлаштыру, татарча нәфис сүзгә кызыксындыру тудыру, татар телен һәм мәдәниятен үстерүгә ярдәм итү, халыкның бай тарихи-мәдәни байлыгы буларак, татар классик әдәбиятын саклау максатында үткәрелә.

Бәйгедә катнашу өчен рус яки татар телендә тутырылган анкета, шулай ук видеоформат рәвешендәге хезмәтне рәсми почтага (tnvtatarsuze@mail.ru) җибәрергә кирәк. Гаризалар 31 октябрьгә кадәр кабул ителә. Анда теләгендә булган барча кеше катнаша ала. “Татар сүзе” берничә категория буенча: 10 яшькә кадәр, 11 яшьтән 17 яшькә кадәр, 18 яшьтән зурраклар арасында үткәрелә.

Конкурста катнашу турында тулырак нигезләмәне https://cloud.mail.ru/public/zfdD/YR84PHCJT укып белә аласыз.

Татарстан Язучылар берлеге мәрхүмнең гаиләсенең һәм якыннарының тирән кайгысын уртаклаша. Җаны тыныч, урыны җәннәттә булсын.

Мәрхүм иртәгә туган җирендә – Арча районының Сикертән авылында җирләнәчәк.

Илсур Гайнетдин улы Хөснетдинов 1946 елның 2 октябрендә Татарстанның Арча районы Сикертән авылында колхозчы гаиләсендә туа. Үз авылларында җидееллык мәктәпне, аннары Үрнәк авыл хуҗалыгы училищесын (хәзер — агротехника лицее) тәмамлагач, Казакъстанга чирәм җирләрне эшкәртергә җибәрелә. Аннан кайткач, берникадәр вакыт Арча район газетасында хәбәрче, әдәби хезмәткәр булып эшли, 1965-1968 елларда Совет Армиясендә хезмәт итә. 1968 елдан И.Хөснетдинов Казанда: әүвәл ун ел чамасы шәһәрнең трамвай-троллейбус идарәсендә эшли, аннары 1988-1994 елларда «Казан» совхозында директор. 1995-2000 елларда ул — Татарстан Республикасы Дәүләт Советы депутаты, 2000-2002 елларда «Салмачы» акционерлык җәмгыятенең генераль директоры хезмәтендә була.

И.Хөснетдинов узган гасырның туксанынчы елларыннан иҗат активлыгын аеруча көчәйтеп җибәрә һәм тиз арада популяр җыр текстлары авторы булып кына түгел, үз шигырьләренә көйләр язучы үзешчән композитор һәм аларны үзе башкаручы җырчы булып та таныла.

1998 елда И.Хөснетдиновка «Татарстан Республикасының атказанган мәдәният хезмәткәре» дигән мактаулы исем бирелә. Ул 1997 елдан Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы.

15 сентябрь көнне шагыйрь Абдулла Алишның туган көне уңаеннан, Абдулла Алиш исемендәге 20 нче гимназиядә Алиш бюсты янында тантаналы митинг узды. Укучылар каһарман -шагыйрьнең шигырьләрен сөйләделәр, каләм иясенең җырлары яңгырады. Чарада Алиш премиясе лауреатлары Вакыйф Нуриев, Галимҗан Гыйльманов, Дания Гайнетдинова, Равил Рахмани, Йолдыз Шәрәпова, Рифат Сәләх, Равилә Шәйдуллина, Нурия Сәйяр, Алишның туганнары катнашты.

Казанның 20 нче гимназиясендә Абдулла Алишның музее эшли, конференцияләр оештырыла. Узган ел гимназия мәйданында А.Алишка бюст куелды. Гимназия боерыгы нигезендә быел А.Алиш премиясе 11 нче сыйныф укучысы Климова Светланага бирелде. Аны Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары, шагыйрь Рифат Җамал тапшырды.

2022 елның 26 сентябрендә Галиәсгар Камал исемендәге Татар дәүләт академия театрында Татарстанның халык шагыйре Разил Вәлиевкә 75 яшь тулуга багышланган әдәби-музыкаль кичә була.​ Кичәдә Татарстанның күренекле әдипләре, сәнгать әһелләре, җәмәгать эшлеклеләре, республикабыз җитәкчеләре һәм атаклы җырчылар катнашачак. Билетлар театр кассасында һәм www.kamalteatr.ru сайтында сатыла. Башлана 19.00 сәгатьтә.

Кичәнең сценарий авторы – Илсөяр Иксанова, режиссеры – Илдар Хәйруллин.

Азнакайның «Тарсус» паркында татар иҗтимагый тормышында һәм аның мәдәнияте тарихында зур роль уйнаган шәхесләр хакында мәгълүмат такталары куелды. Бу хакта «Азнакай» газетасы яза.

Әлеге такталарда татар зыялылары Габдулла Тукай, Каюм Насыйри, Кол Шәриф, Кол Гали, Шиһабетдин Мәрҗәни, Ризаэтдин Фәхретдин, Гаяз Исхакый, Фәрит Яруллин, Салих Сәйдәшев, Хәсән Туфан, Муса Җәлил, Галиәсгар Камал һәм якташларыбыз Әзһәр Шакиров һәм Нәҗибә Ихсанова кебек шәхесләр турында татар һәм рус телендә мәгълүматләр белән танышырга мөмкин, диелә хәбәрдә.

http://aznakaevo-rt.ru

Балык Бистәсе районының Балтач (Юлсубино) авылына керү юлында күренекле татар шагыйре Равил Фәйзуллинның шигырь юллары язылган стела куелды.

Республика көнендә, Мөслим район Советы сессиясендә, район башлыгы Альберт Роберт улы Хуҗин язучы, шагыйрь, җәмәгать эшлеклесе, Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреаты Факил Сафинга «Мөслим районының мактаулы гражданины» дигән таныклык һәм күкрәк билгесе тапшырды.

Факил абыйны әлеге мәртәбәле исемгә лаек булуы белән ихластан котлыйбыз!

https://tatar-inform.tatar/photo/maskauda-musa-alil-haikalena-cacaklar-saludan-fotoreportaz-5852574

26 август көнне Саба районында Әдәби Сабан туе үтте. Монда әдәби марафон җиңүчеләрен бүләкләделәр.

Милли чарада дүрт әдәби марафонга нәтиҗә ясалды. Беренче урынны Саба районы алды, икенче урында – Арча районы, өченче урында – Әлмәт һәм Апас районнары.

Җиңүчеләрне Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Илсөяр Иксанова бүләкләде.

Бәйрәмгә күренекле язучылар, шагыйрьләр, Татарстаннан, Россия төбәкләреннән һәм чит илләрдән әдәбият сөючеләр җыелды.

25 август көнне Чаллы шәһәрендә бер төркем каләм әһелләре Җәлилчеләрне искә алу чарасында катнаштылар. Чарага җыелган китапханәчеләр, мөгаллимнәр һәм укытучылар, киң җәмәгатьчелек алдында чыгышлар ясадылар.

Мәскәүдә Татарстан мәдәнияте көннәре бара, кичә шул уңайдан татар шагыйре Габдулла Тукай һәйкәленә чәчәкләр салдылар. Бөек шагыйрьне искә алырга дип дистәләрчә кеше җыелды.

Шуннан соң Мәскәүнең Татар мәдәни үзәгендә башка татар иҗатчысы – Муса Җәлилгә багышланган күргәзмә ачылды. Кунакларга шагыйрьнең тормышыннан сирәк күрсәтелгән фоторәсемнәр, үзе язган журнал һәм газеталардан өзекләр тәкъдим иттеләр.

Кичә татар иҗат коллективлары катнашындагы матур концерт белән тәмамланды. Анда татар халкының мәдәниятен һәм традицияләрен саклап калуга һәм популярлаштыруга өлеш керткән татар мәдәният эшлеклеләрен дә бүләкләделәр. Шулай итеп, Габдулла Тукайның 135 еллыгына әзерләнгән истәлекле билгеләргә язучылар Вера Хәмидуллина, Ленар Шәех, Йолдыз Шәрәпова, фотограф Расыйх Фәсхетдинов һәм башкалар лаек булды.

tatar-inform.tatar

18 август көнне Тата­рстан язучылар берле­ге әгъзалары, Р.Төхф­әтуллин премиясе лау­реатлары, балалар яз­учылары Лилия һәм Ре­зеда Фәрхетдиновалар Әлмәт шәһәренең Яшь­ләр үзәге алдында уза торган “Городская гостиная” проектында катнашты. Шигырьләр­ен укып, әкиятләрен сәхнәләштереп, актив катнашкан балаларга китапларын бүләк ит­теләр алар. Яшьләр үзәге директоры Айдар Нияз улына язучылар­ны чарага чакыруы өч­ен чиксез рәхмәт.​ Иң куандырганы -​ балалар​ теләп катна­шалар, татарча да, русча да матур сөйләш­үче балалар күп булд­ы.​ Тамашачы арасын­да Лилия һәм Резеда Фәрхетдинова иҗатын яратучылар күплеге сөендерде. Таныйлар, беләләр, яраталар ик­ән үзләрен.​ Аллаһы­ның рәхмәтләре яусын андый тамашачыга!

Бүген, 2022 елның 19 августында, без талантлы каләмдәшебезне югалттык. Озакка сузылган каты авырудан соң, Түбән Камада яшәп иҗат итүче язучы Илдар Шәмсулла улы Хәйруллинның гомере өзелде.

Илдар Шәмсулла улы нинди генә катлаулы хәлдә дә тормышка юмор белән карап яши алган көчле шәхес иде. Күпсанлы укучылары күңелендә дә ул җылы юморы, якты елмаюы белән сакланыр.

Татарстан Язучылар берлеге мәрхүмнең гаиләсенең һәм якыннарының тирән кайгысын уртаклаша.

Мәрхүм иртәгә туган төбәге Кукмарада җирләнәчәк.

Илдар Шәмсулла улы Хәйруллин 1958 елның 5 сентябрендә Кукмара поселогында дөньяга килә. 1975 елда Кукмараның 1 нче урта мәктәбен тәмамлап, Казан дәүләт университетының журналистика бүлегенә укырга керә. Икенче курстан читтән торып уку бүлегенә күчә һәм армия сафларына алына. Армиядән кайтып «Түбәнкамашин» берләшмәсендә эшли, ләкин рәхимсез авыру аны аяктан ега.

И.Хәйруллин беренче хикәяләрен мәктәп елларында ук яза һәм бастыра башлый. Әдәбият сөючеләргә ул «Бүген 1 апрель!», «Юмористик хикәяләр», «Алай түгел, болай ул…» китаплары һәм матбугатта — «Татарстан яшьләре», «Мәдәни җомга», «Ватаным Татарстан» газеталарында, «Чаян», «Сөембикә», «Мәйдан», «Казан утлары» журналларында басылган юмористик хикәяләре аша таныш.

И.Хәйруллин 2006 елдан Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, С. Сөләйманова, Ш. Маннур исемендәге әдәби премияләр лауреаты.

24 августта Мәскәүдә Россия дәүләт балалар китапханәсендә Татарстанның халык шагыйре Роберт Миңнуллинга (1948-2020) багышланган иҗат кичәсе узачак. Бу хакта Татарстанның Россиядәге Тулы вәкаләтле вәкиллеге матбугат хезмәте хәбәр итә.

Чарада Татарстан шагыйрьләре һәм язучылары, Роберт Миңнуллинның туганнары һәм якыннары катнаша. Иҗат кичәсе Мәскәүдә Татарстан мәдәнияте һәм Татар балалар әдәбияты көннәре кысаларында үтәчәк.

Шагыйрь балалар белән күп аралашкан һәм сабый күңелен яхшы белгән. Роберт Миңнуллин балаларга багышланган шигырьләрендә сабыйларның әйләнә-тирә дөньяны ничек кабул итүен нечкә юмор белән сурәтли, диелә хәбәрдә.

Иҗат кичәсе Россия дәүләт балалар китапханәсендә (Калуга мәйданы, 1, «Октябрьская» метро станциясе) 16.30 сәгатьтә башлана. Керү ирекле.

tatar-inform.tatar

lhttps://hece.com.tr/kategori/Secki/Gunumuz_Tatar_Oykusu.html

24 августта Мәскәүдә Татарстан Мәдәнияте көннәре кысаларында республика язучылары һәм шагыйрьләре белән очрашу була. Бу хакта Татарстанның Россиядәге Тулы вәкаләтле вәкиллеге матбугат хезмәте хәбәр итә.

Мәскәүгә  Татарстанның халык шагыйре, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе, Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Ркаил Зәйдулла; Татарстанның халык шагыйре, РСФСРның атказанган сәнгать эшлеклесе, Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Равил Фәйзуллин; шагыйрь һәм галим, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе, Татарстанның атказанган фән эшлеклесе, фән һәм техника өлкәсендә ТР Дәүләт премиясе лауреаты Рифат Җамал; шагыйрь, Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе һәм М.Җәлил исемендәге Республика премиясе лауреаты Газинур Морат; шагыйрь, драматург, М.Җәлил исемендәге Республика премиясе лауреаты Рүзәл Мөхәммәтшин барачак.

Очрашу Мәскәүнең Татар мәдәнияте үзәгендә (Кече Татар тыкрыгы, 8) була.

Башлана – 19.00 сәгатьтә.

Керү ирекле.

tatar-inform.tatar

Авторның чираттагы иҗат җимеше тумышы белән Нурлат районының Кәкре Атау авылыннан булган Минталип Исмәгыйль улы Минехановның тормышы һәм данлыклы хезмәт юлы турында сөйли.

Татарстанның Язучылар һәм Журналистлар берлекләре әгъзасы, ТРның атказанган мәдәният хезмәткәре, дистәдән артыграк китап авторы Илдус Гали улы Диндаровның яңа гына табадан төшкән китабы Минталип Минехановка багышланган.

Минталип Исмәгыйль улы – республикабызда танылган фермер, Тукай районы фермерлары берләшмәсе рәисе, “Бердәмлек” кооперативы җитәкчесе, үзенең тырыш хезмәте белән бик зур уңышларга ирешкән шәхес. Татарстанның Дәүләт Советы рәисе урынбасары Марат Әхмәтов, авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министры Марат Җәббәров, Тукай, Нурлат һәм Аксубай муниципаль районнары башлыклары Фаил Камаев, Алмаз Әхмәтшин, Камил Гыйльмановның Минталип Минеханов турындагы җылы фикерләре китапка кереш сүз итеп бирелгән. Автор якташының нәсел тамырлары, гомер юлы хакында сөйләгәндә бай архив мәгълүматларына таяна, герой тормышындагы төрле вакыйгалар, хәлләр аша аны төрле яклап ача. ​

Китап Яр Чаллының “Ислам нуры” типографиясендә 240 битле булып 200 данәдә дөнья күргән. ​

Татарстан Язучылар берлегендә “Әдәби марафон” кысаларында үткән әдәби көрәшнең беренче нәтиҗәләре ясалды. Раил Гатауллин, Илсөяр Иксанова, Фирүзә Җамалетдинова, Марат Закир, Йолдыз Миңнуллина составындагы жюри әгъзалары әдәби көрәшчеләрнең эшләрен бәяләде. Финалистлар 26 август көнне Саба районында үтәчәк Әдәби Сабантуйда көч сынашачак.

Татар матбугаты һәм татар әдәбияты зур югалту кичерә.

Озакка сузылган каты авырудан соң матбугат ветераны, “Әлмәт таңнары” газетасының беренче баш мөхәррире, язучы, Р. Төхфәтуллин, С. Сөләйманова исемендәге премияләр лауреаты Әсгать Сәхап улы Салаховның бүген, 4 августта йөрәге тибүдән туктады.

Гаиләсенең, якыннарының тирән кайгысын уртаклашабыз. Авыр туфрагың җиңел, урының җәннәттә булсын, Әсгать абый.

Болгарда ll Халыкара этномәдәни «Ага-Базар» фестивале кысаларында «Аулак өй – баттл» Республикакүләм проектының финал ярышлары узды. Уеннарда Зәй, Апас, Чувашиянең Батыр районнары, Татарстан Язучылар берлеге командалары катнашты.

Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла Чувашиядә узган дин әһеле Хәсән хәзрәт Измаиловның тормышы һәм эшчәнлегенә багышланган түгәрәк өстәл утырышында катнашты.

Татарстан Язучылар берлеге вәкилләре шагыйрә Илсөяр Иксанова һәм шагыйрь Марат Закир, хастаханәгә барып, Фәнис Яруллинның хәләл җефете Нурсөя ханымның, күренекле әдип Вакыйф Нуруллинның хәл-әхвәлен белеп кайтты.

3 июль көнне “Росинка” лагеренда урнашкан балалар “Сәләт” аланында “Без Тукай оныклары” җыенында ял итүче төрле төбәкләрдән килгән балалар Чаллы язучылары белән очрашты. Алар алдында Язучылар берлегенең Чаллы бүлеге җитәкчесе, прозаик, шагыйрь, Тукай премиясе лауреаты Факил Сафин һәм язучы, шагыйрә Әлфия Ситдыйкова чыгыш ясадылар. Язучылар үзләренең иҗат үрнәкләре белән таныштырдылар. Очрашуда туган як, туган тел, әдәбият, шигърият, милләт киләчәге хакында фикер алышулар булды.

Дәүләт бюджет оешмасы «Идел» яшьләр үзәге бу елны XXII тапкыр уздырылучы «Иделем акчарлагы» яшь язучылар бәйгесенә старт бирде. Әлеге бәйге татар телендә иҗат итүче яшь язучылар, шагыйрьләр, драматургларны барлау, аларны берләштерү һәм иҗатларын активлаштыру миаксатыннан оештырыла.

Конкурсны оештыручылар: Татарстан Республикасы Яшьләр эшләре министрлыгы, Татар федераль милли-мәдәни автономиясе, «Идел» яшьләр үзәге.

Бәйге өч этаптан тора:
1 этап – бәйгегә әдәби әсәрләрне кабул итү;
2 этап – сайлап алу туры. Жюри тарафыннан әдәби әсәрләрне тикшерү, бәяләү.
3 этап – йомгаклау өлеше: алдан төзелгән программа нигезендә, әсәрләре жюри тарафыннан уңай бәяләнгән конкурсантлар өчен иҗат мәктәбе оештыру.

Бәйгегә килгән эшләрне шагыйрьләр, прозаиклар, драматурглардан торган мәртәбәле жюри бәяли. Жюри бәяләренә нигезләнеп, 3 нче этапка катнашучылар чакырыла. Монда катнашучылар өчен жюри тарафыннан мастер-класслар, алдагы елларда «Иделем акчарлагы» бәйгесендә Гран-при алган яшьләр, каләм ияләре һәм татар телендә чыгучы матбугат чаралары вәкилләре белән очрашулар, әңгәмәләр оештырылачак. Әлеге турда катнашкан егетләр-кызларның әсәрләре «Иделем акчарлагы» дип исемләнгән ел саен чыгып килүче җыентыкка керәчәк.

Катнашучыларның яше 14тән алып 30га кадәр. Бәйге түбәндәге номинацияләрдә үткәрелә:
– поэзия;
– проза;
– драматургия;
– балалар әдәбияты (төрле жанрда: шигырьләр, хикәяләр, әкиятләр, фэнтези). Әлеге номинациядәге әсәрләр балалар аудиториясенә юнәлдерелгән булырга тиеш.

Бәйгенең беренче этабына әдәби әсәрләр idelem.akcharlagi@gmail.com электрон адресы буенча 2022 елның 30 сентябренә 23:59 сәгатькә кадәр кабул ителә.

Өстәмә мәгълүмат:
8 (843) 231-81-54
mc-idel@yandex.ru

Тәтеш районы Олы Шәмәк (Большое Шемякино) авылында былтыр вафат булган чуваш язучысы, журналист Николай Сорокин иҗатына багышланган искә алу кичәсе узды. Анда Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Рифат Җамал катнашты.

Бартын университеты әдәбият факультетының төрек теле һәм әдәбияты бүлеге аспиранты Миһрия Челик  язучының барлык ун романын да төрекчәгә тәрҗемә итеп тикшергән.

Хезмәтнең җитәкчесе татар кызы, Бартын университетының әдәбият факультеты заманча төрки телләр һәм әдәбиятлар бүлеге мөдире, профессор Алсу Камалиева.

Якыннарына сабырлык телибез. Мәрхүмнең урыны җәннәттә булсын.

Фатих Сибагатуллин 1950 елда ТАССРның Арча районы Апаз авылында туа. Казан ветеринария институтын тәмамлаган. Казан дәүләт финанс-икътисад институты, Саратов югары партия мәктәбе һәм Казан дәүләт финанс-икътисад институты.

1990-1995 елларда республика авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министрлыгын җитәкли, 1995-1996 елларда Татарстан Республикасы Премьер-министры урынбасары — Татарстан Республикасы Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министры була.

1996 елдан 2007 елга кадәр Нурлат районы җитәкчесе булып эшли, 2007 елның декабрендә V чакырылыш РФ Дәүләт Думасына сайлана. Ул алтынчы (2011 елдан) һәм җиденче чакырылыш (2016 елдан) РФ Дәүләт Думасы составына керә.

Кукмара районы Үзәк китапханәсендә «Сөембикә» хатын-кызлар клубында катнашучылар өчен шагыйрә Сания Әхмәтҗанованың 60 еллыгына багышланган «Язмышлар такыясы» дип исемләнгән әдәби сәгать үткәрелде. Клуб җитәкчесе Сәлимова Т.Х. компьютер презентациясе ярдәмендә кунакларны шагыйрәнең тормышы һәм иҗаты белән таныштырды, катнашучылар үзләре шигырьләр укыдылар, танылган җырларын җырладылар. Чара ахырында «Тезим әле шигырь-гәрәбәне, Ямен-ямьгә туры китереп…» дигән китап күргәзмәсенә күзәтү булды.

Татар әдәбиятын сөюче һәм уңышка ирешергә омтылучы яшь дуслар! Аларның әти-әниләре!

1 нче июль көнне #әдәбимарафон 📚 проектының яшь китап укучылар өчен генә оештырылган чираттагы XX бәйгесе башлана!

Проектның максаты: кешеләрдә яхшы гадәт – әдәби китаплар һәм журналлар уку гадәтен формалаштыру, шул рәвешле, үзеңне камилләштерү, тел байлыгын арттыру, туган телне саклау һәм үстерү. Проектта катнашкан һәркем татарча сөйләмен камилләштерәчәк, белемнәрен арттырачак, яңа дуслар табачак! Сез татарча хатасыз аралашырга өйрәнерсез һәм, рухыгызны ныгытып, киләчәктә укуда һәм эштә яңа уңышларга ирешерсез!

Проектның төп оештыручылары: Татарстан язучылар берлеге һәм Татнетны үстерү фонды. Рәсми партнерлары: Татарстан китап нәшрияты һәм “Китап” радиосы, Татмедиа, Таттелеком.

2022 ЕЛДА ПРОЕКТ “ФОНД КУЛЬТУРНЫХ ИНИЦИАТИВ” ГРАНТЫ/ЯРДӘМЕ БЕЛӘН ОЕШТЫРЫЛА!

Марафонда Татарстанлылар гына түгел, 18 яшькә кадәр (18 яшьне дә кертеп) Россиянең теләсә кайсы өлкәсендә яшәп белем алган 1-11 нче сыйныф укучылары, балалар бакчаларының мәктәпкәчә әзерлек төркеме балалары һәм I-II курс студентлары катнаша ала. Марафон барышында 1 нче июльдән 21 нче июльгә кадәр 21 көн дәвамында көн саен татарча файдалы китап укырга һәм әлеге китаплардан иң матур өзекләрне ВКонтакте яисә Инстаграмда (чит илдән катнашучылар өчен) үзегезнең аккаунтта #әдәбимарафон, #татнетныүстерүфонды, #татарстанязучыларберлеге, #китапнәшрияты һәм #фондкультурныхинициатив хэштеглары белән урнаштырырга кирәк! Әкият укыганда – #әкият, хикәя укыганда – #хикәя, шигырь укыганда – #шигырь хэштегларын да өстәргә киңәш итәбез (бу татарча файдалы мәгълүматны тизрәк эзләп табу мөмкинлеген булдыру һәм Татнетны үстерү өчен шулай кирәк). Ә инде китап авторларын аларның исем-фамилияләре кергән хэштеглар белән популярлаштырырга була (мәсәлән: #АбдуллаАлиш, #ФәнисЯруллин, #РобертМиңнуллин, #Батулла).

ИГЪТИБАР!!! XX #ӘДӘБИМАРАФОН кысаларында катнашучылар китаптан өзекне аудио яисә видео форматларда урнаштыра алалар. Укыган әсәрегездән өзекне матур итеп, интонацияле укырга тырышыгыз, медиа язманы сыйфатлы яздырырырга тырышыгыз!

Финалистларны ачыкланган вакытта шулай ук язмаларыгызның башка кулланучылар өчен никадәр кызыклы булуы, сезгә ияреп никадәр күп кешенең татарча китап укуы, хэштегларның дөрес кулланылуы (язмаларны татар хәрефләре белән хатасыз язу таләп ителә!) һ.б. параметрлар игътибарга алыначак.

Марафонда катнашып татар телендәге балалар әдәбиятының чынбарлыкта никадәр бай икәнен күрерсез, яңа фикердәш дуслар табарсыз, финал тантанасында (Әдәби Сабан туенда) күп кенә язучылар белән күрешерсез, алар белән бергә фотоларга төшәрсез!

Ә инде көз көне мәктәпкә укырга баргач, әдәбияттан иң беренче “бишле”ләр нәкъ Сезнеке булачагына иманыбыз камил!

📌PS. Социаль челтәрләрдә аккаунтлары булмаган яшь (нәни) китап укучыларның язмалары әти-әниләренең аккаунтында дөнья күреп бара ала. Бу очракта яшь китап укучыга укыган әсәреннән өзекне аудио/видеоформатта урнаштырырга; яисә чиста кәгазь битенә матур итеп язып, аны матур итеп фотога төшерергә һәм, социаль челтәрдә урнаштыру өчен әти-әнисенә тапшырырга кирәк. Игътибар!!! Катнашырга теләгән кулланучылар рәсми төркемгә (https://vk.com/adabimarathon) һәм Телеграм-каналга (https://t.me/adabimarathon) кушылырга, төркемдә урнаштырылган әлеге беркетелгән язмага комментарийларда “+” тамгасын, укучының исем-фамилиясен, гариза тапшырган моментта үзенә ничә яшь булуын һәм кайсы районнан икәнен язарга, кайсы социаль челтәрдә катнашуын күрсәтеп “гариза” урнаштырырга тиешләр (Инстаграмнан катнашкан очракта Инстаграм-аккаунтына сылтама мәҗбүри!).

ИГЪТИБАР!!! Катнашучыларның аккаунтлары марафон башланганнан алып финалистлар исемлеге урнаштырылганчы ачык булырга тиеш!

Гаризалар “Әдәби марафонның” ВКонтакте социаль челтәрендәге рәсми төркемендә урнаштырылган әлеге пост астында гына – комментарийларда 01.07.2022 22:00 кадәр кабул ителә. Кайсы аккаунтта катнашсагыз (марафон барышында язмаларыгыз кайсы аккаунтта урнаштырылып барылса), гаризаны шул аккаунттан калдырырга кирәк!

Катнашырга теләк белдерү өчен гариза үрнәге (мисал):
+ Данил Гатауллин, 16 яшь, Казан шәһәре, ВКонтакте

БӘЙГЕНЕҢ НИГЕЗЛӘМӘСЕ:

https://tat-i.net/tt/adabimarafon-20

Казан кооператив институтының Татар мәдәнияте үзәге Хәтер һәм кайгы көне уңаеннан «Батырлар Аллеясы» китабын тәкъдим итте. Китап Татарстан Дәүләт Советы «Мәрхәмәт-Милосердие» хатын-кыз депутатлары берләшмәсе Әлки районы «Якташлык» җәмгыяте белән берлектә батырларны мәңгеләштерү уңаеннан нәшер ителгән.

«Батырлар Аллеясы» китабының проект авторы – Россия кооперация университеты ректоры Алсу Нәбиева, автор-төзүче – Флюра Абдуллина, мөхәррире Нәфисә Габдрахманова. Рамилә Мансурова Россиянең Саклау министрлыгының «Халык хәтере» сайтыннан документлар туплаган.

«Казан кооператив институтының «Батырлар Аллеясы»нда татар генераллары, Советлар Союзы геройлары, Муса Җәлил һәм аның көрәштәшләре, язучы, композитор исемнәре куелды. Рейстахгка Җиңү байрагын беренче булып кадаган Гази Заһитов, ике тапкыр Советлар Союзы Герое булган Муса Гәрәев һәм Әмәтхан Солтан фотосурәтләре, алар турында мәгълүмат урнаштырылды», – диде «Татар-информ» хәбәрчесенә Флюра Абдуллина.

Шулай ук чарага Советлар Союзы Герое Зәки Хәбибуллинның кызы Әлфия Хәбибуллина, Советлар Союзы Герое Зәки Шәймардановның кызы Рушания Шәймарданова, Абдулла Алиш туганнары – Гөлшат һәм Азат Сөнкешевлар, Абдулла Батталның туганы Фәрит Батталов, Зиннәт Хәсәновның туганы Зина Якупова, Барый Шәвәлиев туганы Фәрит Шәвәлиев, Шәйхи Маннурның оныгы Камилә Тимпакова да килгән.

«Алар күңел хатирәләрен яңартты. Китапны нәшер итүчеләргә рәхмәтләрен җиткерде һәм «Батырлар Аллеясы» китабын татарлар яшәгән төбәкләрдә тәкъдим итү кирәклеге турында әйттеләр», – диде Татар мәдәнияте үзәге җитәкчесе Флюра Абдуллина.

Кичәдә «Хәтерләрне яңартып» бәйгесенә нәтиҗә ясалды. Әлки, Буа, Кукмара районнары, Казан мәктәп укучылары батырлар тарафыннан язылган шигырьләрне сөйләгән. «Әлки районыннан Лилия Әһлиуллина җитәкчелегендә укучылар килгән иде. Шулай ук мәктәп укытучылары, мәдрәсә мөгаллимәләре, ата-аналар катнашты», – диде ул.

Кичәдә Тарих институты директоры урынбасары Марат Гыйматдинов, Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Рифат Җамал, язучы Марат Закир, Татар эшкуарларына ярдәм итү ассоциациясе Башкарма директоры Фәрит Уразаев, Казанның Абдулла Алиш исемендәге гимназия директоры, шагыйрә Рәхимә Арсланова, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе Филисә Арсланова һ.б. катнашты. Кичә Габдулла Тукайның «Туган тел» җырын башкару белән төгәлләнде.

tatar-inform.tatar

Биредә 22-25нче июньдә Татарстан көннәре уза.

29 июньдә «Казан утлары» журналы «Әдәби кафе»да Ринат Мөхәммәдиевнең «Кыргый атауга сәяхәт» китабын тәкъдим итә. “Кыргый атауга сәяхәт” – “Казан утлары” китапханәсе” сериясендә чыккан унөченче китап, дип хәбәр итте оештыручылар.

«Әдәби кафе» Казанның Декабристлар урамындагы 2 йортта урнашкан. Кичә 14:00 сәгатьтә башлана.

Күренекле язучы, Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Ринат Мөхәммәдиевнең “Кыргый атауга сәяхәт” китабына кергән повесть һәм хикәяләре сәяхәтнамәләр жанрында язылган. Дөньяның кайсы гына почмагына барып чыкмасын, хәтта кеше аягы басмаган атауда да язучы татар эзләренә тап була. Җәннәт почмагына тиң кыргый утраулар, цивилизацияле илләр турында язганда, язучы сурәтләү чараларын мулдан куллана. Шуңа да әсәрләрне укыганда, укучының күз алдында гүзәл манзаралы картиналар җанлана, ә инде алардагы милли рух халык язмышы турында уйлануларга этәрә, диелә хәбәрдә.

tatar-inform.tatar

Милли китапханәдә оештырылган «Шагыйрьләр урамы» шигърият кичәсен халык шагыйре Равил Фәйзуллин башлап җибәрде. Ул Казансуга багышлап яңа гына язылган шигырен укыды.

Милли китапханәнең Күргәзмәләр залында шигърият кичәсе башланып китте. Ул «Интертат» электрон газетасы инициативасы белән аның 20 еллыгы уңаеннан оештырылды.

Шигырь тыңларга килгән бер зал тамашачыны «Татмедиа» акционерлык җәмгыяте җитәкчесе Шамил Садыйков сәламләде. Ул әлеге кичәнең дәвамлы буласына ышаныч белдерде.

«Шагыйрьләр урамы» шигърият кичәсен Йолдыз Миңнуллина алып бара.

Кичәнең хедлайнерлары – халык шагыйрьләре Зиннур Мансуров, Рәдиф Гаташ, Равил Фәйзуллин.

Кичәне «Татар-информ» онлайн күрсәтә.

tatar-inform.tatar

Татарстан китап нәшриятында күренекле язучы Вакыйф Нуруллинның «Әгәр син булмасаң…» дип исемләнгән яңа китабы дөнья күрде. Басмада язучының 1966-1991 елларда язылган популяр повестьлары урын алган.

Фото: tatar-inform.tatar

Мөһаҗирлек дулкыннары үз теләге белән яки мәҗбүри рәвештә читкә киткән авторлар тарафыннан иҗат ителә торган үзгә әдәбият барлыкка китерә. Алманиядә моны Exilliteratur, Россиядә — сөргенлек әдәбияты, татарларда мөһаҗирлек әдәбияты дип атыйлар. Татарларда мөһаҗирлек китабы традицияләре вакыйгаларга бай булган ХХ йөзъеллыкка кадәр үк, борынгы чорларда башланып, урта гасырларда дәвам иткән.

Кабан күле ярында бу җәйдә Татар китабы йорты уздырачак татар китабы һәм әдәбияты турындагы ачык әңгәмәләр сериясе мөһаҗирлек әдәбияты турында сөйләшүдән башлана. Татарлар газета-журналларны үзләре яшәгән бөтен җирдә дә ничек бастырганнар? Онытылган һәм тыелган исемнәр ничек әйләнеп кайткан? Хәзерге көндә татар телендә эмигрантлык әдәбиятын тудыручы бармы?

Бу һәм башка сораулар турында беренче ачык әңгәмәдә фикер алышачаклар. Дискуссия катнашучылары – шагыйрә, Кариев театры директоры Луиза Янсуар, тәрҗемәче, Татар китабы йорты мөдире Айдар Шәйхин, тәрҗемәче, мөхәррир, әдәбият укытучысы Эльза Нәбиуллина.

Әңгәмәләр сериясе Татар китабы йорты, Ачык университет, КФУ ның Филология һәм мәдәниятара багланышлар институты белән берлектә оештырыла.

Чара барышында Кабан күле буенда Татар китабы йортының күчмә китапханәсе эшләячәк.

Вакыты: 10 июнь, 18:00

Урыны: Кабан күле яры, Мәрҗани һәйкәле

Чарага сылтама буенча теркәлү сорала: https://tatbookhouse.timepad.ru/event/2063676/

2 июнь көнне Түбән Кама шәһәренең Габдул­ла Тукай исемендәге үзәк китапханәсендә язучылар Әлфия Ситды­йкова һәм Лилия Фәтт­ахова белән очрашу кичәсе узды. Чарада Бакый Урманче исеменд­әге гимназия укучыла­ры, китапханәчеләр, шәһәр җәмәгатьчелеге катнашты. Язучылар әдәби әсәр язу буе­нча киңәшләрен бирде­ләр, үз әсәрләрен ук­ып ишеттерделәр, яшь каләм ияләре белән танышып, фикер алышт­ылар.

6 июнь көнне Рәфкать Шаһиевның «Элеккечә түгел без генә» дип исемләнгән яңа китабын тәкъдим итү кичәсе була.

Яңа басманы «Татмедиа» акционерлык җәмгыятенең «Казан утлары» журналы редакциясе нәшер иткән.

«Элеккечә түгел без генә» китабын тәкъдим итү чарасы Казан шәһәренең Декабристлар урамында 2нче йортта урнашкан «Әдәби кафе»да була. Кичә 15.00 сәгатьтә башлана.

Чарада катнашучылар өчен автордан автограф-сессия оештырылачак.

tatar-inform.tatar

Казан шәһәренең 13 нче китапханәсендә Гөлшат Зәйнәшеваның яңартылган музеен ачу тантанасы булды.Чарада Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Илсөяр Иксанова, Казан шәһәре үзәкләштерелгән китапханәләр системасы директоры Резеда Исмәгыйлева, Гөлшат Зәйнәшеваның кызы Асия һәм кияве Рафаэль Шакирҗановлар, китапханә хезмәткәрләре катнашты.

Кәрим Тинчурин театры Габдулла Тукайның әдәби музее белән берлектә драматурглар өчен “Соф(т) татарча” театр лабораториясен башлап җибәрә. Лабораториянең максаты – татарча сөйләшүче робот катнашкан пьеса иҗат итү.

Лаборатория барышында драматурглар Тукай музеенда экскурсияләр алып баручы Апуш исемле робот белән танышачак һәм шушы робот катнашкан пьеса язачаклар.

Лабораториянең темасы – өлкән буын татар кешеләренең цифрлы техника һәм яңа технологияләр белән эш итү үзенчәлекләре һәм мөнәсәбәтләре.

Лабораториянең кураторы – режиссер Туфан Имаметдинов.

Пьесаны Тинчурин театрының баш режиссеры Туфан Имаметдинов сәхнәләштерәчәк. Спектакльнең премьерасы Тинчурин театрында аның яңа сезонында чыгачак. Ул Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов игълан иткән Цифрлаштыру елына багышлана.

Катнашучылардан гаризалар 30 майга кадәр tinchurinteatr1933@gmail.com электрон почтасына кабул ителә. Катнашучыдан бу проектның үзенә ни өчен кызык булуы турында хат булу һәм портфолио җибәрү аеруча хуплана.

Драматургларның беренче очрашуы һәм робот белән танышуы 31 май көнне Габдулла Тукайның әдәби музеенда узачак. Шул ук очрашуда лабораториянең шартлары әйтеләчәк.

Проект нәтиҗәләре 15 сентябрьдә – Тинчурин театрының яңа сезоны ачылган көнне игълан ителәчәк.

25 май көнне Советлар Союзы герое Хәсән Заманов исемендәге Актаныш кадет мәктәбендә белем алучыларны бәйрәм белән котларга ТР Язучылар берлеге рәисе урынбасары, Берлекнең Чаллы бүлеге җитәкчесе язучы Факил Сафин, Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, язучы Әлфия Ситдыйкова, журналист, яшь каләм иясе Айзирә Бадикова кайттылар. Укучыларга һәм мөгаллимнәргә матур теләкләрен җиткереп, чыгышлар ясадылар.

Халык сәнгате һәм матди булмаган мәдәни мирас елы кысаларында Казан шәһәренең Каюм Насыйри исемендәге 80 нче мәктәбендә Сабантуй бәйрәме гөрләде. Бәйрәмдә Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Рифат Җамал да катнашты.

Казан шәһәренең 11 нче татар гимназиясендә Хатыйп Йосыф улы Миңнегулов исемендәге “Дөньяда сүзебез бар…” дип исемләнгән  III Бөтенроссия конференциясе узды. Аның эшендә Хатыйп Миңнегулов, Тәлгат Галиуллин, Рәдиф Гаташ, Әлфәт Закирҗанов, Фәүзия Солтан, Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Илсөяр Иксанова, КФУ галимнәре, Мәгариф министрлыгы вәкилләре, укытучылар,  журналистлар катнашты.

26 май көнне 11 сәгать 30 минутта Уфада әдип, дин әһеле Ризаэддин Фәхретдин истәлегенә багышланган мемориаль комплекс ачылачак.

«Ризаэддин Фәхретдин Уфада мөселман зиратында җирләнгән. Янәшәсендә генә өч улының да кабере урнашкан. Бу Риза Фәхретдин кабер ташын гына яңарту түгел, ә аны мемориал комплекс дип тә атап була. Монда Риза Фәхретдин һәм аның өч улының да ташлары яңартылды. Элек куелган, иске ташлар заманча ысуллар белән яңартылып эшләнде. Проектның скульпторы Искәндәр Биишев һәм аның ярдәмчеләре», – диде Бөтендөнья татар конгрессының Башкортстан вәкиллеге башлыгы, Уфадагы «Ихлас» мәчете имам-хатыйбы Альфред Дәүләтшин.

Ачылыш тантанасына Россиянең баш мөфтие Тәлгать хәзрәт Таҗетдин, Башкортстанның Диния нәзарәте башлыгы Айнур хәзрәт Биргалин һәм Татарстан мөфтие Камил хәзрәт Сәмигуллин чакырылган. Дәүләт органнары, иҗтимагый оешмалар һәм фәнни институтлардан да кунаклар көтелә.

«Канун буенча иске каберләргә үзгәрешләрне нәсел дәвамчылары гына кертә ала. Бу Риза Фәхретдиннең Уфада яшәүче нәсел дәвамчысы булган бер ханым инициативасы иде. Әлеге эшкә Әлмәт районы Кичүчат авылындагы Риза Фәхретдин музее мөдире Диләрә Гыймранова да үзеннән зур өлеш кертте. Тиздән бу изге эшнең нәтиҗәсен дә күрәчәкбез», – дип сөйләде Альфред хәзрәт Дәүләтшин.

tatar-inform.tatar

https://tatar-inform.tatar/photo/sagyir-zolfatnen-tuuyna-75-el-tulugy-bagyslangan-kicadan-fotoreportaz-5852400

Татарстан Кинематогр­афистлар союзында иҗ­ат берлекләренең җитәкч­еләре очрашты. Әлеге очрашуда алга таба​ бергә хезмәттәшлек​ итү​ һәм уртак проектлар булдыру тур­ында сөйләштеләр.

Апас районы Борнаш авылында язучы Хәбир Ибраһим һәм тәрҗемәче Фатиһ Кутлу авыл халкы белән очрашты. Әлеге очрашу Болгарда ислам дине кабул ителүгә 1100 ел тулу уңаеннан оештырылды. Очрашуны Борнаш авылы музее директоры Искәндәр Минһаҗев һәм китапханә хезмәткәре Фирая Сәлимуллиналар оештырды. Кичә фикерле чыгышлардан соң күңелле әдәби концерт белән тәмамланды.

Татарстан Республикасы Язучылар берлеге һәм Актаныш муниципаль районы гамәлгә куйган Гамил Афзал премиясенә яшь шагыйрә Ләйсән Мөгътәсимова лаек булды. Премияне аңа Актаныш районы башлыгы Энгель Фәттахов белән Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Рифат Җамал тапшырды.

Ихлас күңелдән котлыйбыз. Алга таба да зур уңышлар телибез!

Фото: “Актаныш-информ”

19 майда, Лениногорск шәһәренең Ю.Гагарин исемендәге үзәк балалар китапханәсендә, шагыйрь, Татарстан язучылар берлеге әгъзасы, Ш. Бикчурин исемендәге “Чишмә” иҗат берләшмәсе җитәкчесе Таһир Шәмсуаровның 2021 елда Татарстан китап нәшриятында дөнья күргән “Җырчы чикерткәләр” исемле китабын тәкъдим итү кичәсе узды.

Әлеге чарага 11 гимназиянең 3 сыйныф укучылары чакырылды. Балалар әлеге җыентыкка кергән шигырьләрне сәнгатьле итеп сөйләделәр, иҗатка кагылышлы сораулар бирделәр. Шулай ук Ләйсән Шәмсуарова башкаруындагы Таһир Шәмсуаров сүзләренә талантлы шагыйрә, композитор Людмила Аланлы иҗат иткән “Кояшлы Татарстан” җыры да очрашуның бизәген тәшкил итте.

Журналист Сәрия Закирова инициативасы белән Бөтендөнья татар конгрессы Башкарма комитеты, Татарстан Мәдәният министрлыгы, Татарстан Язучылар берлеге гамәлгә куйган, инде башкалабыз Казанның байтак кына мәктәпләрендә, Татарстанның берничә районында, хәтта чит төбәкләрдә дә булырга өлгергән “Аулак өй-баттл” бәйгесенең чираттагы Мамадышның Яшьләр үзәгендә үтте. Анда Зәй районының “Адымнар” татар мәгарифе клубы һәм Мамадышның “Урагай” халык фольклор ансамбле көч сынаштылар.

Бәйге бик киеренке узды, биремнәр дә кызыклы иде. Командалар, үзләрен тәкъдим иткәннән соң, татар әдәбияте классикларының шигырьләреннән өзекләрне белүләре буенча да көч сынаштылар, аерым сүзләрдән җыр текстлары да җыйдылар, үзара такмаклар чыгарып та әйтештеләр, йөзек салыш уенында “җәза да үтәделәр”, аулак өйдән күренешләр дә тәкъдим иттеләр. Ахырдан ике команда да тигез очколар җыйганлыктан, икесен дә финалда катнаштыру турында карар ителде.

13 май көнне Алабуга педагогика институтында “Россиядә ислам: тарих, мәдәният, икътисад” XI халыкара тюркологик конференциясе узды. Әлеге зур чарада галим, язучы Әнвәр Шәрипов та катнашып, “Борынгы татар әдәбияты әсәрләрендә гомумкешелек әхлакъ сыйфатлары чагылышы” темасына доклад укыды. Әлеге доклад белән галим Чаллының 52нче урта гомуми белем бирү мәктәбендә, укучылар һәм мөгаллимнәр алдында да чыгыш ясады.

Әлмәт шәһәрендә яшәп иҗат итүче язучы һәм әдәбият галиме Рәфкать Шаһиевның «Элеккечә түгел без генә» дип аталган бу әсәрендә катлаулы тормыш юлы үткән, бөтен авырлыкларны да Коръәннең илаһи көченә булган бөек ышанычы ярдәмендә җиңеп чыга алган, туган иленнән читкә китеп тә гади, тырыш һәм эшчән татар хатыны булып калган Гайшә ханымның гыйбрәтле язмышы тасвирлана.

tatar-inform.tatar

25 майда 19:00 сәгатьтә Уфа “Нур” татар дәүләт театрының Зур залында “Аһ, туган каумем газиз” дип аталган әдәби-музыкаль кичә узачак.

Чара татар шагыйре, алтын чыгаручы, меценат, Русиянең 1нче чакырылыш Дәүләт Думасы әгъзасы Дәрдмәндкә (Закир Рәмиевка) багышлана. Кичәдә Башкортстанның һәм Татарстанның танылган мәдәният һәм сәнгать эшлеклеләре белән театр артистлары катнашачак. Чара барышында тамашачылар Дәрдмәнднең бай иҗади һәм тормыш юлы белән танышачак. Театр музеенда шагыйрь һәм эшкуарның шәхси әйберләреннән, эш коралларыннан, Дәрдмәнд турындагы басма-язмалардан тупланган күргәзмә эшләячәк.

Ул күргәзмәнең кайбер экспонатлары музейда алданрак урнаштырылды һәм киң җәмәгатьчелек игътибарына чыгарылды.

Бөтендөнья татар конгрессының Башкортстандагы вәкиллеге

14 май көнне КФУның Алабуга институтында Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла һәм әдәбият галиме Тәлгат Галиуллин татар бүлеге студентлары белән очрашты. Бу очрашуда хәзерге татар әдәбияты, аның үсеш проблемалары турында сөйләшү булды. Студентлар кунакларга үзләрен кызыксындырган сорауларны бирде.

12 майда Татарстан Республикасы Фәннәр Академиясенең Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институтында күренекле этномузыколог Илгиз Кадыйровның “Татар халкының туй җырлары. Себер ареалы” китабын тәкъдир итү кичәсе булды. Китапның фәнни редакторы филология фәннәре докторы Илсөяр Закирова.

Очрашуга галимнәр, сәнгать белгечләре, студентлар, журналистлар җыелган иде. Татарстан Язучылар берлегеннән Берлекнең рәис урынбасары Илсөяр Иксанова катнашты һәм чыгыш ясады.