2019 елда премиягә Татарстан Язучылар берлеге әгъзалары Фоат Галимуллин һәм Рамил Сарчин ия булды
Казанда Татарстанның халык шагыйре, Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Фәнис Яруллин истәлеген мәңгеләштерәчәкләр. Мемориаль такта урнаштыру турында тиешле карар хокукый мәгълүмат порталында басылып чыкты.
«Казанда Жуковский урамындагы 9 йорт адресы буенча урнашкан бина фасадына Фәнис. Яруллинга мемориаль такта кую турында Татарстан Республикасы Мәдәният министрлыгы, Татарстан Республикасы Баулы муниципаль районы администрациясе тәкъдимен кабул итәргә», — диелә документларның берсендә.
Тактада «шагыйрь 2005 елдан алып 2011 елга кадәр шушы йортта яшәгән», дип язылачак.
(«Татар-информ»)
17 февральдә, озакка сузылган каты авырудан соң, галим, язучы, шагыйрь Хуҗиәхмәт Шаһиәхмәт улы Мәхмүтов вафат булды. Мәрхүм белән хушлашу мәрасиме бүген – 18 февральдә 11 сәгатьтә Казан шәһәре, Карбышев урамы 40нчы йорт 74 фатир адресы буенча була.
https://tatar-inform.tatar/photo_galleries/15-02-2021/shagyr-musa-lilne-115-ellygyna-bagyshlangan-tantanadan-fotoreportazh-5806545
Мәрхүмнең туганнарының тирән кайгысын уртаклашабыз…
Хушлашу урыны һәм вакыты: 20 гыйнвар. 10.00 сәгать. “Татмедиа” бинасы янында. (Казан, Декабристлар урамы, 2 йорт).
Рафикъ Юныс туган ягында – Арча районы Кәче авылында җирләнәчәк.
Битлекләр кияргә онытмагыз!
Күргәзмә Татарстан Республикасы Милли музее һәм Муса Җәлил музей-фатирының музейара күргәзмәләр проекты кысаларында оештырылган. Ул бөек шагыйрь, Советлар Союзы Герое Муса Җәлилнең тууына 115 ел тулуга багышлана.
Мәрхүмнең якыннарына күркәм сабырлык телибез.
Хушлашу мәрасиме 2 гыйнварда 12.30 сәгатьтә “Казан нуры” мәчетендә була. Язучы “Курган” зиратында җирләнәчәк.
“Татаркино” мәдәният оешмасының ел йомгакларына багышланган матбугат очрашуында оешма җитәкчесе Миләүшә Айтуганова журналистларга яхшы хәбәр җиткерде: Мөхәммәт Мәһдиевнең “Без 41 нче ел балалары” әсәрен экраннардан фильм буларак күрә алачакбыз. Миләүшә Ләбибовна сүзләренчә, әлеге китапны ул бик авырлык белән генә тапкан. Әлеге әсәрне экранлаштыру аның күптәнге хыялы булган. Ул, гомумән, әдәби әсәрләргә битараф түгел. Тагын бер моңарчы сер итеп кенә сакланган яңалык: ел ахырында финанслау мәсьәләсе хәл ителгән һәм фильм төшерү буенча эшләр киләсе елда ук башланачак. Тулырак: https://matbugat.ru/news/?id=31447
16 декабрьдә «Татмедиа»дагы «Әдәби кафе»да Галимҗан Гыйльмановның «Албастылар» исемле яңа китабы чыгу уңаеннан автограф сессия була. Әлеге кичәдә «Албастылар» әсәренең икенче, дәвамлы басмасы тәкъдим ителәчәк. Бу турыда оештыручылар хәбәр итте.
«Әсәрнең үзәгендә мәҗүси һәм дини тәгълиматларга бөтен рухияте һәм яшәеше белән береккән Хәлимнең үз хәтере, иманы, мәхәббәте өчен көрәше сурәтләнә. Сихер дөньясында саф килеш сакланып калган Майя исемле урман кызы аның бәхетенә дә, драмасына да әверелә», диелә бу хәбәрдә.
Кызыксындыру максатыннан, китапка әсәрнең дәвамы буларак иҗат ителгән «Албастылар-2» әсәренең беренче бүлеге урнаштырылган.
Кичә Казанның Декабристлар урамындагы 2 нче йортта урнашкан бинада 16.00 сәгатьтә башлана.
(«Татар-информ»)
2020 елның 14 декабрендә Татарстан Республикасы Фәннәр академиясендә «Төрки халыкларда мәгърифәтчелек хәрәкәте һәм Абай иҗаты» дигән темага Халыкара фәнни-гамәли онлайн-конференция үткәрелә. Конференция күренекле казакъ шагыйре, мәгърифәтче, җәмәгать эшлеклесе Абай Кунанбаевның тууына 175 ел тулуга багышлана.
Әлеге чараның төп оештыручылары – Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе, Татарстан Республикасы Фәннәр академиясенең Г. Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты, Казакъстан Республикасының Казандагы Генераль консуллыгы, Л. Гумилев исемендәге Евразия милли университеты (Нур-Солтан, Казакъстан).
Конференция эшенең төп юнәлешләре: төрки халыклар мәдәниятендә мәгърифәтчелек парадигмасы формалашу; төрки әдәбиятларда мәгърифәтчелек тенденцияләре: типологик бергәлек һәм милли үзенчәлек; төрки телле милли әдәбиятларны үстерүдә җәдитчелекнең роле; төрки халыкларда мәгърифәтчелек идеяләрен таратуда кулъязма һәм басма китапның әһәмияте; төрки халыкларда мәгърифәтчелекне үстерүдә Казан университеты һәм татар мәдрәсәләренең роле; төрки әдәби багланышлары контекстында Абай иҗаты; төрки телле әдәби тәрҗемәләрдә Абай; төрки телле халыклар әдәбиятында һәм тәнкыйтендә Абай образы.
Конференциядә катнашу өчен 60 артык фәнни доклад кабул ителде. Конференция эшендә Татарстан Республикасы һәм Казакъстан Республикасы дәүләт органнары һәм иҗтимагый оешмалары, Азәрбайҗан, Казакъстан, Үзбәкстан, Кыргызстаннан һәм Татарстан, Башкортостан, Мордовия, Удмуртия, Чувашия республикаларыннан галимнәр, югары уку йортлары укытучылары, Татарстан Республикасы Язучылар берлеге, вакытлы матбугат басмалары вәкилләре катнашуы көтелә.
Катнаушчыларны сәламлиләр:
1. Саләхов Мәкъзүм Хәлимулла улы, физика-математика фәннәре докторы, профессор, Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе президенты, Татарстан Фәннәр академиясе академигы;
2. Мөхәммәтшин Фәрит Хәйрулла улы, Татарстан Республикасы Дәүләт Советы Рәисе;
3. Кушербаев Крымбек Елеуович, Казакъстан Республикасы Дәүләт секретаре;
4. Кошербаев Ермек Беделбаевич, Казакъстан Республикасының Россия Федерациясендәге Гадәттән тыш һәм Тулы вәкаләтле Илчесе;
5. Сыдыков Ерлан Батташевич, тарих фәннәре докторы, профессор, Л.Н. Гумилев исемендәге Евразия милли университеты ректоры, Казакъстан Республикасы Милли фәннәр академиясе академигы;
6. Габиббейли Иса Акпер оглы, филология фәннәре докторы, академик, Азәрбайҗан Милли фәннәр академиясенең беренче вице-президенты, Низами Гәнҗәви исемендәге әдәбият институты директоры;
7. Акматалиев Абдылдажан Амантурович, филология фәннәре докторы, Кыргызстан Республикасы Милли фәннәр академиясе вице-президенты, Ч. Айтматов исемендәге Тел һәм әдәбият институты директоры;
8. Махмудов Низомиддин Мамадалиевич, филология фәннәре докторы, Үзбәкстан Республикасы Фәннәр академиясенең Үзбәк теле, әдәбияты һәм фольклор институты директоры;
9. Сарбасов Магауия Канапияевич, Отандастар Фонды вице-президенты (Нур-Солтан, Казакъстан);
10. Джаксыбаев Сагит Кодебаевич, Татарстан Республикасының «Казакъстан» милли-мәдәни автономиясе җитәкчесе.
Пленар утырышта чыгыш ясыйлар:
1. Заһидуллина Дания Фатих кызы, филология фәннәре докторы, профессор, Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе вице-президенты, Татарстан Фәннәр академиясе академигы;
2. Миңнуллин Ким Мөгаллим улы, филология фәннәре докторы, профессор, Татарстан Республикасы Фәннәр академиясенең Г. Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты директоры, Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе мөхбир әгъзасы;
3. Есим Гарифолла Кабдыжаппарович, фәлсәфә фәннәре докторы, Л.Н. Гумилев исемендәге Евразия милли университеты профессоры, Казакъстан Республикасы Милли фәннәр академиясе академигы;
4. Кыдырали Дархан Куандыкович, тарих фәннәре докторы, профессор, Халыкара Төрки академия президенты, Казакъстан Республикасы Милли фәннәр академиясе академигы;
5. Галимуллин Фоат Галимулла улы, филология фәннәре докторы, Казан (Идел буе) федераль университеты профессоры;
6. Каскабасов Сеит Аскарович, филология фәннәре докторы, Л. Н. Гумилев исемендәге Евразия милли университеты профессоры, Казакъстан Республикасы Милли фәннәр академиясе академигы;
7. Керимов Паша Али оглу, филология фәннәре докторы, доцент, Азәрбайҗан Милли фәннәр академиясенең Мөхәммәт Физули исемендәге Кулъязмалар институтының фәнни мәсьәләләр буенча директор урынбасары;
8. Хәбибуллина Алсу Зариф кызы, филология фәннәре кандидаты, Казан (Идел буе) федераль университеты доценты;
9. Родионов Виталий Григорьевич, филология фәннәре докторы, И.Н. Ульянов исемендәге Чуваш дәүләт университеты профессоры;
10. Арзамазов Алексей Андреевич, филология фәннәре докторы, Россия Фәннәр академиясенең Урал бүлеге Удмурт федераль тикшеренү үзәгенең әйдәп баручы фәнни хезмәткәре.
Конференция Татарстан Республикасы Фәннәр академиясенең Кече залында (Казан шәһәре, Бауман урамы, 20 нче йорт) үткәрелә. Үткәрү вакыты – 11.00-13.30.
Конференциядә катнашучыларны «ZOOM» системасы аша теркәү 10.00 сәгатьтә башлана.
Zoom конференциясенә кушылу өчен сылтама: https://us02web.zoom.us/j/81439226873?pwd=TzlVTHJmcytNKzFwdjNGUFNHcHZkZz09
Конферециянең идентификаторы: 814 3922 6873
Керү өчен код: 514020 Белешмә өчен телефоннар: 8 (843)590-55-93; 89274159552; е-mail: iyali2020abay@mail.ru
Хөрмәтле каләмдәшләр! Бүген, 27 ноябрь көнне, озакка сузылган авырудан соң, 79 яшендә танылган шагыйрь, прозаик, әдәби тәнкыйтьче, Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, М.Җәлил исемендәге Республика премиясе лауреаты Хәнәфи Бәдигыйның йөрәге тибүдән туктады. Мәрхүм белән хушлашу иртәгә ул яшәгән йорт янында булачак. Адресы: Казан, Гаврилов урамы, 20 йорт. Хушлашу вакытын соңрак хәбәр итәрбез.
Хәнәфи Бәдигый Арча районы Мөрәле авылы зиратына җирләнәчәк.
Россия язучылар берлеге рәисе Николай Иванов һәм Татарстан язучылар берлеге рәисе Данил Салиховның Мәскәүдә узган эшлекле очрашуы Татарстан язучылары, җәмәгать эшлеклеләре арасында каршылыклы фикерләр тудырды. Россия берлеге белән берләшү кирәкме, моның уңай һәм тискәре яклары нинди – тапшыру шул сорауларга җавап эзләячәк.
19 сәгатьтә башлана! Күрми калмагыз!
«Роман ачлык белән интеккән Идел буе балаларын коткару хакында. Вакыйгалар 1923 елда бер поездда бара. Сүз алты атнага сузылган юлга чыккан эшелон турында Китап март аенда басылып чыгар дип уйлыйм. Эшче исеме — «Эшелон на Самарканд». Әлегә шуны гына әйтә алам», — дип язган ул. Язучы яңа романын роман-сәяхәт, роман-маҗара дип атый.
(“Идел” журналы аккаунтыннан)
Бүген Удмуртия Республикасы башкаласы Ижау шәһәрендә язучы Ринат Батталов истәлегенә мемориаль такта ачылды. Мемориаль такта язучы 1994 елдан 2018 елга кадәр яшәгән йорт (Гагарин урамы, 37нче йорт) диварына куелган. Чарада Язучылар берлеге рәисе Данил Салихов, шагыйрь Рифат Җамал, Ринат Батталовның туганнары, шәһәрнең татар җәмәгатьчелеге вәкилләре катнашты.
Уфа «Нур» Татар дәүләт театрында Мансур Гыйләҗевның «Көлмәгез, мин үләм» комедиясе буенча спектакль чыкты. Режиссеры – Азат Җиһаншин.
Якыннарының кайгысын уртаклашабыз. Урыны җәннәттә булсын…
Каһарман язучы Фатих Кәримнең кызы, күренекле җәмәгать эшлеклесе, әтисенең иҗади мирасын бөртекләп җыйган, кадерләп саклаган зыялы шәхес Ләйлә Кәримова вафат. . . Мәрхүмәнең урыны җәннәттә булсын. Туганнарына сабырлык телибез.
Китап «Ил көзгесе син, авылым, Ташлы-Елгам» дип атала.
Туганнарының тирән кайгысын уртаклашабыз. Мәрхүмнең урыны җәннәтә булсын…
(Рәмис Аймәт фотолары)
(Марат Закир һәм Рәмис Аймәт фотолары)
Фәйзи Әхмәт улы Галиев 1925 елның 2 июлендә Татарстан Республикасының Әтнә районы Түбән Шашы авылында крәстиян гаиләсендә туып үсә. Күрше Күңгәр авылының җидееллык мәктәбен тәмамлагач та хезмәт юлын башлый: туган авылы «Чулпан» колхозында хисапчы булып эшли. Бер үк вакытта 1941-1942 елларда авыл яшьләренең комсомол оешмасын җитәкли.
1990 елдан Язучылар берлеге әгъзасы иде.
Мәрхүмнең урыны җәннәттә булсын. Якыннарына күркәм сабырлык телибез…
Якыннарының тирән кайгысын уртаклашабыз. Урыны җәннәттә булсын…
Кунаклар арасында ишанның дүртенче буын оныгы Җәвәт Имашев, әлеге сәяхәтне башлап йөрүче прозаик язучы Әкълимә Сафина, аның ярдәмчесе Зөбәйдә Кәләмова, яшь шагыйрьләр Эльвина Зәйнетдинова, Гүзәлия Динмөхәммәтова бар.
30 сентябрьдә Әлфия Афзалова исемендәге Актаныш мәдәният сараенда Гамил Афзал исемендәге «Яшьләр каләме» республикакүләм иҗат фестивален йомгаклау була. Чарада Татарстан язучылары катнаша.
29 сентябрьдә Яшел Үзән Үзәк китапханәсенең 30нчы номерлы филиалында «Халык юлы белән китап юлы…» дип аталган иҗади очрашу була. ТАССРның 100 еллыгына багышланган иҗади очрашу 12 сәгатьтә башлана. (Яшел Үзән ш., Ленин ур., 46нчы йорт)
Очрашуда Татарстан язучылары да катнашачак.
Бу фильм Татарстан һәм Казахстанның уртак проекты. Сценарийны Казахстан язучысы Бекбулат Шекеров язган. Режиссер — Юлия Захарова, костюмнар буенча рәссам — Ләйсән Хаҗиева.
Бүген шагыйрь, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе Әхмәт Рәшитнең йөрәге тибүдән туктады. . .
Хушлашу иртәгә – 25 сентябрьдә Казанның Фатих Әмирхан проспекты 45нче йорт адресы буенча булачак. Мәрәсим сәгать 10 да башлана. Әхмәт Рәшит туган җирендә – Буа районының Яңа Чәчкап авылында җирләнәчәк.
Татарстан язучылары мәрхүмнең якыннарының тирән кайгысын уртаклашалар. Урыны җәннәттә булсын.
Бүген туган җире – Апас районы Шыгай авылында – күренекле драматург, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе Әмир Камалиев (Аманулла) исемендәге музей ачыла. Чарада Татарстан Язучылар берлеге рәисе Данил Салихов, язучының каләмдәшләре катнаша.
Чаллыда 2019 ел дәвамында «Көмеш кыңгырау» газетасы белән актив хезмәттәшлек иткән, кызыклы, әдәби яктан игътибарга лаек шигырь, хикәяләре басылып чыккан балаларга һәм бер өлкән авторга Шәүкәт Галиев премияләре тапшырылды.
Искә алу мәрәсимендә мәшһүрләрнең туганнары да катнашты. (Ләбиб Лерон фотолары)
Татарстанның халык шагыйре, Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Разил Вәлиев сентябрьдә «Яңа гасыр» телерадиокомпаниясе генераль директорының киңәшчесе вазифасына кереште. «Киңәшче вазифасы татар телендә чыккан тапшырулар өчен җавап бирә. Тапшыруларның эчтәлегенә, татар теленең кулланышына анализ ясап, җитәкчелеккә төрле киңәшләр бирә. Төп эш — аналитика», — дип аңлатты Разил Вәлиев.
(Чыганак – «Татар-информ»)
Бу көтелгән чарада Татарстан Республикасы президенты Рөстәм Миңнеханов, шәһәр хакиме Наил Мәһдиев чыгыш ясады. Бәйрәмдә Аяз Гыйләҗевның гаиләсе, Чаллы язучылары, сәнгать әһелләре катнашты.
Санкт-Петербургның Калинин районындагы 146 нчы мәктәптә герой-шагыйрь Муса Җәлилгә багышланган Батырлык почмагы һәм Хәтер стенды барлыкка килде
Озакка сузылган каты авырудан соң әдәбият тәнкыйтьчесе, шагыйрь, нашир Мөдәррис Вәлиев вафат булды. Аңа быел май аенда 67 яшь тулган иде.
Мәрхүмнең урыны җәннәттә булсын, Ходай якыннарына сабырлык бирсен.
Хушлашу вакытын һәм урынын соңрак хәбәр итәрбез…
Татарстан язучылары мәрхүмнең туганнарының тирән кайгысын уртаклашалар. Урыны җәннәттә булсын…
Мәрхүмнең туганнарының кайгысын уртаклашабыз…
Бүген Татарстан Язучылар берлеге рәисе Данил Салихов Иркутск өлкәсе Язучылар оешмасы җитәкчесе Татьяна Ясникованы кабул итте. Очрашуда сүз үзара иҗади хезмәттәшлек, уртак проектларны гамәлгә ашыру турында барды.
Татар каһарманының батырлыклары һәм фаҗигалы язмышы турында Мәскәү өлкәсе Воскресенск шәһәрендә төбәк тарихын өйрәнүче Виктор Лысенков язган.
Тулырак: https://tatar-inform.tatar/news/tatar_world/14-08-2020/musa-lilne-k-r-sht-she-shagyyr-hm-t-simaev-turynda-kitap-chykty
Бүген , 14 августта, 17 сәгатьтә бөек татар шагыйре Габдулла Тукайның Мәскәүнең Новокузнецкая урамындагы бакчада куелган һәйкәленә чәчәкләр салу тантанасы була.
18 сәгатьтә башкаланың Татар мәдәни үзәгендә Татарстан язучылары, шагыйрьләре катнашында иҗат кичәсе башлана.
Татар язучылары Ленар Шәех, Ркаил Зәйдулла. Ләбиб Лерон, Рөстәм Галиуллин, Гөлүсә Батталны котлыйбыз!
Мәрхүмне соңгы юлга озату вакыты һәм урыны әлегә билгеле түгел.
Урыны җәннәттә булсын. Якыннарына авыр кайгыны күтәрерлек күркәм сабырлык телибез…
Аңа 2020 елның гыйнварында 90 яшь тулган иде. Мәрхүм белән хушлашу бүген – 19 июльдә 13 сәгатьтә Казан шәһәре, Ноксинский спуск 7 нче йорт адресы буенча була.
Якыннарына сабырлык телибез. Мәрхүмнең урыны җәннәттә булсын.
Айдар Метшин катнашында узган күчмә киңәшмәдә бронза сын турында фикер алыштылар. Бу турыда Түбән Кама муниципаль районы рәсми сайтында хәбәр ителә. Композициянең биеклеге ике метрдан артык, ул көзен ачылачак.
2020 елның 2 июлендә , озакка сузылган авырудан соң, Фәнил Галиев вафат булды. Язучы Татарстанның Теләче бистәсендә яши иде.2019 елның июль азагында аңа 80 яшь тулды. Мәрхүмне бүген- 3 июльдә – әтисенең туган авылы – Теләче районының Ырымширмә авылында җирлиләр.
Урыны җәннәттә булсын.
Якыннарына Ходай сабырлык бирсен…
Республикабыз җәмәгатьчелеге авыр югалтуга дучар булды. 15 июнь көнне танылган язучы Әхмәт Дусайлының 71 нче яшендә йөрәге тибүдән туктады.
Әхмәт Дусайлы (Әхмәтҗан Хәсән улы Хәмәдишин) 1949 елның 20 августында Татарстанның Мөслим районы Дусай авылында туа. Уку, белемгә омтылу белән бергә, яшьтән үк хезмәт чыныгуы алып үсә: йөкчедән алып инженер-технологка кадәр күп һөнәрләр үзләштерә. Узган гасырның сиксәненче еллары башында КамАЗда кыручы булып эшләгәндә беренче хикәясен яза. Шул вакыттан бирле, гәрчә тезмә әсәрләр, шигырьләр язу белән мавыгуын ташлап бетермәсә дә, төп иҗат юнәлеше итеп проза жанрын сайлый. Тәүге хикәяләре, очерк язмалары Мөслим һәм Тукай район газеталарында, «Ялкын», «Казан утлары», «Аргамак», «Идел» журналларында, «Әфган кызалаклары» (1991) кебек күмәк җыентыкларда дөнья күрә, ә 1992 елда «КамАЗ» нәшриятында повесть һәм хикәяләре тупланган мөстәкыйль китабы басылып чыга.
1994 елда Әхмәт Дусайлы бер төркем Чаллы журналистлары белән берлектә «Хәерле иртә» исемле газета һәм тагын бер елдан газета каршында шул ук исемдә хосусый нәшрият оештыра. Мөхәррир-нашир буларак, газетаны да, нәшриятны да ул үзе җитәкли. Әлеге нәшриятта 2000 елга кадәр төбәк язучыларының дистәләгән шигырь һәм проза китаплары нәшер ителә.
Ә.Дусайлы – 1997 елдан Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы иде.
Язучыга үз эшенә бирелгәнлек, зур җаваплылык, кешеләрне ярату кебек сыйфатлар хас иде. Аның иҗади эшчәнлеге чын мәгънәсендә халкыбызның алыштыргысыз милли байлыгына әверелде.
Аның якты истәлеге күңелләребездә озак сакланыр.
Мәрхүмне иртәгә -17 июньдә Мөслим районы Баек авылы зиратына җирлиләр…
Язучы Шаһинур Мостафинның гаиләсе һәм якын туганнары, аны сонгы юлга озатуны оештырган, анда катнашкан, ярдәм күрсәткән Татарстан Республикасы җитәкчелегенә, Язучылар Берлеге рәисе Данил Салиховка, язучыларга, Мамадыш муниципаль районы башлыгы, район Советы рәисе Анатолий Петрович Ивановка, аның кул астында эшләүче барлык җитәкче-оештыручыларга, Мамадыш шәһәре туган төбәкне өйрәнү музей хезмәткәрләренә, Урта Кирмән авыл җирлеге башлыгы Хасанов Булат Фаязовичка, Урта Кирмән урта мәктәбе коллективына, авылдашларыбызга, якташларыбызга, тугры дусларына, туганнарыбызга һәм соңгы елларында аның тормышында һәм иҗатында зур терәге, тугры тормыш юлдашы булган, армый-талмый аны яшәтер өчен бар көчен кызганмый тырышкан Фирая ханым Маликовага, аның балаларына, кияү-киленнәренә, барча туганнарына чиксез рәхмәтебезне белдерәбез.
Республикабыз җәмәгатьчелеге авыр югалтуга дучар булды. 14 июнь көнне танылган шагыйрә Иделбикәнең 90 нчы яшендә йөрәге тибүдән туктады.
Шагыйрә Иделбикә (Садыйкова-Сабитова Лена Бинъямин кызы) 1930 елның 19 августында Башкортстанның Мәчетле районы Яңа Мөслим авылында укытучылар гаиләсендә бишенче бала булып дөньяга килә. Әтисе Бинъямин Зариф улы, Уфада «Галия» мәдрәсәсен тәмамлаган тәҗрибәле укытучы булып, әнисе Гыйззениса Зәки кызы да Казанда «Мөхәммәдия» мәдрәсәсенең кыз балалар мәктәбендә тәгълим-тәрбия алган мәгърифәтле мөгаллимә була.
1938–1945 елларда Лена туган авылының җидееллык мәктәбендә укый, сигезенче сыйныфны күрше Олы Ака авылы мәктәбендә дәвам иттерә.
1943 елда әнисе вафат булып, әтисе икенче мәртәбә өйләнеп яңа гаилә коргач, 1946 елны Лена, укуын ташлап, Первоуральск шәһәрендә яшәүче апасы янына күчеп китә һәм, тормыш шартлары үтә дә кыен булуга карамастан, тырыша-тырмаша сигезенче сыйныфны тәмамлап, әүвәл икмәк пешерү заводында кара эшче, аннары торбалар җитештерү заводында ОТК контролеры булып хезмәт юлын башлый. Эшеннән аерылмыйча кичке техникумда укып, дипломлы техник-контролер һөнәренә ия була. Шулай дүрт ел эшләп-укып яшәгәннән соң, апасы кияүгә чыгу сәбәпле, Лена янә урыныннан кузгала – Урта Азиягә, икенче апасы янына Ташкентка юнәлә.
Анда берьеллык геодезия һәм картография курсларын тәмамлап, шул белгечлек буенча дүрт елдан артык картография цехында хезмәт итә, эшче яшьләрнең кичке мәктәбендә укып, өлгергәнлек аттестаты ала. 1955 елда гаилә корып җибәргәч, Лена Садыйкова хезмәт юлын ире эшләгән төбәкләрдә (Новокузнецкида, Ульяновск өлкәсенең Барыш һәм Ульяновcк шәһәрләрендә) дәвам иттерә: картограф булып, газета редакцияләрендә корректор, корреспондент булып эшли. 1967-1973 елларда читтән торып, Ульяновск педагогия институтының рус теле һәм әдәбияты факультетын тәмамлый.
Иделбикә Ульяновск шәһәрендә 1989 елда татарча чыга башлаган «Өмет» газетасы белән беренче көннәреннән үк хезмәттәшлек итә, Татарстанда «Казан утлары», «Сөембикә», «Аргамак», «Мәйдан» журналлары, «Шәһри Казан», «Сабантуй», «Заман-Татарстан», «Ватаным Татарстан» газеталарында даими языша. Башкортстанда да аның исеме мәгълүм. Шулай да шагыйрәнең дөнья күргән беренче ике шигъри җыентыгы – «Мәхәббәтнең мең фасылы» (1997) һәм «Бәхеткә үс, Кеше!» (2000) исемле китаплары икесе дә әүвәл Ульяновск шәһәрендә нәшер ителә. 2003 елда «Дөнья авазлары», 2019 елда «Җан җиме җимешләре» дигән өченче китабы басылып чыга.
Иделбикәнең русчага тәрҗемә шигырьләре дә байтак. Аларның күпчелеге Таулы Алтай шәһәрендә яшәүче кызы рус телендә иҗат итүче шагыйрә Лилия Юсупова тарафыннан тәрҗемә ителә һәм аның «Незримый свет» (1997), «Неслучайная встреча» (1998), «Качнется маятник» (1999), «Двойной портрет» (1999), «Избранное» (2002) дип аталган шигъри китапларында урын ала.
Иделбикә – 2001 елдан Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы.
Язучыга үз эшенә бирелгәнлек, зур җаваплылык, кешеләрне ярату кебек сыйфатлар хас иде. Аның иҗади эшчәнлеге чын мәгънәсендә халкыбызның алыштыргысыз милли байлыгына әверелде.
Аның якты истәлеге күңелләребездә озак сакланыр.
Татарстан Республикасы Мәдәният министрлыгы
Татарстан Республикасы Язучылар берлеге
Бүген – Халыкара балаларны яклау көне. Язучылар берлегенең Фейсбук, Вконтакте, Инстаграм социаль челтәрләрендәге аккаунтларында балалар язучыларының видеокотлаулары урнаштырылды.
Дәүләт бюджет оешмасы «Идел» яшьләр үзәге 2000 елның 1 сентябреннән татар телендә иҗат итүче яшь язучылар, шагыйрьләр, драматурглар өчен тәүге тапкыр «Иделем акчарлагы» бәйгесен оештырып җибәрә. Ул традицион рәвештә ел саен уздырылып килә.
1. МАКСАТ
Талантлы яшь каләм ияләрен барлау, берләштерү, иҗатларын активлаштыру.
2. БУРЫЧЛАР
• яшь язучыларның иҗат мөмкинлекләрен чынга ашыру, үстерүгә шартлар булдыру;
• иҗади һәм профессиональ бәйләнешләрне ныгыту;
• татар әдәбиятын һәм сәнгатен пропагандалау.
3. ОЕШТЫРУЧЫЛАР
• Татарстан Республикасы яшьләр эшләре министрлыгы;
• Дәүләт бюджет оешмасы «Идел» яшьләр үзәге.
4. БӘЙГЕНЕ УЗДЫРУ ВАКЫТЫ ҺӘМ УРЫНЫ
Бәйге өч этаптан тора:
I этап – әдәби әсәрләрне кабул итү (2020 елның апреленнән 30 нчы сентябренә кадәр).
II этап – сайлап алу туры. Жюри тарафыннан әдәби әсәрләрне тикшерү, бәяләү (2020 елның 1 октябреннән 31 октябренә кадәр).
III этап – йомгаклау өлеше: алдан төзелгән программа нигезендә, әсәрләре жюри тарафыннан уңай бәяләнгән конкурсантлар өчен иҗат мәктәбе оештыру (2020 ел ноябре).
5. БӘЙГЕНЕҢ ТАЛӘПЛӘРЕ.
Бәйгедә Татарстан Республикасы һәм Россия Федерациясенең башка төбәкләрендә, чит илләрдә яшәүче, татар телендә иҗат итүче яшь каләм ияләре катнаша ала.
Катнашучыларның яше 14тән алып 30га кадәр.
Бәйге түбәндәге номинацияләрдә үткәрелә:
ü поэзия;
ü проза;
ü драматургия;
ü балалар әдәбияты (төрле жанрда: шигырьләр, хикәяләр, әкиятләр, фэнтези). Әлеге номинация буенча катнашучы әсәрләр 4-14 яшьлек укучылар аудиториясен күздә тотарга тиеш. Бәйгенең беренче этабына әдәби әсәрләр idelem.akcharlagi@gmail.com электрон адресы буенча 2020 елның 30 сентябренә 23:59 сәгатькә кадәр кабул ителә.
Кыска күләмле әсәрләрнең (шигырь, нәсер, парча һ.б.) саны өчтән дә ким булмавы шарт.
Катнашучы, әсәрләре белән бергә, үзе турында кыскача мәгълүмат һәм заявка тутырып җибәрергә тиеш (Кушымта 1).
Әсәрләрне түбәндәге таләпләргә туры китереп эшләргә кирәк: Times New Roman шрифтында, 12 нче кегль, 1,5 интервалда.
Бәйгедә автор үзе иҗат иткән әсәр белән генә катнаша ала.
Алдагы еллардагы Гран-при ияләре бәйгедә катнаша алмый.
Бәйгедә бер үк әсәр белән икенче тапкыр катнашып булмый.
Югарыда күрсәтелгән таләпләргә туры килмәгән әсәрләр бәйгедә каралмый.
6. АВТОРЛЫК ХОКУКЛАРЫ ҺӘМ КОНКУРСКА КИЛГӘН МАТЕРИАЛЛАРНЫ КУЛЛАНУ
Бәйгегә әсәр җибәрү белән катнашучы аны бастыруга һәм интернет-ресурсларга урнаштыруга ризалык бирә. Оештыручылар, автор һәм әсәрнең исемен күрсәтеп, автор ризалыгыннан башка, бәйгегә килгән эшләрне куллану мөмкинлегенә ия була (катнашучы 3 нче турга үтсә, җыентыкта бастыру өчен һ.б.).
Әсәрләрне бәйгегә җибәргән очракта, катнашучы бәйге шартлары белән килешә.
7. БӘЙГЕГӘ НӘТИҖӘ ЯСАУ ҺӘМ БҮЛӘКЛӘҮ
Бәйгедә катнашучыларның әсәрләре мәртәбәле жюри тарафыннан бәяләнәчәк. Барлык номинацияләрдә дә беренче, икенче, өченче урыннар һәм Гран-прига лаек булучылар билгеләнә. Болардан тыш махсус һәм кызыксындыру бүләкләре дә каралган. Әмма жюри хөкеме буенча һәр номинациядә барлык призлы урыннар яки Гран-при билгеләнмәскә дә мөмкин.
Бәйгенең нәтиҗәләре буенча иң яхшы әсәрләр «Иделем акчарлагы» әдәби җыентыгында урын алачак.
Барлык катнашучыларга электрон сертификат бирелә. Катнашучы сертификаты pdf форматында электрон почтага җибәрелә.
8. ЖЮРИ СОСТАВЫ
Жюри рәисе һәм әгъзалары оештыручылар тарафыннан билгеләнә. Ел саен жюри әгъзаларының составы үзгәрергә мөмкин.
9. ОЕШТЫРУ КОМИТЕТЫ
«Идел» яшьләр үзәге.
420021, Казан шәһәре, Г.Тукай урамы, 58 йорт, 307 офис.
Тел./факс: 231-81-54 Е-mail: idelem.akcharlagi@gmail.com Рәсми сайт: www.mc-idel.ru
Флешмоб Язучылар берлегенең Вконтакте, Инстаграм, Фейсбук социаль челтәрләрендәге төркемнәрендә бара. Кушылыгыз!
Гүзәл Яхинаның шул ук исемдәге романы буенча төшерелгән сериалны “Россия 1” телеканалы 13 апрельдә күрсәтә башлый.
Озакка сузылган каты авырудан соң прозаик, шагыйрь, публицист Равил Вәлиев вафат булды. Мәрхүмне Самосырово бистәсендәге мөселман зиратына җирләделәр. Короновирус таралу куркынычы чоры булу сәбәпле, хушлашу мәрәсиме тыйнак узды. Язучыны соңгы юлга озатуны туганнары һәм Берлек тәкъдим иткән ритуаль хезмәтләр оештырды. Каләмдәшебезнең урыны җәннәттә булсын…
Бүген төнлә 71 яшендә Татарстанның халык шагыйре Роберт Миңнуллин вафат булды. Мәрхүм белән хушлашу иртәгә – 28 март көнне Г. Камал театры каршындагы мәйданда узачак. Башлана – 9 сәгатьтә.
(Вирус таралу чоры булу сәбәпле, хушлашуга медицина битлекләреннән килү, тәкъдим ителгән барлык саклану чараларын күрү сорала)
Язучы Казанның Яңа бистә мөселман зиратында җирләнәчәк.
Миллионлаган татарларның сөекле шагыйре, халкыбызның данлы улы Роберт Миңнуллинның урыны җәннәттә булсын. Якыннарына күркәм сабырлык телибез…
Әлмәт шәһәренең 2 мәктәп укучылары әлеге проект кысасында балалар язучылары Лилия һәм Резеда Фәрхетдиновалар белән очраштылар.
Шагыйрь Кадыйр Сибгатуллинның җәмәгате Фәния ханым вафат. Туганнарының тирән кайгысын уртаклашабыз. Ходай сабырлык бирсен…
Бәйге 12 мартта шәһәрнең «Йолдызлык» гимназиясендә «Туган телләр атналыгы» кысаларында оештырыла. Башлана – 9 сәгатьтә. Бәйгедә катнашучыларга бәяне балалар язучылары Рафис Корбан һәм Йолдыз Шәрәпова да бирәчәк.
Хушлашу бүген Чистай урамы 6нчы йорт янында 9.30 сәгатьтә була. Әдип туган ягында җирләнәчәк. Урыны җәннәттә булсын. . . Якыннарына күркәм сабырлыклар телибез.
VI Бөтенроссия фәнни-эзләнү конференциясендә А.Алиш премиясе лауреатлары Рафис Корбан, Фәйрүзә Мөслимова, Дания Гайнетдинова, Йолдыз Шәрәпова, Нурия Сәйяр катнашты.
Сценарий авторы – Рәхимә Арсланова.
Чараларда Татарстан язучылары Данил Салихов, Вахит Имамов, Ләбиб Лерон катнаша.
Әлеге вакыйга уңаеннан 28 февральдә Чаллыда тантаналы чаралар узачак
«Заманча белем бирү технологияләрен куллану, яңа чордагы дәресләрнең нәтиҗәлелеген күтәрү» дип аталган семинар бүген Татарстанның Лаеш районы Сокуры урта мәктәбендә уза. Чарада Зиннур Мансуров, Данил Салихов, Галимҗан Гыйльманов чыгыш ясады.
Бибимәмдүдә абыстан рухына Коръән ашына татар язучылары, галимнәр, дәүләт эшлеклеләре, артистлар чакырылган.
Әдәбият бәйрәмендә Казаннан бертөркем каләм әһелләре катнашуы көтелә.
Язучыны дәрәҗәле премиягә «Казан» милли-мәдәни үзәге тәкъдим итә.
Муса Җәлил иҗатына багышланган «Гомерем минем моңлы бер җыр иде» дип аталган конкурс 15 февральдә өлкәнең Түбән Сырга районы Әрәкәй авылында була.
Әлеге басмага 1940-1949 елларда туып шигърияткә узган гасырның 60-70нче елларында килгән әдипләр турындагы мәкаләләр тупланган. Китап геройлары –Рәдиф Гаташ, Ренат Харис, Гәрәй Рәхим, Айдар Хәлим, Кадыйр Сибгат, Равил Фәйзуллин, Лена Шагыйрьҗан, Харрас Әюп, Мөдәррис Әгъләм, Зөлфәт, Разил Вәлиев, Роберт Миңнуллин, Зиннур Мансуров.
Китап һәм аны сатып алу хакында өстәмә мәгълүматны: rsarchin@yandex.ru электрон почтасы аша алып була.
Муса Җәлилнең туган көне уңаеннан шагыйрьнең 1 Май мәйданындагы һәйкәленә чәчәкләр салыначак. Тантаналы чара 2020 елның 15 нче февралендә 11.30 сәгатьтә башлана.
Татарстан Язучылар берлеге Идарәсе тарафыннан
Г.Тукай исемендәге дәүләт премиясенә тәкъдим ителгән язучылар:
1. Лирон Хәмидуллин – “Буранлы төндә” (хикәя, очерк, повестьлар, ТКН, 2012), “Зарницы на горизонте” (рассказы, очерки, документальные повести, ТКИ, 2017), “Дәрдемәнд” (альбом, татар һәм рус телләрендә, ТКН, 2003);
2. Фәүзия Бәйрәмова – «Һиҗрәт» (Казан, Аяз. 2017), “Гөләйза” (Казан, Аяз. 2018);
3. Галимҗан Гыйльманов – “Албастылар” (роман, ТКН, 2003), “Тәкъдиргә юл” (хикәяләр, новеллалар, Рухият, 2014), “Ходай бүләге” (бәяннар, ТКН, 2016);
4. Факил Сафин – “Саташып аткан таң” (роман-трилогия, ТКН, 2003); “Гөлҗиһан” (повесть, Казан, 2013, ”Идел-Пресс”);
5. Рауль Мир-Хәйдәров – «Вот и всё…я пишу вам с вокзала» (мемуары, Казань, 2018, ”Идел-Пресс”)
Мәскәүнең Библио-Глобус китап кибете сайтында матур әдәбият бүлегендә сатып алулар саны буенча әлеге китапның 4 нче урында икәнлеге хакында мәгълүмат бар.
2020 елның гыйнвар азагында Әлмәт Татар дәүләт драма театрында танылган драматург Мансур Гыйләҗевның “Микулай” әсәре буенча куелган спектакльнең премьерасы узды. Спектакльне сәхнәгә хакас режиссеры Марас Чеббур куйды, рәссам – Алан Саймин, хореограф – Алинә Мостаева.
Пьеса 2019 елның июлендә Туфан Миңнуллин исемендәге II Бөтенроссия драматурглар семинарында укылган һәм семинарда катнашучылар тарафыннан югары бәяләнгән иде.
Шамил Идиатуллинның «Бывшая Ленина» һәм Булат Хановның «Непостоянные величины» китаплары дәрәҗәле премиягә дәгъва итә. Китаплар «Милли бестселлер» әдәби премиясенә тәкъдим ителгән. Нәтиҗәләр 30 майда ясала. «Милли бестселлер» әдәби премиясенең суммасы – 1 000 000 сум.
Бүген – 2020 елның 30 гыйнварында «Иннополис»та Татарстан Мәдәният министрлыгының йомгаклау коллегиясе утырышы бара. Утырыштан онлайн трансляцияне Мәдәният министрлыгының официаль сайтында https://www.youtube.com/watch?v=s7jVngjegDM сылтамасы буенча карарга мөмкин.
Тикшерүгә Раил Гатауллинның «Идел» журналында – 2020 елның гыйнвар санында чыккан шигырьләре куела. Утырышка язучыларны, китап укучыларны чакырабыз. 22 гыйнварда 11 сәгатьтә Язучылар берлегенең Конференцияләр залына рәхим итегез!
13 декабрьдә Язучылар берлегенең Тукай клубында Әдәби ел йомгакларына багышланган киңәйтелгән утырыш була. Утырыш 10.00 сәгатьтә башлана.
Юбилярга Татарстан Республикасының Беренче Президенты, Дәүләт Киңәшчесе Минтимер Шәймиевның Рәхмәт хаты , Бөтендөнья Татар Конгрессы башкарма комитетының «Татар милләтенә күрсәткән хезмәте өчен» медале, Язучылар берлеге рәисенең, Балык Бистәсе районы башлыгыны Рәхмәт хатлары тапшырылды.
Кичә радиоэфир форматында уза. Сценарий авторы – Нәсим Акмал.
Кичәнең сценарий авторы -Айгөл Әхмәтгалиева. Алып баручылар – Айгөл Әхмәтгалиева һәм Раил Гатауллин. Кичәдә язучылар, галимнәр, артистлар катнаша.
Рафаил Сәхәбиев татар язучыларының якын дусты, әдәби тормышта кайнап яшәгән, сүз кадерен белгән, соклангыч кешелек сыйфатларына ия зур шәхес иде.
Татарстан Язучылар берлеге мәрхүмнең туганнарының тирән кайгысын уртаклаша…
Урының оҗмахта булсын, ҖЫРЧЫ!
Тантаналы чара 27 ноябрьдә Казанның 179 нчы номерлы гимназиясендә уза.
Бүген Кукмараның 2нче номерлы гимназиясендә Газинур Моратның шигырьләрен сәнгатьле уку буенча «Тылсымлы тел-Волшебный язык» конкурсы бара.
Семинар-киңәшмә Татарстан Республикасының Алексеевск, Аксубай, Әлки, Нурлат, Спас, Чистай, Чирмешән, Яңа Чишмә районнарыннан килгән туган тел укытучылары катнашында узды.
Татар шагыйрьләре Марат Закир, Шәмсия Җиһангирова, Галия Гайнетдинова, Фәнил Гыйләҗев (далее…)
Мәрхүмәнең гаиләсенең тирән кайгысын уртаклашабыз. Ходай күркәм сабырлык бирсен…
Быел унынчы тапкыр уздырылучы фестивальдә Татарстанның халык шагыйре Марсель Галиев һәм Татарстан Язучылар берлеге рәисе, драматург Данил Салихов катнаша.
19 октябрьдә Башкортстанның Чишмә районында Мостай Кәримнең тууына 100 ел тулуга багышланган чаралар уза. Чараларда Татарстанның халык шагыйрьләре Ренат Харис һәм Роберт Миңнуллин катнаша
Балык Бистәсе районы Олы Солтан авылы мәктәбендә язучы Ренат Гаффарның «Яшен ташы» дип аталган китабын тәкъдим иттеләр. Китап 2019 елның җәендә
Татарстан китап нәшриятында басылып чыкты.
Анда Татарстан китап нәшрияты да катнашачак
Утырышта яшь шагыйрә Гөлназ Газизова иҗаты турында фикер алышачаклар
2019 елда премиягә Татарстан Язучылар берлеге әгъзалары Фоат Галимуллин һәм Рамил Сарчин ия булды
