Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла «Татарстан-Яңа Гасыр» каналында барган «Таяну ноктасы» тапшыруында катнашты. Биредә сүз «ТАТАР СҮЗЕ» бишенче Халыкара нәфис сүз телевизион бәйгесе хакында булды.
Мәскәүнең Берләшкән гуманитар нәшриятында Татарстан Язучылар берлегенең Әдәби тәрҗемә үзәге әзерләгән «Хәзерге заман татар балалар әдәбияты антологиясе» рус телендә басылып чыкты.
Татарстан Язучылар берлегенең Тукай клубында #ӘдәбиМарафон – 2024 проекты әдәби әйдаманнарын бүләкләү тантанасы үткәрелде. Һәр актив әдәби әйдаманга Берлекнең рәхмәт хатлары, Татнетны үстерү фонды һәм Белем радиосы белән бергә әзерләнгән бүләкләр тапшырылды. Тантанада язучылар һәм шагыйрьләр татар әдәбиятын үстерүдә зур хезмәт башкарган әдәби әйдаманнарга рәхмәт сүзләрен ирештерделәр, татар әдәбиятын тагын да ныграк популярлаштыру темасына китап укучылар белән бергә фикер алыштылар.
Прозаик, тәнкыйтьче, галим Рәҗәп Бәдретдинов һәм шагыйрә, прозаик Люция Әблиева Татарстан Язучылар берлегенең яңа әгъзалары булды. Әлеге карар бүген Берлекнең идарә утырышында кабул ителде. Котлыйбыз!
Лениногорск районының Мөэмин-Каратай авылы мәдәният йортында Удмуртия Республикасының Воткинск шәһәрендә яшәп иҗат итүче танылган шагыйрә, чәчмә әсәрләр остасы, Татарстанның һәм Удмуртиянең Язучылар, РФ Журналистлар берлекләре әгъзасы, Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, С. Сөләйманова, Риза Шәфи исемендәге премияләр лауреаты Гөлфия Исхакова белән “Туган як шагыйрәсе” дип исемләнгән иҗади очрашу узды.
Гөлфия Исхакова Мөэмин-Каратай авылы белән бик тыгыз бәйләнгән. Чөнки ул биредә гаиләсе белән шактый гомер иткән. Кыскасы балачагы, яшьлек еллары гүзәл табигатьле шушы авылда узган. Тәүге шигырьләрен дә нәкъ менә шунда иҗат иткән.
Мәдәният йортына әдәбият сәнгать сөюче авылдашлар җыелган иде. Шагыйрә авылдашларын үзенең бай иҗаты-шигырьләре, чәчмә әсәрләре белән таныштырды.
Гөлфия Заһит кызы язучы гына түгел, халык күңеленә үтеп керердәй җырлар авторы, моңлы тавышлы җырчы да. Ул үзе язган җырларны авылдашларына бүләк итте. Шулай ук үзенең киләчәккә булган иҗади планнары белән таныштырды. Авылның үзешчән композиторы Хаҗиморат Әхмәтшин Гөлфия Исхакова сүзләренә язган җырларын башкарды. Әдәби кичә җыр-моң белән тыгыз үрелеп барды. Кыскасы, Мөэмин-Каратайлылар күңелен күтәренке рух билгәп алды. Очрашуны Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, шагыйрь Таһир Шәмсуаров оештырды һәм алып барды.
30 август көнне, Республика бәйрәме көнендә, Яр Чаллы шәһәрендә күренекле чаллыларны бүләкләү тантанасы узды. Шәһәр Башкарма комитеты җитәкчесе Наил Гамбәр улы Магдеев зур Мәйданга җыелган халыкны Республика көне белән котлады һәм тантаналы рәвештә, шәһәрнең югары бүләгенә лаеклы шәһәрдәшләребезне сәхнә түренә чыгарды. Алар арасында Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары – Язучыларның Яр Чаллы бүлеге җитәкчесе, Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт бүләге иясе Факил Сафин да бар.
Яр Чаллы шәһәре хакиме Наил Магдеев карары белән, шәһәрнең иҗтимагый, сәяси һәм мәдәни эшчәнлегендә актив катнашуы, күпьеллык нәтиҗәле хезмәте өчен Факил Миннемөхәммәт улы Сафинга «Яр Чаллы шәһәренең мактаулы гражданины» исеме бирелде. Котлыйбыз!
29 августта Актаныш районы Күҗәкә авылы мәдәният йортында китап туе узды. Шагыйрә һәм прозаик, Илдар Юзеев исемендәге премия лауреаты Әлфия Ситдыйкованың «Былбыл таңны уята» китабы халыкка тәкъдим ителде. Кичәне китапханәче Л.Акмалова алып барды, мәктәп укучылары китаптан сәхнәләштергән өзекләр күрсәттеләр.
Китап туенда «Былбыл таңны уята» әсәрендәге төп герой прототибы булган хөрмәтле якташы, Чәчер авылында туып үскән моңлы сандугач Нурсания Госманованың да катнашуы, аның башкаруындагы җырлар тамашачы өчен зур бүләк булды.
Кичәдә илебездә игълан ителгән Гаилә елы уңаеннан, юбилей даталарын билгеләп үтүче гаиләләрне дә зурладылар. Авыл җирлеге башкарма комитет секретаре Л. Гайнетдинова, Күҗәкә авыл җирлеге башлыгы Илдар Назиф улы Мусин исеменнән котлау сүзләрен җиткерде һәм истәлекле бүләкләр тапшырды.
Әлфия Ситдыйкова кичәне оештыручыларга, авылының сәнгать осталарына, кызу эш өсте булуга карамастан, тамаша залына җыелган авылдашларына, якташларына, иҗатын хөрмәт итеп килгән авыл халкына, бәйрәмне үткәрүгә матди ярдәм күрсәткән «Әнәк» агрофирмасы җитәкчесе Фаил Газетдиновка зур рәхмәтләрен белдерә!
Республика көне алдыннан узган чарадан, зал тутырып килгән авылдашлары, күңелләренә гүзәл гамь, илһам алып таралыштылар.
Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, педагог Гайнетдинова Галия Михеевна Россия Федерациясенең “Мәгариф отличнигы” күкрәк билгесенә ия булды. Дәрәҗәле бүләк аңа бүген, 29 августта, педагогларның август киңәшмәсендә тапшырылды. Каләмдәшебезне һөнәри хезмәтендә ирешкән уңышы белән котлыйбыз! Исәнлек-саулык, киләчәктә дә бәрәкәтле хезмәт юлын иҗатта да яңадан-яңа уңышларга ирешеп дәвам итүен телибез!
Бөек татар шагыйре Дәрдемәндкә туган авылы Җиргәндә (Башкортостан) якташлары тарафыннан һәйкәл куелды.
Сынчысы Илдус Закиров.
26 нчы августы көнне, Яр Чаллы шәһәре ГЭС бистәсендәге Муса Җәлил һәйкәле янында, җәлилчеләрне искә алу чарасы булып үтте. Быел фашистлар тарафыннан унбер татар каһарманын җәзалап үтерүгә 80 ел тулды. Әлеге чарага язучылар һәм шагыйрьләр, мәктәп укучылары, укытучылар, китапханәчеләр, киң җәмәгатьчелек җыелды. Чараны Муса Җәлил исемендәге Үзәк китапханә хезмәткәре Акйолдыз Янмурзина алып барды. Митингта Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары – Язучыларның Яр Чаллы бүлеге җитәкчесе, Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт бүләге иясе Факил Сафин чыгыш ясап, Муса Җәлил һәм җәлилчеләрнең каһарманлыгы илебез, халкыбыз тарихында мәңге сакланачагын ассызыклады. Шулай ук «Идел-Урал» хәйрия фонды җитәкчесе, Шәйхи Маннур исемендәге бүләк иясе, шагыйрь, язучы Рәкит Аллабирде, Шайхи Маннур, Егор Уткин, Эдуард Касыймов исемендәге бүләкләр иясе Мансур Сафин чыгыш ясадылар. Мәктәп укучылары татар һәм рус телендә Муса Җәлилнең шигырьләрен укыдылар. Чара каһарманнар истәлегенә һәйкәлгә чәчәкләр салу белән төгәлләнде.
ТР Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла җитәкчелегендә бер төркем язучылар һәм шагыйрьләр Татарстанның халык язучысы, Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты, күренекле драматург, җәмәгать эшлеклесе Туфан Миңнуллинның каберен зиярәт кылды.
Каләмдәшләре аның белән бәйле якты истәлекләрне сөйләп, рухына дога кылып, каберенә чәчәкләр салды. Әлеге чара язучының туган көне уңаеннан оештырылды. Бүген исән булса, Туфан Миңнуллинга 89 яшь тулган булыр иде.
23 нче августта “Васильево” шифаханәсендә Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, шагыйрә, Әнгам Атнабаев исемендәге әдәби премия лауреаты, 8 китап авторы Галия Гайнетдинованың иҗат кичәсе үтте. Кичәдә Татарстанның халык язучысы, Г. Тукай премиясе лауреаты, тәнкыйтьче, әдәбият галиме Тәлгат Галиуллин, шагыйрә, Саҗидә Сөләйманова исемендәге әдәби премия лауреаты Сания Әхмәтҗанова һәм шигърияткә, сәнгатькә битараф булмаган, китап укырга яраткан тамашачы килгән иде. Шагыйрә үзенең төрле темага язылган шигырьләрен укыды. Тәлгат Галиуллин кичә ахырында Галия Гайнетдинова иҗатына карата матур фикерләрен белдерде.
Журналист, язучы, тәрҗемәче, дәүләт һәм җәмәгать эшлеклесе Әнәс Хәсәнов вафат.
Татарстан Язучылар берлеге Әнәс Хәсән улының гаиләсенең, туганнарының авыр кайгысын уртаклаша. Мәрхүмнең авыр туфрагы җиңел, урыны оҗмахта булсын.
Хушлашу иртәгә, 24 августта, Казанның Апанай мәчете каршындагы мәйданда 10.00 сәгатьтә булачак.
Әнәс Хәсән улы Хәсәнов 1935 елның 23 июнендә Татарстанның Куйбышев районы (хәзерге Спас районы) Көек авылында туа. Казан педагогика институтында белем алганнан соң, 1959-1972 елларда Казан телевидение студиясендә эшли, аның баш редакторы була. Ленинград югары партия мәктәбен тәмамлаганнан соң, 1974-1984 елларда КПССның Татар өлкә комитеты мәдәният бүлеге инструкторы, 1984-1988 елларда Татарстан китап нәшриятында өлкән редактор, баш редактор урынбасары булып эшли.
1988 елда «Коммунист Татарии» журналына җаваплы секретарь итеп билгеләнә. 1991-1999 елларда Әнәс Хәсән улы ТР Президентының матбугат үзәгенә җитәкчелек итә. 1999-2006 елларда Татарстан Республикасы Президенты матбугат архивын җитәкли. 1990-1997 елларда шулай ук «Хәтер китабы»ның баш редакторы урынбасары булып эшли.
1996 елдан ТР Язучылар берлеге әгъзасы.
Татар әдәбиятының Төркиядә һәм төрки дөньяда таралуына зур өлеш керткән, Татарстан Язучылар берлеге белән һәрдаим хезмәттәшлектә булган Якуп бәй Өмәроглу бүген иртән арабыздан китеп барды.
Якуп Өмәроглу 1966 елның 25 мартында Төркиянең Чанкыры шәһәрендә туган. 2006 елда Ауразия Язучылар берлегенә нигез салган һәм бүгенге көнгә кадәр аның рәисе, “Кардәш Каләмнәр” әдәби журналының баш мөхәррире вазифаларын башкарды.
Татарстан язучылар берлеге исеменнән мәрхүмнең якыннарына сабырлык телибез, кайгыларын уртаклашабыз. Урыны җәннәттә булсын.
Мәрхүм иртәгә Анкара зиратында җирләнәчәк.
«Бердәм Россия» партиясенең Татарстан бүлеге инде икенче ел «Китап укучылар» марафоны үткәрә. Проект кысаларында республиканың төрле шәһәр-районнарында кызыклы чаралар оештырыла. Әлеге проектның авторы Анастасия Исаева 2024 елның 14 августында Түбән Кама шәһәрендәге Габдулла Тукай исемендәге Үзәк китапханәсендә марафонның чираттагы чарасын үткәрде.
Түбән Кама шәһәренә кунак итеп Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары – Язучыларның Яр Чаллы бүлеге җитәкчесе, Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреаты Факил Сафин һәм шагыйрь, автор – башкаручы, «Лебедь» әдәби берләшмә җитәкчесе, Татарстан Язучылар берлеге һәм Язучыларның Россия Союзы әгъзасы, Саҗидә Сөләйманова исемендәге әдәби премия лауреаты Ольга Кузьмичева-Дробышевская катнаштылар.
Түбән Кама хакимиятен социаль эшләр буенча урынбасары Илдар Рамазанов, ТАНЕКО җәмгыяте генераль директоры Ильшат Сәлахов чарага килүчеләрне бәйрәм белән котладылар.
Бәйрәмгә әдәбият сөючеләр, китапханәчеләр җыелган иде. Факил Сафин китап укуның зур кыйммәткә ия икәнлеген ассызыклап, әдәби мирас – китапны халыкка җиткерү өлкәсендә китапханәчеләрнең роле турында сөйләде, әдәбият сөючеләрне алдагы көннәрдә дә язучылар белән очрашуларда, китап тәкъдим итү кичәләрендә актив катнашырга өндәде. Факил Сафин үзенең иҗаты белән таныштырды, сорауларга җавап бирде, шигырьләрен укыды. Китапханәләргә яңа китаплар бүләк итте.
Ольга Кузьмичева-Дробышевскаяның чыгышы җырлар белән үрелеп барды. Шагыйрәнең үз сүзләренә язган җырларын тамашачылар җылы кабул иттеләр. Ольга Владимировна китапханәгә соңгы елларда чыккан шигырь җыентыкларын бүләк итте.
Республика балалар китапханәсе хезмәткәрләре, «Бердәм Россия» партиясенең җәмәгатьчелек вәкилләре гаиләдә китап укуның әһәмияте турында чыгыш ясадылар.
Мәскәүдә 21 августта 16.00 сәгатьтә Татарстан шагыйрьләре һәм язучылары белән очрашу була. Ул башкалада Татарстан көннәре кысаларында уза. Бу хакта Татарстанның Мәскәүдәге Тулы вәкаләтле вәкиллегенең Телеграм-каналында хәбәр ителә.
Башкалага Казаннан Татарстан Язучылар берлеге әгъзалары – шагыйрә, язучы, Һ.Такташ исемендәге әдәби премия лауреаты, ТР Язучылар берлеге рәисенең беренче урынбасары Илсөяр Иксанова, шагыйрь, язучы, Г. Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреаты, ТР Язучылар берлеге рәисе урынбасары Фәкил Сафин, шагыйрь, М. Җәлил исемендәге Республика премиясе лауреаты Рифат Сәлах, шагыйрә, «Белла» әдәби премиясе лауреаты Эльвира Һадиева килә.
Чара Кече Татар тыкрыгы урамы, 8 йорт адресы буенча Мәскәүнең Татар мәдәни үзәгендә (татар теле залы) була.
«Барлык теләүчеләр чакырыла!» – диелгән хәбәрдә.
https://tatar-inform.tatar/news
9 август көнне Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары – Язучыларның Яр Чаллы бүлеге җитәкчесе, Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреаты, Илдар Юзеев исемендәге әдәби премия лауреаты Факил Сафин, шагыйрә һәм прозаик, Илдар Юзеев исемендәге премия лауреаты Әлфия Ситдикова, Татарстанның һәм Башкортстанның халык артисты, Илдар Юзеев исемендәге премия лауреаты Фән Вәлиахметов, Татарстанның атказанган артисты, Башкортстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, Илдар Юзеев исемендәге премия лауреаты Фәнир Галимов, Башкортстанның Яңавыл һәм Тәтешле районнарында эшлекле сәяхәттә булып кайттылар.
Делегацияне Яңавыл районы Мәдәният идарәсе җитәкчесе Ибраһимов Ринат Әдис улы, төбәк тарихын өйрәнү музее җитәкчесе Мирсаяпова Алия Энгель кызы, музей һәм китапханә хезмәткәрләре каршы алды.
Кунаклар музей белән таныштылар, Янавыл районында туып-үскән күренекле якташлары турында әңгәмәләр кордылар һәм әдәбият, сәнгатьтә исемнәре киң билгеле шәхесләрнең иҗатларын барлау буенча башкарылган эшләрнең торышы хакында белештеләр. Шулай ук “Замандаш” әдәби – иҗат берләшмәсенең эшчәнлеге дә зур кызыксыну уятты.
Сәфәрнең икенче өлеше халык шагыйре, Илдар Юзеевның туган авылы Ямадыда үтте. Ямады Мәдәният йортында Илдар Юзеевка багышланган музей эшләп килә, монда язучының шәхси әйберләре саклана. Фәнир Галимов музейга Илдар Юзеев истәлегенә ясатылган Хәтер ташы тапшырды. Фән Вәлиахметов язучының атаклы тальян гармунын уйнап җыр сузды. Язучылар Илдар Юзеев турында истәлекләрен сөйләделәр, китапларын бүләк иттеләр.
Шул ук көнне кунаклар Тәтешле районында Башкортстанның халык шагыйре Әнгам Атнабаевның туган авылы Күрдемдә булдылар, авыл уртасында агып утырган һәм төбәк кешеләре «Җидегән чишмә» дип матур исем белән йөрткән җиде чишмәнең суларын эчтеләр. Шагыйрьнең бертуган энесе, 92 яшьлек Мәгдән ага, үзләренең Атнабаевлар нәселе, авыл тарихы, легендар шагыйрь Әнгам Атнабаев турында истәлекләре белән уртаклашты. Күрдемдә язучының музее оештырылган, авылның бер урамы аның исемен йөртә.
Аннан юлчылар Тәтешле район үзәгенә юнәлделәр. Район үзәгендә ерактан килгән кунакларны мәдәният идарәсе җитәкчесе Әхмәтов Руслан Мәүлетҗан улы, администрация вәкилләре, китапханә хезмәткәрләре каршы алдылар. Үзәк китапханә алдында Әнгам Атнабаевка һәйкәл тора. Шунысы кызык, язучы һәйкәленә каршы гына Россиянең атказанган, Татарстанның халык артисты Хәния Фәрхигә дә һәйкәл куелган. Ике иҗат әһеле үзара дус һәм теләктәшлектә яшәгәннәр. Монда җырчының музее эшләп килә. Делегация музей эшчәнлеге белән танышты.
Искәртеп китү урынлы булыр, язучылар һәр ике районда эшләп килүче Әдәби берләшмәләр белән алга таба хезмәттәшлек турында сөйләшүләр алып бардылар.
Сәфәрнең соңында делегация Яңавыл районы Исәнбай авылында булып, танылган шагыйрә Кәүсәрия Шафикова каберенә чәчәкләр салдылар, рухына дога укыдылар.
«Олы шәхесләрен күрә белсә — бәләкәй авыл булсын, зур шәһәр яки хәтта милләт булсын — ул үзе дә тагын да үсә, күтәрелә», — дип белдерде ТР Премьер-министры урынбасары, Бөтендөнья татар конгрессы Милли Шурасы рәисе Васил Шәйхразыев. Бу турыда ул туган җире — Тукай районы Сәет авылында 10 августта узган чараларда катнашканда әйтте.
Ел саен Сәеттә Васил Шәйхразыев башлангычы белән Хәтер көне үткәрелә, быелгысы узган шимбәдә булды. Сәеттә туып үскән, хәзер төрле төбәкләргә таралган авылдашлар туган җирләрендә яңадан җыелдылар. Иртән алар зиратта өмә уздырдылар, чардуганнарны сипләп, буяп, каберләрне чүп үләннәреннән чистарттылар. Аннары мәчет бакчасында Корбан ашы уздырылды.
Башка еллардан аермалы буларак бу көнне Сәеттәге чаралар моның белән генә бетмәде, кичкә таба халык авыл клубында җыелды. Биредә быел үзенең 50 еллык юбилеен билгеләп үткән язучы Равил Сабыр белән очрашу булды. Бу чараның инициаторы да Васил Шәйхразыев.
— Безнең авылның һәр кешесе — шәхес, — диде ул язучы белән очрашуны башлап җибәргәндә. — Кемдер үз гаиләсе өчен зур шәхес, кемдер үз урамы, районы, республика күләмендә шәхес. Шул ук вакытта авылны күтәрә торган шәхесләр була, Равил Сабыр — шундыйлардан. Без аны авыз тутырып безнең авылныкы дип әйтә алабыз, чөнки аның әнисе Тәгъзимә апаны, аның бабасы Фахразый абыйны, әбисе Әкълимә апаны Сәеттә белмәгән кеше юк.
Васил Шәйхразыев шулай ук Равил Сабырның бөтен кешене шаккатырып 16 яшендә Казан университетының журналистика факультетына укырга керүе, студент чагыннан ук ул вакытта иң популяр газета «Татарстан яшьләре»ндә әйдәп баручы журналистка әйләнүе, 2010 елда Яр Чаллы татар дәүләт драма театрында бергәләп «Абага алмасы ачы була» спектаклен чыгарулары турында сөйләде.
— Безнең бүгенге чара — ул бер яктан Равил Сабырны зурлау булса, икенче яктан аның әти-әниләрен, әби-бабайларын, туган-тумачаларын, гомумән, бөтен авылдашларыбызны зурлау, безнең бәләкәй генә Сәет авылын да зурлау. Олы шәхесләрен күрә белсә — бәләкәй авыл булсын, зур шәһәр яки хәтта милләт булсын — ул үзе дә тагын да үсә, күтәрелә, — диде Васил Шәйхразыев.
Ул Равил Сабырга ТР Хөкүмәте, Бөтендөнья татар конгрессы Милли Шурасы исеменнән татар әдәбиятын һәм сәнгатен үстерүче киң кырлы иҗатын югары бәяләп Рәхмәт хаты һәм истәлекле сувенир тапшырды.
Юбилярны шулай ук ТР Язучылар берлеге рәисенең урынбасары, Г. Тукай ис. дәүләт премиясе иясе Факил Сафин котлады һәм аңа берлек рәисе Ркаил Зәйдулла карары нигезендә «Әдәбияттагы казанышлары өчен» мактау билгесе тапшырылуын хәбәр итте.
Котлау сүзләре белән шулай ук танылган шагыйрь Лилия Гыйбадуллина, Минзәлә татар дәүләт драма театры директоры Илнур Гайниев, Сәет авылы халкы исеменнән аксакал Әхкыяметдин Гыйлфановлар чыгыш ясады.
Аннары халык Минзәлә театрының Равил Сабыр пьесасы буенча куелган «Син генә җитмәгән идең!» комедиясен (режиссеры — Булат Бәдриев) карады. Спектакль тәмамланганнан соң Васил Шәйхразыев театрның популяр артистларын Бөтендөнья татар конгрессының Рәхмәт хатлары һәм «Татар милләтенә күрсәткән олы хезмәтләре өчен» медале белән бүләкләде.
Р. Нигъмәтуллин
Татарстанның халык шагыйрьләре Ркаил Зәйдулла белән Газинур Морат Кама Тамагы районының Красновидово авылындагы Максим Горький музеенда китапханәчеләр һәм музей хезмәткәрләре белән очрашты. Мәгълүм булганча, Алексей Пешков биредә 1888 елда яшәп китә. Очрашуда бөек язучының иҗатын бүген дә өйрәнү һәм аның хәзерге әдәбиятка йогынтысы хакында сүз барды.
ТР Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла күренекле язучыбыз Вакыйф Нуруллинның өендә булды. Алар бүгенге әдәбиятның торышы турында сөйләштеләр, өлкән әдипнең киләсе елга булачак 90 яшьлек гомер бәйрәменә багышланган әдәби чараларны билгеләделәр. Вакыйф Нуруллин язучылар берлеге рәисенә, матбугатка тәкъдим итәр өчен, замандаш язучылар турында язылган истәлекләрен тапшырды.
1.ГОМУМИ НИГЕЗЛӘМӘ
Әлеге нигезләмә «Чаллы өстендә аккошлар-2024» Халыкара әдәби конкурсын оештыру тәртибен һәм үткәрүне билгели (алга таба – Конкурс). 2024 нче елда «Лебеди над Челнами – 2024/Чаллы өстендә аккошлар – 2024» әдәби конкурсы унынчы мәртәбә уздырыла.
Конкурска нигез салучылар һәм оештыручылар;
– Яр Чаллы шәһәре Башкарма комитетының Мәдәният идарәсе, Россия Язучылар берлеге, Татарстан Респбуликасы Язучылар берлеге, Яр Чаллы шәһәренең «КАМАЗ» мәдәният сарае» автоном учреждениесе, «КАМАЗ» мәдәният сарае автоном учрежденисе «АККОШ» әдәби иҗат берләшмәсе.
Конкурсның оештыру комитеты:
– Светлана Владимировна Василенко – язучы, сценарист, шагыйрь, Рус ПЭН-клубы, Россия кинематографистлар, Россия журналистлар берлекләре әгъзасы. Россия язучылар Берлеге Идарәсенең беренче секретаре;
– Ркаил Зәйдулла – татар шагыйре, язучы, драматург, публицист, тәрҗемәче, журналист. Татарстан Республикасының Халык шагыйре. Татарстан Республикасы Язучылар Берлеге рәисе.
– Ольга Владимировна Кузьмичева (Ольга Кузьмичева-Дробышевская) – шагыйрь, прозаик, Россия Язучылар берлеге, Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы. Идея илһамчысы һәм Конкурсның координаторы.
Конкурсның максаты: Россиядәге һәм чит илләрдәге рус һәм татар телендә язучы талантлы авторларның иҗади потенциалын үстерүгә булышлык итү; рус һәм татар телендә иҗат итүче талантлы авторларны эзләп табу һәм алга җибәрү; хәзерге заман авторларының иң яхшы әдәби әсәрләрен популярлаштыру; хәзерге заман әдәбияты һәм әдәби иҗатның социаль яктан мөһимлеген күтәрү, аларга җәмәгатьчелек игътибарын юнәлтү; патриотизмны яңадан торгызуга, Ватан язмышына катнашы булган тарихи аңны формалаштыруда булышлык итүче әсәрләрнең авторларын дәртләндереп җибәрү; Россия Федерациясе субъектының, якын һәм ерак чит илләрнең мәдәни потенциалын һәм милли мирасны саклау, һәм үстерү; әдәбият өлкәсендә сәләтле кешеләр өчен иҗади мохит булдыру; талантлы авторларның әдәби иҗатын үстерүгә булышлык итү; проектка Яр Чаллы шәһәренең, Татарстан Республикасының, Россиянең кызыксынган иҗтимагый оешмаларын һәм мәдәният учрежениеларын кертү;
ителә. Күрсәтелгән вакыттан соң җибәрелгән эшләр бәйгедә катнаштырылмый.
телләрендә язучы авторлар, танылган яисә танылмаган булуына, профессиональ әзерлекләре бармы, юкмы, иҗади берлек әгъзасымы, юкмы, кайда яшәвенә карамастан катнаша ала.
бәйгедә катнашмаган әсәрен оештыру комитетына җибәрә.
кабул ителә. Аноним әсәрләр, псевдоним астындагы, чын исемнәре(паспорттагы) куелмаган, өченче затлар тарафыннан җибәрелгән әсәрләр конкурска кертелми. Гариза һәм эшләр авторның электрон адресыннан җибәрелергә тиеш. Узган еллардагы җиңүчеләр(1 урын) конкурстагы шул ук номинациядә катнаша алмый.
Юлларның һәм билгеләрнең Нигезләмәдә күрсәтелгән күләме арткан эшләр, Конкурска кабул ителми.
Бер автор әсәрләрен ике номинацияга җибәрә ала.
Гаризада күрсәтелә:
– Авторның исеме, фамилиясе, әтисенең исеме;
– псевдоним, әгәр булса;
– туган елы, көне;
– иле, яшәгән шәһәре;
– укыган урыны һәм җитәкчесенең исеме, фамилиясе, атасының исеме;
– автор торган иҗат Берлеге яки Әдәби берләшмә, җитәкчесенең исеме, фамилиясе, атасының исеме;
– Конкурс номинациясе;
– әсәрнең исеме;
– авторның электрон адресы;
– авторның телефоны.
Гаризаны тутырганнан соң шул ук файлда бәйгегә юлланасы эшне Word форматында, Times New Roman шрифты, 12 кегль, юл арасын 1,5 интервал белән урнаштырырга; ике әсәр арасында икеләтә аралык калдырырга.
Конкурска җибәрелгән эшләр янында авторның jpg яисә tif 1 Мегабайт зурлыгыннан ким булмаган фотосы булырга тиеш.
һәм һичшиксез килешүне белдерә.
сәяси, дини яки башка төр санашмаучанлыкны пропагандалау, милләтара ызгышларга өндәүче, шулай ук норматив булмаган лексика кулланып язылган әсәрләр кабул ителми. Туган як табигатен, аның матурлыгын һәм байлыгын, кешенең табигатьнең бер өлеше икәнен, шәхеснең тирә-як белән үзара мөнәсәбәтен яктырту хуплана.
lebedinadchelnami@mail.ru электрон адресына җибәрелә.
Хатның темасында «Лебеди над Челнами – 2024/Чаллы өстендә аккошлар – 2024» дип күрсәтү мәҗбүри, тел – рус яисә татар; хат эчендә – авторның исеме, фамилиясе, атасының исеме, номинация. Әгәр автор ике номинациядә катнашса, гариза һәм эшләр бер электрон хат белән җибәрелә. (бер яисә ике).
Килгән эшләргә, составына мәдәният һәм әдәбият өлкәсендәге җәмәгать эшлеклеләре, шагыйрьләр һәм язучылар кергән, әлеге Нигезләмә куйган таләпләрне канәгатьләндерлек белгечләр, конкурс материалларын объектив һәм компетентлы тикшерүне тормышка ашырырлык, чит илләрдә яшәүче һәм эшләүче мәртәбәле Жюри бәя бирә.
– Ван Цзиньлин – лингвист, филология фщннщре докторы, профессор. Чансуань университетының(Кытай) чит телләр институты директоры, рус теле укытучысы һәм тәрҗемәче, Россия язучылар берлеге әгъзасы;
– Владимир Николаевич Фёдоров – Якутиянең халык язучысы, рус шагыйре, прозаик, драматург, журналист, бөтенроссия электрон журналы «ЛИterra»ның баш редакторы, Россия язучылар берлеге әгъзасы;
– Диана Елисеевна Кан – рус шагыйре, бөтенроссия электрон журналы «ЛИterra»ның баш редактор урынбасары, Россия язучылар берлеге әгъзасы;
– Вера Петровна Хамидуллина – шагыйрь, тәрҗемәче, Россия язучылар берлеге һәм Татарстан Республикасы язучылар берлеге әгъзасы;
– Светлана Николаевна Кашеварова (Светлана Летяга) – шагыйрь, филолог, рус теле һәм әдәбияты укытучысы, Россия язучылар берлеге әгъзасы.
– Чулпан Зарипова-Четин – шагыйрь, тәрҗемәче, филология фәннәре кандидаты, профессор, Кавказ университеты(Карс, Төркия) укытучысы, Татарстан язучылар берлеге әгъзасы;
– Факил Миннемөхәммәт улы Сафин – язучы, шагыйрь, журналист, филология фәннәре кандидаты, Татарстан язучылар берлеге рәис урынбасары;
– Сирень Мөхибулла кызы Якупова – шагыйрь, прозаик, Татарстан язучылар берлеге әгъзасы.
авторлар белән элемтәгә керми, эшне, әгәр Нигезләмә шартларына һәм таләпләренә туры килмәсә конкурста катнаштырмауны үзе хәл итә. Җибәрелгән эшләр кире кайтарылмый һәм бәяләмә язылмый.
күрсәтмичә, номерлар белән генә җибәрелә.
мөмкинлеге тыела.
категориясе буенча һәр номинациядә дипломантлар ачыклана: 15 – 18 яшькәчә, 19 – 25 яшькәчә, 26 яшьтән алып һәм өлкәнрәк. Жюри бәйгенең Гран-приен тапшыруны үз хокукында калдыра.
«ДК «КАМАЗ» «ВКонтакте» (https://vk.com/dkkkamaz) рәсми төркемендә, сайтында «Международный лит. конкурс Лебеди над Челнами» (https://vk.com/public220522904), бөтенроссия электрон журналы «ЛИterra» да басылып чыга.
– Лонг-лист – 2024 елның 18 ноябреннән дә соңга калмый ачыкланачак;
– Шорт-лист – 2024 елның 2 декабрендә;
– Җиңүчеләр исемлеге – 2024 елның 9 декабрендә игълан ителә.
шорт-листка кергән авторлар конкурсның финалист дипломы белән бүләкләнә.
«ЛИterra» да, «ВКонтакте» социаль челтәрендә, «Международный литературный конкурс «Лебеди над Челнами» төркемендә, МАУК «ДК «КАМАЗ» берләшмәсенең «Әдәби кунакханә», шулак ук Яр Чаллы шәһәре Мәдәният идарәсе сайтында басылачак.
Татарстан Республикасы, Яр Чаллы шәһәре, МАУК «КАМАЗ» Мәдәният сарае» автоном учреждениесе, Тынычлык проспекты, 87/22 (22/01) йорты, тел.8(8552) 54-77-39. E-mail: lebedinadchelnami@mail.ru
Азнакай шәһәренең иҗат әһелләрен берләштергән «Гөлстан» әдәби берләшмәсе чираттагы киңәшмәсен табигать кочагында уздырды. Эш -мәшәкатьләре, иҗат турында гына сөйләшеп калмыйча, чәйләр эчеп, гармунчы шагыйрә Сәрия Сәгъдәтуллинаның тальян моңнарына кушылып, җырлап-биеп күңелле генә бәйрәм дә ясадылар. Иҗат уты белән янучыларның очрашуы гадәти генә түгел, алар үзләренең яңа шигырь-хикәяләрен дә укып күрсәттеләр.Шулар буенча фикерләр алыштылар. Алдагы көннәргә планнар корып куйдылар.
Әдәби марафон проектының Казан төркеме җитәкчесе Гөлнара Гатауллина ” Татар китабы” йортында Нәбирә Гыйматдинова белән очрашу оештырды. Татарстан һәм Рәсәй чикләрен узып, чит илләрдәге милләттәшләребезне дә үзенә тарткан бу чара 2017 нче елдан бирле үткәрелеп килә. Җанлы әңгәмә барышында язучы китап сөючеләрнең бик күп сорауларына җавап бирде.
«Идел» журналы 35 еллыгы уңаеннан журналда алдагы елларда эшләгән ветеран журналистлар, язучыларны җыйды. «Татмедиа» каршындагы скверда журнал ветераннары өчен юбилей кичәсе оештырылды.
Татарстан язучылар берлеге вәкилләре – Татарстанның халык шагыйре Газинур Морат, Татарстан язучылар берлеге рәисе урынбасары, шагыйрь Рифат Җамал, язучы, драматург Хәбир Ибраһим Апас районының Борнаш авылында “Ура, авылга!” проектында катнашучы укучылар белән очрашты.
Чаллы язучылары, җырчылары, журналистлары, рәссамнары, мәдәният хезмәткәрләре Баулыда мәдәни сәфәрдә булды.
Сәфәребез дә шәһәр үзәгендә Фәнис Яруллин истәлегенә куелган һәйкәлгә чәчәк салу белән башланып китте. Икенче инстанциябез Исергәп урта мәктәбендә иде. Вахит һәм Миргазиян Юнысовларга багышланган музей белән танышканнан соң Фәнис Яруллин музеена юл тоттык. Алар хатыны Нурсөя ханым белән үзләре дә бу йортка еш кайтып йөри торган булганнар – биредә язучы яткан караватны, аның стенасын бизәгән чигүле кулъяулыкларны да күрергә мөмкин.
Баулыда Рафаэль Мостафинның тормыш юлына һәм иҗатына багышланган музейда булдык. Баулының кайчандыр язучы үзе эшләгән мәктәбендә аңа багышлап музей оештырганнар, ә Муса Җәлилгә багышланган музейга исә Рафаэль Мостафинның үз тырышлыгы белән нигез салынган булган.
Чаллы делегациясе һәр мәктәпкә-музейга рәссамнар – үз картиналарын, язучылар – китапларын, җырчылар – җырларын бүләк иттеләр, Татарстан Язучылар берлеге җитәкчесе Ркаил Зәйдуллин исеменнән рәхмәт хатлары, “Чаллы икмәге” акционерлар җәмгыятеннән татлы күчтәнәчләр тапшырылды.
Сәфәр Баулының сәнгать мәктәбендә әдәби кичә белән тәмамланды. Баулылар гына түгел, безнең Чаллылар да сәхнәдән төшмәде – Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәрләре Асия һәм Вәсим Әхмәтшиннар чыгышы (Ана балладасы) тамашачыларны аеруча тетрәндергәндер.
Габидулла Хөрмәтуллин, Дания Сибгатуллина-Нигъмәтҗанова, Фәнилә Салихова кебек танылган җырчылар һәм күренекле язучылар Айгөл Әхмәтгалиева, Лилия Гыйбадуллина, Зөләйха Минхаҗева, Әлфия Ситдыйкова, Зимфира Исламова, Рәзинә Мөхияр, Булат Сәлахов һәм башка бик күп каләм ияләре сәхнәгә күтәрелде. Очрашу Баулыларга багышланган җыр белән тәмамланды.
Сәфәрне Татарстан Язучылар берлегенең Яр Чаллы бүлеге җитәкчесе Факил Сафин оештырды.
Язмабызның азагында рәхмәт сүзләрен безгә бик зур кадер-хөрмәт күрсәткән Баулы районы администрациясенә, районы башлыгы урынбасары Ринат Хәмидуллинга, безгә гид хезмәтен күрсәткән Туган якны өйрәтү музее хезмәткәре Кадрия Гимазовага һәм, гомумән, чараны оештыруга үз өлешен керткән һәркемгә рәхмәт!
Чыганак: Татарстан Язучылар берлегенең Яр Чаллы бүлеге
Татарстан язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла шагыйрь Нариман Камаловка Татарстан язучылар берлегенең шәрәфле әгъзасы таныклыгын тапшырды.
«Мондый очрашулар көндә булып тормый, һәм ул минем өчен бик кадерле. Өлкән кешеләр дә, замандашлар да бик күп килә бирегә, ләкин без белгәнне яшьләр дә белергә тиеш, аларга да нәрсәдер күрсәтергә кирәк. Әдәбиятта буыннар чылбыры өзелмәсен иде. Сәләтле татар балаларының безнең йортка килүләренә мин бик шатмын. Алар бирегә килгәч уйланалар, күзәтүләр ясыйлар», – дип, искәртте ул.
Аралашуда шулай ук Татарстанның халык язучысы Вахит Имамов, «Яңа исем» лабораториясе остазлары – язучы һәм мөхәррирләр Ләбиб Лерон, Рөстәм Галиуллин, Ландыш Әбүдәрова да катнашты.
Фото: © «Татар-информ»
«Һәр шагыйрьнең иҗатын белү өчен, аның туган авылын белергә кирәк. Бу – яшь язучыларны илһамландыру өчен эшләнелә. Без аларны язарга өйрәтә алмыйбыз, ләкин кайдадыр, нәрсәдәдер юнәлеш бирә алабыз. Бүген Равил абый бик кызык әйберләр, хәтта әнисенең фикерен әйтте: «Үзегездән ун адым алда бара торган кешеләр белән аралашырга тырышыгыз», – ди Ләбиб Лерон.
Әлеге сәфәрнең икенче тапкыр оештырылуын искәртеп узарга кирәк. Июнь уртасында Ләбиб Лерон шәкертләре тарихи Зөя утравына сәяхәт кылган иде инде.
Көннең икенче яртысында яшь язучылар Балык Бистәсе төбәгендә яшәп иҗат итүче язучы – Нурулла Гариф белән очраштылар. Нурулла Гариф үзе ачкан шәхси музей буенча экскурсия оештырды һәм Зәңгәркүл, Чаллыбаш, Яңа-Сала, Биектау, Котлы Бөкәш, Тәберде Чаллысы, Бикчурай авылларының тарихи һәм истәлекле урыннары белән таныштырды.
«Яңа исем» – 14 яшьтән 35 яшькәчә язучы яшьләр өчен «Казан утлары» журналы каршында иҗат лабораториясе. Икенче ел яшь язучылар өчен төрле мастер-класслар, остаханәләр, фатирниклар, әдәби сәяхәтләр оештырыла. Быелгы иҗатчылар белән алты остаз – Ләбиб Лерон, Рөстәм Галиуллин, Ландыш Әбүдәрова, Лилия Гыйбадуллина, Галимҗан Гыйльманов, Рифат Сәлах кебек танылган язучылар шөгыльләнә.
Иҗат лабораториясендә катнашучылар ел азагына кадәр өр-яңа әсәр иҗат итәргә бурычлы. Иң яхшы иҗатчыларга истәлекле бүләкләр, дипломнар биреләчәк, олы сәхнәдә алар әсәрләреннән әдәби перформанс тәкъдим ителәчәк, «Казан утлары» һәм башка басмаларда, шулай ук Татарстан китап нәшрияты әзерләгән җыентыкта басылып та чыгачак.
«Яңа исем» әдәби мәктәбе «Татмедиа» АҖ, ТР Язучылар берлеге һәм Татарстан китап нәшрияты белән берлектә, Татарстан Рәисе каршындагы Татар телен һәм Татарстан Республикасында яшәүче халыклар вәкилләренең туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе ярдәме белән тормышка ашырыла.
Чыганак: tatar-inform.tatar
Танылган язучы Хәбир Ибраһим Санкт-Петербург шәһәрендә татар җәмгыяте оештырган очрашуда шул төбәктә яшәүче милләттәшләребез белән очрашты. Язучы очрашуда үзенең шигырьләрен укыды, җырлады, фикерләрен җиткерде, сорауларга җавапларын ирештерде. Өч сәгатькә якын сузылган әлеге очрашу ихлас җанлы узды.
Татарстан язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла “Безнең Республика – Безнең гамәл” дип аталган ток-шоуның “Татарстан театрларының бүгенгесе һәм киләчәге” темасына багышланган чыгарылышын яздыруда катнашты.
Тапшыруны тиздән «Яңа гасыр» телеканалында карагыз.
3 нче июль көнне Буа шәһәренең академик Р. З. Сәгъдиев исемендәге мәктәпнең «Сәнгатьне күрү» музеенда әдәби очрашу булды. Әлеге күркәм чарада Казан кунаклары – Татарстанның Халык шагыйрьләре Ренат Харис һәм Равил Фәйзуллин, галим, техник фәннәр докторы Җәүдәт Сөйләйманов, Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы Гөлнур Айзат, Буа шәһәре ” Туган як” музееның директоры Әхмәтҗанова Л.М. катнашты. Музей хезмәткәре Хөснетдинова А.Ф. кунакларны музей эшчәнлеге белән таныштырды, Ренат Харис иҗаты буенча экскурсия үткәрде. Әдәби чара матур истәлек булып, күңелләрдә озак сакланыр.
buinsk-tat.ru
5 июльдә Буа районының Иске Тинчәле авылы мәктәбенең Гомәр Гали һәм Кыям Абрамов музеенда авыл халкы белән очрашу булды. Җәлил хәзрәт Фазлыев репрессияләрдә хаксыз һәлак булганнар истәлегенә дога укыды. Татарстан язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла һәм аның белән кайткан язучылар Газинур Морат, Равил Рахмани, Рафис Корбан чыгыш ясадылар, сорауларга җавап бирделәр. Җомга намазыннан соң очрашу Яңа Шәйморза авылының Ислам мәдәни үзәгендә дәвам итте.
Габдулла Тукайның «Туган тел» шигыренә багышланган скульптур композиция буенча эш дәвам итә.
«Киләчәктә ул Казансу елгасы яры ягыннан Татарстан Республикасы Милли китапханәсе территориясендә барлыкка киләчәк», – дип искәртә ТР Мәдәният министрлыгының матбугат хезмәте.
Тулы гармонияле архитектур композиция формалаштыру өчен ТР Милли китапханәсендә булачак экспозиция скульпторлары өчен проект семинар-воркшопы узган.
Очрашуны Татарстан Республикасы мәдәният министры Ирада Әюпова ачкан. Ул билгеләп үткәнчә, без туган телләрне югалту куркынычы елдан-ел арта барган чорда яшибез, үз этник телен яхшы белгән кешеләр саны кими.
«Туган тел» шигыренә багышланган скульптур композиция буенча игълан ителгән конкурс нәтиҗәсез төгәлләнгән иде – комиссия лаеклы эшләрне билгели алмады.
https://tatar-inform.tatar/news/
Тинчурин театрының «Ашина» спектакле «У Троицы» X халыкара театр фестивалендә ике номинациядә җиңү яулаган.
«Спектакль «Иң яхшы сценография» (рәссам — Сулпан Азаматова, ут куючы рәссам — Илдар Шакиров) номинациясендә җиңде. Шулай ук, тамашачы симпатиясе бүләгенә ия булды», дип хәбәр итә театрның матбугат үзәге.
Театр 8 июньдә Сергиев Посад шәһәрендә «Театральный ковчег» драма театрының төп сәхнәсендә «У Троицы» Халыкара театр фестивалендә «Ашина» спектаклен тәкъдим иткән иде
«Ашина» спектакленең авторы – Ркаил Зәйдулла, режиссеры – Илсур Казакбаев.
tatar-inform.tatar/news
Әхтәм Зарипов белән хушлашу иртәгә, 21 июньдә, сәгать 11дә Казанның Мәрҗани мәчете янында була.
Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе, күренекле режиссер, артист һәм язучы Әхтәм Зарипов вафат.
Татарстан язучылар берлеге мәрхүмнең якыннарының тирән кайгысын уртаклаша. Урыны җәннәттә, авыр туфрагы җиңел булсын.
Әхтәм Зарипов 1935 елның 15 июлендә Башкортостанның Илеш районы Таҗи авылында туган. Мәскәү театр студиясендә белем алып кайткан щепкинчылар белән берлектә 1961-1972 елларда Камал театрында уйный. 1972 елдан Казан телевидениесендә режиссер булып эшли башлый. Ике дистә вакыт аралыгында Әхтәм Зарипов күпсанлы телевизион фильмнар авторы буларак таныла. “Чорсыз чорыбыз» физиологиясеннән”, “Өмет булсын юлдашың” исемле китаплар авторы.
2018 елдан Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы.
17 нче июнь көнне, Байлар Сабасында яшәп иҗат итүче шагыйрә Илмира Гыймаева, Кукмара районы Югары Арбаш авылы мәктәбе укучылары белән очрашуда булып кайтты. Мәктәп каршында оештырылган җәйге лагерьда төрле сыйныф укучылары ял итә икән. Алар “Шаян җиләк” китабын укыганнар да, шагыйрә апаларын кунакка чакырганнар. “Бик җылы, ихлас аралашу булды. Рәхәтләнеп серләштек, биедек, җырладык. Туган телебез, гаилә, туган авыл турында әңгәмә бик җанлы узды. Яңа гына табадан төшкән табышмакларыма да җавап табылды. Кичә “Туган тел” җырын җырлап тәмамланды”,- дип шатлыгы белән бүлеште Илмира Гыймаева.
12-14 июнь көннәрендә Туймазы районы Төмәнәк авылы янында урнашкан «Бабай утары»нда «Татар рухы» дип аталган әдәби-мәдәни фестиваль үтте. Фестивальдә Татарстаннан, Башкортстаннан, Оренбург өлкәсеннән язучылар, рәссамнар, сәнгать осталары, җәмәгать эшлеклеләре катнашты. Жирле әдәби берләшмәләр вәкилләре, укучы балалар белән берлектә узган Түгәрәк өстәл, әдәби-музыкаль чаралар анда катнашучылар өчен кызыклы да, файдалы да булды. Шушы гамьле чараны оештырган күренекле җәмәгать эшлеклесе Фәнир Гыйльметдин улы Галимовка зур рәхмәтләребезне җиткерәбез.
Казакъстанның Алматы шәһәреннән кайгылы хәбәр килде: озак авырудан соң казакъ һәм татар халыкларының күренекле улы, сәясәтче, әдәбиятчы, дипломат Морат Әүезов вафат булган.
Татарстан язучылар берлеге исеменнән мәрхүмнең якыннарына сабырлык телибез, кайгыларын уртаклашабыз. Урыны җәннәттә булсын Морат аганың.
12 июнь көнне Е.Боратынский музее бинасында М.Горький һәм С.Сөләйманова исемендәге әдәби премияләр лауреаты, Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, шагыйрә Наилә Ахунованың 65 яшьлек юбилей кичәсе узды. Юбилярны Татарстан Язучылар берлегенең рус әдәбияты буенча әдәби консультанты Нияз Игъламов котлады һәм Берлекнең “Әдәбияттагы казанышлар өчен” медален тапшырды.
Мамадыш районы Урта Кирмән мәктәбенә язучы һәм публицист Шаһинур Мостафин исемен бирүгә багышланган тантаналы чара узды. Анда Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Рифат Җамал, Татарстанның халык шагыйре, Г.Тукай премиясе лауреаты Зиннур Мансуров, әдәбият галиме Әлфәт Закирҗанов, язучылар Рафаил Газизов, Марат Закир, Вәрис Гали, Татарстан Язучылар берлегенең шәрәфле әгъзасы Рәсимә Галиева, районның “Ак калфак” оешмасы җитәкчесе Розалия Ибраһимова; Башкортостаннан Шаһинур абыйның дуслары җырчылар Фән Вәлиәхмәтов, Фәнир Галимов; район мәгариф бүлеге вәкилләре, җирле җитәкчеләр, Шаһинур абыйның туганнары һүм күпсанлы якташлары катнашты. Чарада Шаһинур Мостафин әсәрләреннән өзекләр күрсәтелде, шигырьләре укылды. Чыгыш ясаучылар әдип турындагы җылы истәлекләре белән уртаклаштылар.
Актаныш районы мәдәният йортының тантаналар залында күренекле татар язучысы һәм җәмәгать эшлеклесе Ринат Мөхәммәдиев белән очрашу кичәсе булып узды. Кичәдә китапханәчеләр, укытучылар, «Агыйдел дулкыннары» әдәби берләшмәсе әгъзалары катнашты. Очрашуны үзәкләштерелгән китапханәләр системасы җитәкчесе Гөлназ Әхмәдишина ачып җибәрде. Язучының иҗаты белән танылган шагыйрь, Габдулла Тукай премиясе лауреаты Мөхәммәт Мирза таныштырды.
Әлеге очрашуга тәгаенләп «Сәфәр чыгар аты бар» дип исемләнгән күргәзмә куелды, шулай ук әдипнең тормыш юлы һәм иҗаты турында буктрейлер тәкъдим ителде.
Китапханәчеләр танылган язучыга үзләрен кызыксындырган сорауларын бирделәр. Ринат Мөхәммәдиев үзенең мәгънәле, акыллы җаваплары белән очрашуны тагын да җанлырак итте. Эчкерсез әңгәмә вакытында кичәдә катнашучылар язучының әсәрләре турындагы фикерләре белән уртаклашты, сорауларына җаваплар алды.
Әдәби очрашу районның сәнгать осталары – Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәрләре Рәзилә Галиева белән Робсон Мусинның моңлы һәм дәртле җырлары белән үрелеп барды.
Соңыннан Ринат Мөхәммәдиев китапханәгә һәм китап сөючеләргә култамгалы китапларын бүләк итте. «Актанышта күптәннән булганым юк иде, бу юлы бик сагынып кайттым, шушы матур төбәкне кабат күрәсе килүем, китап укучылар белән очрашу теләгем кайтарды», – дип белдерде.
«Актаныш – милләтебез, әдәбиятыбыз, мәдәният-сәнгатебез өчен бәрәкәтле бишек» – дип, үзенең лаеклы бәясен дә әйтте язучы.
Иҗат кичәсе бик күңелле узды, җылы тәэсирләргә бай булды. Кичәгә килгән тамашачылар сөенеп, рухи азык алып, бәйрәмне оештыручыларга рәхмәт әйтеп таралышты.
Очрашу Татарстан Республикасы Милли китапханәсенең фәнни-методик бүлеге һәм аның баш китапханәчесе Зәйнәп Җамалиева тарафыннан оештырылган иде.
29 нчы май көнне “Шәрыкъ” клубында Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе , композитор, шагыйрә, телерадиожурналист Наилә Яхинаның иҗат кичәсе булып узды. Клуб залы тамашачылар белән тулы булды. Бу искиткеч җылы кичәдә авторның җырларын танылган артистлар Айгөл Гардисламова, Рөстәм Егоров, Регина Сәйфи, автор үзе һәм сәнгатъ мәктәбендә белем алган сәләтле балалар башкардылар. Кичәдә күренекле шагыйрә Рифә Рахман да шигырьләрен яңгыратты, иҗатташ дусты, драматург Хәбир Ибраһим Наилә турында матур истәлекләр сөйләде, легендар татар фокуснигы Альберт Гаделнең, музыкантлар Раушания Җиһангирова, Фатих Котлы, якташы, шагыйрә Галия Гайнетдинованың чыгышлары да тамашачылар күңеленә хуш килде.
Россия Тикшерү комитетының
Татарстан Республикасы буенча
тикшерү идарәсе башлыгы
В.А.Липскийга
Хөрмәтле Валерий Андреевич!
Татарстан Язучылар берлеге Татарстанның халык артисты, Буа дәүләт драма театры директоры Раил Илдар улы Садриев тирәсендә барлыкка килгән вазгыятькә карата тирән борчылуын белдерә.
Раил Садриев – күренекле актер, тәҗрибәле җитәкче һәм менә дигән оештыручы. Зур булмаган шәһәрдә аның тырышлыгы белән Буа дәүләт драма театры оештырылды, ул региональ һәм федераль дәрәҗәдә киң танылу алды. Театр ил буйлап актив рәвештә гастрольләрдә йөри, дәрәҗәле фестивальләрдә катнаша, җиңүләр яулый. Ә быел “Дәрвиш” спектакле Россиянең иң дәрәҗәле театр премиясе саналган “Алтын битлек”нең номинанты булды, Раил Илдар улы исә “төп ир-ат роле” номинациясендә әлеге премиягә тәкъдим ителде.
Раил Садриев Татарстан мәдәнияте үсешенә ифрат зур өлеш кертә. Ул озак еллар дәвамында туган илебез мәдәниятен үстерүгә хезмәт итә һәм Россия, чит илләр сәхнәләрендә дә Татарстанның лаеклы улы буларак чыгыш ясый.
Раил Садриев театр җитәкчесе булу белән беррәттән, язучылар оешмасы һәм хәзерге драматурглар белән дә актив хезмәттәшлек итте. Ул язучылык сәнгатен популярлаштыруда һәм Татарстан авторларын киң даирәгә танытуда зур көч куйды. Раил Садриев җитәкләгән театр хәзерге драматургларның байтак әсәрләрен сәхнәләштерде, шул рәвешле, республикабызның әдәби мирасына, аны үстерүгә булышлык итте.
Шуңа да карамастан, Раил Илдар улы бар көч-егәрен куеп иҗтиһат иткән, гомерен багышлаган театр эшчәнлегеннән читләштерелде. Бу – республикабызның театры, әдәбияты һәм сәнгате өчен дә авыр сынау булып тора.
Без әлеге эшнең гадел рәвештә каралуына ышанабыз, һәм Сездән, хөрмәтле Валерий Андреевич, Раил Садриевка һөнәри эшчәнлеген дәвам иттерүдә булышлык күрсәтүегезне үтенәбез. Ул безнең республикабызның да, илебезнең дә лаеклы мәдәният эшлеклесе булып тора.
Хөрмәт белән,
Татарстан Язучылар берлеге исеменнән
Ркаил Зәйдулла,
ТРның Язучылар берлеге рәисе,
ТРның Дәүләт Советы депутаты,
ТР халык шагыйре,
ТР атказанган сәнгать эшлеклесе,
Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты
Соңгы араларда Энгель Нәвап улы Фәттахов белән булган хәлләр беркемне дә битараф калдырмады. Чөнки Энгель Нәвап улы республикабызда гына түгел Рәсәй төбәкләрендә дә билгеле шәхес. Ул озак еллар җитәкче урыннарда хезмәт куйды, һәм кайда гына эшләмәсен, гадилеге, кешелеклелеге, шул ук вакытта таләпчәнлеге белән аерылып торды. Милли мәгарифне күтәрү, яшь буынны рухи тәрбияләү, балаларның иҗади мөмкинлекләрен үстерү өчен куйган хезмәтләре аерым игътибарга лаек. Бу җәһәттән, Татарстан Язучылар берлеге белән уртак проектларны да искә алып китәргә мөмкин. Энгель Нәвап улы ТР Мәгариф һәм фән министры һәм Актаныш муниципаль районы башлыгы булып эшләгән чорларда “Илһам” яшь иҗатчылар конкурсы, ул гамәлгә куйган Гамил Афзал исемендәге әдәби премия күпме яшь талантларны канатландырды.
Актаныш районын дөньяга таныткан талантлы шәхесләрне, шул исәптән, язучыларны зурлап оештырылган чаралар, әдәби кичәләр, барысы да турыдан-туры аның катнашында узды.
Республикабыз үсеше өчен көчен кызганмаган тынгысыз җанлы, якты күңелле шәхес буларак, аның язмышы безне битараф калдыра алмый. Без аның намуслы кеше булуына ышанабыз һәм Россия Тикшерү комитетының Татарстан буенча Тикшерү идарәсе дә элеге эшне җентекләп өйрәнеп, уңай карар чыгырыр дип өметләнәбез.
Татарстан Язучылар берлеге идарәсе
«Төрки учак тирәли»
Әлеге китапка төрки телләрдә иҗат итүче шагыйрьләрнең һәм язучыларның әсәрләре туплап бирелде. Шулай ук төрки дөнья белән даими хезмәттәшлектә торган берничә рус авторының да (В.Куллэ, С.Шаргунов) әсәрләре урын алды.
Җыентык «Мөхәммәдъяр» исемендәге Төрки әдәбиятлар фестивале уңаеннан нәшер ителә.
«Кошка әйләнермен мин»
Танылган башкорт язучысы Айгиз Баймөхәммәт, бу китапка кергән ике повестенда да, төрлесе төрле сәбәпләр аркасында гаилә җылысыннан мәхрүм калып, балалар йортына килеп эләккән ятимнәр темасын күтәрә. Автор үз йөрәге аша үткәргән вакыйгаларны һәркемнең йөрәген тетрәндерерлек итеп тасвирлау белән бергә, ятимлекнең күп очракта җәмгыятьтәге җитешсезлекләр белән бәйле булуын күрсәтә һәм шул җитешсезлекләрне киметү турында бергәләп уйланырга чакыра.
«Соңгарган сәйран»
Бу җыентык бүгенге көндә Төркиядә яшәп иҗат итүче төрек язучысы Якуп Өмәруглының хикәяләреннән төзелде. Татар теленә тәрҗемәдә бирелгән әлеге үрнәкләр хәзерге төрек әдәбиятындагы хикәя жанрын күзалларга һәм кардәш төрек халкын хикәяләрдә сурәтләнгән вакыйгалар, каһарманнар аша якыннанрак танып-белергә ярдәм итә. Җыентык дөнья әдәбияты белән кызыксынучы, әдәби әсәрләр яратучы киң катлау укучыларга тәкъдим ителә.
22 май көнне Татарстан Язучылар берлегендә «Халыклар дуслыгы – әдәбиятлар дуслыгы: хезмәттәшлек перспективалары» темасына түгәрәк өстәл утырышы кысаларында, Фестивальдә катнашучы авторларның әсәрләре тупланган “Төрки учак тирәли” җыентыгы һәм татар телендә дөнья күргән “Казах халык әкиятләре” китабы тәкъдир ителде. Чарада Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла, Казахстан Республикасының Казандагы генераль консулы Ерлан Исхаков, Азәрбайҗан, Казахстан, Кыргызстан, Үзбәкстан илләреннән; Россиянең Башкортстан, Саха (Якут), Чувашстан, Дагстан, Кабардин-Балкар, Карачай-Черкәс Республикаларыннан әдипләр, нәширләр катнашты.
Татарстан Язучылар берлеге 90 яшьлек юбилеен Мөхәммәдьяр исемендәге Халыкара төрки әдәбиятлар фестивале буларак билгеләп узды. Язучылар берлегенең юбилей кичәсе 21-24 майга сузылган фестивальнең бер чарасы буларак Казан рестораннарының берсендә рәсми котлаулар булган зур мәҗлес рәвешен алды.
Юбилейның кадерле кунаклары арасында Азәрбайҗан, Казахстан, Кыргызстан, Үзбәкстан илләреннән; Россиянең Башкортстан, Саха (Якут), Чувашстан, Дагстан, Кабардин-Балкар, Карачай-Черкәс Республикаларыннан әдипләр, нәширләр бар иде.
Ә рәсми кунаклардан язучыларны Татарстан Республикасы Премьер-министры урынбасары Ләйлә Фазлыева, Татарстан Республикасы мәдәният министры урынбасары Дамир Натфуллин, Казан шәһәре башкарма комитеты җитәкчесе урынбасары Гүзәл Сәгыйтова, «Татнефть» хәйрия фондының «Рухият» программасы җитәкчесе Флюра Шәйхетдинова һәм башкалар котлады.
«Язучылар берлеге Советлар Союзы чорында Сталинның турыдан-туры күргәзмәсе белән оешкан булса да, ул, минемчә, Советлар Союзы чорында да, хәзер дә – уңышлы проект булмаса, бүгенге көнгә килеп тә җитмәс иде – үзенең уңай ролен үти дип саныйм», диде Ркаил Зәйдулла.
«1934 ел республикаларда Язучылар берлекләре барлыкка килү белән әһәмиятле вакыйга. Бу шул чорның кирәкле вакыйгасы булган. Безнең бүгенге бурычыбыз – Берлек төзелүнең нигезендә торган кешеләрнең һәм шул чор вакыйгаларының истәлеген саклау һәм яшь буынга җиткерү», диде Татарстан Республикасы Премьер-министры урынбасары Ләйлә Фазлыева.
Ул язучының халык тавышы булуын һәм шулай калачагын ассызыклап: «Язучы һәрвакыт халкы белән янәшә. Үз халкыгыз янәшәсендә булыгыз!» дигән теләкләрен җиткерде Татарстан Язучылар берлегенә «Татарстан Республикасының Рәхмәте»н тапшырды. Ул шулай ук, язучы Рифә Рахманга республиканың «Фидакарь хезмәт өчен медале» тапшырды.
Татарстан Республикасы Дәүләт Советы депутаты Айрат Зарипов драматург Рәдиф Сәгъдигә Дәүләт Советы Рәисенең Рәхмәт хатын, шагыйрә Гөлүсә Батталовага, язучы Вакыйф Нуриевка, Рафаил Газизовка, Сания Әхмәтҗановага, Рәфкать Кәрамиевка Татарстан Республикасы Рәисе каршындагы Татар телен һәм Татарстан Республикасында яшәүче халыклар вәкилләренең туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясенең Рәхмәт хатын тапшырды.
Татарстан Республикасы Рәисе каршындагы Мәдәниятне үстерү фондының башкарма директоры Нурия Хашимова язучыларны котлап, язучыларның үзләре өчен якын һәм кадерле кешеләр булуына басым ясады. «Сез з иҗатыгыз белән телебезне, гореф-гадәтләребезне, тарихыбызны язасыз һәм буыннан-буынга җиткерәсез», диде ул.
«Әдәбият – ул мәдәниятнең нигезе. Мәдәниятнең нинди генә өлешен алсак ту ул сезнең хезмәткә тоташа», диде Татарстан Мәдәният министры урынбасары Дамир Натфуллин. Министрлыкның Күкрәк билгесе Лилия Гыйбадуллинага, Рәзинә Мөхияровага, Рәкит Әбделмановка, Фәнавис Дәүләтбаевка, Айсылу Имамиевага, Гүзәл Шакировага, Гөлнур Айзатулловага, Булат Ибраһимовка, Рифат Сәлаховка, Гүзәл Гыйззатуллинага, Фәрит Яхинга тапшырылды.
Татарстан Республика Мәгариф һәм фән министры Илсур Һадиуллин Берлек рәисе Ркаил Зәйдуллага, шулай ук, язучылардан Илсөяр Иксановага, Рифат Җамалга, Зиннур Мансуровка, Рәдиф Гаташка, Марсель Галиевка, Нәҗибә Сафинага «Мактаулы остаз» дип аталган дәрәҗәле күкрәк билгесен тапшырды.
«90 ел дәверендә иҗатны яшь буынга җиткереп күпме китаплар чыкты, татар теленә мәхәббәт уятып, гореф-гадәтләребезне сакларга ярдәм итеп, яшьләр белән эшләп, аларны яшәргә өйрәтүче кешеләр сез – безнең язучылар. Без мәгариф системасын сездән башка күз алдына китерә дә алмыйбыз», диде ул язучыларга.
«Бөтендөнья әдәби барышында Татарстан Язучылар берлегенең үз юлы бар. сез безнең таянычыбыз. Милли хәрәкәтнең әйләнеп баручылары», диде Бөтендөнья татар конгрессы башкарма комитеты җитәкчесе Данис Шакиров.
Казан шәһәре башкарма комитеты җитәкчесе урынбасары Гүзәл Сәгыйтова язучыларны «кадерле кешеләр» дип атады. «90 ел аерым бер кеше гомере. Кеше гомере мәгънәле тормыш һәм нәсел дәвамы белән үлчәнә. Язучылар берлегенең 90 ел тормышында да үсеш процессы, бай тарихы бар. Әдәбиятыбыз үссен, тәнкыйтебез көчәйсен иде. кадерле, укучылы булып яшәргә язсын. Тынгысыз иҗат гомер, ләкин җан тынычлыгы сезгә», дип теләде ул язучыларга.
Язучылардан Ольга Левадная, Ләйлә Минһаҗева, Йолдыз Миңнуллина, Рүзәл Мөхәммәтшин, Лилия Гыйбадуллина, Булат Ибраһимов, Гөлүсә Батталова, Рифат Сәлахов, Ленар Шәех, Фәнил Гыйләҗев Гүзәл Сәгыйтовадан Казан шәһәре башкарма комитеты җитәкчесенең Рәхмәт сүзен кабул итеп алды.
Ркаил Зәйдулла Алексей Остудинны, Марат Әмирхановны, Хәбир Ибраһимны Язучылар берлегенең «Күкрәк билгесе» белән бүләкләде.
Кичәнең икенче өлеше Азәрбайҗан, Казахстан, Кыргызстан, Үзбәкстан илләреннән; Россиянең Башкортстан, Саха (Якут), Чувашстан, Дагстан, Кабардин-Балкар, Карачай-Черкәс Республикаларыннан килгән кунакларның чыгышлары һәм әдәби-музыкаль кичә буларак үтте.
https://tatar-inform.tatar/news/ Рузилә Мөхәммәтова
КФУның Филология һәм мәдәниятара багланышлар институты актлар залында филология фәннәре докторы, Казан университетының атказанган профессоры, Россиянең һәм Татарстанның атказанган фән эшлеклесе, КФУның татар әдәбияты кафедрасы галиме Хатыйп Миңнегуловның 85 яшьлек юбилей кичәсе булды.
Чарада Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла катнашты. Ул Хатыйп Миңнегуловны юбилее белән Татарстан Язучылар берлеге исеменнән котлады һәм Берлекнең “Әдәбияттагы казанышлары өчен” медален тапшырды.
Фото: “Татар- информ, Рамил Гали
Татарстанның Теләче районында Мөхәммәт Мәһдиевнең «Кеше китә – җыры кала» әсәре буенча сериал төшерелә башлады. Ул 20 сериядән торачак.
Сериалны яшь, ләкин инде кинематография өлкәсендә уңышлы эшләре белән танылган режиссер Александр Далматов әзерли. Ул шулай ук сценарий авторы да.
Телесериал үзәгендә кешелек җәмгыятен мәңге борчыган мәсьәләләр – мәхәббәт, гаилә кору, ир-хатын, килен-кайнана мөнәсәбәтләре, сугыш афәте, үлем, намус, дин.
Бу проектны тормышка ашырырга күп кенә оешмалар һәм шәхесләр ярдәм итә. Алар арасында – ПАО «Татнефть» (төп башкаручы директоры – Наиль Маганов); «Татнефть»Хәйрия фонды (директоры – Ренат Мамин); ТР Рәисе каршындагы Татар телен саклау һәм үстерү мәсьәләләре комиссиясе (рәисе – Марат Әхмәтов); ТНВ телерадиокомпаниясе (генераль директоры – Илшат Аминов); «Ватан-21» кинокомпаниясе (директоры – Айрат Сибагатуллин); Теләче районы җитәкчелеге һәм шул җирлектә яшәүче күп санлы әдәбият, сәнгать сөючеләре.
Сәнгать белгече, шагыйрә Розалина Шаһиеваны соңгы юлга озату мәрасиме иртәгә, 15 нче майда, 10.00 сәгатьтә Заманча сәнгать галереясы бинасында була.
Мәрхүмә Курган зират комплексында җирләнәчәк.
Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты, сәнгать белгече, шагыйрә Розалина Шаһиева вафат.
Татарстан Язучылар берлеге мәрхүмәнең якыннарының тирән кайгысын уртаклаша. Рухы шат, урыны җәннәттә булсын!
Розалина Гомәр кызы Шаһиева 1945 елның 28 июлендә Татарстанның Яшел Үзән районы Бишнә авылында туа. Балачак һәм мәктәп еллары Казанда уза. 1963 елда Казанның 80 нче мәктәбен тәмамлап, шул ук елны Казан дәүләт университетының тарих-филология факультетында белем ала.
1969 елдан 1991 елга кадәр Татарстан сынлы сәнгать музеенда эшли. Бакый Урманче, Фуад Вәлиев, Альфред Халиковлар җитәкчелегендә татар сынлы сәнгать ядкарьләрен җентекләп өйрәнеп, республика Сынлы сәнгать музее тарихында беренче буларак, музейдагы татар милли көнкүреш сәнгате коллекцияләреннән махсус экспозиция төзүдә якыннан торып катнаша.
Р.Шаһиева әдәби тәрҗемә өлкәсендә дә нәтиҗәле эшли: Дәрдемәнд, С.Хәким, Ф.Хөсни иҗатларыннан аерым әсәрләрне, татар халык әкиятләрен, Х.Госман, Н.Юзиев, М.Бакировларның шигырь теориясенә караган фәнни хезмәтләрен рус теленә тәрҗемә итә.
1991 елда Р.Шаһиева «Казан» милли мәдәни үзәгенә эшкә күчә, сәнгать белгече һәм 1996 елдан Үзәк директорының фәнни эшләр буенча урынбасары сыйфатында элекке Ленин мемориалын татар халкының гамәлдәге даими мәдәни йорты-музее итеп үзгәртеп коруга үзеннән күп өлеш кертә. Монда сынлы сәнгать күргәзмәләре, әдәбият-сәнгать кичәләре, төрле милли тамашалар оештырыла. 1993–2001 еллар арасында Мәскәүдә, Венгриядә, Гарәп Әмирлеге, Төркия, Иранда, Финляндиядә һәм Париждагы ЮНЕСКО бинасында тамашага куелган татар сынлы сәнгать күргәзмәләре дә нәкъ менә «Казан» милли мәдәни үзәгендә һәм Р.Шаһиеваның якыннан катнашы белән оештырыла.
Р.Шаһиева – Казан нәшриятларында дөнья күргән ике шигъри җыентык авторы. Ул – киң карашлы, дөнья шигърияте традицияләрен тирән үзләштергән каләм иясе. Аның көтелмәгән метафораларга, мифологик образларга, гыйбарәләргә, ритмик үзенчәлекләргә бай шигъри тәҗрибәләре хәзерге татар поэзиясендә милли яңарыш идеяләренең эчтәлектә һәм форма өлкәсендә гамәли бер чагылышы булып тора.
Р.Шаһиева 1993 елдан «Татарстан Республикасының атказанган сәнгать эшлеклесе» дигән мактаулы исем йөртә, 1991 елдан Татарстан Рәссамнар берлеге әгъзасы.
2004 елдан Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы.
16 майда 14.00 сәгатьтә КФУның Филология һәм мәдәниятара багланышлар институтының актлар залында филология фәннәре докторы, Казан университетының атказанган профессоры, Россиянең һәм Татарстанның атказанган фән эшлеклесе, КФУның татар әдәбияты кафедрасы галиме Хатыйп Миңнегуловның 85 яшьлек юбилей кичәсе була.
«Әдәби-музыкаль кичәдә галим, фән һәм мәдәният эшлеклеләре, җәмәгатьчелек, юбилярның хезмәттәшләре, шәкертләре, министрлык вәкилләре, югары уку йорты җитәкчеләре һ.б. катнашуы, чыгыш ясавы көтелә. Кичәдә галимнең хезмәтләре, китаплары тәкъдим ителәчәк. Юбилей кичәсенә керү ирекле», – диде «Татар-информ»га Хатыйп Миңнегулов.
https://tatar-inform.tatar/news
21 майда Г. Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры бинасында Татарстанның халык язучысы Әмирхан Еникинең тууына 115 ел тулуга багышланган искә алу кичәсе була.
Кичәдә Г. Камал исемендәге академия театры, Кәрим Тинчурин исемендәге Татар дәүләт драма һәм комедия театры, Г. Кариев исемендәге Казан Татар дәүләт яшь тамашачы театры, Г.Тукай исемендәге Әтнә татар дәүләт драма театры артистлары һәм күренекле җырчылар: Зәйнәп Фәрхетдинова, Алинә Шәрипҗанова, Илгиз Мөхетдинов, Рөстәм Насыйбуллин, Алмас Хөсәенов, Айгөл Гардисламова катнаша.
Кичә 19.00 сәгатьтә башлана. Белешмәләр өчен телефон: 236-97-71
Бүген татар халкының бөек шагыйре Габдулла Тукайның тууына 138 ел. Шул уңайдан иртән Казанның Г.Тукай исемендәге скверында шагыйрь һәйкәленә чәчәкләр салу тантанасы узды. Чарада Татарстан Рәисе Рөстәм Миңнеханов, Татарстан Дәүләт Киңәшчесе Минтимер Шәймиев, Казан мэры Илсур Метшин, Татарстан Мәдәният министры Ирада Әюпова, Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла һәм башка дәүләт эшлеклеләре, язучылар, сәнгать әһелләре катнашты.
Яңа Чишмә районы Акбүре авылында мәктәп укучылары, укытучылар, мәдәният, мәгариф хезмәткәрләре белән берлектә якташ язучылары, Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы Шамил Шәйдуллинның тууына 85 ел тулу уңае белән искә алу кичәсе узды.
Чаллыдан язучының хатыны Фиалка Шәйдуллина, “Ләйсән” әдәби иҗат берләшмәсе җитәкчесе, Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, китапханәче Роза Хәмидуллина, язучы, Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, Э.Касыймов, Егор Уткин, Шәйхи Маннур әдәби премияләре иясе Мансур Сафин кайтты. Якташ язучыны искә алу кичәсендә Саҗидә Сөләйманова, Шәүкәт Галиев әдәби премияләре лауреаты, Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, шагыйрә Лилия Фәттахова катнашты. Кичәдә һәркем үзенең язучы турындагы истәлек, хатирәләре белән уртаклашты. Кичә дәвамында мәктәп укучылары тарафыннан Мансур Сафин, Лилия Фәттахова, Шамил Шәйдуллин шигырьләре яңгырады. Очрашу җырлар белән үрелеп барылды.
Гариф Ахунов исемендәге Казанбаш төп мәктәбендә районара Гариф Ахунов укулары үткәрелде. Конференциядә чыгыш ясаучыларның хезмәтен мәртәбәле жюри бәяләде. Халык язучысы Гариф Ахуновның кызы шагыйрә Наилә Ахунова, шагыйрә Йолдыз Шәрәпова, Казан арты тарих-этнография музее хезмәткәре Ленар Гобәйдуллин, шагыйрә Гөлара Шәрипова , Арча Мәгариф идарәсенең милли эшләр методисты Энҗе Габдуллаҗановна Мостафина, ветеран укытучы Фәния Шәрипова укучыларның һәм укытучыларның эшләрен югары бәяләп, аларга Дипломнар һәм истәлекле бүләкләр тапшырды.
24 апрельдә Казан федераль университетының Филология һәм мәдәниятара багланышлар институтында яшь шагыйрьләр һәм язучыларның «Илһам» Бөтенроссия конкурсында җиңүчеләрне бүләкләү тантанасы узды.
2024 елның февраль-март айларында Татарстан Республикасының Мәгариф һәм фән министрлыгы, Казан федераль университеты һәм Татарстан Республикасы Язучылар берлеге татар телендә иҗат итүче мәктәп укучылары арасында «Илһам» Бөтенроссия яшь шагыйрьләр һәм язучылар бәйгесен үткәрде. Конкурска 5-11 сыйныфта белем алучы укучылар поэзия, проза, драматургия, журналистика номинацияләре буенча эшләрен тәкъдим итте.
Конкурсның беренче этабында Татарстан Республикасыннан һәм Россия Федерациясе субъектларыннан 600дән артык мәктәп укучысы катнаша. Март аенда Республиканың Чистай, Арча, Казан, Чаллы һәм Мөслим шәһәрләрендә жюри әгъзалары конкурсның беренче этабында җиңү яулаган 300 бала иҗатын бәяли. Филология һәм мәдәниятара багланышлар институтында узган бүләкләү тантанасына 44 укучы чакырылган иде.
Җиңүчеләрне Филология һәм мәдәниятара багланышлар институты директоры Рәдиф Җамалетдинов, Мәгариф һәм фән министрлыгының милли мәгариф бүлеге башлыгы Энҗе Гыйзәтуллина һәм Татарстан Язучылар берлеге рәисе, Татарстан Республикасы халык язучысы, Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреаты Ркаил Зәйдулла сәламләде.
Энҗе Гыйзәтуллина укучыларга сәләтләрен үстерү өстендә эшләргә, язучыларның, күренекле шәхесләрнең, татар теле һәм әдәбияты укутучыларының, әти-әниләренең киңәшләрен игътибарга алырга кирәклеген искәртте. «Иҗат итү сәләте – табигатьтән, Аллаһ тарафыннан бирелгән сәләт. Сезгә аны үстерергә, аның өстендә эшләргә кирәк», – диде ул.
Ркаил Зәйдулла бәйгенең татар милләте өчен бик мөһим һәм әһәмиятле вакыйга булуын билгеләде.
«Сезнең арадан бер яки берничә язучы чыга икән, бу – әлеге конкурсны аклый. Бөтен кеше дә шагыйрь булып бетә алмый. Мин үзем элегрәк «Илһам» конкурсының жюри әгъзасы булган кеше, һәм, әлбәттә, камил рәвештә үзе иҗат иткән балалар күп түгел, аларга укытучылары да, әниләре дә булыша, берүк вакытта ул укытучысы белән әнисе дә булырга мөмкин. Шуңа күрә әлеге бәйгенең төп максаты – ул тарихыбызга, әдәбиятыбызга, халкыбызга мәхәббәт уяту. Андый кешеләр бер кайчан да югалып калмас, башка өлкәдә үзен табар. Әдәбият уты, милли дәрт, ашкыну, милли алгарыш һәрвакыт сезнең калебегезне җылытып торыр», – диде ул.
Бәйгенең жюри рәисе, филология фәннәре докторы, КФУ профессоры Ләйлә Минhаҗева һәрбер эшнең үзенчәлекле булуына һәм мөһим бер фикер җиткерүенә игътибар итте. «600 килгән эш арасыннан 44 эшне сайлап чыгару безгә бик авыр булды, чөнки һәрбер эштә гүзәл фикер, бик садә бер табыш бар иде. Ләкин быелгы конкурсның ике этаптан торуы безнең өчен бик файдалы булды. Беренче этапта эшләрне онлайн тикшерсәк, икенче этапта әлеге укучылар белән якыннан танышу, аралашу мөмкинлеге туды», – диде Ләйлә Минһаҗева.
Җиңүчеләр исемлеге:
Гран-при – Низамова Аделя (Мөслим районы, Күбәк урта мәктәбенең 10 сыйныф укучысы)
Поэзия номинациясендә 1 урын алган җиңүчеләр:
Проза номинациясендә 1 урын алган җиңүчеләр:
Драматургия номинациясендә 1 урын алган җиңүчеләр:
Журналистика номинациясендә 1 урын алган җиңүчеләр:
Поэзия номинациясендә 2 урын алган җиңүчеләр:
Проза номинациясендә 2 урын алган җиңүчеләр:
Драматургия номинациясендә 2 урын алган җиңүчеләр:
Журналистика номинациясендә 2 урын алган җиңүчеләр:
Поэзия номинациясендә 3 урын алган җиңүчеләр:
Проза номинациясендә 3 урын алган җиңүчеләр:
Драматургия номинациясендә 3 урын алган җиңүчеләр:
Журналистика номинациясендә 3 урын алган җиңүчеләр:
«Өметле киләчәк» номинациясендә җиңүчеләр:
https://tatar-inform.tatar/news/ilham-botenrossiya-yas-sagyirlar-ham-yazucylar-baigesena-natia-yasaldy-5886716
Балык Бистәсе районы, Күгәрчен авылы урта мәктәбендә Тукай көннәре уңаеннан “Талантлы син, Балык Бистәм” дип аталган әдәби очрашу узды. Очрашуда Балык Бистәсендә туып үскән талантлы шәхесләр катнашты. Язучылар берлеге әгъзалары, Халык язучысы Тәлгат Галиуллин, шагыйрә, тәнкыйтьче, Саҗидә Сөләйманова исемендәге әдәби премия лауреаты Фәүзия Солтан (Галиуллина), шагыйрә, журналист, популяр җырлар авторы Рәсимә Гарифуллина, шагыйрь, күп санлы җырлар авторы Вазыйх Фатыйхов, тарихчы Нурулла Гариф, журналист Гүзәл Хәбибуллина, шулай ук районда туып үскән күп санлы шәхесләр катнашты. Балалар үз иҗатлары белән таныштырдылар, өлкән иҗат әһелләренең чыгышларын алкышлар белән кабул итеп, сорауларын бирделәр.
Татарстан Язучылар берлегеннән бер төркем язучылар Сосна Пүчинкәсе зиратында Тукайның әнисе Бибимәмдүдә абыстай каберен зиярәт кылды. Шулай ук район мәктәпләрендә булып, укучылар белән очраштылар.
Соңрак күренекле язучы һәм шагыйрьләр катнашында район мәдәният үзәгендә әдәби тематик кичә узды.
Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Рифат Җамал җитәкчелегендә Балтачка Тукай көннәре уӊаеннан килгән бер төркем язучыларны район башлыгы Рамил Нотфуллин кабул итте.
Күренекле язучы һәм шагыйрьләр Балтач турында истәлекләре белән уртаклаштылар, Тукай көннәренеӊ нәкъ бу җирлектә үткәрелүенә шат булуларын белдерделәр.
Район башлыгы бүгенге авыл тормышын тасвирлап, язгы чәчү эшләренеӊ торышына тукталды, районныӊ иҗтимагый тормышында Тукай исеме зур абруйга ия икәнен, аныӊ әнисе Мәмдүдә абыстайныӊ җәсәденә зиярат кылу изге эш, дип белдерде.
20 апрельдә Буа районы Адав-Толымбай авылында күренекле язучы, сәяси репрессияләр корбаны Гомәр Толымбайга бюст ачылды. Тантанада Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла, Татарстанның халык язучысы Марсель Галиев, әдәбият галиме, шагыйрь Равил Рахмани, драматург Хәбир Ибраһим катнашты һәм чыгыш ясады.
Татарстан Язучылар берлегенең Тукай клубында Илдар Юзеев исемендәге әдәби-иҗтимагый премияләр тапшыру тантансы үтте.
Премиянең 2024 елгы лауреатлары: Мәйдан» журналында дөнья күргән «Йөрәгемне ташка орыр булып…» шигырьләр циклы һәм актив әдәби-иҗтимагый эшчәнлеге өчен шагыйрә Сирень Якупова; актив мәдәни-иҗтимагый эшчәнлеге һәм Илдар Юзеев иҗатын пропагандалавы өчен җырчы, Татарстанның һәм Башкортстанның халык артисты Фән Вәлиәхмәтов; «Мәйдан» журналын яшәтүгә, абруен күтәрүгә һәм милли рухиятебезне үстерүгә керткән күпьеллык нәтиҗәле эшчәнелеге өчен Гөлшат Илалетдинова; озак еллар татар матбугатын, шул исәптән «Мәйдан» әдәби-нәфис, иҗтимагый журналын яшәтүгә, абруен күтәрүгә һәм милли рухиятебезне үстерүгә керткән өлеше өчен Чаллы шәһәре башлыгы ярдәмчесе Рамил Хәлимов.
Түбән Каманың Яшь тамашачы театрында язучы, шагыйрь, публицист, Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Факил Сафинның “Алдым кулыма каләм…” дип исемләнгән иҗат кичәсе узды.
12 май көнне танылган әдәбият галиме, РФ Гуманитар фәннәр академиясе академигы, Татарстанның атказанган фән эшлеклесе, Казан университетының мактаулы профессоры, күп санлы дәреслекләр авторы, тәнкыйтьче Хатыйп Йосыф улы Миңнегуловка 85 яшь тула.
Юбилей кысаларында Казан шәһәренең 11 нче татар гимназиясендә Хатыйп Йосыф улы Миңнегулов исемендәге “Дөньяда сүзебез бар…” дип исемләнгән Халыкара фәнни-гамәли конференциясе узды.
Чарада Бөтендөнья татар конгрессы Башкарма комитеты җитәкчесе Данис Шакиров катнашты. Ул Хатыйп Миңнегуловны якынлашып килүче юбилее белән Бөтендөнья татар конгрессы исеменнән котлады һәм истәлекле бүләкләр тапшырды.
https://tatar-congress.org/
16 апрель көнне Татарстан Республикасы Фәннәр академиясендә күренекле төрекмән шагыйре Мәхтүмкули Фрагиның тууына 300 ел тулуга багышланган түгәрәк өстәл утырышы булды.
Түгәрәк өстәлдә төрки әдәби бәйләнешләр турында, төрки дөньяда мәгърифәтчелек юнәлеше, татар-төрекмән тарихи-мәдәни багланышлары турында фикер алыштылар.
Чарада ТР Фәннәр академиясе президенты Рифкать Миңнеханов, Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла, Төркмәнстанның ЮНЕСКОдагы Милли комиссиясе җаваплы секретаре Чинар Рөстәмова, Төркмәнстанның Казандагы Генераль консулы Гуйч Гәрәев һ.б. чыгыш ясады.
12 апрель көнне М.Сәлимҗанов исемендәге Актёрлар йортында Г. Тукай исемендәге XIV Халыкара шигырь укучылар конкурсының гала-концерты узды. Лауреатларга дипломнар һәм истәлекле бүләкләрне Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла һ.б. тапшырды.
16 апрельдә халык язучысы Нәбирә Гыйматдинова Хәсән Туфан музеенда Аксубай районы зыялылары белән очрашты. Очрашуда татар конгрессы җитәкчесе урынбасары Ирек Шәрипов катнашты. 2025 елда күренекле шагыйребез Хәсән ага Туфанның тууына 125 ел, җәмәгать эшлеклесе Роза Туфитуловага 80 яшь тулу уңаеннан әдәби кичәләр, төрле чаралар уздыру буенча тәкьдимнәр булды.
Буа шәһәрендә һәр елны “Татар кызы” конкурсы гөрләп уза. Быелгы бәйгене дә дистә еллар буена әлеге конкурсның жюри рәисе булган Татарстан язучылар берлеге әгъзасы, язучы, шагыйрә Гөлнур Айзат ачты. Ул милли гореф-гадәтләрнең күп төрлелеген бүгенге көндә дә саклап калуга игътибар юнәлтеп чыгыш ясады.
Бәйгене оештыру эшләрен Буа “Ак калфак” оешмасы җитәкчесе, Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре Нурия Гайнуллова бик матур итеп башкарып чыккан. Бәйгедә 11 кыз катнашып, татар халкының тарихын, җыр-биюләрен, әдәбиятын, аш-суларын, уеннарын белүләрен күрсәттеләр.
Кызлар Буа район башлыгы Р.Р. Камартдинов һәм Бөтендөнья татар конгрессының Буа җирле оешма җитәкчесе Г.Г.Камалетдинов имзалаган дипломнар, Рәхмәт хатларына, чәчәк бәйләмнәренә ия булдылар.
Әтнә районы Күәм урта мәктәбендә – күренекле авылдашлары, шагыйрь, эзтабар язучы Самат Шакирның тууына 100 ел тулу уңаеннан әдәби-музыкаль кичә булды. Самат Шакир шигырьләрен, аның сүзләренә язылган җырларны укучылар бик теләп башкардылар. Әлеге кичәдә Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, шагыйрә Гөлүсә Батталова да катнашты. Самат Шакир кебек күпкырлы шәхеснең иҗаты, аның иҗтимагый эшчәнлеге еллар узган саен тагын да актуальләшә, яңа заман күзлегеннән чыгып яңача өйрәнүне көтә.
19 апрель көнне Татарстан Язучылар берлеге һәм «Татмедиа» АҖнең «Мәйдан» журналы редакциясе гамәлгә куйган Илдар Юзеев исемендәге әдәби-иҗтимагый премиясен тапшыру тантанасы була.
Әдәби-музыкаль кичә Татарстан Язучылар берлегенең Тукай клубында, 14:00 сәгатьтә башлана.
18 апрельдә Татарстан Язучылар берлегенең Тукай клубында “Яшь ленинчы” газетасының 100 еллыгы кысаларында әлеге газетаны чыгаруда катнашкан мәрхүм шагыйрьләрне (Хәкимҗан Халиков, Илдар Юзеев, Зөлфәт, Рөстәм Мингалим, Хәйдәр Гайнетдинов, Рифкат Закиров, Мөхәррәм Каюмов, Фәйрүзә Мөслимова, Госман Садә, Нияз Акмал һ.б) искә алу кичәсе була. Кичәдә быел юбилейлары булган Госман Садә белән Нияз Акмал иҗаты киңрәк яктыртылачак, аларга нисбәтле истәлекләр яңгыраячак. Башлана 17:00 сәгатьтә. Рәхим итегез!
11 апрельдә, Лаеш районы Имәнкискә авылында, Районкүләм “Китаплы юл” дип исемләнгән әдәби-тематик кичә булып үтте. Язучыларны, танылган журналистларны, мөхтәрәм шәхесләрне берләштергән бу чара 3,5 сәгать бер сулышта үткән сыман булды. Вакытларын минутлап бүлеп тыгыз көн тәртибе белән хезмәт иткән танылган шәхесләрнең, шулай ук, дин әһелләре, күп кенә намаз ияләренең дә ахыргача тамашачы залында утыруыннан, тамашачының, рухи азык бирердәй кичәләргә сусаган булуы аңлашылды.
Кеше китап укымый дип зарланган заманада, тулы залга карап: “Әлхәмдуллилләһ, ничаклы татар китаплы юлда”, – дип уйлап, сөенми мөмкин түгел иде. Казаннан гына түгел, Татарстанның читеннән (Баулыдан), ерак шәһәрләрдән (Әлмәттән) килүчеләр булуы галиҗәнап китапка булган хөрмәтне тормыш мәшәкате алыштырмавын – китапның халык күңелендә булуын ачык күрсәтүче мисал иде бу! Язучылар берлегеннән Гүзәл Галләмова оештырган бу чарага кунак булып килүчеләр: Булат Ибраһимның шигъриятле, Рәсимә Гарифуллинаның – җырлы; Рәхимә Арсланованың, мөмкинлектән файдаланып, I Республикакүләм “Шигърият бакчасында” дип исемләнгән бәйгедә балаларны бүләкләве, Раил Гатауллинның әдәби марафонда финалга чыккан Лаеш әдәби марафончыларына дипломнар тапшыруы кичәне гаять эчтәлекле итте. Шулай ук, кичәгә төрле районнардан килгән әдәби әйдаманнар чыгышы, танылган журналистларның мәгънәле сүз алуы, Дәүләт советы депутаты Раил Шәмсетдиновның зирәк фикере, җырчы Асылъярның моңлы тавышы, җирле шагыйрәләрнең чыгышы әдәбият сөючеләр өчен кабатланмас кичә ләззәтен бирде.
Гүзәл Галләмова
Чаллы шәһәренең 55 нче гомуми белем бирү мәктәбендә “Факил Сафинның иҗат сәхифәләре” исемендәге укытучылар, китапханә хезмәткәрләре, тәрбиячеләрнең I төбәкара иҗат бәйгесе узды. Мәктәп укучылары Чаллы мәктәпләреннән, Алабугадан, Мөслимнән килгән кунакларны сәнгатьле итеп шигырь сөйләп, җыр һәм бию башкарып сәламләделәр. Бәйгедә катнашучылар үзләре иҗат иткән шигырьләр, проза әсәрләре белән мәртәбәле жюри алдында чыгыш ясадылар. Аларның иҗатларына Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары, Язучылар берлегенең Чаллы бүлеге җитәкчесе, Г.Тукай исемендәге дәүләт бүләге иясе, күренекле әдип Факил Миңнемөхәммәт улы Сафин һәм Саҗидә Сөләйманова, Илдар Юзеев исемендәге әдәби премияләр лауреаты, язучы Әлфия Ситдыйкова бәя бирделәр. Җиңүчеләр төрле дәрәҗәдәге дипломнар белән бүләкләнделәр.
Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла шагыйрь, прозаик, журналист Марат Кәбировка Һади Такташ исемендәге әдәби премиянең медален һәм таныклыгын тапшырды. Котлыйбыз!
5 апрель көнне Абдулла Алиш исемендәге 20 нче гимназиядә шагыйрә, Абдулла Алиш, Каюм Насыйри премияләре лауреаты Рәхимә Арсланованың иҗатына багышланган “Шигърият бакчасында» исемле республикакүләм катнашу хокукы алган I шәһәр әдәби – иҗат бәйгесен йомгаклау тантанасы узды. Чарага 200 гә якын бала чакырылды. Аларга төрле дәрәҗәдәге Дипломнар һәм Рәхимә Арсланованың яңа гына басылып чыккан ” Бөтерчек” китабы, бүләкләр тапшырылды.
Ә гомумән, бу бәйгегә барлыгы 850 видеоязма һәм 121 баладан үзләре язган шигырьләр кабул ителгән иде. Яхшы дип табылган шигырьләр “Шигърият бакчасында” җыентыгына кертелде. Иң актив балалар башкалабыздан, республика район-шәһәрләреннән (Яр Чаллы, Түбән Кама, Кукмара, Арча, Апас, Югары Ослан, Норлат, Саба, Сарман, Мамадыш, Балык Бистәсе, Лаеш, Лениногорск, Биектау һ.б.) генә түгел, Төмән өлкәсеннән, Башкортстаннан да булды.
Чарада Язучылар берлегеннән шагыйрьләр Ленар Шәех, Рифат Сәлах катнашты. Алар балаларга үз теләкләрен җиткерделәр. Китап сөюче, иҗатка тартылган, туган телен яраткан, хөрмәт иткән балалар булганда гына телебезнең, илебезнең киләчәге өметле булыр.
5 апрельдә Казан шәһәре Совет районының “Дәрвишләр бистәсе балалар иҗаты үзәге”ндә Рәдиф Гаташ (Р.К.Гатауллин) исемендәге “Мин дөньяга хисләрем һәм мәхәббәт аша карыйм” дип исемләнгән ll бөтенроссия тикшеренү һәм иҗат эшләре фәнни-гамәли конференциясе узды.
Конференциягә Якутия (Саха), Чувашия, Башкортстан республикаларыннан һәм Мәскәү шәһәреннән дә эшләр килде, диде шушы матур чараны оештыручы һәм алып баручы балалар иҗаты үзәге бүлек мөдире Ләйсән Антонова.
Татарстанның халык шагыйре Рәдиф Гаташны котлап, профессор, филология фәннәре докторы Хатыйп Миңнегулов, Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының Милли мәгариф идарәсе җитәкчесе Илгиз Халиков, Казан шәһәре мәгариф идарәсенең баш белгече Рәйхана Баһавиева, профессор, филология фәннәре докторы Васил Гарифуллин, кинорежиссер Нурания Җамали, шагыйрьнең якташлары һ.б. чыгыш ясады. Конференция җырлар һәм Рәдиф Гаташ шигырьләре белән үрелеп барды.
3 апрель көнне, “Мәйдан журналы” редакциясе, Татарстан Язучылар берлегенең Яр Чаллы бүлеге һәм Аяз Гыйләҗев исесендәге Яр Чаллы татар дәүләт драма театры белән берлектә үткәрә торган “Шигъри мәйдан” дип исемләнгән әдәби-музыкаль кичә узды.
Чарада Казан шәһәреннән килгән кунаклар – Татарстан Язучылар берлеге рәисе, Татарстан Дәүләт Советы депутаты Ркаил Зәйдулла, “Татар китабы йорты” һәм Шәриф Камал музее директоры, Айдар Шәйхин, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе, язучы Хәбир Ибраһимов катнаштылар. Шулай ук башка кичәләрдән аермалы буларак, бу кичәгә Яр Чаллыда яшәп иҗат итүче язучылар, “Ләйсән” әдәби берләшмәсе әгъзалары, укытучылар, китапханәчеләр, педагогия колледжы, Яр Чаллы педагогика университеты студентлары, иҗатка тартылган балалар белән беррәттән Алабугадан, Түбән Камадан, Мамадыштан да әдәбият сөючеләр, “Мәйдан” журналы, «Көмеш кыңгырау», “Шәһри Чаллы” газеталары хезмәткәрләре җыелган иде.
Кичә Яр Чаллы шәһәре Башкарма комитетының Мәгариф идарәсе башлыгы Рөстәм Нияз улы Хуҗинның килгән кунакларны сәламләве белән башланды.
Татарстанның халык язучысы, шагыйрь, публицист, драматург – Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла Татарстанның халык рәссамы, язучыларның якын дусты Мадияр Хаҗиевка 75 яшьлек юбилее уңаеннан “Әдәбияттагы хезмәттәшлек өчен” медале, Берлекнең һәм Бөтендөнья татар конгрессының Рәхмәт хатларын тапшырды. Котлау өлеше тәмамлангач, Ркаил Зәйдулла үзенең шигырьләрен укыды.
Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреаты, Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары – Язучыларның Чаллы бүлеге җитәкчесе, Бөтендөнья татар конгрессының Яр Чаллы җирле оешмасы җитәкчесе Факил Сафин алды. “Мондый кичәләр бездә ай саен гөрләп үтәләр. Хәзер төп бурыч — “Шигъри мәйдан”ны тагын да киңәйтеп, кичәләребезгә Яр Чаллы шәһәрендәге әдәбият сөючеләр, җәмәгатьчелек белән беррәттән, күршеләребез — Түбән Кама, Алабуга, Менделеевск, Тукай, Минзәлә, башка районнардан да иҗатка татылучыларны җәлеп итү, – диде.
Кунагыбыз, дин галиме һәм тәрҗемәче Айдар Шәйхин Шәриф Камалның әдәби мирасын барлау, пропагандалау буенча күп тырышлык куя торган кеше. Ул Шәриф Камал турында сөйләде. “Ни өчен Шәриф Камал татарның иң серле язучысы?”, “Атасы, гаиләсе, туганнары белән нинди мөнәсәбәттә булган?”, “Дәрдемәнд белән мөнәсәбәтләре турында билгелеме?” кебек укучыларны кызыксындырган күп төрле сорауларга җавап бирде.
Язучы-драматург, шагыйрь Хәбир Ибраһимов соңгы вакытларда җырчы буларак чыгышлар ясый. Ул оста итеп “Ак калфак” җырын җырлады һәм шигырь укыды.
Яр Чаллыда яшәүче шагыйрьләр дә сынатмадылар. Айрат Суфиянов, Рәкит Аллабирде, Зөләйха Минһаҗева, Айзирә Имамова, Исмәгыйль Ишалин, “Ләйсән” әдәби берләшмәсе әгъзалары Түбән Камадан Рәсимә Нәбиуллина, Айдар Нуриев та шигырьләрен укыдылар.
Кичә “ирекле микрофон” рәвешендә дәвам итте. Мамадыш егете, 11 нче сыйныф укучысы Әмир Фәрхуллин үзе язган шигырен укып, тамашачыларның күңелен яулады. Чаллы укучылары да Руслан Логинов, Айзат Гәйнетдинов оста һәм матур итеп шигырьләр укып, залны сокландырдылар. Адымнар мәктәбендә белем алучы егетләр Ильяс Сираев һәм Шамил Зәйнуллин кичә барышында шигырь язганнар икән, аларны укып та күрсәттеләр.
Татар мәктәпләрендә белем алучы укучыларның бу чарада катнашуы күңелле хәл. Кичә барышында тамашачылар алдында шәһәрнең талантлы балалары җырладылар, баянда уйнадылар. Кичәне шагыйрь Лилия Гыйбадуллина алып барды.
Чыганак: Татарстан Язучылар берлегенең Чаллы бүлеге
Балык Бистәсе районы Үзәк китапханәсендә күренекле татар язучысы һәм җәмәгать эшлеклесе Ринат Мөхәммәдиев белән очрашу кичәсе булып узды. Кичәдә китапханәчеләр һәм укытучылар, Аксакаллар шурасы вәкилләре, тәрбиячеләр катнашты. Очрашуны үзәкләштерелгән китапханәләр системасы җитәкчесе Рәхимә Рәшитова ачып җибәрде. Танылган шагыйрь, Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, күпсанлы җырлар авторы якташыбыз Вазыйх Фатыйхов дәвам итте сүзне. Әдәбият сөючеләрне һәм кунакларны район администрациясе башлыгы исеменнән Балык Бистәсе район мәдәният бүлеге башлыгы Лилия Кәримуллина тәбрикләде. Эчкерсез әңгәмә вакытында райондашларыбыз язучының әсәрләре турындагы фикерләре белән уртаклашты, үзләрен кызыксындырган сорауларга җавап алды.
Район үзешчәннәре Әнәс Низамов һәм Индира Илалова башкаруында халкыбызның моңлы җырлары бу очрашуга тагы да ямь өстәде. Соңыннан Ринат Мөхәммәдиев китапханәгә һәм китап сөючеләргә култамгалы китапларын бүләк итте. Иҗади кичә бик җылы, күңелле узды. Чарага килгән тамашачыларыбыз сөенеп, рухи азык алып, бәйрәмне оештыручыларга рәхмәт әйтеп таралыштылар. Чара Татарстан Республикасы Милли китапханәсенең фәнни-методик бүлеге һәм аның баш китапханәчесе Зәйнәп Җамалиева тарафыннан оештырылган иде.
Шагыйрь белән бәхилләшү иртәгә, 1 апрельдә, Казанның Мәрҗани мәчетендә өйлә намазыннан соң була. Җеназа намазы укыла. Шәүкәт Гаделша Самосырово бистәсендәге “Әл-Мәрҗани” мөселман зиратына җирләнәчәк.
Кайгылы хәбәр…
Бүген, 30 март көнне, 74 яшендә танылган шагыйрь, Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Шәүкәт Гаделша вафат булды.
Татарстан Язучылар берлеге мәрхүмнең якыннарының тирән кайгысын уртаклаша. Каләмдәшебезнең урыны җәннәттә булсын.
Хушлашу вакытын һәм урынын өстәмә хәбәр итәрбез.
28 март көнне Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреаты Факил Сафин Яр Чаллы шәһәрендәге 39нчы санлы балалар бакчасында тәрбияләнүче балалар белән очрашты. Чара Балалар китаплары атналыгына багышланган иде. Сабыйлар күренекле балалар әдибе Факил Сафин килүгә ныклап әзерләнгәннәр. Аның әсәрләренә рәсемнәр ясап күргәзмә оештырганнар, шигырьләрен ятлаганнар. Бигрәк тә рус төркемендәге балалар актив булдылар. Аларның авазларны дөрес әйтеп татарча шигырь сөйләүләренә шагыйрь абыйлары да сокланды. Факил Сафин балалар өчен күп җырлар язган композитор да бит. Чарада аның җырларын яратып башкардылар Факил абыйлары балаларга үзенең китапларын бүләк итте. Очрашу вакытында шагыйрь балаларның күп сорауларына җавап та бирде.
Татарстан Республикасы мәдәният министрлыгы, Татарстан Республикасы Театр эшлеклеләре берлеге, Г.Камал исемендәге Татар дәүләт Академия театры драматургия өлкәсендә чираттагы «Яңа татар пьесасы-2024» премиясенә конкурс игълан итәләр.
Авторлар конкурска сәхнәдә куелмаган, матбугатта бастырылмаган пьесалар тәкъдим итә алалар. Конкурс ябык; псевдоним белән имзаланган әсәрләр 2 экземплярда кабул ителә; автор турында белешмәләр ябыштырылган аерым конвертта тапшырыла.
Җиңүче авторлар акчалата беренче, икенче һәм өченче премияләр белән бүләкләнә. Моннан тыш Татарстан Республикасы мәдәният министрлыгы тарафыннан махсус премия билгеләнә.
Текстларны почта буенча түбәндәге адреска җибәрүегез сорала: Казан шәһәре, Татарстан урамы, 1 йорт, Г.Камал исемендәге Татар дәүләт Академия театры, «Яңа татар пьесасы-2024» конкурсы.
Пьесалар конкурска 2024 елның 1 октябренә кадәр кабул ителә.
Җиңүче әсәрләр 2024 елның 22 декабрендә игълан ителәчәк.
«Яңа татар пьесасы-2024» конкурсы Комиссиясе рәисе – Марат Готыф улы Әхмәтов, Татарстан Республикасы Дәүләт Советы Рәисе урынбасары, Татарстан Республикасы Президенты каршындагы татар телен һәм Татарстанда яшәүче халыкларның туган телләрен саклау һәм үстерү мәсьәләләре буенча комиссия рәисе.
Сезне татар дөньясы өчен иң мөһим проектларның берсе – #ӘДӘБИМАРАФОН проектында катнашырга чакырабыз!
Яңа сезон #ӘДӘБИМАРАФОН проектында катнашу өчен ВКонтакте социаль челтәренә https://vk.com/adabimarathon адресы буенча авторизация үтеп керегез, беркетелгән анонс-язмада (https://vk.com/wall-143856908_22261) язылган катнашу шартларын укыгыз һәм катнашуыгызны белдереп комментарий калдырыгыз.
Игътибар! XXVII Әдәби марафон “Миллион татар” милли проекты платформасында да (тест режимында) үткәрелә!
Катнашуыгызны көтеп калабыз һәм уңышлар телибез!
Язучы, тәрҗемәче Рауза Хуҗәхмәтова һәм шагыйрә Гөлчәчәк Садретдинова Татарстан Язучылар берлегенең яңа әгъзалары булды. Котлыйбыз!
Нурлат шәһәренең Мәдәният сараенда язучы, журналист, Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, республикабызның берничә әдәби бүләге лауреаты Илдус Диндаровның 75 яшьлек юбилеен зурлап үткәрделәр. Муниципаль район хакимияте оештырган олуг тантанада аның җитәкчеләре, киң җәмәгатьчелек вәкилләре, каләмдәшләр, китап укучылар әдипне кайнар котлап, мактау грамоталары , истәлек бүләкләре тапшырдылар.
Әлеге әдәби-музыкаль кичә “Бәрәкәтле гомер агышы” дип тикмәгә генә аталмагандыр. Дөрестән дә, Илдус Диндаров бу чорда әдәбиятта, журналистикада нәтиҗәле хезмәт куеп, байтак китаплар язды, халык ихтирамын казанды. Һәм юбилярга күптән түгел генә нәшер ителгән өр-яңа китаплар тапшыру нур өстенә нур өстәде. Язучы өчен моңардан да зуррак шатлык-бәхет булуы мөмкинме соң! Эш шунда ки, район үзәк китапханәсендә авторның, кечкенә генә, төш кенә генә дигәндәй, “ Җәй азагы” дип бик тә мәгьнәле аталган шигырьләр җыентыгын үз хисапларына нәкь шушы күркәм вакыйга көненә өлгерткәннәр. Табадан гына төшкән икенче яңа китап исә шәһәрдәге Илдус ага укыган беренче урта мәктәпнең 60 еллыгы уңаеннан чыгарылган. Ә анда аның да хатирә язмалары һәм фоторәсемнәре урнаштырылган. Күңелле, ихлас чыгышлар, концерт номерлары, җыр-бию белән үрелеп барган бу хикмәтле, ямьле кичә сәхнә түрендә тәүге тапкыр тәкьдим ителгән әнә шул асыл китаплар белән дә гомергә истә калырлык булды.
20 нче март көнне Арча районының Пөшәңгәр күпфункцияле үзәгендә шагыйрь, Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Рифат Җамал һәм аның иҗатташ дуслары белән очрашу булып узды. Чарада Татарстанның халык шагыйре Газинур Морат, Татарстанның халык артисты Әсхәт Хисмәт, шагыйрә Шәмсия Җиһангирова, драматург, артист-иллюзионист һәм сәхнәдә шоу-тамашалар куючы режиссер Альберт Гадел, Татарстанның атказанган артисты Вәис Бәйрәмов, яшь шагыйрә, журналист Дания Нәгыйм катнашты. Кичәдә матур җырлар, мәгънәле шигырьләр, Рифат Җамалга карата җылы сүзләр, укучылар өчен үгет-нәсыйхәтләр яңгырады, биюләр, фокуслар күрсәтелде.
Татарстанда “Илһам” Бөтенроссия яшь язучылар бәйгесенең зона этаплары башланды. Бу чара 19 март көнне Чистай шәһәренең 5нче мәктәбе базасында оештырылды. Яшь каләмчеләрнең хезмәтләрен әдәбият галиме Ләйлә Минһаҗева, драматург Рәдиф Сәгъди, язучы Марат Закир бәяләде.
21 мартта 15.00 сәгатьтә Габдулла Тукай әдәби музеенда шагыйрь, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе, Муса Җәлил, Һади Такташ исемендәге әдәби премияләр лауреаты Рәмис Аймәтнең «Мәңгелек сагыш» дип исемләнгән яңа шигырьләр җыентыгын тәкъдим итү кичәсе үткәрелә.
«Татарстан китап нәшриятында дөнья күргән әлеге җыентыкта авторның соңгы елларда иҗат ителгән лирик һәм публицистик шигырьләре тупланган. Аларның күбесендә ул тел, милләт, вазгыять турындагы гамьнәре-уйланулары, шәхси күзәтүләре белән уртаклаша, заман, җәмгыять проблемаларын калкыта. Шәхси-сентименталь эчтәлекле шигырьләр шулай ук җыентыкның бизәге булып тора. Югары эстетик дәрәҗәдә иҗат ителгән шигырьләрдә эмоциональ-психологик кичерешләр фәлсәфә белән үрелеп килә», – диелә хәбәрдә.
Аның әйтүенчә, әдәби-музыкаль кичәдә Рәмис Аймәтнең шигырьләрен Галиәсгар Камал театры артистлары Дания Нуруллина, Илнур Закиров, шагыйрә Йолдыз Миңнуллина, Казан театр училищесы студентлары һәм авторның үз укуында ишетергә мөмкин булачак. Чарага танылган әдәбият галимнәре Нурфия Юсупова, Ләйсән Надыршина, китапның мөхәррире, шагыйрь Ленар Шәех, рәссамы Диләрә Нәүрүзова һәм киң җәмәгатьчелек вәкилләре чакырулы.
Китап тәкъдим итү кичәсендә Халыкара конкурслар лауреатлары Рәфинә Ганиуллина, Илгиз Мөхетдинов, Динар Шәрәфетдинов, Рөстәм Хөсәенов һәм Айзилә Зиннәтуллина башкаруында Рәмис Аймәт сүзләренә иҗат ителгән романслар, эстрада җырлары да яңгыраячак. Кичәгә килүчеләр шулай ук Рәмис Аймәт иҗатына багышланган күргәзмә белән дә таныша алачак. Чарага керү ирекле.
tatar-inform.tatar
«Татмедиа»ның «Кәеф» медиалабораториясендә журналист, язучы, «Татар-информ» мәгълүмат агентлыгының татар редакциясе һәм «Интертат» сайты баш мөхәррире Рәмис Латыйповның «Атмый калган таң» китабын тәкъдим итү кичәсе булды. Әлеге китап «Казан утлары» журналы китапханәсе сериясендә өч мең тираж белән басылып чыккан.
Татарстан Милли китапханәсенә йөрүчеләр иң күбе Ринат Мөхәммәдиев, Зифа Кадыйрова, Фәүзия Бәйрәмова, Гаяз Исхакый китапларын өйләренә алып укыганнар.
«Кыш эчендә сез 71 247 китапны өйгә алгансыз. Сез яраткан һәм еш алган китаплардан топ-10 исемлеген әзерләдек», дип яза Милли китапханәнең матбугат үзәге һәм кыш айларында өйгә алып иң күп укылган китаплар исемлеген тәкъдим итә.
Топ-10 татар китабы исемлеге Ринат Мөхәммәдиевның «Ак кәгазь нидән саргая» китабы белән башлана. 2 нче һәм 6 нчы урыннарда Зифа Кадыйрованың «Урланган яшьлек» һәм «Бәхеткә юл кайдан?» китаплары. 3 нче һәм 5 нче урыннарда Галия Сафиуллинаның «Заһидә» һәм «Сыналган мәхәббәт» китаплары. 4 нче урында – Әмирхан Еникиның «Матурлык» китабы.
Исемлек Фәүзия Бәйрәмованың «Һиҗрәт», Гүзәл Галләмованың «Зәңгәр кыңгыраулар», Рифкать Имаевның «Уйла көнем» китаплары белән дәвам итә һәм Гаяз Исхакыйның «Ике йөз елдан слоң инкыйраз»ы белән төгәлләнә.
Китапханә шулай ук нәфис әдәбият китапларының топ унлыгын, нон-фикшн һәм научпоп китаплары унлыгын, үсмерләр китаплары унлыгын, балалар китаплары унлыгын һәи иң нәниләр өчен китаплар унлыгын төзегән. Ул исемлекләрдә татар китаплары юк.
Чыганак: tatar-inform
Татарстан Язучылар берлегенең “Язучы” нәшриятында танылган шагыйрә Илсөяр Иксанованың рус телендә “Я вздрогну от закатного луча” (“Сискәндерә Кояш баешы”) дип исемләнгән яңа китабы дөнья күрде.
Бу җыентыкта Илсөяр Иксанованың төрле елларда язылган мәхәббәт лирикасы һәм фәлсәфи шигырьләре тупланган. Аларда өмет балкышы да, югалту ачысы да, халык язмышы өчен борчылулар да, киләчәккә ышаныч та бар.
Башкортстан Республикасы Югары Тәтешле авылында Башкортстанның халык шагыйре Әнгам Атнабаевка һәйкәл ачылды. Һәйкәл Ленин урамында үзәк китапханә каршына куелган. Тантаналы чарада татар язучылары Вахит Имамов, Ләбиб Лерон, Рөстәм Галиуллин да катнашты.
Балык Бистәсе районы “Салават купере” балалар бакчасында “Туган телем-иркә гөлем!” дип исемләнгән әдәби- музыкаль кичә узды. Кичәнең кунагы Татарстан язучылар берлеге әгъзасы, шагыйрә Рәсимә Әхмәтзакир кызы Гарифуллина иде. Очрашу бөек шагыйребез Габдулла Тукайның “Туган тел” җыры белән башланып китте. Очрашу тәрбиячеләр Нурфия Галиуллина, Фәния Газизҗанова, Рамилә Шакирова һәм балаларның, шагыйрәнең чыгышлары белән тыгыз үрелеп барды.
Рәсимә Гарифуллина балалар өчен махсус атап язган яңа шигырьләрен укыды, үзе иҗат иткән җырларны башкарды. Балалар да үз осталыкларын күрсәттеләр. Бакчада тәрбияләнүче Матвеева Милана татар телендә “Кабак” шигъри әкиятен сөйләде. Зәйнуллин Әмир “Әссәламәгаләйкем” җырын башкарды. Сабыйлар ана телебезгә булган мөнәсәбәтләрен, олы ихтирамнарын, җыр – биюләр, шигырьләр аша белдерделәр. Шагыйрә белән очрашу күңелле һәм җылы мөнәсәбәттә узды.
28 февраль көнендә танылган рәссам Әмир Мәҗитов музеенда Туган тел көненә багышланган бик дулкынландыргыч кичә узды.
Аны чараның авторы – Казан шәһәре музей комплексы фәнни-экспозиция бүлегенең әйдәп баручы методисты Рәмзия Хәлиуллина ачып җибәрде. Ул кунакларга бәйрәмнең килеп чыгышы, эчке мәгънәсе турында мәгълүмат бирде.
Кичәгә КФУ студентлары, 96нчы һәм 20нче гимназия укучылары, укытучылары Р.Кадыйрова Л.Сафиуллиналар чакырылган иде. Шагыйрә, галимә, публицист Рифә Рахман, КФУның Филология һәм мәдәниятара багланышлар чинституты мөгаллиме М.Сибгатуллиналарның татар теленең бүгенге хәле, аны саклау, моның шартлары турындагы тирән чыгышлары балалар, яшьләр хәзерләп килгән җырлар, шигырьләр, биюләр, остазларының фикер алышулары белән аралашып барды.
Танылган артист В. Бәйрәмовның милли коралларда уйнавы, беренче сыйныф укучысы Эрика Торбинаның саф татар телендә башкарган “Яратыгыз” җыры, 20нче гимназиянең курайчылар ансамбле сайраткан көйләр, гомумән, һәр чыгыш бәйрәмдә катнашучылар күңеленә май булып ятты.
Чирмешән районы Түбән Кәминкә авылында җәмәгать эшлеклесе, педагог, Хәсән Туфанның авылдашы Зөфәр Салиевка истәлек тактасы ачылды. Тантанада Татарстанның халык язучысы Нәбирә Гыйматдинова катнашты.
Шагыйрә Сания Әхмәтҗанова Казандагы 131 нче балалар бакчасына йөрүче балаларның әниләре һәм дәү әниләре белән очрашуда булган.
Аңа балалар бакчасының татар теле тәрбиячесе Гөлшат Шәехова: “Әйдәгез, төрле төркемнәрнең иң актив татар әниләре, дәү әниләре белән очрашыйк әле. Нәниләргә туган телебезне өйрәтүне гаилә белән кулга-кул тотынып башкару кирәклеге бүген үзен тагын да ныграк сиздерә. Әти-әниләр белән дә аңлату эшләре алып бармыйча булмый. Сезне күрсеннәр, тыңласыннар, татар шагыйрәсе белән якыннанрак танышсыннар. Аннары балалар белән дә очрашырбыз”, – дигән тәкъдим белән чыккан.
“Баштарак бераз кыенсыну сизелсә дә, бераздан уртак мәсьәләләр телне “чиште”. Сөйләшер сүз дә, тыңлыйсы шигырьләр, бер-беребезгә бирәсе сораулар да бетмәде, әлбәттә”, – диде шагыйрә.
Аның фикеренчә, Гөлшат Илфат кызы оештырган әлеге очрашу һәркемгә дә файдалы булган. Әниләр һәм дәү әниләр кабат очрашу теләге белән таралышканнар.
“Борчу-мәшәкатьле тормыштан бераз талчыккан йөзләрнең туган телебез, шигърият дөньясы тылсымыннан яктырып киткәнен тойганга күрә, мин дә һәркем белән: “Кабат очрашканчы!” дип саубуллаштым”, – диде шагыйрә Сания Әхмәтҗанова.
27 февральдә Арча районы Яңа Кырлай авылындагы Габдулла Тукай әдәби-мемориаль музеенда Халыкара туган тел көненә багышланган кичә узды. Чарада якташ язучы-шагыйрьләр: профессор, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе, Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Рифат Җамал, «Казан утлары» журналының баш мөхәррир урынбасары Вакыйф Нуриев, Татарстанның атказанган укытучысы Шәфигулла Гарипов катнашты. Очрашу кичәсе кунакларның кызыклы, мәгънәле чыгышлары; Шушмабаш, Яңа Кырлай, Кушлавыч авыллары мәктәп укучыларның иҗади номерлары белән үрелеп барды.
27 нче февраль көнне Кукмара муниципаль районы Олыяз урта мәктәбендә республикакүләм «Туган тел – тормыш көзгесе» дип аталган конференция үткәрелде.
Әлеге чарада татар әдәбияты белгече, КФУ профессоры, филология фәннәре докторы Фоат Галимуллин; Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе,Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы Рифә Рахман; Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, журналист, шагыйрә Рәсимә Гарифуллина катнашты.
Конференция биш юнәлештә эшләде: балалар бакчаларына йөрүче нәниләр арасында туган тел темасына җыр, 1-4нче сыйныфлар арасында гаилә темасына шигырь сөйләүчеләр бәйгесе, 5-7 нче сыйныфлар арасында нәсел шәҗәрәсе, туган як тарихын, күренекле шәхесләр тормышын чагылдырган, 8-11 нче сыйныфлар арасында әдәбиятта авыл һәм урман хуҗалыгы, экология темаларын яктырткан фәнни-тикшеренү эшләре, укытучылар һәм тәрбиячеләр арасында эш тәҗрибәләрен чагылдырган доклад һәм мастер-класслар.
3 нче тапкыр республика күләмендә үткәрелүче әлеге чарада Балтач, Теләче, Кукмара, Кайбыч районнарыннан килгән укучылар, укытучылар матур итеп саф татар телендә чыгыш ясадылар.
26 февральдә язучы Факил Сафинның юбилее уңаеннан Яр Чаллы шәһәре мәктәпләрендә әдәбият көннәре үтте. Укучылар белән очрашуга Татарстан язучылары, журналистлар, фән эшлеклеләре килде. Матур традициягә әйләнгән бу чарага мәктәп җитәкчеләре, укучылар, укытучылар, китапханәчеләр зур җаваплылык белән әзерләнгәннәр иде.
Шагыйрь, журналист, Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы Госман Садә (Госман Мохтасар улы Зәйнетдинов) 1949 елның 23 февралендә Башкортстанның Аскын районындагы Әмир авылында туган.
1967-1972 елларда Уфада Башкорт дәүләт университетының татар теле һәм әдәбияты бүлегендә укый. Аны тәмамлаганнан соң, Казанга күчеп килә. 1972-1979 нчы елларда республиканың сәяси-иҗтимагый журналы «Татарстан коммунисты» журналында – тәрҗемәче, ә 1979 елның февраленнән «Яшь ленинчы» газетасы редакциясендә әдәбият һәм сәнгать бүлеге мөдире булып эшли.
Г.Садә «Мәхәббәт елы» (1985), «Җиләкле тәрәзәләр» (1987) һәм «Тайфун күзе» (1990), “Ярату ява” (2009) китаплары авторы. Халык арасында популярлык казанган милли рухлы «Әссәламегаләйкем», «Рамазан», «Җомга азаны» кебек җыр текстлары авторы буларак та билгеле.
Г.Садә 2014 елның 14 гыйнварында вафат булды.
Мөдәррис белән Зөлфәткә
И Мөдәррис дустым! И Зөлфәтем!
Уйлансам да күпме сез булып,
Сезне куып җитә алмас җырым,
Юлларымда ята сузылып…
Егермем дә әле тулмаганда
Кузгаттыгыз мине Уфамда…
Зөлфәт дускай, синең янда мине
Кочаклады килеп Туфан да…
Нәни генә ике шигыремә
Тамды аның яшел карасы…
Якынаер өчен Казаныма
Кирәк икән йөрәк ярасы…
И Мөдәррис, Зөлфәт – дускайларым!
Сез еракта миннән, еракта.
Сезнең белән уртак сер бүлешә
Күбәләкләр генә… зиратта.
Сез ятасыз Тукай кочагында,
Ерак түгел сездән Туфан да…
Егермем дә әле тулмаганда
Кузгаттыгыз мине Уфамда.
Китү юлын иртә сайладыгыз,
Өч мәртәбә тулгач егерме.
…Учак итеп татар инсаннары
Мең кабызыр сезнең гомерне…
Агымсулар
Кемгә талгын, кемгә ярсу –
Агымнарның төрлесе бар.
Агымнарга ыргылып бер,
Бөтерелеп йөрисе бар.
Гомер үзе мең ярсыган
Агымсудай түгелмени?
Ярларыннан ашкан сулар –
Аның юлы түгелмени?!
Ләкин барлык гомерләр дә
Агым булып акмый икән;
Аргамактай ару белми,
Ярсып алга чапмый икән.
Тынчу күлдәй гомерләр бар –
Анда аккош бер ямь тапмый.
Анда чишмә җыры белән
Чыңлап торган таңнар атмый.
Кемгә талгын, кемгә ярсу –
Агымнарның төрлесе бар.
Агымнарга ыргылып бер,
Бөтерелеп йөрисе бар.
Коштан төшкән күләгә
“Кеше барыбер кошлар нәселеннән…”
Саҗидә Сөләйманова
Әверелә калса канат булып
Кешеләрнең әгәр куллары,
Якынаер иде… якынаер
Кош юлына кеше юллары.
Җирне күккә кошлар тоташтра,
Җир белән күк – якын күршеләр.
Өйрәнәләр очыш серләренә,
Очкан кошка карап кешеләр.
Кош булганбыз без дә кайчандыр бер…
Кош юллары керә төш булып.
…Зәңгәр күкне иңләп бер кош оча,
Күләгәсе төшә кош булып.
Туган телләр көне бәйрәме уңаеннан Балык Бистәсе районы Котлы Бөкәш урта мәктәбендә Татарстанның халык язучысы, Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Тәлгат Галиуллин, якташлары, Саҗидә Сөләйманова исемендәге әдәби премия лауреаты, шагыйрә, публицист Фәүзия Солтан (Галиуллина), шагыйрә, публицист Рәсимә Гарифуллина укучылар, укытучылар белән очрашуда булдылар. Укучылар кунакларның шигырьләрен, җырларын башкардылар. Мәктәп директоры Сәлахиев Нәкыйф, укытучылар Шакиров Наил, Гайсина Әнисә, Курмаева Рушания, Гайсина Гөлфия бик матур чаралар оештырып, телебезне саклау буенча тырыш хезмәтләрен куялар. Очрашуда шулай ук Балык Бистәсе районының мәгариф бүлеге җитәкчесе Садыйков Илсур Мансурович катнашып, бик җылы чыгыш ясады.
21 февральдә Габдулла Тукай әдәби музеенда «Балалар дөньясы 100 ел элек» дип аталган күргәзмә ачылды.
«Күргәзмәдә Татарстан Милли музее фондларыннан XIX гасыр ахыры – ХХ гасыр башына караган уенчыклар һәм уеннар, өй һәм бәйрәм киемнәре, хатлар һәм фотосурәтләр, китаплар һәм балалар журналлары », – тәкъдим ителә диде Тукай әдәби музее директоры Гүзәл Төхвәтова.
Мемориаль әйберләр арасында журналистлар Әхмәтгәрәй һәм Зәйнәп Хәсәниләр гаиләсеннән лото, Сәгыйть Сүнчәләй, Җәләл Мәҗитов, Әхмәтгәрәй Хәсәни, Фатих Әмирханның туганнары гаиләсендәге балаларның фотосурәтләре бар.
Күргәзмә ачылышында Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Илсөяр Иксанова, әдәбият галиме Фоат Галимуллин, яшь шагыйрәләр Гөлназ Әхмәдиева, Дания Нәгыйм, Алинә Хәбибуллина чыгыш ясады. Габдулла Кариев исемендәге Яшь тамашачылар театры артистлары спектакльләрдән өзекләр тәкъдим итте, Казан шәһәренең 5нче балалар музыка мәктәбе милли моңнар белән шатландырды.
20 февраль көнне 78 яшендә Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, балалар язучысы Ринат Мәннан (Архипов Ринат Николаевич) вафат булды.
Мәрхүмне соңгы юлга озату мәрасиме иртәгә, 23 февральдә, 11.00 сәгатьтә Себер тракты 31А адресы буенча урнашкан судмедэкспертиза бинасының хушлашу залында була.
Ринат Мәннан Самосырово зиратына җирләнәчәк.
Казан кооператив институтының Дәрдемәнд исемендәге Татар мәдәнияте үзәгендә «Туган телем» V Халыкара шигырь сөйләүчеләр бәйгесенә йомгак ясалды. Ул ХХ гасыр башының татар шагыйре, сәүдәгәр, меценат, алтын приисклары хуҗасы булган Закир Рәмиев (Дәрдемәнд) истәлегенә оештырылды. Быел Дәрдемәнднең тууына 165 ел. Конкурста катнашучыларны Татарстан Язучылар берлеге рәисе, Татарстанның халык шагыйре Ркаил Зәйдулла сәламләде.
Әлеге чара “Туган тел” көненә багышлап үткәрелде. Анда шәһәребезнең 5 нче санлы балалар бакчасыннан һәм 22 нче гомуми белем бирү мәктәбеннән 1-2 нче сыйныфта укучы балалар килгән иде. Балалар язучының шигырьләрен сәнгатьле итеп яттан сөйләделәр, җырладылар, табышмаклар чиштеләр, сорауларга җавап бирделәр.
16 февральдә Нурлат шәһәрендә күренекле шагыйрь Гакыйл Сәгыйров исемендәге премиянең беренче лауреатлары мәгълүм булды. Алар – өлкән каләмдәшенең әсәрләрен пропагандалауда саллы өлеш керткән язучы Илдус Диндаров һәм Биккол авылында Г. Сәгыйров музеен оештыручы педагог Гөлүсә Әһлиуллина. Мактаулы премияне хакимият башлыгы Дамир Ишкинеев тапшырды.
Шәһәрнең Мәдәният йортында якташ әдипнең туган көненә туры китереп үткәрелгән әлеге кичәдә Гакыйл Сәгыйров иҗатына багышланган төбәкара фестиваль бәйгеләренә дә йомгак ясалды. Ул конкурсларда исә тирә-күрше районнар белән беррәттән, Ульян, Самара төбәкләреннән дә үз сәләтен, талантын сынарга омтылган һәркем, олысы-кечесе катнашты. Гакыйл Сәгыйровның шигърияте үрнәкләрен оста итеп, сәнгатьчә сөйләүчеләр, китаплары буенча матур-матур рәсем ясаучылар, халкыбызның моңлы җырларын башкаручылар төрле номинацияләр буенча затлы бүләкләргә лаек булдылар.
Балалар язучысы Ринат Мәннан (Архипов Ринат Николаевич) вафат. Татарстан Язучылар берлеге мәрхүмнең якыннарының тирән кайгысын уртаклаша. Рухы шат, урыны җәннәттә булсын!
19 февральдә Татарстан Республикасы Рәисе каршындагы Татар телен һәм Татарстан Республикасында яшәүче халыклар вәкилләренең туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе ярдәме белән Татарстан Язучылар берлеге тарафыннан уздырылган татар телендәге әдәби әсәрләр конкурсы җиңүчеләрен бүләкләделәр.
19 февральдә Татарстан Республикасы Рәисе каршындагы Татар телен һәм Татарстан Республикасында яшәүче халыклар вәкилләренең туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе ярдәме белән Татарстан Язучылар берлеге тарафыннан уздырылган татар телендәге әдәби әсәрләр конкурсының йомгаклау тантанасы була.
Әлеге конкурска барлыгы 1641 эш килде, 10 номинация («Роман», «Повесть», «Хикәя», «Поэма яки шигырьләр шәлкеме», «Повесть» (үсмерләр әдәбияты), «Хикәя» (үсмерләр әдәбияты), «Поэма яки шигырьләр шәлкеме (балалар һәм үсмерләр әдәбияты), «Хикәя» (балалар әдәбияты), «Кыска драма әсәрләре, скетчлар» (балалар әдәбияты), «Әдәби тәнкыйть, рецензия») буенча җиңүчеләр билгеләнде.
Җиңүчеләрне бүләкләү тантанасында Татарстан Дәүләт Советы Рәисе урынбасары, Комиссия Рәисе Марат Әхмәтов, Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла, комиссия әгъзалары, күренекле язучылар, жюри әгъзалары, җиңүчеләр һ.б.лар катнашачак.
19 февральдә әдәбият сөючеләрне Татарстан Язучылар берлегендә (Казан шәһәре, Мөштәри урамы, 14 йорт) узачак йомгаклау тантанасында көтеп калабыз!
Башлана: 10.00 сәгатьтә.
Казан кооператив институтының Татар мәдәнияты үзәгендә татар халкының бөек уллары, герой-шагыйрь Муса Җәлил, җырчы Илһам Шакиров, шагыйрь Кадыйр Сибгатуллинның туган көне уңаеннан, искә алу чарасы булды. Ачык ишекләр көнендә Казанның 3, 15 гимназияләре, 149 лицей укучылары катнашты. Алар шигырьләр укыдылар, викторина сорауларына җавап бирделәр. Чарада Кадыйр Сибгатуллинның якташы, шагыйрә, публицист, тәнкыйтьче Фәүзия Солтан катнашып, шагыйрьнең иҗаты турында сөйләде, шигырьләр укыды. Олуг шәхесләргә багышлап оештырылган искә алу чарасын Казан кооператив институтының Дәрдемәнд исемендәге Татар мәдәнияте үзәге җитәкчесе Флюра Абдуллина алып барды.
15 февраль – татар халкының бөек улы, патриот шагыйрь Муса Җәлилнең туган көне. Шул уңайдан 1 Май мәйданындагы герой-шагыйрь Муса Җәлил һәйкәленә татар җәмәгатьчелеге чәчәкләр салды.
Чарада Татарстан Мәдәният министры урынбасары Дамир Натфуллин, Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Илсөяр Иксанова, Бөтендөнья татар конгрессы Башкарма комитеты җитәкчесе Данис Шакиров, бер төркем шагыйрьләр, язучылар, җәмәгать эшлеклеләре һ.б. катнашты.
13 февральдә Мөслимдә әдәбият галиме, филология фәннәре докторы Марсель Бакировның туган нигезенә истәлек тактасы куелды. Тантаналы чарада 90 яшен тутырган галим үзе, район җәмәгатьчелеге, язучылар Ләбиб Лерон, Шәмсия Җиһангирова, Факил Сафин, Әлфия Ситдыйкова, галимнәр Фаяз Хуҗин һәм Гөлшат Галиуллина, туганнары, якташлары катнашты.
20 февральдә 18.30 сәгатьтә Туфан Миңнуллин исемендәге Түбән Кама татар дәүләт драма театрында «Җидегән чишмә» әдәби-музыкаль берләшмәсе кысаларында «Чичәннәр җыры» исемле әдәби-музыкаль кичә узачак. Ул шагыйрь, публицист, журналист, Татарстан Республикасы Язучылар берлеге әгъзасы, Муса Җәлил исемендәге республика премиясе лауреаты Рүзәл Мөхәммәтшинга багышланачак.
Легендар “Җидегән чишмә” әдәби-музыкаль берләшмәсе – Муса Җәлил исемендәге республика премиясе лауреаты. Аның сәхнәсенең кунаклары – республиканың танылган әдәбият һәм сәнгать эшлеклеләре, төрле өлкәләрдә үзенең тырыш хезмәтен куйган данлыклы хезмәтчәннәр.
Шагыйрь үзе һәм үзенең күпкырлы әдәби эшчәнлеге турында сөйләячәк. Шулай ук кичәдә шәһәребез җитәкчеләре, Рүзәл Мөхәммәтшинның иҗатташ дуслары шагыйрьләр Йолдыз Миңнуллина, Фәнил Гыйләҗев, җырчылар катнаша, диелә хәбәрдә.
9 февраль көнне Түбән Каманың Г.Тукай исемендәге үзәк китапханәсендә шагыйрь, Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Рифат Җамал белән очрашу узды.
Язучы, журналист Фирдүс Гыймалтдинов һәм Рәмис Латыйпов Татарстан Язучылар берлегенең яңа әгъзалары булды. Әлеге карар бүген Берлекнең идарә утырышында кабул ителде. Котлыйбыз!
Биектау районының Мәмдәл урта мәктәбендә күренекле драматург Хәй Вахитның тууына 105 ел тулуга багышланган районара әдәбият һәм сәнгать бәйгесе үтте. Әлеге зур чарада Татарстан Язучылар берлеге әгъзалары, язучылар Ләлә Гыймадиева, Рафис Корбан, Зиннур Хөснияр, Данил Салихов катнашты.
30 гыйнварда Лаеш районының Г.Р. Державин исемендәге Туган якны өйрәнү музеенда шагыйрә, язучы Илсөяр Иксанова якташлары — район китапханәчеләре белән очрашты. Очрашу барышында шагыйрә татар телендә һәм рус теленә тәрҗемәләрдә үзенең шигырьләрен укыды. Бүгенге әдәби барыш һәм үзенең иҗаты турындагы күпсанлы сорауларга җавап бирде. Чараны музей директоры Фәридә Мортазина оештырды.
12 февраль көнне 18.30 сәгатьтә С.Сәйдәшев исемендәге Дәүләт зур концерт залында күренекле шагыйрә, драматург, күпсанлы популяр җырлар авторы Гөлшат Зәйнашева истәлегенә багышланган зур концерт узачак.
Концертта катнашалар: Салават Фәтхетдинов, Зәйнәп Фәрхетдинова, Ришат Төхвәтуллин, Асаф Вәлиев, Резеда Галимова, Рөстәм Асаев, Илшат Вәлиев, Гөлнара Тимерҗанова, Артур Исламов, Айгөл Бариева, Айгөл Хәйри һ.б.
Билетлар С.Сәйдәшев исемендәге Дәүләт зур концерт залы кассасында сатыла.
Әдәби марафонда катнашучыларның 46 нчы төркеме 27 гыйнварда Казандагы Габдулла Тукай музеенда очрашып фикер алышкан. “Шәрәфле кунак – Татарстанның халык язучысы Рабит Батулла, һәрвакыттагыча, тәнкыйди эчтәлекле һәм кызыклы чыгышы белән аралашуга тагын да мәгънәлерәк, күркәмрәк төс бирде”, – дип хәбәр итә әдәби марафончылар.
Очрашуда сүз туган телебез, татар китабы язмышы турында барган. Әдәби марафонны тагын да камилләштерү юллары турында да фикер алышканнар.
Чарада Дөньякүләм “Әдәби марафон”ны оештырган һәм аның эшчәнлегенә җитәкчелек итүче Раил Гатауллин, музейның өлкән фәнни хезмәткәре Лена Тябина, шагыйрәләр Сания Әхмәтҗанова, Галия Гайнетдинова, 46 нчы төркем әйдаманы Гөлнара Гатауллина һәм бер төркем әдәби марафончы катнашкан.
2024 ел – Россиядә Гаилә елы уңаеннан Татарстан Республикасы Рәисе каршындагы Татар телен һәм Татарстан Республикасында яшәүче халыклар вәкилләренең туган телләрен саклау һәм үстерү мәсьәләләре комиссиясе «Казан утлары» журналы редакциясе белән берлектә каләм ияләре һәм мәктәп укучылары арасында «Оясында ни күрсә…» дигән әдәби бәйге игълан итә.
Әлеге конкурсның максаты: җәмгыятьтә гаилә институтының ролен ныгыту, традицион кыйммәтләрне саклау, диелә «Казан утлары» хәбәрендә.
Татар халкы ныклы гаиләләре, тамырлары ерак гасырларга тоташкан нәсел-нәсәбе белән көчле. Нәкъ менә гаиләдә кешенең шәхесе, дөньяга карашы, фәлсәфи күзаллаулары, аның рухи-әхлакый идеаллары формалаша. Татар халкының рухият тарихына күз салсак, аның нигезен беренче чиратта гаилә тәшкил иткәнлегенә инанабыз. Кош – канаты, гаилә татулыгы белән көчле, ди халык мәкале. Әлеге бәйге ныклы, тату нәселләр, гаиләләр турындагы әдәби әсәрләргә багышлана, ди оештыручылар.
Конкурс бер турда 2024 елның 1 февраленнән 10 декабренә кадәр үткәрелә. Җиңүчеләрне игълан итү һәм бүләкләү 2024 елның 18 декабрендә була. Әсәрләр татар телендә язылган, моңа кадәр массакүләм мәгълүмат чаралары басмаларында, аерым җыентыкларда басылмаган булырга тиеш. Әсәрләрнең саны чикләнми.
Катнашучылар үзләренең эшләрен электрон почта аша юллый яки «Казан утлары» журналы редакциясенә электрон рәвештә китереп бирә ала. Шунда ук катнашучылар үзләре турында кыскача мәгълүмат, фото һәм «Казан утлары»на 2024 елның 1 яки 2 яртыееллыгына язылу турындагы квитанция фотосын (скан вариантын) да беркетергә тиеш.
ПРЕМИЯЛӘР
«Повесть» номинациясе
«Хикәя» номинациясе
«Шигырь» номинациясе (мәктәп укучылары арасында)
«Повесть» һәм «Хикәя» номинацияләрендә катнашкан иң яхшы әсәрләр – журналда, «Шигырь» номинациясенә килгән әсәрләр журнал сайтында дөнья күрәчәк. Бәйге йомгаклары турындагы мәгълүмат «Казан утлары» журналы сайтында урнаштырыла.
https://tatar-inform.tatar
8 нче гыйнвар көнне Тукай районы Калмия авылы китапханәсендә, язучы Факил Сафин һәм ,,Көмеш кыңгырау” гәҗите журналистлары белән бик матур эчтәлекле очрашу узды. Бу кичәдә Калмия укучылары катнашты. Балалар Факил Сафинның шигырьләрен сөйләделәр. Язучы балаларга китапларын бүләк итте.
Калининград шәһәренең А.А. Леонов исемендәге китапханәсендә фронтовик шагыйрь Фатих Кәримнең тууына 115 ел тулуга багышланган әдәби очрашу булды.
Төркиядә Татар шигърияте антологиясе басылып чыкты. Җыентыкка 12 татар шагыйре – Дәрдемәнд (Закир Рәмиев), Сәгыйть Рәмиев, Габдулла Тукай, Хәсән Туфан, Һади Такташ, Муса Җәлил, Саҗидә Сөләйманова, Илдар Юзеев, Ренат Харис, Равил Фәйзуллин, Мөдәррис Әгъләм, Зөлфәт әсәрләре кергән. Антологиянең җаваплы мөхәррире – танылган галим-тюрколог, филология фәннәре докторы, Эгей университеты галиме Мостафа Өнәр.
Хөрмәтле дуслар!
Бүген яңа #ӘдәбиМарафон сезонына старт бирелә. Яңа сезон әдәби әйдаманнарны барлаудан башланып китәчәк.
Гомумән, “Әдәби марафон” проектының яңа нигезләмәсе, яңа кагыйдәләре, яңа тасвирламасы/аңлатмасы булдырылды. Алар белән сез https://tat-i.net/tt/adabi-marafon-2024 сылтамасы буенча күчеп таныша аласыз.
Үзендә лидерлык сыйфатлары тойган, бу сыйфатларны тагын да яхшыртырга теләгән – Әдәби әйдаман булырга теләгән әдәбият сөючеләрне https://vk.com/adabimarathon адресы буенча катнашырга чакырабыз.
20 декабрьдә ТР Рәисе каршындагы Татар телен һәм Татарстан Республикасында яшәүче халыклар вәкилләренең туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе белән «Татмедиа» АҖ филиалы «Казан утлары» журналы редакциясе берлектә оештырган «Сез иң гүзәл кеше икәнсез!» дигән татар телендәге әдәби әсәрләр конкурсына йомгак ясалды.
Бәйгегә укытучы, мөгәллим, татар мәгарифе, мәктәп тормышына багышланган текстлар кабул ителгән. Аның географисе шактый киң: конкурска Төркия, Сирия, шулай ук Татарстан, Удмуртия, Башкортстан, Чуваш Республикаларыннан һәм Ульян өлкәсеннән авторлар катнашкан.
Җиңүчеләрне бүләкләү тантанасында Гөлүсә Батталованың «Чыра» хикәясеннән өзек укылды. Хикәя тулы күләмдә «Казан утлары» журналының гыйнвар санында басылып чыгачак.
Җиңүчеләр
Хикәя» номинациясе:
Кызыксындыру бүләге:
«Повесть» номинациясе:
Кызыксындыру бүләге:
«Сез иң гүзәл кеше икәнсез» бәйгесенең мәктәп укучылары арасында җиңүчеләр:
Кызыксындыру бүләге:
Җиңүчеләргә акчалата премияләр тапшырылды.
14 декабрьдә Татарстан Милли китапханәсендә урнашкан MOÑ театр мәйданчыгында язучы, Татарстанның халык шагыйре, җәмәгать эшлеклесе Разил Вәлиевкә багышланган кичә булды.
«Кич утыру» дип исемләнгән кичәдә язучылар – Ркаил Зәйдулла, Ләбиб Лерон, Газинур Морат катнашты.
17 декабрь, 17:00 сәгатьтә Татар китабы йортында бөек шагыйрь Мәүлана Җәлалетдин Румига багышланган кичә үткәрелә.
Руми — бөек фарсы шагыйре, суфи шәехе. Аның иҗаты һәм рухи эшчәнлеге дөньякүләм әһәмияткә ия. Шигырьләре күп телләргә тәрҗемә ителгән. Мөселман дөньясында Руминың мирасы аеруча кадерләнә.
Ел саен 17 декабрьдә Төркиянең Конья шәһәрендә һәм дөньяның төрле почмакларында Румины искә алу чаралары үткәрелә. Мәүлана 1273 елның 17 декаюбрендә вафат булган, ягъни, укучылары әйтүенчә, Аллаһ белән очрашкан. Бу уңайдан үткәрелә торган тантаналар Шәб-и Арус дип йөртелә.
Татар китабы йортында узачак Руми кичәсендә шагыйрьнең иҗатыннан өзекләр төрле телләрдә укылачак. Кич буена нәй тавышлары яңгыраячак – борынгы уен коралында музыкант һәм диннәр белгече Спиридон Мелас уйнаячак.
Рәхим итегез!
13 декабрь көнне Татарстан Республикасы Фәннәр академиясенең Г. Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институтында танылган язучы Чыңгыз Айтматовның 95 еллык юбилее уңаеннан «Чыңгыз Айтматов иҗаты – төрки халыкларны бәйләп торган мирас» темасына түгәрәк өстәл утырышы булды.
Чарада Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла, танылган галимнәр Ким Миңнуллин, Әлфәт Закирҗанов, Азат Ахунов, Фоат Галимуллин, Фәүзия Бәйрәмова, Кыргызстан галимәләре (онлайн) Замира Дербишева, Әнисә Бикбулатова, Аида Курбатова, Татарстан Республикасында кыргыз милли- мәдәни автономиясе рәисе Байшенбәк Мукәнбатов, Кукмарадан туган төбәкне өйрәнү музее директоры Рамилә Хәсәнова һәм башкалар чыгыш ясады.
12 декабрь көнне “Әлмәт” иҗтимагый-мәдәни үзәгендә «Татнефть» хәйрия фондының «Рухият» программасы кысаларында чыккан китапларны тәкъдим иттеләр.
Быел программа ярдәмендә дөнья күргән җиде китап тәкъдим ителде:
Әлфәт Закирҗановның (Казан) «Театр – серле дөнья: әңгәмәләр, очерклар, бәяләмәләр» китабы (татар телендә);
Александр Маловның (Казан) «Из глубин памяти» повестьлар һәм хикәяләр җыентыгы (рус телендә);
Мөнҗия Хәлимованың (Нижнекамск) «Тылсымлы таяк» балалар өчен шигырьләр җыентыгы (татар телендә);
Ризаэтдин Фәхретдиннең «Мәшһүр хатыннар» библиографик җыентыгы (татар телендә);
Зинаида Захарованың (Әлмәт) «Маҗаралы хәлләр» балалар өчен хикәяләр җыентыгы (татар телендә);
«Әдәби офыклар» Татарстанның көньяк-көнчыгыш шагыйрь һәм язучыларының әсәрләре җыентыгы (татар һәм рус телләрендә);
«Бакый Урманче. Шәхес һәм иҗат» мәкаләләр, истәлекләр, шигырьләр, хатлар, документлар һәм көндәлек язмалары җыентыгы (татар телендә).
12 декабрьдә Казанда Татар китабы йортында язучы Чыңгыз Айтматовның 95 еллыгына багышланган кичә узачак.
Ул үзенең әсәрләрен кыргыз һәм рус телләрендә яза. Берничә тапкыр Нобель премиясенә тәкъдим ителә. Аның әсәрләре еш кына экранизацияләнә, ә «Ак пароход» повесте буенча фильм Берлин һәм Венециядә халыкара кинофестивальләрдә күрсәтелә.
Очрашуда 2018 елда кыргыз режиссеры Бакыт Карагулов төшергән «Айтматов дөньясы» документаль фильмы күрсәтеләчәк. Фильмнар Казанда һәм Татарстан Республикасының Кукмара районында, язучының әнисенең бабасы туган авылында төшерелә.
Кичә 17 сәгатьтә Казан, Островский урамы, 15, Татар әдәбияты тарихы музее һәм Шәриф Камалның мемориаль фатиры адресы буенча узачак. Керү ирекле.
7 декабрь көнне Аксубай район мәдәният йортында VIII зональ бәйге “Хәсән Туфан укулары” үтте. Жюри әгъзалары Язучылар берлеге рәисе урынбасары Рифат Җамал, язучы Рушания Низамова катнашучы балаларны бәяләделәр. Бәйгедә 108 бала катнашты.
Бер төркем язучылар Әлмәтнең Туган якны өйрәнү музеенда Р. Фәхретдин исемендәге татар гимназиясе укучылары белән очрашты.
Чистай шәһәрендә яшүсмерләрнең язучы Кояш Тимбикова исемендәге VII төбәкара фәнни-эзләнү укулары уза. Әлеге чарада Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Илсөяр Иксанова, шагыйрьләр Фирүзә Җамалетдинова һәм Фәнил Гыйләҗев катнаша.
5 декабрьдә шагыйрә Йолдыз Миңнуллина Уфаның “Заман” ресторанында татар яшьләрен әдәби кичәгә җыйды.
Шагыйрә ике сәгать буе шигырьләр сөйләде. Ислам Вәлиев кичәнең музыкаль бизәлешен тәэмин итте. Чараның азагында Йолдыз Миңнуллина белән җанлы аралашу булды. Кичәгә керү алдан теркәлү аша оештырылган иде. Аншлаг белән узган чарада “Татар-информ” хәбәрчесе дә катнашты.
“Караван Медиа Групп” оешмасы җитәкчесе Илсур Ихсанов Бөтендөнья татар конгрессының Башкортстандагы вәкиллеге ярдәмендә оештырды.
“Башкортстанның татар яшьләрен Йолдыз Миңнуллина белән якыннанрак таныштырырга теләдек, чөнки аның шигырь язу стиле башкалардан аерылып тора һәм ул яшьләргә кызыклы. Күреп торасыз, күп кеше килде”, – диде Илсур Ихсанов.
Йолдыз Миңнуллина Уфада үз гомерендә икенче тапкыр чыгыш ясаганын әйтте. Ул Башкортстан башкаласында тәүге тапкыр студент елларында “Әллүки” төркеме белән килгәч шигырьләр укыган булган. “Бу юлы нык каушадым, курыктым, чөнки Казаннан читтә үземә генә зур аудитория тотарга туры килде”, – диде шагыйрә. Тамашачыга аның каушавы яки дулкынлануы сизелмәде.
Уфадан Энҗе һәм Артур Ягафаровлар әдәби кичәгә сабый кызлары Әминәне дә ияртеп килгән иде. Кызчык кичә азагында татарча шигырь сөйләп, тамашачыларның күңелен тагы да күтәрде. “Балабыз “Нур” театры студиясенә йөри. Шигырен шунда өйрәнде һәм бүген беренче мәртәбә сәхнәдән сөйләде. Йолдызның иҗаты белән күптәннән кызыксынам”, – диде Энҗе Ягафарова.
tatar-inform.tatar
Кәрим Тинчурин исемендәге Татар дәүләт драма һәм комедия театры «Идел» журналы белән берлектә «Язга хәтле яз» дип аталган төбәкара драматургия конкурсын игълан итә. Бәйгедә җиңгән авторның әсәре 2024 елда Тинчурин театры сәхнәсендә куелачак.
Проектның максаты – драматургиядә яшьләр арасында яңа исемнәрне ачу, татар театры өчен яңа әсәрләр иҗат итү, яшьләр арасында драматургларны үстерү, тәрбияләү. Бәйгедә 18 яшьтән 35 яшькә кадәр (35 яшь тулганнарны да кертеп) булган авторлар катнаша. Гаризаларны 2023 елның 15 декабренә кадәр tinchurinteatr1933@gmail.com һәм Idel-kazan@mail.ru адреслары буенча җибәрергә кирәк, дип хәбәр итә Тинчурин театры матбугат хезмәте.
Конкурска татар телендә язылган оригиналь пьесалар кабул ителә. Һәр автор, күп дигәндә, өч пьеса җибәрә ала. Бәйгенең укыту программасы 2023 елның 20 декабрендә узачак. Әзер эшләр 2024 елның 15 мартына кадәр кабул ителә. Озын исемлек (лонг-лист) 30 мартка кадәр билгеле була. Кыска исемлек (шорт-лист) 15 апрельгә кадәр игълан ителә. Җиңүчеләрне бүләкләү тантанасы 2024 елның 30 апрелендә үткәрелә, диелә хәбәрдә. Җиңүче авторның пьесасы буенча спектакль Тинчурин театры сәхнәсендә куелачак. Пьесаның өзекләре «Идел» журналында басылачак.
Чаллыда әдәбият көннәре кысаларында Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла, Берлекнең Чаллы бүлеге җитәкчесе Факил Сафин, язучылар Әнвәр Шәрипов, Алинә Хәбибуллина 29нчы гимназия укучылары белән очрашты.
Ләбиб Лерон, Газинур Морат, Вахит Имамов, Илсөяр Иксанова, Илфак Ибраһимов, Фатиһ Кутлу, Равилә Шәйдуллина, Әлфәт Закирҗанов, Ленар Шәех, Рафис Корбан, Данил Салихов һ.б. язучылар Чаллы бүлегендәге каләмдәшләре белән берлектә, шулай ук, шәһәрнең төрле мәктәпләрендә очрашуларда булды.
14 декабрьдә, 19.00 сәгатьтә Татарстан Милли китапханәсендә урнашкан MOÑ театр мәйданчыгында язучы, Татарстанның халык шагыйре, җәмәгать эшлеклесе Разил Вәлиевкә багышланган кичә була. «Остазлар турында остазлар» дип исемләнгән кичәдә язучылар – Ркаил Зәйдулла, Ләбиб Лерон, Газинур Морат катнаша. Модератор – Баязит Зәйдуллин.
«Разил Вәлиев – кем булган? Нәрсә турында язган? Ни әйтергә теләгән? Йөрәкләрдә нинди эз калдырган? Бу сорауларга җавапларны «Остазлар турында остазлар» дип исемләнгән кичәдә бергә эзләрбез», – дип хәбәр итте «Татар-информ»га MOÑ мәйданчыгы матбугат хезмәте.
«Урамда утлар кабынганчы, өстәлдә чәйләр суынганчы, рәхәтләнеп сөйләшеп утырганыгыз бармы сезнең? Кич утыру – халкыбызның бер гадәте генә түгел. Ул кышкы салкыннан өшегән күңелне җылытып, йөрәкнең бер почмагында кадерләп саклаган хатирәләрне уята торган очрашу. Бүгенге яшьләр кич утыруны «подкаст» форматына охшатыр иде. Чөнки мондый очрашулар вак-төяк хәлләрне сөйләшүдән башланып китә дә, бер-ике сәгатьтән инде адәм баласының башы җитмәс катлаулы мәсьәләләр турында бәхәсләр башлана… Сезне дә шундый ихлас әңгәмәдә катнашырга чакырабыз», – диелә хәбәрдә.
Проект мәдәни инициативалар Президент фонды ярдәмендә гамәлгә куела. Кичәдә катнашу өчен шушы сылтама буенча теркәлү сорала.
tatar-inform.tatar
1 декабрь көнне Минзәләнең С.Өметбаев исемендәге татар дәүләт театры бинасында шагыйрә, танылган җырлар авторы, Г.Тукай исемендәге дәүләт бүләге иясе Гөлшат Зәйнашеваның 95 еллыгына багышланган тантаналы кичә узды. Чарада Г.Зәйнашева исемендәге фестиваль җиңүчеләре бүләкләнде. Бу фестиваль унынчы тапкыр үткәрелеп, республикакүләм уза. Тантанада Актаныш, Сарман, Мөслим, Минзәлә, Тукай, Саба, Яр Чаллы төбәкләреннән нәфис сүз осталары һәм җырчылар катнашты. Шулай ук язучылар Факил Сафин, Әлфия Ситдыйкова, Лилия Гыйбадуллина да чыгыш ясадылар.
3 декабрь көнне Татар китабы йортында «Иделем акчарлагы» яшь язучылар бәйгесенең җиңүчеләрен бүләкләү тантанасы узды. Быел бәйгедә барлыгы 68 кеше катнашкан.
«Иделем акчарлагы» яшь язучылар бәйгесе Татарстан Республикасы Яшьләр эшләре министрлыгы, Татар федераль милли-мәдәни автономиясе һәм «Идел» яшьләр үзәге тарафыннан уздырыла.
Чараның төп максаты: татар телендә иҗат итүче яшь язучылар, шагыйрьләр, драматургларны барлау, аларны берләштерү һәм иҗатларын активлаштыру.
Яшь иҗатчыларның эшләрен бәяләүчеләр исемлегендә “Казан утлары”ның баш мөхәррире Рөстәм Галиуллин, Татарстан китап нәшриятының баш мөхәррире Ленар Шәех, Балалар һәм яшүсмерләр редакциясе мөхәррире Рифат Сәлах, Татарстан китап нәшрияты медиа-продюсеры Гөлүсә Закирова, әдәбият галиме, тәнкыйтьче, педагог Әлфәт Закирҗанов, язучы, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе Галимҗан Гыйльманов.
Җиңүчеләр исемлеге.
«Поэзия» номинациясе:
Гран-при – Гөлзилә Фәхретдинова (Балтач районы)
14 яшьтән алып 17 яшькә кадәрге авторлар:
1 урын – Рәйсә Абдуллина (Балтач районы)
2 урын – Алинә Шәехова (Актаныш районы)
3 урын – Ильсур Мифтахов (Әлмәт районы)
18 яшьтән алып 30 яшькә кадәрге авторлар:
1 урын – Адилә Әхмәтҗанова (Арча районы)
2 урын – Айрат Шамс (Мөслим районы)
3 урын – Альбина Саетова (Актаныш районы)
3 урын – Айзат Вахитов (Саба районы)
Кызыксындыру бүләге – Ильяс Хаҗиев (Кукмара районы)
«Проза» номинациясе:
14 яшьтән алып 17 яшькә кадәрге авторлар:
1 урын – Әмир Фәрхуллин (Мамадыш районы)
2 урын – Зилә Гайнуллина (Алабуга районы)
3 урын – Ләйлә Нуриева (Актаныш)
18 яшьтән алып 30 яшькә кадәрге авторлар:
1 урын – Гөлфия Галәветдинова (Арча районы)
2 урын – Ихтыяр Кыямов (Казан)
3 урын – Айлия Хаҗиева (Саба районы)
«Балалар әдәбияты» номинациясе:
1 урын – Исламия Халикова (Лаеш районы)
2 урын – Таңчулпан Гыйлаҗова (Теләче районы)
3 урын – Ләйсән Абдрахманова (Кайбыч районы)
Кызыксындыру бүләге – Айзилә Абдрахманова (Кайбыч районы)
«Драма» номинациясе:
2 урын – Айрат Шамс (Мөслим районы)
3 урын – Ралина Хәбирова (Әгерҗе районы)
Татар-башкорт әдәби багланышларын үстерүгә керткән өлеше өчен, Айгиз Баймөхәммәтов Татарстан Республикасы Язучылар берлегенең «Әдәби хезмәттәшлек өчен» медале һәм «ТАТМЕДИА» АҖ генераль директорының Рәхмәт хаты белән бүләкләнде.
30 ноябрьдә Туфан Миңнуллин исемендәге Түбән Кама татар дәүләт драма театрында «Җидегән чишмә» әдәби-музыкаль берләшмәсе кысаларында «Үткәннәр көннәр тавышы» дип исемләнгән театральләштерелгән зур тамаша гөрләп үтте. Ул театрның 35 нче юбилей сезонына багышланган иде. Иҗат кичәсе төрле еллардагы спектакльләрдән өзекләр, шигырьләр, җырлар, үткән көннәр турында истәлекләр белән үрелеп барды. Чарада Татарстан Язучылар берлеге рәисе, Татарстанның халык шагыйре Ркаил Зәйдулла, танылган язучылар Илсөяр Иксанова, Ләбиб Лерон, Хәбир Ибраһим катнашты.
29 ноябрьдә Түбән Каманың Г.Тукай исемендәге үзәк китапханәсендә күренекле язучы ТРның Г.Тукай исемендәге дәүләт, М.Шолохов исемендәге, Төркиянең халыкара әдәби премияләре иясе РИНАТ МӨХӘММӘДИЕВ белән очрашу булып узды. Очрашуны Татарстан Республикасы Милли китапханәсе һәм Тукай исемендәге Үзәк китапханә оештырды.
Җылы шартларда узган чара зыялы шәхеснең истәлекләре, телебезгә, мәдәниятебезгә битараф булмаган укытучылар, мәдәният хезмәткәрләре, аксакаллар һәм язучылар тарафыннан зур кызыксыну белән кабул ителде. Милләтебез язмышы өчен бик тә мөһим булган һәр проблемага үз фикере-карашы булган Ринат әфәндене зал 2 сәгать буена тын да алмыйча тыңлады, һәр сүзен күңеленә йотып барды. Чараны Илһам Хисматуллинның матур җырлары, Флер Гайнемөхәммәтовның тальян көйләре бизәде.
30 ноябрьдән 3 декабрьгә кадәр Мәскәүдә «Нон-фикшн» төрле жанрдагы интеллектуаль әдәбият ярминкәсе узачак. Чарада Татар китап нәшрияты да үз бестселлерларын тәкъдим итәр дип көтелә.
Ярминкәдә Россиядән һәм якын чит илләрдән 340 нәшрият катнашачак. Китап сатудан тыш, анда традицион рәвештә лекцияләр, түгәрәк өстәлләр, яңа әсәрләрне тәкъдим итү һәм язучылар белән очрашулар узачак.
Ярминкәне үткәрү урыны: Мәскәү шәһәре, Ильинка урамы, 4 йорт, «Гостиный двор» комплексы. Ярминкә программасы турында тулырак мәгълүматны сайтта табарга мөмкин.
tatar-inform.tatar
Бүген бер төркем язучылар Татарстанның халык шагыйре Шәүкәт Галиевнең тууына 95 ел тулуга багышланган юбилей чараларында катнашу өчен Апас районына килде.
Программада Апас район үзәгенең бер урамына Шәүкәт Галиев исеме бирелү, әдипнең туган авылы Олы Бакырчыда музейда һәм мәдәният йортында тантаналы кичә уздыру, әдәбият сөючеләр белән очрашулар каралган.
Чараларда Татарстан язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла, Татарстанның халык шагыйре Равил Фәйзуллин, Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Ләбиб Лерон, язучылар Хәбир Ибраһим, Рафис Корбан, Галимҗан Гыйльманов, Гөлүсә Закирова, шагыйрьләр Йолдыз Шәрәпова, Ленар Шәех, Фәнил Гыйләҗев катнаша.
27 ноябрьдә Балык Бистәсе район үзәк китапханәсендә Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, Саҗидә Сөләйманова исемендәге әдәби премия лауреаты, шагыйрә, публицист Фәүзия Солтанның (Галиуллина) иҗат кичәсе узды. Кичәдә Язучылар берлеге рәисе урынбасары, шагыйрь Рифат Җамал, Татарстанның халык язучысы Тәлгат Галиуллин, шагыйрә Рәсимә Гарифуллина, Татарстанның атказанган артисты Азат Тимершәех катнашты. Шагыйрәне район администрациясе башлыгы исеменнән мәгариф бүлеге җитәкчесе Илсур Садыйков, мәдәният бүлеге җитәкчесе Лилия Кәримуллина, Татар конгрессының Балык Бистәсе бүлеге җитәкчесе Эльвира Касыймова, Үзәк китапханә мөдире Рәхимә Рәшитова, районның татар теле һәм әдәбияты укытучылары исеменнән Рәмзия Мингалиева тәбрикләде. Юбилярның җырларын якташлары Индира Илалова, Рәмилә Сөнгатуллина башкардылар. Кичәне Күгәрчен авылыннан Лилия Кәримуллина һәм Гөлфирә Кәлиева алып барды.
24 нче ноябрь көнне Ижевск шәһәренең Халыклар дуслыгы йортында Удмуртиядә яшәп иҗат итүче язучыларның юбилейлары уңаеннан “Чын күңелдән” дип исемләнгән әдәби-музыкаль кичә һәм “Яңарыш” гәҗите каршында эшләп килүче Риза Шәфи исемендәге “Балкыш” әдәби берләшмәсе әгъзалары катнашында түгәрәк өстәл узды.
Чараларда Казаннан килгән кунаклар – Татарстан Республикасы Язучылар берлеге рәисе урынбасары, шагыйрь Рифат Җамал, Бөтендөнья татар конгрессының Россия регионнарындагы татар массакүләм мәгълүмат чаралары белән эшләү бүлеге җитәкчесе, шагыйрь Булат Ибраһим да катнашты.
Кичә барышында 80 яшен тутырган язучы Гыймран Сафинга һәм 70 яшьлеген уздырган әдип Әлфирә Низамовага Татарстан Язучылар берлегенең Рәхмәт хатлары тапшырылды.
Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Рифат Җамал һәм Бөтендөнья татар конгрессының массакүләм мәгълүмат чаралары белән эшләү бүлеге хезмәткәре, шагыйрь Булат Ибраһим “Яңарыш” газетасының эшчәнлеге белән танышып, кунак булып киттеләр. Соңрак Татарстан кунаклары һәм җирле язучылар катнашында түгәрәк өстәл артында сөйләшү булды.
Төркиядә Башкорт шигърияте антологиясе басылып чыккан. Басманы Анкарадагы Төрки телләр институты чыгарган. Антологиянең җаваплы мөхәррире — танылган галим-тюрколог, полиглот, филология фәннәре докторы, Эгей университеты галиме Мостафа Онер. Бу хакта Башкортстан Язучылар берлегендә хәбәр иттеләр, дип яза «Башинформ».
Басмага 13 башкорт шагыйре — Мәҗит Гафури, Сәйфи Кудаш, Шәехзадә Бабич, Кадыйр Даян, Наҗар Нәҗми, Мостай Кәрим, Муса Гали, Әнгам Атнабаев, Рәми Гарипов, Равил Бикбаев, Сафуан Әлибаев, Кадим Аралбаев, Гөлфия Юнысова әсәрләре кергән.
Антологиядә һәр шагыйрьнең шигырьләре башкорт һәм төрек телләрендә бирелгән. Моннан тыш, һәр язучының иҗаты турында фән докторы, башкорт тел белеме буенча күп кенә китаплар авторы Морат Узҗахинның фәнни мәкаләләре дә кертелгән.
«Хәзер милли әдәбиятны популярлаштыруга юнәлдерелгән күп проектларны тормышка ашырабыз. Бу яктан антология бастырып чыгару безнең өчен мөһим вакыйга булып тора. Киләсе елга әлеге басманы тәкъдим итү планнары бар», – дип билгеләп үтте Башкортстан Язучылар берлеге рәисе, Башкортстан Корылтае депутаты Айгиз Баймөхәммәтов.
tatar-inform.tatar
17-18 ноябрьдә Пенза өлкәсе Татар Кынадысы авылында Гадел Кутуйның тууына 120 ел тулу уңаеннан “Гадел Кутуйның иҗат мирасы” семинары үтте. Анда рәсми затлар, татар теле укытучылары катнашты. Татарстан Язучылар берлеге исеменнән прозаик, Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре Рахман Шәфигуллин чыгыш ясады һәм истәлекле бүләк тапшырды.
Ульяновск шәһәренең милли китапханәсендә Татарстан язучылары Газинур Морат һәм Рифат Җамал белән очрашу узды. Алар залдагыларга үз әсәрләрен укып, сорауларына җавап бирделәр.
Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Рифат Җамал Ульяновск өлкәсендә яшәп иҗат итүче шагыйрь Шәфикъ Иматдиновка Берлекнең «Әдәбияттагы хезмәттәшлеге өчен» күкрәк билгесен тапшырды. Димитровградта яшәүче шагыйрә Гөлсинә Ханәфи Татарстан Язучылар берлегенең шәрәфле әгъзасы итеп кабул ителде.
22 ноябрьдә Г.Тукай исемендәге Татар дәүләт Филармониясендә Татарстанның халык шагыйре Роберт Миңнуллинның тууына 75 ел тулу уңаеннан искә алу кичәсе узачак. Башлана 18.30 сәгатьтә. Белешмәләр өчен телефон: 236-97-71
Менделеевскида Татарстан Республикасы Дәүләт Советы Рәисе урынбасары, Татарстан Республикасы Рәисе каршындагы татар телен һәм халыкларын саклау һәм үстерү комиссиясе рәисе Марат Әхмәтов һәм Татарстан Дәүләт Советы депутаты Марсель Мингалимов ярдәме белән «Мирас» татар гимназиясенең яңартылган бинасы ачылды. Тантанада Татарстанның халык шагыйре, Татарстан Язучылар берлегенең әдәби консультанты Газинур Морат, Татарстанның халык артисты Зәйнәб Фәрхетдинова, язучылар Факил Сафин, Лилия Гыйбадуллина катнашты.
Татар китабы йортында «Шәхесләребез» сериясендә дөнья күргән «Шәриф Камал» фәнни-популяр басмасын тәкъдир итү чарасы була. Бу – татар әдәбияты классигы Шәриф Камал турында 83 елга беренче тапкыр язылган монографик җыентык. Китап 2023 елда «Татнефть» компаниясенең Хәйрия фонды ярдәме белән «Җыен» фонды тарафыннан бастырылган.
Китапны 2021 елда әзерләнә башлады. Бу эштә татар әдәбияты тарихы музее һәм Милли музей хезмәткәрләре катнашты. Китапка Шәриф Камалның сирәк билгеле һәм моңарчы басылмаган әсәрләре, аның хатлары, көндәлекләре, гаилә архивыннан документлар һәм фотосурәтләр, шулай ук замандашларның язучы турында истәлекләре кертелгән. Китап материалларының күп өлешен беренче тапкыр фәнни әйләнешкә кертелгән чыганаклар тәшкил итә.
Шәриф Камалның иң әүвәл иҗат иткән шигырьләре аеруча зур кызыксыну уята. Алар 1906 елда Санкт-Петербургта «Сада» җыентыгында басылып чыга. Шуннан бирле Ш.Камал шигырьләренә иҗатын өйрәнүче галимнәр генә мөрәҗәгать итә, ә гади укучылар татар классигының үзенчәкле, публицистик дип әйтерлек шигърияте белән танышу мөмкинлегеннән мәхрүм була.
Шәриф Камалның гаиләсе өчен җан атып яши торган әти кеше булуы хатларында ачык чагыла. Китапта Ш.Камалның бай эпистоляр мирасыннан сайланган хатлар бирелгән. Беренче тапкыр көндәлекләре һәм сәяхәтләрдә алып барылган язмалары да урнаштырылды.
Китапны әзерләүдә Милли музей хезмәткәрләре, Байгилдиевләр гаиләсе вәкилләре, әдәбият галимнәре һәм язучылар катнашты. Кереш сүзне филология фәннәре докторы, профессор, Татарстан Фәннәр академиясенең хакыйкый әгъзасы Дания Заһидуллина язды. Басманың фәнни мөхәррире — шагыйрь һәм язучы Разил Вәлиев (1947 — 2023). Китапны төзүчеләр — Татар китабы йорты мөдире Айдар Шәйхин һәм музейның өлкән фәнни хезмәткәре Гөлназ Җиһангирова.
Китапны тәкъдир итү 15 ноябрьдә 14:00 сәгатьтә булачак. Керү ирекле.
Казан, Островский урамы, 15 йорт.
Элемтә өчен: 843 590-80-67
9 ноябрь көнне Татарстан Язучылар берлегенең Яр Чаллы бүлегендә Факил Сафинның “Иҗат” студиясе утырышы булды. Студия утырышында язучылардан Сирень Якупова, Әлфия Ситдикова, Лилия Гыйбадуллина, Айзирә Имамова, Гөлназ Нуриева, “Мәйдан” җурналы баш редакторы Ризидә Гасыймова, “Ләйсән” әдәби берләшмәсе җитәкчесе Роза Хәмидуллина, “Ак каурыйлар” әдәби берләшмәсе җитәкчесе Гөлия Вагыйзова, яшь язучылар, иҗатка тартылучы Яр Чаллы, Түбән Кама, Алабуга югары уку йортлары студентлары, югары сыйныф укучылары һәм татар теле, әдәбият укытучылары катнашты.
Факил Сафин студия эшчәнлеге хакында сөйләде. Яр Чаллы Башкарма комитеты Яшьләр эшләре бүлеге белгече Надежда Гәрәева яшь талантларга шәһәр хакимияте һәм Яшьләр эшләре министрлыгы тарафыннан грантлар, бәйгеләр турында аңлатты. Шагыйрь Лилия Гыйбадуллина мастер-класс үткәрде. Яшь иҗатчылар үзләренең әсәрләре белән таныштырдылар, күп санлы сорауларына җентекле җаваплар алдылар. Мондый очрашулар ай саен булачак.
Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы Айгөл Әхмәтгалиева КФУ студентлары белән очрашты. Студентлар язучы белән КФУның уку программасына кергән “Туташ” романы турында фикер алыштылар. Соңыннан бергәләп Кариев театры куйган “Яратып туялмадым” спектаклен карадылар.
Казахстанның Сәмәй шәһәрендә Советлар союзы герое, каһарман-шагыйрь Муса Җәлилгә бюст ачылды. Бюст ачылышында Бөтендөнья татар конгрессының Милли шура рәисе Васил Шәйхразыев катнашты.
“Тарих турында сөйләгәндә Советлар союзын искә алабыз. Бөек җиңү барлык советлар халкын берләштерә. Бөек Ватан сугышында һәр халыкның максаты бер иде, җиңүгә бергә ирештек. Казахлар белән без бертуганнар кебек яшәдек, шулай дәвам итәр. Монда чәк-чәк, бавырсак, бишбармаклар барысы бергә бәйләнгән, сез монда рәхәтләнеп гөрләп яшисез”, – диде ул.
Абай өлкәсе җитәкчесе хакиме урынбарасы Шалкар Байбеков киләсе елда Татарстанда Абайга һәйкәл ачылачагын әйтте. “Татарстан белән сәүдә, икътисади мөнәсәбәтләр ныгый. Киләсе елда Казанда Абай бюстын ачарбыз дип өметләнәм, ел ахырына кадәр безнең делегация Татарстанга барачак”, – диде ул.
Озак еллар укытучы булып эшләгән Рәшидә Хәсәнова Җәлилнең тормыш юлы, иҗаты турында сөйләде. “Сез безне ерак дип уйлыйсыз, әмма без бик якын. Без Татарстанга карап, аның нурын алып яшибез”, – диде ул.
Бюст артында наратлар утыртылды.
https://tatar-inform.tatar
7 ноябрь көнне Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры сәхнәсендә Марсель Сәлимҗанов исемендәге Республика премиясен тапшыру тантанасы узды.
Татарстан Республикасының театр сәнгатенә зур өлеш керткәне һәм күпкырлы иҗади эшчәнлеге өчен әлеге премиягә Татарстанның сәнгать эшлеклесе, драматург Мансур Гыйләҗев һәм Татарстанның сәнгать эшлеклесе, драматург, режиссёр Илгиз Зәйниев лаек булды.
Каләмдәшләребезне әлеге мәртәбәле премиягә ия булулары белән тәбрик итәбез!
Мәрхүм Самосырово мөселман зиратына җирләнде.
2023 елның 5 ноябрендә, озакка сузылган каты авырудан соң, 74 яшендә, язучы, шагыйрь, журналист, җәмәгать эшлеклесе, Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре Дамир Минсәгыйрь улы Гыйсметдинов бакыйлыкка күчте.
Дамир Гыйсметдин язучы-сатирик һәм күпсанлы эстрада җырлары, шулар арасыннан аеруча “Гомер уза” (Илгиз Мәҗитов көе), “Күңелең сынмасын” (Ваис Байрамов көе) һ. б. авторы буларак татар кешесенең күңелен яулаган шәхес.
Ул юмор-сатира әсәрләре тупланган өч китап авторы («Өметсез шайтан», 1990; «Әйтсәм әйтим», 1999; «Атта да, тәртәдә дә…», 2007); шулай ук төрекчәдән тәрҗемә китаплары авторы буларак та укучыларга таныш.
2002 елдан ТР Язучылар берлеге әгъзасы.
Татарстан Язучылар берлеге Дамир Минсәгыйрь улының гаиләсенең, туганнарының авыр кайгысын уртаклаша. Мәрхүмнең авыр туфрагы җиңел, урыны оҗмахта булсын!
5-8 ноябрьдә Анкарада төрки дөньясы язучыларының V Корылтае була. Анда Татарстан язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла да катнаша.
Балалар шагыйрәсе Йолдыз Шәрапова Удмуртиядә кунакта булып китте. “Яңарыш” газетасында, Балезино районы Кистем урта мәктәбендә шагыйрә белән җылы очрашулар узды. Ул 1 ноябрьдә Кистем мәктәбендә үткән XIX “Илһам” районара укучылар бәйгесендә жюри әгъзасы буларак катнашты. Укучылар белән әңгәмә корды, шигырьләрен укыды, китапларын бүләк итте.
Татарстан язучылар берлеге әгъзасы, “Чаян” журналы мөхәррире, юмор остасы Алмаз Хәмзин “Фидакарь хезмәт өчен” медале белән бүләкләнде. Дәүләт бүләген Казан Кремлендә тантаналы рәвештә ТР Дәүләт Советы рәисе Фәрит Мөхәммәтшин тапшырды. Котлыйбыз!
Саха Республикасының Якутск шәһәрендә «Казан» скверын һәм халкыбызның патриот-шагыйре Муса Җәлилгә һәйкәл ачу тантанасы узган. Бу хакта Бөтендөнья татар конгрессы матбугат хезмәте хәбәр итә.
Тантанага җыелган кунакларны Татарстан Республикасы Премьер-министры урынбасары, Бөтендөнья татар конгрессы Милли Шурасы рәисе Васил Шәйхразыев сәламләгән.
Исегезгә төшерәбез, “Казан” скверын булдыру һәм һәйкәл кую идеясе белән шәһәр мэры Евгений Григорьевка “Туган як” татар мәдәни үзәге вәкилләре чыккан булган.
27 октябрьдә Бөтендөнья татар конгрессы бинасында Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, Әнгам Атнабаев исемендәге премия лауреаты Галия Гайнетдинованың “Үз юлым” дигән китабын тәкъдим итү кичәсе узды.
Төркия Җөмһүрияте төзелүгә 100 ел тулу уңаеннан Төньяк Кипр Төрек Республикасында Халыкара төрки поэзия һәм музыка фестивале бара. Төрле төрки дәүләтләрдән килгән әдәбият-сәнгать әһелләре арасында Татарстаннан да кунаклар бар. Фестивальдә Татарстан Язучылар берлеге рәисе, халык шагыйре Ркаил Зәйдулла һәм “Казан утлары” журналының баш мөхәррире, язучы Рөстәм Галиуллин катнаша.
Балалар язучылары Лилия һәм Резеда Фәрхетдиновалар Әлмәт физкультура көллиятендә Россиядәге Укытучылар һәм остазлар елы һәм Татарстандагы милли мәдәниятләр һәм традицияләр елы, Әлмәт шәһәренең 70 еллыгы, Татарстан язучылар берлеге Әлмәт бүлегенең 60 еллыгы уңаеннан уздырылган чарада кунак булып кайттылар. Чара аларның иҗатларына багышланган иде. Заманында Лилия Фәрхетдинова шул уку йортында белем бирсә, Резеда Фәрхетдинова шул уку йортында белем алган. Чарада күп кенә истәлекләре белән Миңнур Латыйпова бүлеште. Ул Резеданың сыйныф җитәкчесе иде. Язучылар үз әсәрләрен укып студентларны таныштырдылар. Көллият укытучысы, тәрбия эшләре буенча директор урынбасары Рамилә Хәмидуллина оештырган очрашу чарасы файдалы да, тәрбияви дә, шул ук вакытта бик җылы да узды. Актив катнашкан студентларга, укытучыларга һәм көллият китапханәсенә язучылар үз китапларын бүләк иттеләр. Ахырдан истәлеккә фотога төштеләр.
Татарстанның халык язучысы, якташыбыз Гариф Ахуновның кызы, язучы һәм тәрҗемәче Наилә Ахунова: “Бу минем абыем Рәшит белән Әлмәт шәһәрендә яшәгәндә төшкән иң яраткан фотосурәтем.
Аны әтием үзе төшереп ясаган иде. Рәшит абый белән бик дус булып үстек, балачак истәлекләре бик күп. Ул тырышып укыды, музыка һәм рәсем сәнгате белән мавыкты. Университетта татар бүлегендә укыды, шул елларда ук тәрҗемә эше белән шөгыльләнде. Әтинең һәм башка язучыларның әсәрләрен русчага тәрҗемә итте, үзе дә хикәяләр язды, әле дә басылып чыкмаган язмалары бар. Рәшит абый Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы иде. Мин абыемны бик сагынып яшим, ул бит минем ярдәмчем иде. 24 октябрьдә Рәшит абыйга 70 яшь тулган булыр иде. 2016 елның 25 мартында ул кинәт вафат булды, аның да кабере әти-әниләрем, әбиләрем, әтинең апасы һәм сеңлесе җирләнгән Арча шәһәре зиратында. Аның юбилеена багышлап татар һәм рус телләрендәге шигырьләр китабымны чыгардым. Анда гаиләбез, Рәшит абый турындагы истәлекләрем кертелде. Абыйның хезмәтләре онытылмасын иде”, – дип күңелендәге юксыну хисләрен аңлатты.
Язучы һәм тәрҗемәче Рәшит Ахунов әтисенең “Хәзинә” романын, аның дәвамы булган “Хуҗалар” повестен, “Идел кызы” романын, “Чикләвек төше”, “Ардуан батыр”, Мөхәммәт Мәһдиевнең “Без – кырык беренче ел балалары”, Шәриф Камалның “Акчарлаклар” повестьларын тәрҗемә иткән.
Каһарман шагыйрь Гадел Кутуйның 120 еллыгы уңаеннан оештырылган “Урталай бүленгән алма” әдәби фестивале кысаларында Башкортстанның Октябрьский шәһәрендә Татарстан язучылары Рәдиф Сәгъди һәм Рифә Рахман булып киттеләр.
Татар әдипләре Төрекмән бистәсе “Нур” клубы хезмәткәрләре белән күрештеләр. Алар татар халкының батыр йөрәкле язучысы Мөҗәһит Хәйретдинов һәйкәленә чәчәкләр салдылар. Түгәрәк өстәл артында дәвам иткән чарада каләм осталары бүгенге чорның мәдәният һәм сәнгать өлкәсенә кагылышлы сораулар турында сөйләштеләр, иҗатлары белән таныштырдылар. 11нче татар гимназиясендә 7, 10 һәм 11 сыйныф укучылары, шулай ук шәһәрнең татар теле һәм әдәбияты укытучылары белән дә бик кызыклы очрашу уздырдылар.
Казанда Башкортстанның халык шагыйре Мостай Кәримнең тууына 104 ел булу уңаеннан шагыйрьнең иҗатына багышланган иҗади очрашу узды. Мостай Кәрим скверында шагыйрьгә куелган һәйкәлгә чәчәкләр салдылар. Чарада мәктәп укучылары, артистлар, җәмәгать эшлеклеләре катнашты.
Шагыйрьләр Мостай Кәримгә багышланган шигырьләрен, Мостай Кәримнең әсәрләрен укыдылар, ТР атказанган артисты Рөстәм Асаев шагыйрь сүзләренә җыр башкарды, шулай ук башкорт фольклор җыр театры «Ак тирәк» чыгыш ясады. ТР халык язучысы Марсель Галиев Мостай Кәрим белән танышкач язган «Малеевка таңы» шигырен укыды.
Татарстаннан Свердловск өлкәсенә килгән язучылар – Тукай премиясе лауреатлары Камил Кәримов һәм Ләбиб Лерон ике көндә өлкәнең 7 авылында һәм Красноуфимск шәһәрендә халык белән очрашты. Болар – 4 районда урнашкан Әҗегол, Арый, Шәкүр, Акбаш, Уфа Шигере, Үрмәкәй, Аракай (Әрәкәй) авыллары. Очрашулар башлыча мәктәпләрдә узды.
Һәр мәктәптә диярлек балалар очрашуларда татар шагыйрьләренең шигырьләрен укыды, җырлар җырлады, татарча биеп күрсәтте. Чыгыш ясаучы укучылар һәр мәктәптә дә милли киемнәрдән килгән иде.
21 октябрь көнне Пермь өлкәсенең Лысьва шәһәрендә V “Ике Туфан йолдызлыгы” дип исемләнгән фестиваль үтте. Әлеге төбәкара фестивальдә Татарстан Язучылар берлеге рәисе урынбасары Рифат Җамал, язучы, драматург Хәбир Ибраһим, шагыйрь Идият Әширов катнашты.
XXV Халыкара Әдәби марафон тәмамланды. Ул 1- 21 октябрь көннәрендә, ягъни 21 көн дәвам итте. Әдәби марафончылар, үзләре сайлап алган әдип һәм шагыйрьләрнең әсәрләрен укып, алардан иң ошаган өзекләрне социаль челтәрдәге аккаунтларында һәр көнне уртаклашып тордылар.
Көзге Әдәби марафонда шагыйрә Сания Әхмәтҗанова да катнашты. Башка каләмдәшләренең иҗатын таныту белән бергә, ул үзенә 21 көндә 21 шигырь язу максатын да куйган иде. Шагыйрә сүзендә торды. Ул һәр көнне яңа шигырь язып, социаль челтәрдәге сәхифәләрендә уртаклашып барды.
“Мин бу ялгыз челленджга үз теләгем белән, иҗади мөмкинлегемне сынап карар өчен алындым. Максатымны чынга ашырдым да. Яңа циклда нигездә гражданлык, табигать, мәхәббәт лирикасы урын алды. Аларның күбесе фәлсәфи, публицистик төргә карый. Аккаунтыма яңа язылучыларны җәлеп иттем, иҗатымны яратучы күптәнге укучыларым белән элемтәбез ныгыды. Алар һәр яңа шигыремә карата фикерләрен белдереп язып тордылар. Әдәби марафонда миңа теләктәшлек күрсәттеләр. Үзем дә һәркайсына җавап биреп барырга тырыштым. Әдәби марафонны гамәлгә куючы “Татнетны үстерү фонды’на, башкаручы директоры Раил Гатауллинга әлеге проектта катнашу мөмкинлеге биргән өчен зур рәхмәт”, – диде Сания Әхмәтҗанова.
Аның яңа иҗат җимешләре белән “ВКонтакте”дагы сәхифәләрендә танышырга мөмкин.
Ни сөйләр безгә гөлләре җирнең,
“Бар иде” диеп уфтанган чакта? –
Башларын борып тибрәрләр бары
Кояш караган, караган якка.
Һәм китәр сере тагын берәүнең
Бер үзе белән – яшерен… моңлы…
Кемдер юатыр арыган җанын –
Оныту иңәр, сыйпагач кулы:
Еллар кереннән чистарып калыр…
Ялантәпиләп и ул йөгерер!
Тугайлар буйлап…
Тугайлар буйлап…
Шундый кечкенә булып күренер…
Әйтерсең, аннан калмаган алып
Уйлар, хыяллар…
Җирдә кылганнар…
Яңгыр, бураннар…
“Өмет югында,
Сабыр бар,
Шуны җуймыйк, оланнар…”
“Бар идең” диеп елмаям,
Күкне
Кичкән чагымда, болытлар аша.
…син дә елмаеп карыйсың кебек,
Карыйсың, куеп кулыңны кашка…
– Моңайма башка!
Луиза Янсуар
20-21 октябрь 2023, Питер-Казан
Татарстанның халык шагыйре Разил Вәлиев белән хушлашу иртәгә, 21 октябрьдә, сәгать 10да Галиәсгар Камал исемендәге Татар дәүләт академия театрында узачак.
25 октябрь, 12.00 сәгатьтә Г. Тукай әдәби музеенда Татарстанның халык язучысы, Г. Тукай исемендәге Дәүләт бүләге лауреаты Нурихан Фәттахның 95 еллыгына багышлаган әдәби-музыкаль кичә үткәрелә.
Г. Тукай әдәби музеенда шагыйрьнең даирәсе – замандашлары һәм фикердәшләренә багышланган әдәби-музыкаль кичәләр, китап тәкъдим итү чаралары, күргәзмәләр еш уздырыла. Шулай ук Тукай традицияләрен дәвам итүче татар әдәбияты һәм сәнгатенең күренекле шәхесләре белән бәйле чаралар да уза. Танылган халык язучысы, Г. Тукай исемендәге Дәүләт бүләге лауреаты Н. Фәттахның тууына 95 ел тулуга багышланган кичә әнә шундыйлардан.
Чара “Нурихан Фәттах Казаны” музыкаль пластик композициясе белән башланып китәчәк. Казан театр училищесының 3 татар курсы студентлары (остазлары – Татарстанның атказанган артистлары Илнар һәм Лилия Назамиевлар) һәм К.Тинчурин, Г.Кариев театры артистлары катнашында авторның әсәрләреннән өзекләр күрсәтеләчәк. “Нурихан Фәттах – 95” кичәсенең режиссеры – Александр Далматов, хореографы – Г. Камал театры актеры Артур Шәйдуллин.
25 октябрь көнне Тукай музеенда рәссам Руслан Ибраһимның Нурихан Фәттахның “Сызгыра торган уклар” романына багышланган күргәзмәсе дә ачылачак.
“Нурихан Фәттах – 95” кичәсендә күренекле шагыйрьләр, язучылар, әдәбият галимнәре, тарихчылар чыгыш ясаячак. Шулай ук Резедә Төхфәтуллина, Муса Камалов халык җырлары башкарачак. Искә алу чарасын К.Тинчурин театры актрисасы Резедә Сәлахова алып барачак.
Күренекле язучы, татар әдәбиятында беренче тарихи романнар авторы Нурихан Фәттахны искә алу кичәсен Татарстан Республикасы мәдәният министрлыгы, Татарстан Республикасы Милли музее, Габдулла Тукай әдәби музее, Татарстан Республикасы Язучылар Берлеге, Казан театр училищесы оештыра.
25 октябрьдә 12.00 сәгатьтә музейда татар әдәбияты, мәдәнияте һәм тарихы белән кызыксынучыларны көтеп калабыз.
● Нурихан Фәттах 1928 елның 25 октябрендә Башкортстанның Яңавыл районындагы Күчтавыл авылында туа. 1946 елда беренче Яңавыл урта мәктәбен тәмамлаганнан соң, Казан дәүләт университетының татар теле һәм әдәбияты бүлегендә укый. 1953 елдан профессиональ язучылык эшенә күчә.
Нурихан Фәттах 1955 елда студент тормышын чагылдырган “Сезнеңчә ничек?” романын тәмамлый. 1962 елда язучы “Бала күңеле далада” исемле зур романын яза, һәм берничә елдан соң аның “Мөдир Саҗидә” исемле повесте дөнья күрә. Алтмышынчы еллардан башлап Нурихан Фәттах үзенең төп игътибарын тарихи әсәрләр язуга юнәлтә. Әдип “Ител суы ака торур”, “Сызгыра торган уклар” романнарын, “Кол Гали”, “Сармат кызы Сәринә” сәхнә әсәрләрен, “Ерак гасырлар авазы”, “Шәҗәрә” исемле фәнни хезмәтләрен язып, татар әдәбиятында күтәрелмәгән тарих темасын яктырта. Нурихан Фәттах 2004 елның 18 февралендә Казанда вафат була.
Г.Тукай әдәби музее: +7(843) 590-86-67
30 октябрьдә 18.30 сәгатьтә Кәрим Тинчурин исемендәге Татар дәүләт драма һәм комедия театрында күренекле язучы, әдәбият галиме, Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Тәлгат Галиуллинның 85 яшьлек юбилеена багышланган кичә була. Керү чакыру билетлары буенча. Чакыру билетларын Язучылар берлегеннән алырга була. Рәхим итегез!
ХӘТЕР КӨНЕ
Каракошның канат очы
Кагылганда болытка,
Яшен уйный мине кочып,
Һәм пышылдый: Онытма!
Давыл узган иде монда,
Ерак-ерак заманда.
Офыкларны каплап алган
Күләгәсе һаман да.
Хәтерлибез!
Әнә мин ул –
Ерып карлы яңгырны,
Сулышын тыңлыйм давылның,
Бәгыремдә тамыры.
Сөйгән ярның толымыннан
Кереш тартам җәягә –
Ук очкан аралык кадәр
Бүген минем бәя дә…
Хәтерлибез!
Хәтер көне
Гасырларга сузыла.
Тузгып калган учакларның
Җем-җем, җем-җем кузыдай
Төнне чәнчеп, ни ул?
Өнме?
Әллә соң бер вәсвәсә?
Карлы яңгыр ява тышта…
Һәм чәлпәрәмә касә…
Ркаил Зәйдулла
Мөслимдә татар әдәбияты һәм сәнгате көннәре кысаларында бүген район мәктәпләрендә язучылар белән очрашулар үтте. Мөслим лицеенда укучылар белән очрашуда Татарстанның халык шагыйре Зиннур Мансуров һәм күренекле шагыйрә Илсөяр Иксанова катнашты.
12-13 октябрь көннәрендә Мөслимдә татар әдәбияты һәм сәнгате көннәре үтә. Районга ике дистәдән артык язучы һәм шагыйрь кунак булып килде.
Кичә каләм ияләре якташ әдипләрне искә алдылар:
Бүләк авылында шагыйрь һәм әдәбият галиме Наис Гамбәр яшәгән йортка элмә такта куелды, аның каберенә зиярәт кылынды.
Советлар Союзы герое Илдар Маннанов бюстына чәчәкләр салынды.
Язучылар һәм шагыйрьләр Октябрь авылында язучы, “әкиятче бабай” Зариф Мөэминовны искә алып, каберенә зиярәт кылдылар.
Шулай ук Түреш авылында шагыйрь Харрас Әюпнең каберенә чәчәкләр салдылар.
Г. Тукай, “Хезмәткә – дан” һәм “Бәхет” скверларында булдылар.
Кичен З.Басыйрова исемендәге район мәдәният йортында мәгърифәтче-педагог, фольклорчы, язучы Зариф Мөэминовның тууына 130 ел һәм Флүс Латыйфиның тууына 80 ел тулуга багышланган әдәби-музыкаль кичә үтте.
https://muslumirc.ru/news
Язучылар берлегенең Яр Чаллы бүлеге 10 октябрь көнне өлкән язучыларны, җәмәгать эшлеклеләрен, мәдәният-сәнгать әһелләрен мәҗлескә җыйды. Бу кызыклы әдәби-мәдәни чарада Айдар Хәлим, Фәүзия апа Бәйрәмова кебек Чаллыда яшәүче мөхтәрәм язучылар, Вахит Имамов, Рафис Корбан, Газинур Морат, Рифат Җамал, Ленар Шәех кебек Казан кунаклары һәм Кама арьягында – Актаныш, Мөслим, Түбән Кама, Алабуга, Әгерҗе, Минзәлә төбәкләрендә эшләүче әдәби түгәрәк җитәкчеләре һәм шәһәр җитәкчелеге катнашты.
Дәүләт Советы Рәисе Фәрит Мөхәммәтшин җитәкчелегендәге Татарстан парламенты делегациясе эш визиты белән Таулы Алтайга (Алтай Республикасы) килде. Делегация составында – республика законнарының татар һәм рус телләрендәге текстлары тәңгәллеген билгеләү буенча парламент комиссиясе рәисе Римма Ратникова, Дәүләт Советы депутаты, ТР Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдуллин. Аэропортта Татарстан депутатларын Алтай Республикасы Дәүләт Җыелышы – Эл Корылтае рәисе Артур Кохоев каршы алды.
Татарстан парламент делегациясенең эш сәфәре кысаларында Татарстан Республикасы Дәүләт Советы һәм Алтай Республикасы Дәүләт Җыелышы – Эл Корылтае арасында хезмәттәшлек турында килешүгә имза салыначак.
Республика парламентарийлары шулай ук Алтай Республикасының татар диаспорасы вәкилләре белән очрашырга ниятли.
Татарстан Республикасы Дәүләт Советы матбугат хезмәте
Екатеринбург шәһәрендә татар шагыйрь һәм язучылары белән очрашу узачак. Ул татар әдәбияты белән кызыксындыру һәм татар шагыйрь-язучылары иҗатын популярлаштыру максатыннан оештырыла. Бу хакта Татарстанның Свердловск өлкәсендәге Даими вәкиллеге матбугат хезмәте хәбәр итә.
Очрашуга язучы, шагыйрь, журналист, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе, Габдулла Тукай һәм Муса Җәлил исемендәге премияләр лауреаты Ләбиб Лерон, журналист, язучы, шагыйрь һәм сатирик, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе, Габдулла Тукай исемендәге премия лауреаты Камил Кәримов, «Татар-информ» татар редакциясе, «Интертат» электрон газетасы, «Атна вакыйгалары» газетасының баш мөхәррире, язучы-драматург Рәмис Латыйпов чакырулы, диелгән хәбәрдә.
Очрашу 22 октябрь көнне 12.30 сәгатьтә Татар мәдәни үзәгендә узачак. Адресы: Кызыл тыкрык, 5к.2, 2 кат, офис 3. Мәгълүмат өчен телефон: +7(953)603-03-25. Керү ирекле.
tatar-inform.tatar
Шагыйрә Илмира Гыймаева Саба районы Байлар Сабасында эшләп килүче “Кыңгырау” балалар бакчасында очрашуда булган. Мәктәпкә әзерлек төркеменә йөрүче балалар “Шаян җиләк” китабыннан шигырьләрне яттан сөйләп, җырлар җырлаганнар. Шагыйрә апаларына кызыклы сораулар биргәннәр. Хор белән шигырь укырга да онытмаганнар. Очрашу соңында Илмира апалары балаларга “Буяу китаплары”(раскраскалар) өләшкән. Балалар бакчасына “Шаян җиләк” һәм Габдулла Тукайның “И, матур тел” китабын бүләк иткән.
Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, Саҗидә Сөләйманова, Илдар Юзеев исемендәге премияләр иясе Әлфия Ситдыйкова Чаллы шәһәренең 84 нче санлы Гали Акыш исемендәге лицейда укучылар белән очрашуда булды. Акыллы, милләтебезнең киләчәге булган чын татар балалары белән татар теле һәм әдәбияты хакында җанлы әңгәмә корды.
Быелгы ел укытучы-остаз елы уңаеннан Буа туган як музеенда язучы, шагыйрә-мөгаллимә, Татарстанның атказанган укытучысы Гөлнур Айзат белән очрашу булды. М.Вахитов исемендәге гимназия, Буа шәһәренең 5нче лицей укучылары һәм мөгаллимәләре үзләре өчен шагыйрәнең укытучы буларак кызыклы сыйфатларын ачтылар, ә язучы буларак, әсәрләрендә мәктәп тормышының гаҗәеп якларын белделәр. Гөлнур Айзат музей кунакларын көлдерде дә, уйландырды да, җырларын да башкарды, шигырьләрен дә укыды. Буа туган як музеена “Баллы кирпеч” һәм”Гармунчы Хәтирә”дигән китапларын бүләк итте. Язучының китапханәсе музей бүләге -”Бакый Урманче” китабына баеды.Укучылар остаз сүзенең асыл мәгънәсен аңлап, шагыйрәгә рәхмәтләрен белдерделәр.
5 октябрьдә Димитровград шәһәренең Гвардейская урамында шагыйрь һәм рәссам Гакыйль Сәгыйров яшәгән йортка мемориаль такта куялар. Бу турыда «Өмет» газетасы телеграм-каналында хәбәр итте.
«Татар халкының күренекле улы — Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, Филантроп халыкара премия лауреаты, Г.Кандалый, С.Урайский исемендәге әдәби бүләкләр иясе, легендар шагыйрь һәм рәссам Гакыйль Сәгыйров яшәгән йортка мемориаль такта урнаштырылачак», диелә хәбәрдә.
Әлеге эшне Димитровград шәһәр татар милли-мәдәни автономиясе оештырган.
Тантана 13.00 сәгатьтә башлана.
https://tatar-inform.tatar
