Һәр ша­гыйрь­нең үз мәк­тә­бе бу­ла

Ба­ла­лар ша­гый­ре ди­гән ата­ма­га си­рәк әдип­ләр ге­нә ия. Рә­шит Бә­шәр – шул си­рәк­ләр­нең бер­се. Һәм иҗа­ты нәкъ ме­нә ба­ла­лар дөнь­я­сы бе­лән бәй­ле бул­ган­га, ул мәк­тәп­ләр­дә, ба­ла­лар бак­ча­ла­рын­да кө­теп алын­ган ку­нак­тыр да. Бу юлы ме­нә ша­гыйрь бе­лән оч­ра­шу аның ту­ган ягын­да – Кук­ма­ра ра­йо­ны Янил ур­та мәк­тә­бен­дә уз­ды.
Һәм бик күр­кәм да­та – Рә­шит Бә­шәр­нең 70 ел­лык юби­лее уңа­ен­нан оеш­ты­рыл­ган иде ул. Бү­ген сү­зе­без шу­шы ма­тур ки­чә ха­кын­да бу­лыр.

Бү­ген­ге­се кыйм­мәт!

 Һәр ша­гыйрь­нең үз мәк­тә­бе бу­ла. Ба­ла­лар ша­гый­ре, язу­чы­сы Рә­шит ага Бә­шәр, мө­га­ен, үзем­не­ке дип Кук­ма­ра ра­йо­ны Янил ур­та мәк­тә­бен атар иде. Һәм, кем әйт­меш­ли, яр­ты га­сыр элек би­ре­дә укы­ган өчен ге­нә дә тү­гел. Бү­ген­ге­се кыйм­мәт! Мәк­тәп җи­тәк­че­ле­ге һәм ба­ла­лар бе­лән ты­гыз элем­тә­дә яши ул. Рә­шит ага­ны мәк­тәп­тә­ге зур ча­ра­лар­ның бер­се­нә дә ча­кыр­мый кал­мый­лар. Би­ре­дә­ге ба­ла­лар оеш­ма­сы да Рә­шит Бә­шәр исе­мен йөр­тә икән әнә. Һәм ул ел са­ен үзе кай­тып, ба­ла­лар­ны ва­рис­лар са­фы­на ка­бул итә. Ба­ла­лар, бе­рен­че чи­рат­та, нәкъ ме­нә аның ки­тап­ла­рын укый, сәх­нә­дән аның ши­гырь­лә­рен сөйли.

Юби­лей ки­чә­се дә ба­ла­лар чы­гы­шы бе­лән баш­ла­нып кит­те. Мәк­тәп­нең «Эн­җе» бию төр­ке­ме» Рә­шит ага­ның юби­ле­е­на мах­сус би­ю­ләр әзер­лә­гән иде. Те­атр төр­ке­ме Рә­шит Бәшәрнең «А­чык кап­ка» әсә­рен­нән өзек сәх­нә­ләш­тер­гән. 3-4 яшь­лек бак­ча ба­ла­ла­ры­на ка­дәр тәр­би­я­че апа­ла­ры яр­дә­ме бе­лән бер ко­чак чы­гыш әзер­ләп кил­гән­нәр иде. Мәк­тәп уку­чы­ла­ры­ның кай­сы җыр­ла­ды, кай­сы ши­гырь сөй­лә­де, кай­сы ки­чә­не алып бар­ды, кай­сы фо­то­га тө­шер­де. Рә­шит абый­дан ук ка­бы­нып кал­ган иҗат уты да сүн­ми икән әле мәк­тәп­тә – Иль­яс Хис­ма­тов әнә үзе яз­ган «Мин – Та­тар ма­ла­е» ши­гы­рен сөй­лә­де.

«А­ның ба­ла­ла­ры бер кат­лы тү­гел»

 Рә­шит ага­ны тәб­рик­ләр­гә ра­йон, мәк­тәп җи­тәк­че­ле­ге, һәм, бил­ге­ле ин­де, ка­ләм­дәш­лә­ре дә җы­ел­ган­нар иде. Мәк­тәп ди­рек­то­ры Ри­шат Ша­ки­ров Рә­шит ага­га кы­зык­лы иҗа­ты, да­и­ми хез­мәт­тәш­ле­ге өчен рәх­мәт бел­дер­де.

Кук­ма­ра ра­йо­ны ха­ки­ме урын­ба­са­ры Ра­вия Аб­дул­лов­на Кә­ри­мул­ли­на ша­гыйрь­не күр­кәм юби­лее бе­лән тәб­рик­ләп, ра­йон җи­тәк­че­ле­ге исе­мен­нән Рә­шит ага­га «Кук­ма­ра му­ни­ци­паль ра­йо­ны кар­шын­да­гы хез­мәт­лә­ре өчен» күк­рәк бил­ге­се тап­шыр­ды.

Ра­йон­ның мә­га­риф ида­рә­се баш­лы­гы Ро­берт Ми­яс­са­ро­вич Мансуров та­тар те­ле-әдә­би­я­ты укы­ту­чы­ла­ры исе­мен­нән әдип­кә ма­тур эч­тә­лек­ле, тәр­би­я­ви әсәр­лә­ре өчен рәх­мәт бел­дер­де. Ра­йон­да мәк­тәп­ләр­нең сак­ла­нып ка­лу­ы­на, уку­чы­лар­ның та­тар те­лен­нән олим­пи­а­да­лар­да җи­ңү­ләр­гә ире­шү­е­нә ба­сым яса­ды. Һәм Янил ур­та мәк­тә­бен­дә Рә­шит Бә­шәр исе­мен­дә­ге әдә­би клуб оеш­ты­ру тәкъ­ди­ме бе­лән чык­ты.

Каләмдәшләре дә язучыга ихлас теләкләрен җиткерде. Кү­ре­нек­ле язу­чы Фа­кил ага Са­фин балалар язучысы булуның җаваплылыгын  бил­ге­ләп үт­те. «Без ба­ла­лар­ны ар­тык бер­кат­лы итеп су­рәт­ли­без, – ди­де язучы Ри­фә Рах­ман, – Ә Рә­шит Бә­шәр әсәр­лә­рен­дә­ге ба­ла­лар бер­кат­лы тү­гел, алар чын…»

«А­чык кап­ка»­да – авыл­ның та­ри­хы ул

 Рә­шит Бә­шәр – бай ми­рас­лы әдип­ләр­нең бер­се. Бү­ген­ге көн­дә аның 16 ки­та­бы дөнья күр­гән. Һәм алар ара­сын­да Янил авы­лы­ның га­җә­еп ма­тур та­би­га­тен, бик га­ди дә, хик­мәт­ле дә ке­ше­лә­рен су­рәт­лә­гән әсәр­лә­ре бай­так. «А­чык кап­ка» по­вес­те – шу­лар­ның бер­се. Ки­чә­дә «А­чык кап­ка» әсә­ре­нең ге­рой­ла­ры, алар­ның про­та­тип­ла­ры, су­гыш­тан соң­гы шул авыр ел­лар­ның ру­хы ис­кә алын­ды.

«А­чык кап­ка» – Янил авы­лы өчен та­ри­хи ки­тап. Янил авы­лы­ның үз ки­та­бы бар, ди­гән сүз бу. Ә ша­гыйрь­нең аны зур­лый, ка­дер­ли бел­гән ту­ган ягы бар!

(Ри­зи­дә Га­сый­мо­ва)