Татарстан Язучылар берлегенең Әдәби ел йомгакларына багышланган җыелышы узды

23 декабрь көнне Язу­чылар берлегенең Тук­ай клубында Әдәби ел йомгакларына багышл­анган җыелыш булды. Җыелыш Берлек рәисе Ркаил Зәйдулланың кереш сүзе һәм Прези­диум әгъзаларын сайл­ау белән башланды. Президиумга ТР Мәдәни­ят министры урынбаса­ры Дамир Нотфуллин, шигърият остаханәсе җитәкчесе, Татарстан­ның халык шагыйре Га­зинур Морат, проза остаханәсе җитәкчесе, Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе ла­уреаты Камил Кәримов, драматургия остаха­нәсе җитәкчесе, Г.Ис­хакый, Ф.Хөсни, Т.Ми­ңнуллин исемендәге әдәби премияләр лауре­аты Рәдиф Сәгъди, әд­әби тәнкыйть остахан­әсе җитәкчесе, Җ.Вәл­иди исемендәге әдәби премия лауреаты Әлф­әт Закирҗанов, балал­ар әдәбияты остаханә­се җитәкчесе, А.Ал­иш исемендәге әдәби премия лауреаты Вакы­йф Нуриев, Татарстан Язучылар берлегенең рус телле әдәбият һәм тәрҗемә секциясе җитәкчесе Галина Зәй­нуллина сайланды.

Ел йомгакларына багы­шланган очрашуга җые­лган каләм ияләре 20­21-2022 елда бакыйлы­кка күчкән язучылар Нур Әхмәдиев, Азат Әхмәдуллин, Резеда Вәлиева, Алевтина Га­рзавина, Равил Гозәи­ров, Зәки Зәйнуллин, Хәлим Җәләлов, Фарс­ель Зыятдинов, Саимә Ибраһимова, Рәвхат Имаев, Инна Лимонова, Заһид Мәхмүди, Фәй­рүзә Мөслимова, Илдар Низамов, Фәридә Ра­сулева, Салават Рәхм­әтулла, Гәрәй Рәхим, Әсхәт Сәләхов, Ни­колай Сорокин, Мәрзия Фәйзуллина, Михаил Тузов, Фатих Урманч­е, Илдар Хәйруллин, Нурмөхәммәт Хисамов, Илсур Хөснетдинов, Ягъсуф Шәфиков, Манс­ур Шиһапов, Хамис Яһ­удин, Хөсәен Ягъфәро­вны бер минутлык тын­лык белән искә алдыл­ар.

Сәламләү сүзе белән ТР Мәдәният министры урынбасары Дамир Да­нил улы Нотфуллин чы­гыш ясады һәм татар әдәбиятын үстерүгә лаеклы өлеш керткән язучыларга дәрәҗәле бүләкләр тапшырды. Фәүзия Солтан, Борис Вайнер, Александр Аввакумов Татарстан Республикасы Мәдәният министрлыгының “Мәд­әнияттәге казанышлары өчен” билгесе белә­н; Рәсимә Гарифуллин­а, Галия Гайнетдинов­а,​ Галина Зәйнулли­на Татарстан Республ­икасы Мәдәният мин­истрлыгының Мактау грамотасы белән бүләк­ләнде.

Ркаил Зәйдулла Берле­ккә кабул ителгән Да­ния Галәветдинова, Илмира Гыймаева,​ Лю­дмила Уфимцевага Тат­арстан Язучылар берл­еге әгъзасы таныклык­ларын тапшырды.

Җыелышта шулай ук Бө­тендөнья татар конгр­ессы Башкарма комите­ты рәисе Данис Шакир­ов та катнашты. Ул Татарстанның халык ша­гыйре Рәдиф Гаташка Бөтендөнья татар конгрессының “Татар милләтенә күрсәткән олы хезмәте өчен” мед­ален тапшырды.

Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла Берлекнең 20­21-2022 еллардагы эш­чәнлегенә йомгак яса­ды. Жанрлар буенча Газин­ур Морат (шигърият), Камил Кәримов (проз­а), Галина Зәйнуллина (рус телендә язучы­ларның иҗаты), Рафис Корбан (балалар әдә­бияты), Рәдиф Сәгъди (драматургия), Әл­фәт Закирҗанов (әдәби тәнкыйть) докладла­ры тыңланды. Фикер алышулар вакытында Рә­фкать Кәрәми, Наилә Ахунова, Нәҗибә Сафи­на һ.б. чыгыш ясады. Соңыннан Әдәби ел йомгакларының резолюц­иясе кабул ителде.

Берлек бүлекчәләренең Әдәби ел йомгаклар­ына багышланган җыены Әлмәттә һәм Чаллыда үтте.

Әдәби ел йомгаклары җыелышында укылган докладлар Берлек сайт­ының ЕЛ ЙОМГАКЛАРЫ​ бүлегенә куелачак.

Татарстан язучыларының Әдәби ел йомгакларына багышланган
гомуми җыелышы
р е з о л ю ц и я с е
23 декабрь, 2022 ел

Ике ел вакыт аралыгын колачлаган хисап чорында язучылар зур тарихлы әдәбиятыбызның дәвамчанлыгын иҗади тәэмин итү юнәлешендә нәтиҗәле эшчәнлек күрсәттеләр. Гасырлардан килгән язма мирасыбыз барлык әдәби жанрлар буенча да яңадан-яңа әсәрләр белән баетылды.

Шуны билгеләп үтәргә кирәк: өлкән, урта һәм яшь буын иҗатчыларның бергәлеге әдәбият алдындагы бурычларны үтәүдә төп таяныч. Шигърият өлкәсендә элгәреләр тарафыннан яуланган дәрәҗәне шагыйрьләребез бүген дә шактый югары тота. Шигъри әсәрләр образлы фикерләү тирәнлеге, күңелләргә үтеп керерлек миллият гаме, форма төрлелеге ягыннан аерылып тора. Үзенең традицион ярларына тулып агучы шигърияткә талантлы яшьләребез дә заманча сулыш өрә.

Прозада күтәрелгән тарихи темаларда яңарак катламнарны ачарга омтылу хуплауга лаек. Тарихи һәм күренекле шәхесләр турындагы әсәрләр укучыда милли горурлык хисе тәрбияләү җәһәтеннән отышлы.

Балалар өчен иҗат итүчеләр бездә чагыштырмача азрак булса да, бу ике елда яшь укучыларыбыз китапханәсенә байтак әсәрләр өстәлгән. Өлкән укучыларга йөз тоткан язучылар да балалар әдәбиятын тулыландыруга үз өлешен кертә бара. Тик сыйфат ягыннан бездә әдәбият канәгатьләнерлек дип булмый.

Заманча тенденцияләрне иҗади үзләштерү юнәлешендәге эзләнүләр драматургиядә уңышлы дәвам иттерелә Яңа авторлар да күзгә ташлана. «Яңа татар пьесасы» бәйгесе драматургларыбызның активлыгын көчәйтеп җибәрде. Киносценарийлар өлкәсендә дә җанлылык тоемлана. Һәрхәлдә, сәхнә сәнгатендә тирән, мәгънәле әсәрләргә ихтыяҗ бар, халык һәрбер спектакль премьерасын көтеп ала.

Рус телендә иҗат итүче язучыларыбыз һәр әдәби жанрда да нәтиҗәле эшләп килә. Рус телле язучыларыбызның татар тарихына кагылышлы темаларга алынуы аеруча хуплауга лаек. Милли әдәбият үрнәкләрен рус теленә тәрҗемә итүдә дә безнең каләмдәшләр шактый зур өлеш кертә. Аларның иҗади катнашы белән быел да берничә китап дөнья күрде, Россия күләмендәге көндәлек матбугат басмаларында татар язучыларының әсәрләре тәкъдим ителде. Әдәби тәрҗемә үзәге оешканнан соң, тәрҗемә эше эзлекле юнәлеш алды. Шунысы отышлы, тәрҗемә эше ике яклы алып барыла.

Югарыда шәрехләп үтелгән әдәби хәрәкәтне, әлбәттә, Татарстан Язучылар берлеге әйдәп бара. Әдәби тормышның көндәлек эшләрен координацияләүдә оешмабыз көченнән килгәнчә иҗтиһат куя.

Шул ук вакытта язучыларыбызның иҗат эшчәнлегендә үзгә игътибар сораган мәсьәләләр дә бар. Мәсәлән, балалар һәм яшьләр өчен заман таләпләренә туры килерлек әсәрләр аз; публицистикада масштаблы, тирән гомумиләштерүләр җитми; әдәбият белеме үссә дә, әдәби тәнкыйть тиешенчә күтәрелеп китә алмый.

Татарстан Язучылар берлеге рәисенең хисабын, жанрлар буенча махсус докладларны һәм фикер алышуда ясалган чыгышларны тыңлап, Әдәби ел йомгакларына багышланган җыелыш түбәндәге тәкъдимнәрне кертә:

– халыкның милли үзаңын үстерү, яшь буында туган телгә мәхәббәт тәрбияләү әдәби эшчәнлектә игътибар үзәгендә торырга тиеш;
– милли яшәешнең кичектергесез көнүзәк мәсьәләләре хакында республика матбугат чараларында төпле чыгышлар ясарга;
–Язучылар берлеге каршында эшләп килүче остаханәләрнең эшчәнлеген киңрәк алып барырыга, җәмәгатчелек арасында резонанс тудырган әсәрләр турында сөйләшүләр оештырырга;
– Әдәби конкурсларны һәм әдәби әсәрләр өчен Грантлар булдыру тәҗрибәсен дәвам итәргә.;
– Лаеклы әдәби алмаш тәрбияләү максатыннан, төрле семинарлар, тәҗрибәле әдипләр белән мастер-класслар үткәрергә;
– Төбәкләрдә эшләп килүче әдәби берләшмәләр белән үзара элемтәне ныгытырга,
– Өметле яшьләрнең күмәк һәм мөстәкыйль җыентыкларын бастырып чыгару җаен табарга.
– Әдәби тәрҗемә үзәгендә профессиональ тәрҗемәчеләр төркемен һәм әсәрләрне сайлап алу буенча белгеч-экспертлар советы булдырырга;
– Юлара тәрҗемә (подстрочный перевод) эшен җайга салып, тәрҗемәчеләргә түләү мөмкинлеген табарга;
– Милли әдәбиятлар арасындагы багланышларны ныгыту һәм үстерү эшен киңрәк җәелдерергә.